Lew-Starowicz - Seks dojrzały.pdf

(161 KB) Pobierz
12277341 UNPDF
tytuł: "Seks dojrzały"
autor: DRN.MED Zbigniew Lew-STAROWICZ
tekst wklepał: dunder@poczta.fm
OPRACOWANIE GRAFICZNE: MAGDALENA WOlniICKA i MICHAŁ MARYNIAK WARSZAWA
1985
PAńSTWOWY ZAKłAD WYDAWNICTW LEKARSKICH
Copyright by Zbigniew Lew-Starowicz, 1985
Opracowanie graficzne
Copyright by Michał Maryniak, 1985
Recenzent prof. dr hab. med. Longin Marianowski
Redaktor mgr Teresa Materłowska
Redaktor techniczny Ewa Ziemczonek
Korektor Maria Wesołowska
ISBN 83-200-0957-X
* * *
WSTęP
Po ukazaniu się "Seksu partnerskiego" spotkałem się z pytaniem, czy nie należałoby napisać
jakby drugiego tomu, adresowanego do bardziej dojrzałej wiekiem populacji. Zachęciło mnie to
do napisania pracy będącej w pewnym sensie kontynuacja "Seksu partnerskiego". Większość
prac popularnonaukowych z zakresu seksuologii poświęcona jest stosunkowo młodym
wiekiem Czytelnikom, natomiast tylko niektóre z nich poruszają specyficzne problemy wieku
dojrzałego.
W wielu krajach tego typu prace adresowane są do różnych grup wiekowych. Ma to swoje
uzasadnienie w pewnej inności psycho-seksualnej pokoleń, inności przyczyn oraz przebiegu
zaburzeń seksual-nych oraz problemów partnerskich.
W "Seksie dojrzałym" przedstawiam swoje własne poglądy, opar-te na doświadczeniach
terapeutycznych oraz badaniach naukowych. Podobnie jak w pięciu poprzednich książkach,
tak i w tej pragnę podziękować moim pacjentom, ich partnerom oraz autorom listów
kierowanych do redakcji "ITD", "Zwierciadła", "Magazynu Ro-dzinnego", a także na adres
Przychodni Lekarskiej Towarzystwa Rozwoju Rodziny w Warszawie, za otwarcie się ze swymi
problemami, co umożliwiło mi napisanie tej pracy.
Chciałbym również podziękować wszystkim tym, którzy współpra-cowali ze mną w badaniach
naukowych i programach badawczych za wspieranie mnie życzliwością i pomocą w mojej
wieloletniej pracy nad tymi problemami.
Mam nadzieję, że "Seks dojrzały" wielu Czytelnikom ułatwi zro-zumienie trudnych i tak
1
intymnych problemów życia partnerskiego oraz skłoni ich do szukania pomocy, a innym Ś być
może Ś umożli-wi uniknięcie wielu konfliktów.
Określona objętość pracy narzuciła konieczność selekcji materiału, wybrania tego, z czym
spotykałem się najczęściej oraz przekazania tego, co może okazać się przydatne. Pominięte
zostały całe rejony seksu wieku dojrzałego, np. zachowania dewiacyjne, przestępczość
seksualna (te tematy zostaną opracowane w odrębnej publikacji), powiązania seksu ze
strukturą rodziny, dylematy i kontrowersje świa-topoglądowe iłd. Pracę tę pisał lekarz i stąd
określona perspektywa seksu dojrzałego.
Czy "Seks partnerski" i "Seks dojrzały" traktuję jako zakończoną całość? Odpowiedź na to
pytanie pozostawiam Czytelnikom.
* * *
2
U PROGU SEKSU DOJRZAŁEGO
DOJRZAŁOŚĆ PSYCHICZNA
"Seks dojrzały" dotyczy zarówno dojrzałego wieku, jak i dojrzałości psychicznej i
psychoseksualnej. Zdawałoby się, iż są one ze sobą w sposób naturalny powiązane, ale
niekoniecznie tak bywa. Potocznie uważa się, że wiek dojrzały następuje po okresie
dojrzewania (adolescencji); u mężczyzn zaczyna się około 22Ś25 roku życia, a u kobiet około
19Ś22 roku, natomiast jego zakończeniem staje się jesień życia, czyli okres po przekwitaniu.
Wiek dojrzały obejmuje zatem średnio 30Ś40 lat życia człowieka, w którym realizuje on
różnorodne cele i zadania życiowe: zawodowe, małżeńskie, rodzicielskie, społeczne,
osobowościowe. Istnieje również potoczne określenie pełni wieku, czyli najlepszych
możliwości twórczych, zdrowotnych, aktywności, wiłalności, męskościkobiecości. U kobiet ma
ona obejmować trzydzieste i czterdzieste lata życia, a u mężczyzn drugą połowę lał
trzydziestych aż do andropauzy (przekwitania). Wiek dojrzały powinien wiązać się z
dojrzałością psychiczną, która obejmuje różne cechy: Obiektywna wiedza o sobie. Poznanie
własnego JA, własnych wad i zalet, możliwości i ograniczeń jest procesem długotrwałym,
niekiedy bolesnym, człowiek bowiem poznaje również i ciemne strony swej natury.
