M.Sroczyński - Szachy dla początkujących.pdf

(3287 KB) Pobierz
SZACHY – DLA POCZĄTKUJĄCYCH
„3 godziny matematyki = 1 godzina szachów”
Maciej Sroczyński
czyneq@wp.pl , czynek@o2.pl
Kalisz, sierpień 2007
 
801705813.059.png
WSTĘP
"Szachy są miarą intelektu" Johann Wolfgang Goethe
...
Chciałbym przekazać Tobie czytelniku, wiedzę która jest niezbędna do rozpoczęcia
gry w szachy. Niniejszy poradnik zawiera wiele przydatnych informacji, rad i wskazówek,
które mogą posłużyć Ci w nauce gry w szachy. Dołożyłem wszelkich starań, aby poradnik
był jak najbardziej przejrzysty i prosty do zrozumienia dla każdej osoby, która do niego
dotrze. Wzbogaciłem go również o liczną galerią diagramów, ilustracji i zdjęć, które ułatwią
Ci zapamiętanie podstawowych zasad i prawideł szachowych. Ważne jest, aby nie pominąć
żadnego z działów i przeczytać książkę „od deski do deski”. Poradnik ten kieruję przede
wszystkim do dzieci i młodzieży. Może też posłużyć instruktorom, trenerom szachowym jako
materiał pomocniczy do edukacji szachów w przedszkolach oraz szkołach podstawowych.
Mam nadzieję, że każdy z Was nauczy się z niego podstaw szachowego abecadła. Powinno
zaszczepić to w wielu z Was „szachowego bakcyla”, którym sam zaraziłem się 13 lat temu.
Dalsza edukacja będzie już prosta, bo to Wy będziecie „szukać szachów, a nie one was”.
Dlaczego Twoje dziecko powinno grać w szachy?:
uczą logicznego i konstruktywnego myślenia,
rozwijają aktywność twórczą dziecka,
poprawiają: pamięć, koncentracje, wyobraźnie przestrzenną i podzielność uwagi,
kształtują osobowość dziecka, wyrabiają w nim pozytywne cechy: systematyczność,
odpowiedzialność, pracowitość, samodyscyplinę,
uczą poszanowania rywala, wychowują, bawią, rozwijają zainteresowania,
poprawiają wyniki dydaktyczne dziecka w szkole!
Poradnik ma charakter bezpłatnej książki elektronicznej (ebooka). Wszelkie formy
sprzedaży lub czerpania korzyści finansowych związanych z jego dystrybucją będą
naruszeniem praw autorskich.
W przypadku zamieszczania na stronach internetowych ebooka „Szachy dla
początkujących” lub cytowania fragmentów książek w innych środkach
informacyjnych, wymagane jest podanie źródła do mojej strony
http://www.czynek.rakiura.com oraz imienia i nazwiska autora, ww. książki.
© Maciej Sroczyński http://www.czynek.rakiura.com
2
1.Ogólne zasady
Partia szachów rozgrywana jest na kwadratowej planszy zwanej szachownicą ( diagram
1 ). Znajdują się na niej 64 na przemian ułożone białe i czarne pola. Szachownicę można
podzielić na linie pionowe (kolumny) jak i linie poziome (wiersze), mają one po 8 pól.
Diagram 1: Linie poziome, pionowe, ukośne
Przekątna
(diagonala)
Linia
pionowa
Centrum
Linia
pozioma
Diagram 2: Szachownica, bierki i zegar
Gra w szachy rozgrywana
jest
pomiędzy
dwoma
zawodnikami. Na początku, każdy
z nich dysponuje 16 figurami
( bierkami). Jeden gracz ma bierki
białe, drugi – czarne. Widzimy je
na diagramie 2. Po lewej stronie
można zaobserwować niebieskie
urządzenie.
Jest
to
zegar
szachowy , który podczas partii
© Maciej Sroczyński http://www.czynek.rakiura.com
3
801705813.069.png 801705813.070.png 801705813.001.png 801705813.002.png 801705813.003.png 801705813.004.png 801705813.005.png 801705813.006.png 801705813.007.png 801705813.008.png 801705813.009.png 801705813.010.png 801705813.011.png 801705813.012.png 801705813.013.png 801705813.014.png 801705813.015.png 801705813.016.png 801705813.017.png 801705813.018.png 801705813.019.png 801705813.020.png 801705813.021.png
 
odmierza czas do namysłu obu zawodnikom. Zdarza się,
że zawodnicy grają bez zegarów, wówczas partia ma
towarzyski charakter. W turnieju szachowym rozgrywanie
partii bez zegarów powoduje, że partia traci sens. Jedna ze
stron mogłaby zastanawiać się o wiele dłużej. Grając
z zegarem obie strony otrzymują tyle samo czasu do namysłu, co sprawia że szanse obu
zawodników są równe.
Najczęściej spotykanym tempem do namysłu w „ partiach szybkich ” jest 15 minut na
zawodnika. Każdy z zawodników otrzymuje 15 minut, taka partia może więc maksymalnie
trwać 30 minut. W turniejach „ klasycznych ” można pomyśleć o wiele dłużej: 90 minut na
wykonanie 30 posunięć i 60 minut na dokończenie całej partii. Bardzo popularne są „ partie
błyskawiczne ”, gdzie zawodnik, otrzymuje zaledwie 5 minut do namysłu. Należy pamiętać,
że po przekroczeniu limitu czasowego zawodnik przegrywa partie!
Z praktyki turniejowej mogę dodać, że moja
najkrótsza partia trwała zaledwie kilka sekund, a najdłuższa
prawie 6 godzin!.
Osobom sceptycznym, uważającym że szachy to
nudna, i mało dynamiczna gra, polecam obejrzenie choć
jednej partii błyskawicznej w wykonaniu arcymistrzów.
Wówczas stereotypowe pojęcie wolnego i dumającego
szachisty diametralnie się zmieni.
2. Figury szachowe – wartość, ustawienie początkowe
Przed rozpoczęciem gry, armia białych i czarnych składa się z 16 bierek:
1 króla ,
1 hetmana ,
2 wież ,
2 gońców ,
"Szachy to życie"
Robert Fischer
2 skoczków ,
8 pionków .
© Maciej Sroczyński http://www.czynek.rakiura.com
4
801705813.022.png 801705813.023.png
 
801705813.024.png
Zdjęcie 1 : Figury szachowe
Hetman
Król
Goniec
Skoczek
Wieża
Pionek
Każda bierka porusza i wykonuje bicie wg. własnych, odrębnych zasad. Zostanie
to omówione w dziale czwartym. Poszczególne figury mają różne wartości:
król – bezcenny!
ze względu na swoją wartość
Hetman i Wieża to figury ciężkie
hetman – 9 pkt
wieża – 5 pkt
wartość punktowa bierek
goniec – 3 pkt
skoczek – 3 pkt
ze względu na swoją wartość
Goniec i Skoczek to figury lekkie
pionek – 1 pkt
Kilka przykładów porównania figur:
biały hetman
= i czarny hetman warte są po 9 pkt,
biała wieża
=
i czarna wieża po 5 pkt,
dwie wieże(2x5=10 pkt) są silniejsze od
hetmana (9 pkt),
goniec i skoczek (3+3=6 pkt) są mocniejsze od
wieży (5 pkt),
Dwa gońce i skoczek (2x3+3=9 pkt) dają nam równowartość hetmana (9 pkt).
Przykładów można podać o wiele więcej, rzeczywista wartość figury zależy od ustawienia
na szachownicy . Nieraz pionek okazuje się silniejszy od hetmana ! Dlatego właśnie szachy
są piękną grą. Mały pionek może zamienić się w hetmana i dać mata. Czytelnik, na pewno
zauważył, że do wszystkich bierek, za wyjątkiem króla, przypisano wartość punktową. Król
jest najcenniejszą i zarazem jedyną figurą, której nie można zbić z szachownicy. Cel gry to
schwytanie króla zakończone formułą szach i mat !
© Maciej Sroczyński http://www.czynek.rakiura.com
5
801705813.025.png 801705813.026.png 801705813.027.png 801705813.028.png 801705813.029.png 801705813.030.png 801705813.031.png 801705813.032.png 801705813.033.png 801705813.034.png 801705813.035.png 801705813.036.png 801705813.037.png 801705813.038.png 801705813.039.png 801705813.040.png 801705813.041.png 801705813.042.png 801705813.043.png 801705813.044.png 801705813.045.png 801705813.046.png 801705813.047.png 801705813.048.png 801705813.049.png 801705813.050.png 801705813.051.png 801705813.052.png 801705813.053.png 801705813.054.png 801705813.055.png 801705813.056.png 801705813.057.png 801705813.058.png 801705813.060.png 801705813.061.png 801705813.062.png 801705813.063.png 801705813.064.png 801705813.065.png 801705813.066.png 801705813.067.png 801705813.068.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin