CENTRALNA  STACJA  RATOWNICTWA  GÓRNICZEGO
w BYTOMIU

METODA OCENY

STANU ZAGROŻENIA WYBUCHOWEGO

GAZÓW POŻAROWYCH

BYTOM, lipiec 2002r.

Stosownie do przepisów pkt. 1.63.14. zał. nr 3 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dn. 12 czerwca 2002r. w sprawie ratownictwa górniczego (Dz.U. Nr 94 z 2002r., poz. 838) ustala się jak niżej metodę oceny stanu zagrożenia wybuchowego gazów pożarowych.

Dyrektor Naczelny

Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego

mgr inż. Zygmunt Kajdasz

Bytom, lipiec 2002r.

-    1    -

Metoda oceny stanu zagrożenia wybuchowego gazów pożarowych

1.     Wyniki pomiarów składu gazów pożarowych z punktów pomiarowych, przekazywane do sztabu akcji, muszą być dokumentowane i na bieżąco analizowane przez kierownika akcji, szczególnie pod względem zagrożenia wybuchowego. Danymi wejściowymi są zawartości poszczególnych składników gazowych wyrażonych w postaci procentowych udziałów objętościowych
w odniesieniu do atmosfery suchej, tj. metanu CH4, wodoru H2, tlenku węgla CO, dwutlenku węgla CO2, etylenu C2H4 i etanu C2H6.

2.              Ocenę stanu zagrożenia wybuchowego należy przeprowadzać metodą stałego trójkąta wybuchowości. W tym celu należy sporządzić wykres, w którym oś X stanowi wskaźnik stężenia gazów wybuchowych, a oś Y stanowi wskaźnik stężenia tlenu. Obszar wybuchowości jest zamkniętym trójkątem, którego wierzchołki mają współrzędne:

D (  5,00; 19,88)  - dolna granica wybuchowości,

G (15,00; 17,79)  - górna granica wybuchowości,

S  ( 5,18;   9,47)  - szczytowa granica wybuchowości.

Stały trójkąt wybuchowości

Strzałki obrazują kierunki zmian składu mieszaniny spowodowane dopływem gazów obojętnych (a), powietrza (b), gazów palnych (c).

Odcinek AB                  - proste mieszaniny powietrza i gazów palnych

Obszar powyżej AB      - mieszaniny sztucznie wzbogacone w tlen

Obszar ASC                 - mieszaniny niewybuchowe z powodu nadmiaru gazów obojętnych

Obszar ADS                 - mieszaniny niewybuchowe z powodu nadmiaru powietrza

Obszar DGS                 - mieszaniny wybuchowe

Obszar SGBE              - mieszaniny niewybuchowe z powodu nadmiaru gazów palnych

Obszar OCSE              - mieszaniny bezpieczne

3.              Każdej mieszaninie gazowej można przypisać punkt „P”, dla którego wyznacza się współrzędne Xp i Yp.

Kolejność postępowania przy wyznaczaniu współrzędnych Xp i Yp jest następująca:

- obliczenie współczynnika a określającego wpływ CO2 na wybuchowość w punkcie szczytowym

- obliczenie sumy gazów palnych FGp

FGp = CH4+H2+CO+C2H4+C2H6

- ustalenie współczynnika b dla poszczególnych gazów palnych, określającego wpływ CO2 w zależności od położenia punktu p w stosunku do charakterystycznego obszaru wybuchowości danego gazu

Wartość współczynnika b może przyjmować wielkość tylko od 0 ÷ 1.

W przypadku gdy z wyliczenia otrzymamy b ³ 1, do dalszych obliczeń przyjąć należy b = 1.

Gdy z wyliczeń wynika b < 1, do dalszych obliczeń przyjąć należy wartość faktycznie obliczoną.

- obliczenie współrzędnej Xp

- obliczenie współrzędnej Yp

Symbole oznaczają udziały objętościowe poszczególnych gazów wyrażone w procentach.

4. Przy ocenie stanu zagrożenia wybuchowego zaleca się wymagane obliczenia parametrów wybuchowości gazów wykonywać przy pomocy programu komputerowego, a otrzymane wyniki obliczeń dokumentować.