Samowiedza czasem bywa przeżywana dramatycznie, ale jest to normalny proces wzrostu i
wymaga akceptacji siebie. Dzięki temu nasze kontakty z innymi stają się bardziej autentyczne,
tolerancyjne, gdyż z postawy "nad" wobec innych przechodzi się do postawy partnerskiej
równości, Osiągnięcie dystansu wobec własnego JA. Wyrazem zdrowia psychicznego i
dojrzałości jest umiejętność przyjęcia postawy dystansu wobec siebie, pewnej autoironii,
humoru. Ustalenie systemu wartości (celu i sensu życia, norm i zasad), który stanowi oś
integracji osobowości. Dzięki niemu nasze czyny i zachowania nabierają świadomie
planowanego działania, a potrzeba zachowania wierności temu systemowi wartości umożliwia
osiąganie harmonii i ładu we własnym JA. Przechodzenie od egocenfrycznego JA do postaw
alfrui stycznych, umiejętności wczuwania się w przeżycia innych ludzi, nawiązywania z nimi
przyjaźni, okazywania zainteresowania, ofiarności. Prawda wobec siebie i obiektywizacja
innych. Zdarza się dość często, iż innym ludziom przypisujemy własne uczucia i motywacje, a
niekiedy generalizujemy nasze osobiste doświadczenia. Dojrzałość psychiczna polega na
oddzielaniu własnego świata od świata innych ludzi, na traktowaniu doświadczeń życiowych
jako jednego z wielu wariantów, a nie powszechnie obowiązującego prawa. Pełna realizacja
swych zainteresowań, możliwości twórczych, zadań życiowych, partnerskich i przyjmowanie
za nią poczucia odpowiedzialności. Umiejętność rozwiązywania konfliktów przez szukanie ich
źródeł oraz optymalnej strategii ich rozwiązania, dostosowanej do sytuacji i osób. Stawianie
sobie realistycznych zadań oraz ich osiąganie, umiejętność skutecznego działania, unikanie
konformizmu. Tolerancja wobec innych poglądów, zdolność do miłości, współdziałania z
innymi, umiar, umiejętność radowania się życiem mimo przeciwności losu. Traktowanie życia
jako w dużym stopniu zależnego od siebie, a nie zdeterminowanego przez czynniki
zewnętrzne, los, fatum. Dojrzałość psychiczna jest niezależna od poziomu wykształcenia, jest
równoznaczna z mądrością życiową, zwłaszcza gdy został zachowany zdrowy rozsądek i
umiejętność wyciągania wniosków z obserwacji i różnych doświadczeń życiowych. * * *
3
DOJRZAŁOŚĆ SEKSUALNA
Dojrzałość seksualna wiąże się zarówno z dojrzałością biologiczną, jak i psychiczną oraz
partnerską. Dojrzałość biologiczna jest wprawdzie osiągana w okresie adolescencji, ale jej
pełny rozkwit przypada na wiek dojrzały; u kobiet często osiąga apogeum po porodzie.
Dojrzałość psychoseksualna natomiast polega na osiąganiu pełnej męskościkobiecości,
zdolności tworzenia więzi partnerskiej, trwałego związku uczuciowego, wzajemnie
satysfakcjonującego życia seksualnego, ars amandi, wzajemnej odpowiedzialności za życie
seksualne oraz jego następstwa. W życiu seksualnym dojrzałość polega m.in. na umiejętności
sterowania własnymi reakcjami seksualnymi, znajomości "mapy ciała" (stref erogennych u
siebie i partnera), tworzeniu optymalnej ars amandi dostosowanej do poziomu wzajemnych
potrzeb i oczekiwań, na trosce o uatrakcyjnianie współżycia oraz własnej męskościkobiecości,
wzajemnym pomaganiu sobie w wypadku pojawienia się problemów we współżyciu,
traktowaniu seksu z pewnym przymrużeniem oka, jako strefy życia ważnej, przyjemnej, ale nie
najważniejszej. Życie seksualne jest traktowane jako wyraz miłości, postaw do siebie
partnerów, forma tworzenia więzi, radosne bycie razem, zjednoczenie osobowe. Jego piękno i
urok wymaga pielęgnowania i współpracy partnerów. Istotna jest tu wiedza o prawidłowości
seksu w różnych fazach życia, związku, o specyfice psychoseksualnej płci. Problemom
dojrzałości seksualnej jest w zasadzie poświęcona cała książka, tu są sygnalizowane jedynie
pewne idee. Dojrzałość seksualna obejmuje również istnienie określonej formacji
psychoseksualnej, czyli systemu wartości, postaw, refleksji wiążących seks z celem i sensem
życia. W wieku dojrzałym po przeminięciu okresu ,,burzy i naporu", różnych złudzeń, w wyniku
nabycia doświadczeń powstaje swoista filozofia życia, w której i sfera seksu ma swoje trwałe,
ustalone miejsce. Dla jednych seks jest przyciąganiem inności, dla drugich
podporządkowaniem prawom natury, dla jeszcze innych źródłem napięcia między naturą a
kulturą, wyrazem miłości, jedną z relacji więzi partnerskiej, etapem osobowościowej ewolucji
od Erosa do Cariłas iłd. We wszystkich systemach światopoglądowych seks zostaje poddany
określonym normom, ideom i w nich również istnieje koncepcja dojrzałości seksualnej.
