Noam Chomsky to ameryka�ski lingwista, filozof i aktywista polityczny, autor mi�dzy innymi wielu ksi��ek po�wi�conych wsp�czesnej polityce � w szczeg�lno�ci prezentuj�cych krytyczne spojrzenie na spos�b sprawowania w�adzy przez kolejne administracje ameryka�skie ostatnich lat. W�r�d tego typu prac uwag� zwracaj� opracowania dotycz�ce powi�za� medi�w z polityk� i ich wp�ywu na �ycie wsp�czesnego spo�ecze�stwa. Jedn� z takich ksi��ek jest � wydana w 2002 roku (mam na my�li wydanie drugie � uzupe�nione po wydarzeniach 11 wrze�nia 2001) � Media Control, w kt�rej autor analizuje rol� medi�w we wsp�czesnej propagandzie politycznej. W pierwszej cz�ci tej niezbyt obszernej, ale ciekawej pozycji, Chomsky opisuje spos�b, w jaki nowoczesne media (g��wnie prasa i telewizja) podporz�dkowane zosta�y ideologii ameryka�skich elit politycznych. Wszystko zacz�o si� w okresie Pierwszej Wojny �wiatowej, kiedy administracja Woodrow Wilsona przeobrazi�a � przy pomocy podleg�ej sobie machiny medialnej � pacyfistyczne spo�ecze�stwo ameryka�skie w nar�d ogarni�ty nienawi�ci� do Niemc�w. P�niej nast�pi� gwa�towny atak neoliberalnej propagandy lat osiemdziesi�tych, zako�czony og�lno�wiatow� akcj� medialn� promuj�c� tak zwan� wojn� z terroryzmem Georga W. Busha (i ponadnarodowych korporacji � tak�e medialnych). Chomsky skupia si� w swoim opracowaniu na dziennikarstwie ameryka�skim, wspominaj�c tylko par� razy o prasie brytyjskiej, kt�rej jednak pozycja � jak twierdzi � jest mniej zale�na od rz�dz�cych pa�stwem polityk�w. Media w USA, prezentuj� pogl�dy i wydarzenia z pozycji w�adzy, nie staraj�c si� ani krytykowa� oficjalnej doktryny pa�stwowej, ani te� na�wietla� opisywanych fakt�w z innych punkt�w widzenia. Autor � uzasadniaj�c powy�sz� tez� licznymi przyk�adami � nie pokazuje jednak, w jaki spos�b dosz�o do takiej sytuacji (co samo w sobie jest ciekawym tematem � zar�wno ze wzgl�d�w poznawczych, jak i praktycznych), skupia si� bardziej nad wyja�nieniem ideologicznych podstaw opisywanego zjawiska. Por�wnuje w tym celu pogl�dy wsp�czesnych libera��w ze stanowiskiem sowieckich komunist�w � zauwa�aj�c zaskakuj�ce zbie�no�ci. Obie formacje przekonuj�, i� spo�ecze�stwo jest zbyt g�upie, aby samo by�o w stanie decydowa� o tym, co jest prawd�, a co fa�szem. Odkrywa� prawd� musz� zatem elity � w przypadku bolszewik�w by�y to elity partyjne, w przypadku neokonserwatyst�w � g��wnie elity medialne. Prawd� jest tylko to, co te elity uwa�aj� za prawd� � a dobro narodu i dobro pa�stwa osi�galne jest tylko poprzez podporz�dkowanie si� ich rozkazom. W trakcie swojego wywodu Chomsky wskazuje na bardzo wa�ny � a cz�sto zapominany i �wiadomie marginalizowany (przez wszechwiedz�ce, neokonserwatywne elity) � element wsp�czesnego �ycia spo�ecznego � kontrkultur�, nazywan� przez niego dissident culture. Wy�miewana i ostentacyjnie lekcewa�ona � jest silnym, efektywnym sposobem przeciwstawiania si� oficjalnym prawdom i pa�stwowej propagandzie. To dzi�ki osi�gni�ciom kultury dysydenckiej Chomsky � jak sam pisze � mo�e w chwili obecnej wyg�asza� swe referaty w najbardziej reakcyjnych zak�tkach Ameryki, gdzie jeszcze kilkana�cie lat temu zmuszony by�by (w najlepszym wypadku) do milczenia i szybkiej ewakuacji. My�l�, �e warto sobie u�wiadomi�, i� � szczeg�lnie w dzisiejszych czasach rozwini�tej komunikacji internetowej � ka�dy g�os b�d�cy w opozycji do oficjalnej propagandy, jest g�osem wa�nym, potrzebnym i � co najwa�niejsze � mo�e by� skutecznym dzia�aniem zmierzaj�cym do prze�amania monopolu korporacyjnych medi�w. Druga cz�� Media Control to krytyczne spojrzenie autora na spos�b, w jaki prasa ameryka�ska przedstawia�a zamachy terrorystyczne z 11 wrze�nia 2001 i wydarzenia, kt�re po nich nast�pi�y. Chomsky, pos�uguj�c si� fikcyjn� postaci� dziennikarza z Marsa, poddaje druzgoc�cej krytyce spos�b relacjonowania opisywanych zdarze� oraz kampani� polityczn� i prasow� nawo�uj�c� do og�lno�wiatowej wojny z terroryzmem. Dzi� � z perspektywy paru lat � mo�emy �mia�o powiedzie�, �e autor mia� wiele racji � co przyznaj� ostatnio nie tylko zagorzali przeciwnicy doktryny Busha, ale r�wnie� jego brytyjscy sojusznicy. Noam Chomsky uwa�any jest za zdecydowanego przeciwnika idei neokonserwatywnych, lewicowca i nieust�pliwego krytyka ameryka�skich elit politycznych. Ksi��ka Media Control jest kolejnym tego dowodem, ale nie to � w moim przekonaniu � jest w niej najwa�niejsze. Najistotniejszym przes�aniem wynikaj�cym z lektury tego opracowania jest g�o�ny sprzeciw wobec pr�b monopolizowania medi�w, a co za tym idzie � pr�b narzucania przez jedn� grup� spo�eczn� swego �wiatopogl�du innym przedstawicielom narodu, lub � jak ma to miejsce w przypadku USA � przewa�aj�cej cz�ci spo�ecze�stwa �wiatowego. Pr�b narzucania � z pobudek ideologicznych i ekonomicznych � jedynie s�usznej prawdy. Pr�b, jak do tej pory � niestety � udanych�
koyani