Do przejrzenia i drobnych korekt pkt. 3 i 22
1.Resocjalizacja jest niczym innym jak powtórną socjalizacją. Jest zatem procesem zmian, które zachodzą w osobowości jednostki (resocjalizacja nie jest możliwa bez aktywności samego wychowanka)
Pytka twierdzi, iż w kręgu zainteresowań pedagogiki resocjalizacyjnej jest jednostka wadliwie zsocjalizowana lub wychowana.
Proces modyfikacji osobowości jednostki społecznej w celu przystosowania jej do życia w danej zbiorowości, a w węższym rozumieniu w społeczeństwie polegający na tym, iż poprzez odpowiednie zabiegi kształtuje się jej normy społeczne i wartości, których nie miała ona możliwości przyswoić wcześniej w trakcie socjalizacji jednocześnie powodując, iż rezygnuje ona z przyswojonych do tej pory reguł działania będących sprzecznymi z systemem aksjonormatywnym tej zbiorowości/społeczeństwa.
Asocjacja to proces kojarzenia wątków tak by razem przedstawiały całość.
Dysocjacja (łac. dissociatio, rozdzielenie) - Jeden z ostrzejszych mechanizmów obronnych, znany w psychologii.Dotyczy zaburzeń określanych niegdyś jako histeryczne.Polega na czasowej drastycznej modyfikacji cech osobowości lub poczucia tożsamości w celu uniknięcia przykrych uczuć i myśli.Niektóre odmiany:
· amnezja dysocjacyjna
· fuga dysocjacyjna
· osłupienie dysocjacyjne
· trans i opętanie
· dysocjacyjne zaburzenia ruchu
· osobowość naprzemienna
· konwersja histeryczna
Resocjalizująca Reedukacja to Proces uczenia się, w toku którego osoby uczące się podlegają zmianom w tym sensie, że eliminowane zostają nawyki niepożądane, będące źródłem ustosunkowań antagonistycznych i destruktywnie sprzecznych z określonymi oczekiwaniami społecznymi.
2. Profilaktyka pierwszorzędowa adresowana jest do grupy niskiego ryzyka, realizatorami programów są przede wszystkim nauczyciele wspierani przez psychologów, a terenem działań jest głównie szkoła.
Profilaktyka drugorzędowa adresowana jest do grupy podwyższonego ryzyka, realizatorami działań są przede wszystkim psychologowie (socjoterapeuci, doradcy rodzinni), a zajęcia prowadzone są najczęściej w poradniach psychologiczno- pedagogicznych i profilaktycznych, klubach lub świetlicach socjoterapeutycznych Profilaktyka trzeciorzędowa adresowana jest do grupy wysokiego ryzyka, realizatorami programów są lekarze specjaliści,psychologowie, psychoterapeuci, rehabilitanci, pracownicy socjalni, specjaliści z zakresu resocjalizacji itp. Terenem działań są specjalistyczne poradnie i ośrodki, szpitale, zakłady karne, kluby, placówki wychowawcze i resocjalizacyjne.
3. Objawy niedostosowania społecznego
Przejawy niedostosowania społecznego są zjawiskiem bardzo niepokojącym, gdyż tego typu zachowania zapoczątkowane w okresie dzieciństwa i wczesnej młodości mogą się nasilać i być podstawą do rozwinięcia się innych symptomów demoralizacji. Z czasem te początkowe symptomy mogą się przekształcić w bardzo jaskrawe objawy niedostosowania społecznego, takie jak: przestępczość, przystanie do sekt, narkomania czy wykolejenie moralne.
Objawami nieprzystosowania społecznego młodzieży sš negatywne i nieadekwatne reakcje na wymagania i zakazy zawarte w przypisanych rolach społecznych - dziecka w rodzinie, kolegi w grupie rówieniczej, ucznia w szkole, pracownika w zakładzie pracy itp.