Dojrzałość ta jest zatem wynikiem wielu mechanizmów, wpływów, ale przede wszystkim
refleksji i obserwacji życia, znalezienia swego miejsca w życiu. Dojrzałość seksualna nie boi
się seksu ani nie wynosi go na piedestał, nie traktuje go jako jedynie zabawy czy powinności,
obowiązku, dostrzega w nim piękną i dobrą dziedzinę życia.
* * *
4
DOJRZAŁOŚĆ WIĘZI PARTNERSKIEJ
Dojrzałość seksualna, psychiczna, znajomość etapów więzi partnerskiej, rodzicielstwo
umożliwiają tworzenie dojrzałej więzi partnerskiej. Polega ona na poznaniu wszystkich
zakresów "od" i "do" między partnerami, obszarów konfliktogennych i radosnych,
uszczęśliwiających. Partnerzy kreują określony styl bycia razem, codzienności, optymalnie
dostosowany do ich osobowości i wa-11 runków. Dzięki łemu wzajemnie pomagają sobie w
osiąganiu pełni osobowości i więzi. Więź partnerska obejmuje określone sfery, do których
należą: Więź uczuciowa, miłość Więź psychiczna (intelektualna, charakterologiczna) Więź
seksualna Więź rodzicielska Więź wolnego czasu Więź domu (gospodarstwa domowego)
Więź materialna Więź męskokobieca Byłoby ideałem, gdyby wymienione typy więzi były
udane i na najwyższym poziomie wzajemnie odczuwanej satysfakcji. Często się zdarza, iż w
danym związku istnieje rozbieżność w jednym rodzaju więzi, ale generalna ocena satysfakcji z
takiego związku może być pozytywna. Więź uczuciowa polega na zdolności wczuwania się w
przeżycia, w nastrój drugiej osoby, współprzeżywania z partnerem tych stanów, przyjaźni i
poczucia bliskości, miłości. W wieku dojrzałym zapewne mniej jest nastrojowości i
sentymentalizmu, bardziej typowych dla wczesnego etapu związku partnerskiego, ale za to
więź uczuciowa potrafi być bardziej stabilna, trwała, a niekiedy przyjmuje wręcz charakter
telepatyczny, kiedy partner wyczuwa, co się dzieje u jego współpartnera, porozumiewa się z
nim na odległość. W młodszym wieku więź uczuciowa potrafi być silna w chwili bycia razem
lub w marzeniach, tymczasem w wieku dojrzałym obejmuje i codzienność życia partnerów,
mających jakby poczucie stałej bliskości drugiej osoby. Więź seksualna w wieku dojrzałym
nabiera stabilizacji, niekiedy rutyny. Dobrze przystosowany seksualnie związek partnerów,
którzy stworzyli własną ars amandi, dostarcza im wiele satysfakcji. Nie jest prawdą
stwierdzenie, iż atrakcyjność seksualna nieuchronnie spada, że musi nastąpić znudzenie
osobą partnera, monotonia. Udana więź seksualna m.in. polega na tym, że partnerzy, mimo
upływu lat, czują pociąg do siebie, a seks jest dla nich atrakcyjny w ich własnym wydaniu.
Nieraz jestem świadkiem wynurzeń pełnych zaskoczenia: ,,po tylu latach czuję się jakbym
była nadal jego narzeczoną", "nie dostrzegam upływu wieku". Czasem się mówi, że
obiektywnie malejąca atrakcyjność ciała drugiej osoby jest powszechnie obowiązującym
prawem. Okazuje się jednak, iż w wielu udanych związkach nie odczuwa się żadnego zaniku
atrakcyjności ciała partnera, mimo zmiany jego jędrności, wyglądu. Więź seksualna w wieku
dojrzałym nie we wszystkich udanych związkach jest sielanką, zdarzają się bowiem okresy
różnych zaburzeń, spadku libido, pogorszenia spraw-12 ności seksualnej, ujawnia się też i
wpływ wieku, odmienności płci. Jednak w udanym związku nie jest to dramatem, istnieją
bowiem na tyle atrakcyjne pozaseksualne więzi, iż niedomagania w tej dziedzinie nie
umniejszają poczucia satysfakcji z bycia razem. Więź psychiczna polega na przystosowaniu
charakterologicznym partnerów, co nie jest jednoznaczne z upodobnianiem się. Zdarza się
wprawdzie, iż w udanych związkach partnerzy stają się podobni do siebie fizycznie i
psychicznie, w wielu jednak innych istnieje wyraźna rozbieżność w poszczególnych cechach
charakterologicznych, ale po pterwsze jest ona akceptowana, a po drugie - lubiana. W wielu
sprawach rozwodowych podkreśla się jako motyw rozpadu więzi tzw. różnicę charakterów.
Jest to bardzo względne pojęcie, ponieważ ta różnica danych cech dla jednego związku
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin