Urządzenia Energietyczne na prywatnym Gruncie.pdf

UrzĢdzenia energetyczne na prywatnym gruncie - Publikacja w ISE.pl

Strona 1 z 5

UrzĢdzenia energetyczne na prywatnym gruncie

Publikacja w ISE.pl: 2002-09-10 15:00:56, WyĻwietleı: 8432

ńrdþo: Biuro prasowe, Zakþad Energetyczny Warszawa-Teren S.A.

Prawo wþasnoĻci od dawna budzi wiele kontrowersji i nieporozumieı

pomiħdzy rŇnymi instytucjami, urzħdami a wþaĻcicielami nieruchomoĻci. W

powszechnym, spoþecznym odczuciu prawo to traktowane jest bowiem jako

prawo absolutne.

"Starosta, wykonujĢcy zadanie z zakresu administracji rzĢdowej, moŇe ograniczyę, w

drodze decyzji, sposb korzystania z nieruchomoĻci przez udzielenie zezwolenia na

zakþadanie i przeprowadzanie na nieruchomoĻci ciĢgw drenaŇowych, przewodw i urzĢdzeı

sþuŇĢcych do przesyþania pþynw, pary, gazw i energii elektrycznej oraz urzĢdzeı þĢcznoĻci

publicznej i sygnalizacji, a takŇe innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych

obiektw i urzĢdzeı niezbħdnych do korzystania z tych przewodw i urzĢdzeı, jeŇeli

wþaĻciciel lub uŇytkownik wieczysty nieruchomoĻci nie wyraŇa na to zgody. Ograniczenie to

nastħpuje zgodnie z decyzjĢ o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu."

Art. 124 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomoĻciami z dnia 21 sierpnia 1997r. (Dz. U. Nr

46 poz. 543)

Prawo wþasnoĻci od dawna budzi wiele kontrowersji i nieporozumieı pomiħdzy rŇnymi

instytucjami, urzħdami a wþaĻcicielami nieruchomoĻci. W powszechnym, spoþecznym

odczuciu prawo to traktowane jest bowiem jako prawo absolutne, nie podlegajĢce Ňadnym

ograniczeniom. WþaĻciciele nieruchomoĻci bardzo czħsto pozostajĢ w przekonaniu, Ňe

naleŇĢce do nich prawo wþasnoĻci jest nieograniczone. A jednak ingerencjħ w cudzĢ

wþasnoĻę przewidujĢ przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce

nieruchomoĻciami (Dz.U. Nr 46 poz. 543). W poniŇszym materiale postaramy siħ

przedstawię problematykħ dotyczĢcĢ rozbudowy i eksploatacji infrastruktury

elektroenergetycznej na prywatnym terenie.

W Ļwietle prawa

Prawo wþasnoĻci jest jednym z najsilniejszych ze znanych w polskim systemie prawnym

tytuþw prawnych do nieruchomoĻci. Nie oznacza to jednak, Ňe wþasnoĻę jest prawem

absolutnym. Zgodnie bowiem z art. 140 k.c. wþaĻciciel moŇe korzystaę z rzeczy zgodnie z

jej spoþeczno-gospodarczym przeznaczeniem w granicach okreĻlonych przez ustawy i

zasady wspþŇycia spoþecznego. A zatem, zgodnie z powoþanym przepisem, prawo wþasnoĻci

jest ograniczone przez: ustawħ, zasady wspþŇycia spoþecznego oraz spoþeczno-gospodarcze

przeznaczenie prawa.

Przykþadem najczħĻciej stosowanego w praktyce przedsiħbiorstw energetycznych

ograniczenia jest ustawa o gospodarce nieruchomoĻciami, a w szczeglnoĻci jej przepisy

dotyczĢce wywþaszczenia czħĻciowego. Zgodnie z art. 124 ust.1 tej ustawy starosta

wykonujĢcy zadanie z zakresu administracji rzĢdowej moŇe ograniczyę w drodze decyzji

sposb korzystania z nieruchomoĻci przez udzielenie zezwolenia na zakþadanie i

przeprowadzanie na nieruchomoĻci przewodw i urzĢdzeı sþuŇĢcych do przesyþania energii

elektrycznej, jeŇeli wþaĻciciel lub uŇytkownik wieczysty nieruchomoĻci nie wyraŇa na to

zgody. Ograniczenie to nastħpuje zgodnie z decyzjĢ o warunkach zabudowy i

zagospodarowania terenu.Decyzja Starosty stanowi podstawħ do ustanowienia na

nieruchomoĻci niĢ objħtej rzeczowego prawa ograniczonego, ktre podlega wpisowi w dziale