Literatura przedmiotu obfituje w liczne opisy objawów nieprzystosowania społecznego młodzieży. W definicji stosowanej przez MEN, przede wszystkim eksponuje się symptomy i poprzez nie definiuje zaburzenia w zachowaniu dzieci i młodzieży. Liczba najczęciej wymienianych podstawowych symptomów nieprzystosowania społecznego zawiera się w przedziale 3-15. Do jego typowych przejawów zalicza się: nadużywanie alkoholu przez młodzież, uzależnienie lękowe, toksykomania, samobójstwa i zamachy samobójcze, ucieczki z domu, wagary, pasożytnictwo społeczne, uczestnictwo w gangach podkulturowych.
MEN w zależnoci od stopnia nasilenia objawów i dodatkowych czynników rodowiskowych, wyróżniło nieprzystosowanie społeczne i zagrożenie nieprzystosowaniem społecznym. Za objawy, które należy brać pod uwagę przyjęło: nagminne wagary, ucieczki z domu i włóczęgostwo, sporadyczne lub systematyczne picie alkoholu, odurzanie się (jego próby i faktyczne odurzanie się), niszczenie mienia, stosowanie przemocy, bójki, przywłaszczenie cudzego mienia, kradzieże, udział w grupach negatywnych oraz usiłowanie i dokonanie samobójstwa.
Pracując z młodzieżą szkoły podstawowej, pokusiłam się o próbę badawczą, polegającą na przeprowadzeniu ankiety w zakresie niektórych wczesnych objawów niedostosowania społecznego młodzieży. Ankieta została skierowana do uczniów klas szóstych. Dotyczyła problemów związanych z najbardziej groźnymi w skutkach zjawiskami społecznymi, a więc: palenia papierosów, picia alkoholu i wagarowania. Dostrzegam liczne związki między tymi trzema przejawami niedostosowania społecznego.
4. Stadia nieprzystosowania społecznego wg. Czapówa
1. Stadium pierwsze – charakteryzuje się wystąpieniem u jednostki poczucia odtrącenia, czyli niezaspokojenia potrzeb zależności emocjonalnej. Reakcją może być agresja antyspołeczna, reakcje negatywne, buntownicze, narastająca wrogość wobec rodziców i społeczeństwa jako całości. Występują niekontrolowane reakcje emocjonalne i brak koncentracji uwagi. Jednostka łatwo się nudzi rozpoczętymi czynnościami i nie przejawia dostatecznej cierpliwości do ich ukończenia.
2. Stadium drugie – wyraża się utrwaleniem wrogich reakcji wobec osób socjalizująco znaczących i autorytetów. Typowym przejawem tego stadium jest odrzucanie wszelkich form ekspresji wyrażających więź uczuciową z innymi ludźmi. Jednostka zaczyna zaspokajać podstawowe potrzeby społeczne i emocjonalne poza domem rodzinnym. Pojawiają się wówczas pierwsze symptomy wykolejenia społecznego, takie jak: alkoholizowanie się, ucieczki z domu, wagarowanie, wybryki seksualne, itp.
3. Stadium trzecie – wiąże się z autonomizowaniem się działalności antyspołecznej. Osoby wchodzące w to stadium dążą do nawiązania kontaktów z gangami i grupami o charakterze chuligańskim lub przestępczym. Przejawia się to w grupowej działalności antyspołecznej prowadzącej do jawnego, otwartego konfliktu z moralnością lub prawem.
5.Typologia nieprzystosowania społecznego wg. Czapówa (działają negatywne czynniki): str 93
zwichnięta Socjalizacja: manifestowanie nieprzystosowania społecznego (niedostatki w socjalizacji dziecka); związana ze złą sytuacją w rodzinie , gdy nie pełni ona podstawowych funkcji z powodu choroby, uzależnień, , zaniedbania, braku opieki czy odtrącenia dziecka.
demoralizacja: Dziecko prawidłowo zsocjalizowane dostaje się pod wpływy innej kultury, obyczajowości i następuje przewartościowanie Wartości tradycyjnych na Rzecz innych, nowych.
Największe znaczenia mają tutaj grupy rówieśnicze, demoralizacja pojawia się gdy następują jakieś wydarzenia krytyczne np. zmiana szkoły, kiedy poprawnie zsocjalizowane dziecko dostaje się pod wpływ jakiejś grupy o innych zwyczajach , niż, ta w jakiej było wychowane, która jest społecznie odrzucana , a przejmuje jej wartości.
Socjalizacja podkulturowa: Konflikt z norami ogólnospołecznymi z powodu identyfikacji. Ma miejsce w subkulturach
6.Pojęcie normy, dewiacji i patologii
Norma społeczna - jest to względnie trwały, przyjęty w danej grupie społecznej sposób zachowania jednostki społecznej w danej sytuacji zależny od zajmowanej przez nią pozycji społecznej i odgrywanej przez nią roli społecznej.
• normy formalne - zasady sformułowane w postaci pisanych regulaminów lub przepisów.
• normy nieformalne - nie spisane normy, obowiązujące zwyczajowo w ramach danej grupy lub społeczeństwa.
• normy prawne – zasady zachowania się oparte na przepisach. W przeciwieństwie do innych norm są one ustanowione lub uznane za obowiązujące przez państwo. Ich nieprzestrzeganie jest sankcjonowane przez instytucje państwowe.
• normy religijne – w przeciwieństwie do norm prawnych, obowiązujących wszystkich członków danej zbiorowości, mają one ograniczony zasięg i dotyczą tylko osób danego wyznania. Często normy te, określające stosunki między ludźmi, traktowane są jako normy moralne.
• normy moralne (etyczne) – mają one charakter absolutny, co oznacza bezwzględny nakaz lub zakaz określonego zachowania. Nie dotyczą tylko postępowania jednostki, ale mogą dotyczyć całych grup społecznych.
• normy obyczajowe – nawyki zachowania się, rytuały czy sposoby ubierania się uznane w danej zbiorowości. Normy obyczajowe to reguły postępowania ludzi, które kształtowały się w ich świadomości pod wpływem nawyku, w wyniku wielokrotnego powtarzania w określonych okolicznościach tych samych zachowań (np. całowanie kobiety w rękę). Normy obyczajowe nie oceniają zachowań ani ich nie wartościują. Określają raczej co wypada lub czego nie wypada robić. Obyczaje kształtują się we wszystkich sferach życia. Najczęściej mają zasięg lokalny.
• normy zwyczajowe - nawyki, rodzaje zachowania charakterystyczne albo dla całego społeczeństwa, albo dla jakichś grup społecznych.
Dewiacja społeczna odchylenie od reguł działania społecznego, postępowanie niezgodne z przyjętymi normami i/lub wartościami. Ogólnie są to wszelkie przejawy zachowania innego niż konformistyczne. Robert Merton wyróżniał 4 typy zachowania dewiacyjnego: innowację, rytualizm, wycofanie oraz bunt. Biorąc pod uwagę stopień akceptacji reguł działania społecznego, można wymienić dodatkowe typy dewiacji: nonkonformizm, negatywizm i oportunizm.
Patologia społeczna - niepożądane zjawiska, które mogą wywołać negatywne skutki w rozwoju danej społeczności lub całego społeczeństwa.
Wg definicji A. Podgóreckiego patologia społeczna to postawy i zachowania ludzi, które naruszają podstawowe normy etyczne oraz wyrządzają mniej lub bardziej wymierne szkody społeczne.Ujmując to bardziej ogólnie patologia społeczna, zwana również społeczną dezorganizacją lub zachowaniami dewiacyjnymi, oznacza stan zakłócenia równowagi społecznej, czego przejawem jest osłabienie więzi społecznych, zachwianie systemu wartości oraz nieskuteczność kontroli społecznej.
Generalne przyczyny zachowań niekorzystnych społecznie. Zmiany w środowisku naturalnym człowieka także bardzo niekorzystnie wpływają na jego psychikę, a Szybkość zmian jest tak znaczna, że niektórzy Ludzie nie wytrzymują tego tempa co skutkuje pojawieniem się problemów społecznych takich Jak: Alkoholizm, Narkomania, Przestępczość, samobójstwa, choroby psychiczne i cywilizacyjne, a także niewydolność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, przemoc w rodzinie itp.
