KAMPANIA WRZEŚNIOWA
1. Stosunek sił i plany stron:
Polska
Niemcy
Naczelny Wódz – marszałek Rydz-Śmigły
Polski plan walki z Niemcami – obrona. Polacy za linię obrony uznali linię rzek Narew-Bug-Wisła-San. Planowali bronić się na linii granicznej, a potem wycofać się na główną linię obrony.
Niemcy planowali zająć Polskę w wyniku wojny błyskawicznej, Blitzkrieg. Luftwaffe miały zdezorganizować polską łączność i komunikację, marynarka wojenna blokować Zatokę Gdańską i zniszczyć polską flotę wojenną, dywersanci natomiast wywoływali zamieszanie i panikę.
Dysproporcja sił zadecydowała o naszej porażce.
2. Prowokacja gliwicka:
Posłużyła ona Niemcom do uzasadnienia agresji na Polskę. Grupy esesmanów przebranych w polskie mundury wojskowe zaatakowały niemieckie posterunki graniczne, w Gliwicach opanowały radiostację i nadały komunikat po polsku wzywający Polaków do powstania w Niemczech przeciwko Hitlerowi.
3. Atak III Rzeszy na Polskę:
1 września 1939, bez formalnego wypowiedzenia wojny.
Luftwaffe niszczyło linie kolejowe i telefoniczne, mosty, bombardowało polskie oddziały. Bitwa graniczna zakończyła się porażką sił polskich.
pod Mławą – Armia „Modlin”, 3 dni
rozbita w Borach Tucholskich Armia „Pomorze”
2 września pod Pszczyną zmotoryzowana 10. Brygada Kawalerii płk Stanisława Maczka
2 września Niemcy zdobyli pod Częstochową polskie księgi szyfrowe, przestano używać nielicznych radiostacji, niemożliwa była łączność telefoniczna, Naczelny Wódz tracił kontakt z wojskami.
4. Kolejne klęski:
4-7 września pod Piotrkowem Trybunalskim i Tomaszowem Mazowieckim pokonane niewspółpracujące ze sobą armie „Łódź” i „Prusy”.
Nieustanne wycofywanie się, klęski i panowanie w powietrzu Luftwaffe osłabiły morale polskich żołnierzy.
8 września Niemcy podeszli pod Warszawę, w walkach ulicznych ponieśli duże straty; atak na miasto odparła załoga gen. Waleriana Czumy.
9-22 września bitwa nad Bzurą – gen. Tadeusz Kutrzeba Armia „Poznań”, początkowo Polacy odnosili sukcesy, jednak brak współpracy z Armią „Łódź” oraz obrońcami stolicy, a także ściągniecie przez Niemcy posiłków oraz lotnictwa zdecydował o porażce.
5. Atak radziecki:
17 września strona radziecka poinformowała polskiego ambasadora w Moskwie, że zobowiązania radzieckie przestały być ważne, ponieważ państwo polskie przestało istnieć. Oświadczono, że ZSRR bierze pod swoją opiekę zachodnią Ukrainę i Białoruś. Wiele oddziałów nie wiedziało, jak reagować, ponieważ Armia Czerwona sugerowała nieraz, że przyszła wesprzeć Polaków w walce z Niemcami. Z 17/18 września granice z Rumunią przekroczył prezydent Mościcki , rząd z premierem S. Składkowskim oraz Naczelny Wódz ze sztabem. Pomimo braku szans niektóre posterunki KOP broniły się z determinacją, głównie Wilno i Grodno.
6. Ostatnie walki:
22 września skapitulował Lwów pod dowództwem gen. Władysława Langnera atakowany przez Niemców i ZSRR.
28 września Niemcy wkroczyli do Warszawy, dzień później zdobyli twierdze Modlin
do 2 października bronił się polski garnizon na Mierzei Helskiej pod dow. kontradmirała Józefa Unruga.
2-5 października bitwa pod Kockiem Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie”, gen, Franciszek Kleeberg, 6 października złożyła broń.
7. Wydarzenia polityczne we wrześniu 1939:
3 września 1939 Wielka Brytania i Francja wypowiedziały Niemcom wojnę. Jednak nie zamierzały one wspierać Polski. Francuzi nie wysłali bombowców na przygotowane przez Polaków lotniska, flota brytyjska nie wpłynęła na Bałtyk.
12 września na tajnej konferencji w Abbeville Sojusznicza Najwyższa Rada Wojenna podjęła decyzje o nie atakowaniu Niemiec. Zamierzano jedynie prowadzić akcję propagandową. Państwa nie zareagowały również wtedy, kiedy ZSRR zaatakowało Polskę.
kandr