III ksiħgi wieczystej. IstotĢ rzeczowego prawa ograniczonego jest to, Ňe wþaĻciciel

obciĢŇonej tym prawem nieruchomoĻci dysponuje prawem w sposb ograniczony, a zakres

tych ograniczeı wyznaczony jest treĻciĢ ustanowionego na nieruchomoĻci ograniczonego

prawa rzeczowego. UŇytkownik, na korzyĻę ktrego prawo wþasnoĻci zostaþo ograniczone,

np. zakþad energetyczny, moŇe podjĢę dziaþania okreĻlone decyzjĢ administracyjnĢ wydanĢ

http://ise.pl/info/index.php?pid=99&print=1

04-11-25

UrzĢdzenia energetyczne na prywatnym gruncie - Publikacja w ISE.pl

Strona 2 z 5

przez wþaĻciwy organ administracji publicznej i np. wybudowaę liniħ energetycznĢ.

Z powyŇszego wynika, Ňe przedsiħbiorstwo sieciowe nie musi byę wþaĻcicielem gruntw,

przez ktre przebiega linia elektroenergetyczna. Wystarczy, Ňe jest wþaĻcicielem

ograniczonego prawa rzeczowego, o jakim wyŇej mowa. Prawo to wystħpuje w formie

sþuŇebnoĻci gruntowej (dla linii elektroenergetycznej), bĢdŅ w formie uŇytkowania (dla

stacji transformatorowej). Sposb powstania, wykonywania oraz wygaĻniħcia rzeczowych

praw ograniczonych regulujĢ przepisy kodeksu cywilnego. Prawo rzeczowe ograniczone

wpisane do ksiħgi wieczystej jest skuteczne "erga omnes" tzn. przeciwko kaŇdoczesnemu

nabywcy nieruchomoĻci. Nabywca nieruchomoĻci nabywa jĢ z istniejĢcym obciĢŇeniem w

postaci rzeczowego prawa ograniczonego. Dlatego nabywa jĢ z reguþy za cenħ znacznie

niŇszĢ od ceny nieruchomoĻci nieobciĢŇonej, w przypadku kiedy nabycie nastħpuje pod

tytuþem odpþatnym.

WþaĻciciele nieruchomoĻci czħsto ŇĢdajĢ usuniħcia przebiegajĢcej przez jej teren linii

elektroenergetycznej uzasadniajĢc to faktem, iŇ nie wyrazili oni (bĢdŅ ich poprzednicy

prawni) zgody na wybudowanie takiej linii. Spotyka siħ to z powszechnĢ aprobatĢ opinii

publicznej, bo przecieŇ jak moŇna wybudowaę liniħ na cudzym gruncie bez zgody

wþaĻciciela? Jest to w odczuciu spoþecznym dziaþanie bezprawne i sprzeczne z przepisem art.

222 £ 2 k.c., ktry chroni wþaĻciciela nieruchomoĻci przed bezprawnym dziaþaniem innych

osb.

RzeczywistoĻę jest jednak inna. Linie elektroenergetyczne nie sĢ budowane bez zezwolenia

na budowħ. Zezwolenie takie jest decyzjĢ administracyjnĢ. A skoro tak, to dziaþanie

przedsiħbiorstwa energetycznego nie jest dziaþaniem bezprawnym, bowiem decyzja

administracyjna, podobnie jak wyrok sĢdowy, czy teŇ ustawa, sĢ Ņrdþami prawa. Tak wiħc

skoro dziaþanie ZEW-T S.A. nie jest bezprawne, wþaĻciciel nie korzysta z ochrony

przewidzianej w art. 222 £ 2 k.c.

Kþopoty zaczynajĢ siħ wwczas, kiedy Zakþad Energetyczny nie moŇe wykazaę siħ decyzjĢ

administracyjnĢ, na podstawie ktrej wybudowano liniħ (np. w przypadku jej zaginiħcia). W

takiej sytuacji naleŇy ustalię, czy upþynĢþ okres przewidziany dla zasiedzenia sþuŇebnoĻci

gruntowej dla linii elektroenergetycznej. Wynosi on zgodnie z art. 172 k.c. 20 lat dla

posiadania w dobrej wierze i 30 lat dla posiadania w zþej wierze.

JednakŇe ww. prawo moŇna nabyę przez zasiedzenie jedynie dla linii napowietrznych. Nie

moŇna tego uczynię dla linii kablowych, co wynika z przepisu art. 292 k.c., ktry stanowi, iŇ

sþuŇebnoĻę gruntowa moŇe byę nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, jeĻli polega na

korzystaniu z trwaþego i widocznego urzĢdzenia, a jak wiadomo linia kablowa jest w ziemi.

