Herodot - Dzieje.pdf - Historia różne - elleth

HERODOT

DZIEJE

HERODOT - ' ErodotoV

HERODOT

DZIEJE

Przełożył z języka greckiego i opracował

SEWERYN HAMMER

HERODOT DZIEJE

Księga Pierwsza KLIO

KSIĘGA PIERWSZA KLIO

Herodot z Halikarnasu przedstawia tu wyniki swych badań, żeby ani

dzieje ludzkie z biegiem czasu nie zatarły się w pamięci, ani wielkie i

podziwu godne dzieła, jakich bądź Hellenowie, bądź barbarzyńcy

dokonali, nie przebrzmiały bez echa, między innymi szczególnie

wyjaśniając, dlaczego oni nawzajem z sobą wojowali.

Znawcy dziejów wśród Persów utrzymują, że Fenicjanie winni byli tej

niezgody. Oni to bowiem przybyli od tak zwanego Morza Czerwonego

nad nasze morze i osiedlili się w krainie, którą jeszcze teraz

zamieszkują; zaraz też puścili się w dalekie podróże morskie;

wywożąc zaś towary egipskie i asyryjskie, dotarli do różnych stron,

między innymi także do Argos. Argos w owym czasie górowało pod

każdym względem nad miastami kraju, który teraz nazywa się

Helladą.

Przybyli więc Fenicjanie do tego Argos i wyłożyli swój towar. Na piąty

czy szósty dzień, kiedy już prawie wszystko wyprzedali, przyszła nad

morze wraz z wielu innymi niewiastami królewna, której było na imię,

jak to zgodnie również Hellenowie podają, Io, córa Inachosa. Stanęły

przy rufie okrętu i kupowały towary, jakie im najbardziej przypadły do

serca, a wtedy Fenicjanie porozumieli się z sobą i napadli na nie.

Większość kobiet umknęła, Io jednak i jeszcze inne zostały porwane.

Fenicjanie wrzucili je na okręt i odpłynęli do Egiptu. W ten sposób

według opowiadania Persów, nie Hellenów, przybyła Io do Egiptu i to

była pierwsza krzywda. Następnie kilku Hellenów (imion ich nie umieją

Persowie podać) wylądowało w fenickim Tyros i porwało stamtąd

królewską córkę, Europę. Byli to zapewne Kreteńczycy. - Tak zatem

odpłacono tamtym równą tylko miarką, ale później Hellenowie stali się

sprawcami drugiej krzywdy. Popłynęli bowiem na długim okręcie do

kolchidzkiej Aja nad rzeką Fasis i po załatwieniu innych spraw, które

były celem ich podróży, porwali córkę królewską, Medeę. Król

Kolchów wysłał herolda do Hellady, żądając odszkodowania za

porwanie i zwrotu córki; Hellenowie jednak odpowiedzieli, że skoro nie

otrzymali odszkodowania za uprowadzenie Iony z Argos, i oni go nie

dadzą.

Potem za drugiej generacji, jak mówią Persowie, Aleksander, syn

Priama, który słyszał o tych zdarzeniach, zapragnął zdobyć sobie

małżonkę w Helladzie drogą porwania, licząc na pewno, że

odszkodowania nie da, skoro i tamci go nie dają. Tak tedy porwał on

Helenę, a Hellenowie postanowili naprzód wysłać posłów i zażądać

wydania Heleny jako też odszkodowania za jej porwanie. Ale Trojanie

- 4 -

HERODOT DZIEJE

Księga Pierwsza KLIO

na to przytaczali im porwanie Medei: że sami odszkodowania nie dali

ani na żądanie Kolchów jej nie zwrócili, a teraz chcą, żeby inni dawali

im odszkodowanie.

Aż dotąd więc były tylko wzajemne uprowadzenia, teraz jednak

Hellenowie w wysokim stopniu zawinili: oni bowiem wprzód wyprawili

się na Azję niż Azjaci na Europę. Zdaniem Persów, porywać niewiasty

jest czynem ludzi niesprawiedliwych, ale z powodu porwanych

zawzięcie uprawiać dzieło zemsty mogą tylko nierozumni; rozsądni

ludzie zgoła nie troszczą się o porwane kobiety: boć przecie to jasne,

że gdyby same nie chciały, nie zostałyby uprowadzone. Oni więc,

Azjaci - powiadają Persowie - z porywania niewiast nic sobie nie robili.

Hellenowie zaś z powodu lacedemońskiej kobiety zebrali wielkie

wojsko, a potem przybyli do Azji i obalili potęgę Priama. Od tego

czasu Persowie zawsze myśleli, że to, co helleńskie, jest im wrogie.

Persowie bowiem Azję i zamieszkujące ją ludy barbarzyńskie uważają

za swoje, Europę zaś i żywioł helleński za coś odrębnego.

Tak opowiadają Persowie o przebiegu zdarzeń i w zdobyciu Troi

doszukują się początku swej nieprzyjaźni z Hellenami. Co do Iony

zaś, nie zgadzają się z Persami Fenicjanie. Twierdzą bowiem, że nie

drogą porwania zawieźli ją do Egiptu, lecz że w Argos miała ona

stosunek z kapitanem okrętu, a kiedy zauważyła, że jest brzemienna,

z obawy, żeby jej sprawka nie wyszła na jaw przed rodzicami, sama

dobrowolnie z Fenicjanami odpłynęła. Tak tedy mówią Persowie, a tak

Fenicjanie.

Ja zaś nie chcę tu rozstrzygać, czy rzecz miała się tak, czy inaczej; o

kim jednak z pewnością wiem, że pierwszy zawinił przeciw Hellenom,

tego wskażę, a potem pójdę dalej w swoim opowiadaniu, kolej no

przechodząc zarówno małe, jak i wielkie "miasta ludzi" . Wszak wiele

z tych, co były w dawnych czasach wielkie, stało się małymi, a te,

które w moich czasach są wielkie, dawniej były małe. Wiedząc zatem,

że szczęście ludzkie nigdy nie jest trwałe, wspomnę na równi o

jednych i o drugich.

K r e z u s był z rodu Lidyjczykiem, synem Alyattesa, władcą ludów z

tej strony rzeki Halys, która płynie od południa na północ między

Syryjczykami a Paflagonami i uchodzi do tak zwanego Pontu

Euksyńskiego. Ten Krezus był pierwszym, o ile wiemy, z

barbarzyńców, który jednych Hellenów podbił i zmusił do płacenia

haraczu, a z innymi zawarł przyjaźń. Podbił on Jonów, Eolów i Dorów

w Azji, a przyjaźń zawarł z Lacedemończykami. Przed panowaniem

Krezusa wszyscy Hellenowie byli wolni. Przedsięwzięta bowiem

przeciw Jonii wyprawa Kimmeriów, wcześniejsza od Krezusowej, nie

doprowadziła do podboju miast, lecz tylko do zagonnego ich rabunku.

- 5 -

Herodot - Dzieje.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: