LOGOPEDIA TOM 23 2003

JOLANTA PANASIUK

UNIWERSYTET MARII CURIE- SKŁODOWSKIEJ, LUBLIN

ZAKŁAD LOGOPEDII I JĘZYKOZNAWSTWA STOSOWANEGO

„REALIZACJA STRUTUR SKŁADNIOWYCH W AFAZJI”

Zaburzenia w budowaniu zdań to objaw afazji. Chorzy realizują wzorzec zdania w następujący sposób:

-          dezintegracja lub zablokowanie wzorca

-          osłabienie wzorca

-          modyfikacja wzorca

Uszczegóławiając sposób realizacji struktur składniowych autorka wymienia 5 typów:

1.      wypełnienie wzorca

2.      redukcja wzorca

3.      rozbudowanie wzorca

4.      modyfikacja wzorca

ad. 1 WYPEŁNIENIE WZORCA SKŁADNIOWEGO

A)    POTOKI SKŁADNIOWE

Uszkodzenie Ośrodka Wernickego wywołuje u chorych z afazją sensoryczna tzw. afazję płynną, która objawia się słowotokiem. Jest to „ciąg wyrazów i wyrażeń luźno ze sobą powiązanych, nieuporządkowanych ani logicznie ani syntaktycznie[1]” czyli patologiczna i nadmierna gadatliwość. Innym objawem uszkodzenia w obrębie tego ośrodka jest występowanie w wypowiedzi chorego neologizmów strukturalnych.

B)    ECHOLALIE

Objawia się poprzez powtarzanie jednakowych lub podobnych układów głoskowych. Wyróżnić możemy 2 rodzaje zachowań, - zachowanie komunikacyjne oraz niekomunikacyjne.

C)    FORMULICZNOŚĆ WYPOWIEDZI

Spowodowana jest uszkodzeniami ruchowego ośrodka mowy. Wypowiedzi są banalne, infantylne kliszowane i często niespójne w swym kontekście. Formuliczność polega również na nominalizacji czynności czyli zastępowaniu czasownika tylko nazwą czynności np. sprząta- sprzątanie.

Ad. 2 REDUKCJA WZORCA SKŁADNIOWEGO

A)                ELIPSA SKŁADNIOWA

B)                STYL TELEGRAFICZNY