Problemy z realizacjĢ inwestycji elektroenergetycznych

Teren dziaþania Zakþadu Energetycznego Warszawa - Teren S.A. obejmuje prawie caþe

wojewdztwo mazowieckie. Jest to obszar charakteryzujĢcy siħ duŇĢ dynamikĢ rozwoju, a

takŇe szczeglnym zainteresowaniem inwestorw. Rozwj infrastruktury

elektroenergetycznej powinien byę zatem istotnym celem wielu stron: organw

administracji paıstwowej, firm i przedsiħbiorstw oraz mieszkaıcw. Nowe inwestycje na

tych terenach to nie tylko nowe miejsca pracy, lepsza sytuacja finansowa gmin, to rwnieŇ

poprawa jakoĻci zasilania, a wiħc podwyŇszenie standardw Ňycia mieszkaıcw. Jednak, jak

siħ okazuje, inwestycje elektroenergetyczne nie zawsze wpisujĢ siħ w oglnie pojħty interes

publiczny.

Generalnie rzecz biorĢc Zakþad Energetyczny Warszawa - Teren S.A. musi pogodzię

sprzeczne tendencje reprezentowane przez dwie grupy spoþeczne: grupħ nowych odbiorcw

zainteresowanych szybkĢ budowĢ oraz modernizacjĢ istniejĢcych juŇ linii, co w efekcie

http://ise.pl/info/index.php?pid=99&print=1

04-11-25

UrzĢdzenia energetyczne na prywatnym gruncie - Publikacja w ISE.pl

Strona 3 z 5

prowadzi do nowych przyþĢczeı oraz grupħ wþaĻcicieli nieruchomoĻci, zainteresowanych

gþwnie tym, aŇeby linia elektroenergetyczna przebiegaþa przez grunt sĢsiada, a w kaŇdym

razie nie przez grunt stanowiĢcy ich wþasnoĻę.

Istota problemu polega wiħc na tym, Ňe chociaŇ ZEW-T S.A. rwnieŇ zainteresowany jest

budowĢ i modernizacjĢ linii, to budowa ta nie moŇe byę szybko realizowana z przyczyn

absolutnie niezaleŇnych od Zakþadu Energetycznego.

Odnotowujemy dwie przyczyny opŅniajĢce inwestycje:

1. koniecznoĻę zastosowania odpowiednich procedur zmierzajĢcych do pozyskania terenu,

przez ktry ma przebiegaę linia; procedur okreĻlonych w przepisach ustawy o gospodarce

nieruchomoĻciami, stosowanych w sytuacjach, kiedy wþaĻciciel nie wyraŇa zgody na

ustanowienie na jego gruncie sþuŇebnoĻci gruntowej dla linii elektroenergetycznej,

2. okres niezbħdny do uzyskania od organw administracji terenowej niezbħdnych zezwoleı

na lokalizacjħ inwestycji i budowħ.

WyjaĻnię bowiem trzeba, Ňe w przypadku braku zgody wþaĻciciela na proponowane mu

warunki, naleŇy wystĢpię z wnioskiem do starosty o czħĻciowe wywþaszczenie (ustanowienie

sþuŇebnoĻci) z zaþĢczonym protokoþem rokowaı oraz innymi dokumentami uzasadniajĢcymi

zarwno koniecznoĻę budowy, jak i lokalizacjħ linii, co w rezultacie prowadzi do uzyskania

decyzji o czħĻciowym wywþaszczeniu. Decyzja ta moŇe byę nastħpnie zaskarŇona do organu

II instancji, a dalej do NSA, co powoduje znaczny upþyw czasu, szczeglnie w przypadku

decyzji uchylajĢcej i kierujĢcej sprawħ do ponownego rozpoznania. Kiedy ZEW-T S.A.

uzyska decyzjħ wywþaszczeniowĢ, wszczyna postħpowanie administracyjne juŇ w

przedmiocie uzyskania pozwolenia na budowħ. Decyzja w tej sprawie rwnieŇ moŇe byę

zaskarŇona, podobnie jak decyzja wywþaszczeniowa. Na czas trwania obu postħpowaı ZEW-

T S.A. praktycznie nie ma wpþywu.

SpoĻrd licznych powodw, dla ktrych wþaĻciciele nieruchomoĻci nie godzĢ siħ na budowħ

urzĢdzeı elektroenergetycznych, opisujemy jedynie kilka najczħĻciej spotykanych.