7. Zespół uzależnienia od alkoholu – objawy ostrzegawcze.
Zespół uzależnienia od alkoholu lub uzależnienie od alkoholu, to zespół składający się co najmniej z trzech spośród ośmiu objawów:
1. Silna natrętna potrzeba spożywania alkoholu (głód alkoholu).
2. Upośledzona zdolność kontrolowania picia alkoholu (trudności w unikaniu rozpoczęcia picia, trudności w zakończeniu picia albo problemy z kontrolowaniem picia do wcześniej założonego poziomu).
3. Picie alkoholu w celu złagodzenia albo zapobieżenia alkoholowemu zespołowi abstynencyjnemu oraz subiektywne poczucie skuteczności takiego postępowania.
4. Objawy abstynencyjne (drżenia mięśniowe, nadciśnienie tętnicze, tachykardia, nudności, wymioty, biegunki, bezsenność, rozszerzenie źrenic, wysuszenie śluzówek, wzmożona potliwość, zaburzenia snu, nastrój drażliwy lub obniżony, lęk).
5. Zmieniona (najczęściej zwiększona) tolerancja alkoholu (ta sama dawka alkoholu nie przynosi oczekiwanego efektu, potrzeba spożywania większych dawek alkoholu dla wywołania oczekiwanego efektu).
6. Zawężenie repertuaru zachowań związanych z piciem alkoholu do 1-2 wzorców.
7. Postępujące zaniedbywanie alternatywnych do picia przyjemności, zachowań i zainteresowań.
8. Picie alkoholu mimo oczywistej wiedzy o jego szczególnej szkodliwości dla zdrowia pijącego.
????
· Niebezpieczeństwo uzależnienia od alkoholu pojawia się w chwili, kiedy człowiek zauważa, że działanie alkoholu odpręża i daje ulgę, redukuje napięcie i niepokój, osłabia poczucie winy, ośmiela, ułatwia zaśnięcie czy pobudza do działania.
· Stopniowo, osoba zagrożona uzależnieniem zaczyna poszukiwać, inicjować i organizować okazje do wypicia, pije z chciwością, wyprzedza kolejki, powtarzają się przypadki upicia, a także pije alkohol pomimo zaleceń lekarskich, sugerujących konieczność powstrzymywania się od picia.
· Wkrótce zaczyna być dumna z tego, że może wypić większą niż uprzednio ilość alkoholu (tzw. mocna głowa świadcząca o wzroście tolerancji na alkohol), ale jednocześnie pojawia się niepokój spowodowany trudnościami w odtworzeniu wydarzeń, które miały miejsce podczas picia (tzw. palimpsesty alkoholowe, "urwane filmy", "przerwy w życiorysie").
· Osoby, które uprzednio piły wyłącznie w sytuacjach towarzyskich zaczynają pić samotnie i do tego w ukryciu. Coraz częściej powtarzają się przypadki prowadzenie samochodu po niewielkiej nawet ilości alkoholu.
· Osoba "wchodząca" w uzależnienie stara się unikać rozmów na temat swojego picia, a póĽniej reaguje gniewem bądĽ agresją na sygnały sugerujące potrzebę ograniczenia picia oraz w sytuacjach utrudniających dostęp do alkoholu.
· Kiedy zaczyna sobie zdawać sprawę z tego, że jej picie różni się od picia innych osób podejmuje "ciche" próby ograniczania picia po to, aby udowodnić sobie, że jeszcze posiada kontrolę nad piciem alkoholu.
8. Klasyfikacja środków uzależniających.
Klasyfikacji i podziałów środków odurzających jest bardzo wiele. Do chyba najbardziej rozpowszechnionych należy klasyfikacja środków odurzających pod kątem oddziaływania ich na psychikę przyjęta przez Organizację Narodów Zjednoczonych i Interpol, i dzieląca narkotyki na trzy grupy:
A. Substancje działające opóźniająco na ośrodkowy układ nerwowy.
B. Substancje pobudzające ośrodkowy układ nerwowy.
C. Substancje wywołujące zaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowym.
...
mpwjs