Układ nerwy- ćwiczenia 11/12
1. Pamięć ( rodzaje pamięci, uczenie się i zapamiętywanie, pojemność pamięci, konsolidacja pamięci)
2. Prezentacja multimedialna na temat pamięci.
3. Badanie układu nerwowego:
a) chód
b) nerwy czaszkowe
c) układ ruchu – napięcie mięśni
- odruchy
d) czucie
e) zborność ruchów
W trakcie ćwiczeń z układu nerwowego zostaną zaprezentowane i przećwiczone elementy badania neurologicznego zaznaczone na czerwono
- Poprosić, aby pacjent zrobił kilka kroków stawiając stopę za stopą jak linoskoczek.
- Poprosić, aby pacjent przeszedł się na piętach.
- Poprosić, aby pacjent przeszedł się na palcach.
Próba Romberga
- Poprosić pacjenta, aby stojąc złączył stopy (otwarte oczy, zamknięte oczy).
• Pacjent stoi, gdy ma oczy otwarte i gdy ma oczy zamknięte – wynik prawidłowy
• Pacjent stoi, gdy ma oczy otwarte i pada, gdy ma oczy zamknięte – utrata czucia ułożenia (uszkodzenie sznurów tylnych rdzenia kręgowego, neuropatia obwodowa).
• Pacjent nie jest w stanie ustać, gdy ma otwarte oczy i stopy złączone (zespół móżdżkowy, zespół przedsionkowy ośrodkowy lub obwodowy).
• Pacjent stoi, gdy ma oczy otwarte , po zamknięciu oczu kiwa się w przód i w tył (zespół móżdżkowy).
Badanie nerwów czaszkowych
• Objawy uszkodzenia nerwów czaszkowych mogą być wynikiem:
– uszkodzeń w obrębie danego nerwu;
– uszkodzenia jądra nerwu;
– zmian w obrębie szlaków prowadzących do kory i z kory mózgu, międzymózgowia, móżdżku lub innych części pnia mózgu;
– uogólnionych procesów chorobowych dotyczących nerwów lub mięśni.
I
Pacjent rozpoznaje zapachy, badamy każde nozdrze oddzielnie.
• Anosomia w obu nozdrzach: zatkanie przewodów nosowych, uraz, częściowa utrata powonienia występująca z wiekiem, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera.
• Anosomia jednostronna: zablokowane nozdrze, jednostronne uszkodzenie płata czołowego.
II
- badanie ogólne - przyjrzeć się ułożeniu powiek, zwrócić uwagę na położenie gałki ocznej;
- źrenice - przyjrzeć się źrenicom
- skierować wiązkę światła na jedno oko (odruch bezpośredni);
- powtórzyć badanie obserwując reakcję źrenicy w drugim oku (reakcja
konsensualna)
- pacjent patrzy w dal, następnie na palec badającego unieruchomiony
10cm od nosa pacjenta (badanie na nastawność).
• Źrenice
– Odruch źrenicy na światło:
• ramię doprowadzające: nerw wzrokowy;
• ramię odprowadzające: włókna przywspółczulne III nerwu czaszkowego.
– Odruch źrenicy na nastawność (akomodację):
• ramię doprowadzające: z płatów czołowych;
• ramię odprowadzające: tak jak odruch na światło.
- pole widzenia
Geraint Fuller – Badanie neurologiczne
III, IV, VI
- badanie ruchów dowolnych - poprosić pacjenta, aby spojrzał w prawo, w lewo,
w górę i w dół
- odruch na zbieżność - poprosić pacjenta, aby patrzył w dal, a następnie spojrzał na
palec badającego znajdujący się w odległości 50 cm od oczu
pacjenta. Następnie badający stopniowo przybliża palec do
twarzy pacjenta.
V
- obejrzeć twarz z boku, czy nie ma zaniku mięśnia skroniowego;
- poprosić pacjenta, aby zacisnął zęby;
- poprosić pacjenta, aby spróbował otworzyć usta i badający przeciwstawia się
temu ruchowi;
- odruch żuchwowy - poprosić pacjenta, aby luźno otworzył usta,
położyć palec na podbródku pacjenta, uderzyć w
palec młotkiem neurologicznym.
- czucie dotyku i bólu na twarzy;
- - odruch rogówkowy
• Nerw trójdzielny – V
– Część czuciowa
• Oczna (V1)
• Szczękowa (V2)
• Żuchwowa (V3)
– Część ruchowa – mięśnie żucia
VII
- poprosić pacjenta, aby: - wyszczerzył zęby
- zagwizdał
- mocno zacisnął powieki
- spojrzał w sufit
• Nerw twarzowy – VII
– Twarz – mięśnie mimiczne;
– Ucho – mięsień strzemiączkowy;
– Smak – wrażenia smakowe z przednich 2/3 języka;
– Łzy – unerwienie przywspółczulne gruczołów łzowych.
VIII - ślimakowy
- Próba Rinnego
- Próba Webera;
VIII - przedsionkowy
- Chód
- Oczopląs
- Próba kaloryczna
- Próba Hallpike’a
IX, X, XII
- poprosić pacjenta, aby otworzył usta – ocenić stan dziąseł, ocenić położenie języczka,
poprosić pacjenta aby mówił „aaa…”, aby przełknął ślinę.
- poprosić pacjenta, aby pokazał język;
- poprosić pacjenta, aby wypchnął językiem policzek po lewej i prawej stronie;
- odruch gardłowy - dotknąć ścianę gardła za łukami podniebiennymi;
• Nerw językowo – gardłowy (IX):
– czuciowy: tylna 1/3 języka, gardło, ucho środkowe;
– ruchowy: mięsień rylcowo – gardłowy;
– Wegetatywny: unerwiający ślinianki przyuszne.
• Nerw błędny (X):
– czuciowy: błona bębenkowa, przewód słuchowy zewnętrzny i ucho zewnętrzne;
– ruchowy: mięśnie podniebienia, gardła, krtani;
– wegetatywne: doprowadzający z baroreceptorów tętnicy szyjnej – unerwienie przywspółczulne narządów klatki piersiowej i jamy brzusznej.
• Nerw podjęzykowy (XII):
– czuciowy: nie ma;
– ruchowy: wewnętrzne mięśnie języka;
XI
- obejrzeć kark i barki, czy nie ma zaników mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego i
mięśnia czworobocznego);
- poprosić pacjenta, aby pochylił głowę do przodu, badający kładzie dłoń na czole pacjenta i
próbuje odchylić jego głowę z powrotem do tyłu;
- poprosić pacjenta, aby obrócił głowę w bok, badający przeciwstawia się temu ruchowi;
- poprosić pacjenta, aby wzruszył ramionami, badający stara się obniżyć barki pacjenta;
Wyróżnia się pięć odmian klinicznych niedowładu mięśni:
1. Choroba ośrodkowego neuronu ruchowego - zwiększone napięcie, wzmożone odruchy, niedowład tzw. piramidowy.
2. Choroba obwodowego neuronu ruchowego – zanik mięśni, drżenie pęczkowe, obniżenie napięcia i brak odruchów.
3. Choroba mięśni – zanik mięśni, obniżenie napięcia, odruchy osłabione lub całkowicie zniesione.
4. Uszkodzenie płytki końcowej (nerwowo-mięśniowej) – niedowład nasilający się pod wpływem wysiłku, na pięcie prawidłowe lub osłabione, odruchy prawidłowe.
5. Niedowład czynnościowy – napięcie i odruchy prawidłowe, brak zaników, zmienność siły mięśni.
• Odruch głęboki (ścięgnisty) powstaje w wyniku pobudzenia włókna doprowadzającego . Włókno to pobudza za pośrednictwem pojedynczej synapsy nerw ruchowy, który powoduje skurcz mięśnia. Wzmożenie odruchów głębokich – uszkodzenie ośrodkowego neuronu ruchowego. Osłabienie odruchów głębokich – uszkodzenie obwodowego neuronu ruchowego i choroby mięśni.
Odruch z mięśnia dwugłowego.
Odruch z mięśnia trójgłowego.
Odruch kolanowy.
...
Danuszka