NieþadnieÈ

Choę wszyscy chcielibyĻmy w nieograniczony sposb korzystaę z energii elektrycznej, to nie

do koıca rozumiemy, Ňe energia jest przesyþana za poĻrednictwem sieci, a sieę to

przewody, sþupy, stacje transformatorowe i inne urzĢdzenia elektroenergetyczne, ktre

niekoniecznie pasujĢ do otaczajĢcego nas krajobrazu. WþaĻciciele prywatnych dziaþek nie

godzĢ siħ na stawianie tych urzĢdzeı na ich terenie podajĢc jako argument walor

estetyczny. Wiele w tym prawdy, ale nikt dotychczas nie wymyĻliþ innego sposobu na

dostarczanie energii elektrycznej jak za poĻrednictwem sieci. Wprawdzie moŇliwe jest

budowanie linii kablowych, ale dotyczy to tych miejsc, w ktrych poprowadzenie linii

napowietrznej jest z wielu wzglħdw niemoŇliwe. Poza tym duŇo wiħkszy jest koszt budowy

takiej linii - 1 metr bieŇĢcy linii napowietrznej kosztuje przedsiħbiorstwo energetyczne ok.

100 zþ, zaĻ linia kablowa to ok. 50 zþ wiħcej za kaŇdy metr. W przypadku ZEW-T S.A., ktry

dziaþa na terenach sþabo zurbanizowanych i rozporzĢdza rozlegþĢ sieciĢ wiejskĢ, budowa linii

kablowych jest nierozsĢdna zarwno ze wzglħdw ekonomicznych, jak i technicznych. Za

liniami napowietrznymi przemawia znacznie niŇszy koszt budowy i eksploatacji, a takŇe

krtszy czas niezbħdny na zlokalizowanie i usuniħcie awarii.

NiebezpiecznieÈ

Nierzadko zdarza siħ, Ňe mieszkaıcy terenw, przez ktre ma przebiegaę linia

energetyczna, sĢ peþni obaw o swoje bezpieczeıstwo. Ludzie bojĢ siħ szkodliwego ich

zdaniem promieniowania pola elektromagnetycznego oraz uszkodzeı samych urzĢdzeı, np.

zerwanych przewodw. Tymczasem kaŇda inwestycja realizowana jest z zachowaniem

http://ise.pl/info/index.php?pid=99&print=1

04-11-25

UrzĢdzenia energetyczne na prywatnym gruncie - Publikacja w ISE.pl

Strona 4 z 5

wszelkich norm bezpieczeıstwa i zgodnie z przepisami zawartymi w wielu aktach prawnych.

Ponadto ZEW-T S.A. podejmuje wszelkie moŇliwe dziaþania w celu zminimalizowania

zagroŇeı dla zdrowia lub bezpieczeıstwa ludzi. Sieę elektroenergetyczna jest

rozbudowywana, modernizowana i eksploatowana z zastosowaniem najnowoczeĻniejszych

zabezpieczeı, zaĻ stare urzĢdzenia sĢ sukcesywnie wymieniane. NaleŇy przy tym

podkreĻlię, Ňe wszyscy odbiorcy energii elektrycznej zobowiĢzani sĢ do przestrzegania zasad

bezpieczeıstwa i stosowania siħ do zaleceı ZEW-T S.A. dotyczĢcych eksploatacji sieci

elektroenergetycznej.

Bez poinformowania

PrzygotowujĢc plan inwestycyjny przedsiħbiorstwo elektroenergetyczne uwzglħdnia

zapotrzebowanie na infrastrukturħ zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego

opracowanym przez gminħ. Realizowane nastħpnie inwestycje sĢ wiħc zaplanowane, a

mieszkaıcy, zarwno obecni, jak i przyszli, mogĢ siħ z tymi planami zapoznaę w urzħdzie

gminy na wiele lat przed rozpoczħciem inwestycji. A zatem gmina informuje przyszþych

mieszkaıcw terenw objħtych planem inwestycyjnym o tym, Ňe przez ich dziaþki lub w

pobliŇu poprowadzona zostanie linia energetyczna. Dziħki temu moŇna uniknĢę wielu

nieporozumieı.

Jest jeszcze wiele kwestii spornych, ktre stanowiĢ przeszkody w realizowaniu projektw

zwiĢzanych z budowĢ sieci elektroenergetycznej. Problemem staje siħ nie tylko budowa

nowych odcinkw sieci, ale rwnieŇ eksploatacja umiejscowionych na prywatnym terenie

urzĢdzeı naleŇĢcych do ZEW-T S.A. Zakþad Energetyczny stara siħ jednak dokþadnie

przeanalizowaę kaŇdĢ spornĢ sytuacjħ i znaleŅę rozwiĢzanie satysfakcjonujĢce wszystkie

zainteresowane strony.

DuŇe i maþe inwestycje - te same problemy

PoniŇej przedstawiamy przykþadowe sytuacje, ktre miaþy lub wciĢŇ majĢ miejsce w

dziaþalnoĻci ZEW-T S.A. Niektre dawno planowane i potrzebne inwestycje nie zostaþy

zrealizowane do dnia dzisiejszego. Wszystkie przykþady dotyczĢ spraw wymagajĢcych

szerokiego omwienia, na co w niniejszym materiale pozwolię sobie nie moŇemy. Dlatego

teŇ jedynie sygnalizujemy, jakiego typu sytuacje majĢ miejsce.

Od wielu lat ZEW-T S.A. nie moŇe zrealizowaę duŇej i bardzo waŇnej z punktu

widzenia przyszþych inwestorw inwestycji, jakĢ jest budowa linii i stacji 110 kV w

Nadarzynie. Za przeprowadzenie linii energetycznej 110 kV przez prywatne dziaþki

wþaĻciciele kilku posesji ŇĢdajĢ bardzo wysokiego odszkodowania, ktre zdaniem

przedsiħbiorstwa energetycznego jest zbyt wygrowane, wielokrotnie przekracza

wartoĻę ziemi. A przecieŇ planowana linia stanowię bħdzie obiekt uŇytecznoĻci

publicznej. Powoþano ekspertw, ktrzy majĢ dokonaę ostatecznej wyceny spornych

gruntw.

Od kilku lat trwaþ spr z mieszkaıcami jednej z miejscowoĻci na terenie dziaþania

ZEW-T S.A. w zwiĢzku z budowĢ linii niskiego napiħcia. Po uzyskaniu wszystkich

stosownych decyzji i pozwoleı, liniħ udaþo siħ ostatecznie wybudowaę.

Inwestycja, ktra zapewni lepsze parametry jakoĻciowe energii dostarczanej

tysiĢcom odbiorcw, przez prawie rok byþa wstrzymywana przez jednego czþowieka,

ktry nie wyraŇaþ zgody na poprowadzenie linii kablowej przez jego dziaþkħ. W

negocjacje zaangaŇowani byli przedstawiciele samorzĢdu gminy. ZEW-T S.A. uzyskaþ

ostatecznie zgodħ na przeprowadzenie linii elektroenergetycznej przez sporne

tereny.

Odbiorcy, ktrzy od dawna prbujĢ wymusię na ZEW-T S.A. usuniħcie istniejĢcej linii

elektroenergetycznej Ļredniego napiħcia przebiegajĢcej przez ich nieruchomoĻci, nie

wyraŇajĢ zgody na postawienie w pobliŇu ich dziaþek sþupa elektroenergetycznego

http://ise.pl/info/index.php?pid=99&print=1

04-11-25

UrzĢdzenia energetyczne na prywatnym gruncie - Publikacja w ISE.pl

Strona 5 z 5

stanowiĢcego czħĻę nowego fragmentu infrastruktury. Nowo dobudowany odcinek

linii ma przebiegaę w pasie drogowym, a nie przez prywatnĢ nieruchomoĻę. Pomimo

to wþaĻciciele protestujĢ twierdzĢc, Ňe projektowana rozbudowa pogorszy ich

warunki., podczas gdy w rzeczywistoĻci poprawi parametry dostarczanej im energii.

Pracownicy ZEW-T S.A. przypominajĢ, Ňe zbyt rzadko myĻlimy o tym, co moŇe byę

korzystne dla wszystkich, czyli nieznanych nam z imienia i nazwiska osb. Rwnie czħsto

zdarza siħ, Ňe i tym znanym nam dobrze sĢsiadom staramy siħ dokuczyę utrudniajĢc dostħp

do Ņrdþa energii. Wwczas daje siħ zauwaŇyę prby wykorzystania przedsiħbiorstwa do

realizacji interesw partykularnych, podczas gdy przedsiħbiorstwo energetyczne winno

dziaþaę w interesie publicznym. W opisanych sytuacjach problem polega na wþaĻciwym

wywaŇeniu interesu spoþecznego i interesu prywatnego wþaĻciciela w moŇliwie najbardziej

sprawiedliwy sposb. Jest to jednak zadanie rwnie trudne, co czasochþonne. Dlatego

budowa odcinkw sieci elektroenergetycznej trwa kilka tygodni, ale procedura

poprzedzajĢca uzyskanie pozwolenia na budowħ trwa od kilku miesiħcy do kilkunastu lat.

powrt do publikacji

http://ise.pl/info/index.php?pid=99&print=1

04-11-25

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: