HUNA i ROA - Magia, Religia, Wierzenia i Uzdrawianie Ludów Oceanii.pdf

(299 KB) Pobierz
424239252 UNPDF
Artykuł pobrano ze strony eioba.pl
HUNA i ROA - Magia, Religia, Wierzenia i Uzdrawianie Ludów Oceanii
Huna to bardzo popularny i modny temat. Jak wszystko, co odnosi się do zdrowia i uzdrawiania. Warto jednak zobaczyć
techniki uzdrawiania i masażu w kontekście duchowej i religijnej kultury z której pochodzą. Monoteizm ludów Oceanii jest
mało znany, ale bardzo pouczający. Podobnie i praktyki Kahunów.
Magiczna Huna, moc Mana, hawajskie masaże Lomi-Lomi Nui, maoryskie Ma-Uri i inne ciekawe nauki
tajemne oraz praktyki szamańskie kahunów dla ratowania zdrowia i upadającego ducha współczesnej
cywilizacji zachodniej. Artykuł przybliża też religię ludów Oceanii wraz z jej zasadniczym monoteizmem
i bogactwem form kultowych oraz historią, bogatą mitologią, ciekawymi wierzeniami i miejcami, które
tak czy owak warto zwiedzić.
RELIGIA i MISTERIA OCEANII
Oceania to zbiorowa nazwa wysp w środkowej i zachodniej części Oceanu Spokojnego. Obejmuje
cztery regiony geograficzne: Melanezję, Polinezję oraz Mikronezję i Nową Zelandię, a według innego
podziału Nowa Zelandia jest zaliczana do Polinezji. Religie ludów pierwotnych spotkać można wśród
społeczeństw plemiennych Oceanii: u Melenazyjczyków, Polinezyjczyków i Mikronezyjczyków. W
Oceanii występują wciąż żywe enklawy społeczności wiernych religiom tradycyjnym, rosną nawet w
siłę i znaczenie po okresie kolonialnego terroru i narzucania chrześcijaństwa przemocą. Australia jest
najmniejszym kontynentem Ziemi. W Australii spotkać można tubylczych Aborygenów. Pomimo, że
teoretycznie zostali oni prawie całkowicie schrystianizowani, ich tradycyjne wierzenia pozostały w
pamięci tubylców i w ich folklorze. Na co dzień Aborygeni żywo praktykują religie przodków, nawet jak
są formalnie nominalnymi chrześcijanani. Na obszarze Australii i Oceanii zamieszkiwało w 1991 roku
co najmniej 17,3 mln osób, to jest 0,3 % ludności świata. W 1788 roku liczbę Aborygenów, rdzennej
ludności Australii, szacowano na około 300 tysięcy osób, chociaż wcześniej było ich ponad milion. W
ciągu 145 lat nastąpił wskutek eksterminacji i wypierania z żyznych obszarów katastrofalny spadek
liczby Aborygenów do około 67 tysięcy w 1933 r. Dziś niektórzy autorzy przekonują, iż rzeczywista
liczba Aborygenów wynosi około 600 tysięcy, a rząd Australii, kierując się tzw. racjami polityczno-
społecznymi, nie chce ujawnić prawdziwych danych. Trzeba dodać,że sporo jest też mieszańców
Aborygenów z białymi. Opinia ta, jak również rozbieżności w statystyce, domaga się weryfikacji. W
1995 roku w Australii i Oceanii żyło na pewno około 300 tysięcy zdeklarowanych wyznawców religii
tradycyjnych, ale razem z tymi, którzy kultywują tradycje przodków równolegle z religią chrześcijańską
jest to ponad milion osób lub nawet znacznie więcej.
Religie Polinezji to rozbudowane systemy religijny austronezyjskich mieszkańców Polinezji. Mimo
pozornie dużego zróżnicowania mają bardzo wiele elementów wspólnych, zwłaszcza występującą
powszechnie wiarę w ponadosobową siłę nadprzyrodzoną mana oraz związany z nią system zakazów
religijnych tabu ( tapu ). Bardzo rozbudowane są mity kosmogoniczne i etiologiczne, według których
kosmos powstał z pierwotnej pustki ( kore ) lub ciemności ( po ) za sprawą niestworzonej siły, często
utożsamianej z bogiem Tanga-Roa . Dzieło stworzenia kontynuowali inni osobowi bogowie: Rangi
(słońce), Papa (ziemia), ich syn - stworzyciel ludzi oraz heros kulturowy Maui . Pozostali najczęściej
spotykani bogowie: Rongo - bóg pokoju i urodzaju, oraz Tu - bóg rzemiosła wojennego. Pozorny
politeizm rodzimych religii Polinezji na niektórych wyspach wykazuje silne tendencje do monoteizmu
czy raczej monoteistyczną podstawę wiary jak np. wspomniany Tangaroa oraz Io - Istota Najwyższa u
Maorysów w Nowej Zelandii. Kult bogów (aniołów, bóstw) był ściśle związany z ważnym dla całej
Polinezji kultem wodzów plemiennych, zarówno żyjących, jak i zmarłych, tworzących wraz z rodzinami
arystokrację rodową. Za pomocą drobiazgowo sporządzanych i przekazywanych z pokolenia na
pokolenie genealogii wywodzono wodzów plemiennych od konkretnych bóstw. Kult wodzów przejawiał
424239252.002.png
się również w sferze eschatologii: o ile dusza zwykłego śmiertelnika po jego śmierci umierała lub
udawała się do ciemnej krainy Po , dusza wodza przenosiła się na rajską wyspę Hawaiki , będącą też
siedzibą bogów. W kulcie religijnym główną rolę odgrywała wyspecjalizowana elitarna klasa kapłanów
(tohunga, kahuna), pełniących zarazem funkcje czarowników, znachorów, proroków i strażników
tajemnej wiedzy. Obrzędy odprawiano z okazji zmian pór roku, ważnych okoliczności (np. narodzin
dziecka) lub podejmowania doniosłych decyzji (np. budowy łodzi, wypowiedzenia wojny). Obrzędy
odprawiano w świątyniach (marae), będących otwartymi zagrodami otoczonymi kamieniami, z
czworokątną piramidą ułożoną z kamieni, symbolizującą tron czczonego bóstwa. Centralną część
obrzędów stanowiło składanie bogu ofiary z pierwszych płodów rolnych, pierwszego połowu ryb lub z
okazjonalnie jeńców wojennych. Podczas obrzędów często dochodziło do duchowego transu, ekstazy i
owładnięcia przez boskie duchy (anioły), czyli zjawisk typowych dla praktyk szamanistycznych.
MANA A RELIGIE OCEANII
Centralne miejsce w systemie tradycyjnych religii Oceanii zajmują rytuały, obrzędy. Ludzie ich nie
wymyślili. Zostały one im ofiarowane „z góry”, poprzez objawienia jakie mieli ich kapłani, mędrcy i
prorocy, zarówno kobiety jak i mężczyźni. Wyznawcy religii Oceanii nieustannie stają wobec
„tajemnicy” na Hawajach zanej Huną , która jest zakrytą wiedzą i dzięki której odnosi się w życiu sukces.
Odsłonięcie „tajemnicy” osobom niepożądanym, obcym, oznacza pozbawienie jej skuteczności
działania. „Tajemnica” strzeżona jest w obrębie własnej grupy plemiennej. Religie Oceanii, wierzenia
spotykane na oddalonych od siebie o tysiące kilometrów wyspach Oceanii od Hawajów (Hawai) po
Nową Zelandię są bardzo zróżnicowane, ale pozwalają na wydobycie najbardziej charakterystycznych
cech wspólnych dla religii całego obszaru:
1) Mana , pojęcie pochodzenia melanezyjskiego, oznacza bezosobową, niematerialną siłę, rodzaj
fluidu, który może przeniknąć żywe lub martwe ciało. Może też przemieszczać się z przedmiotu w
przedmiot, z jednego istnienia w inne. Każdy, kto posiadł siłę many, musi się troszczyć, by jej
nierozważnie nie utracić. Mana zapewnia człowiekowi autorytet i władzę, siłę fizyczną i mądrość,
sprawność rąk i umysłu. Upowszechniony pogląd o sile many, powodującej wyjątkowość jednostek,
służył utrzymaniu systemu zależności społecznej. By nie dopuścić do przyswojenia przez poddanych
many od naczelników plemion, wprowadzono szereg tabu, których naruszenie uważano za zbrodnię,
można ją było odkupić nawet śmiercią. Tabu to odpowiednik świętokradztwa i bluźnierstwa w religiach
chrześcijańskich. Mana ma trzy stopnie natężenia, zwykły umożliwiający zwyczajne zdrowe życie,
nadzywczajny zwany Mana-mana objawiający się cudownymi możliwościami jak jasnowidzenie czy
wróżenie, proroczymi snami przywoływaniem deszczu oraz boski, czyli Mana-loa , odpowiedni dla
objawień i magicznych cudów najwyższej rangi.
Koncepcja many i tabu doprowadziła do ukształtowania się:
2) Kultu przodków oraz przyczyniła się do rozwoju manaizmu i animizmu.
3) Manaizmu i animizmu, a w konsekwencji do praktycznego zewnętrznego politeizmu, a na większości
wysp do wewnętrznego, ezoterycznego monoteizmu.
Najczęściej spotykanymi bogami (Roa, Loa), otaczanymi czcią, byli:
A) Tangora znany też pod zmodyfikowanymi imionami: Tangola, Tanatola, Kanalo, którego królestwem
były wody oceanu. Patron rybaków i żeglarzy, opiekun ryb i władca morskich głębin. Czasami czczono
go jako stwórcę wszechświata i rodzaju ludzkiego.
B) Tane , brat Tangory - bóg lasów, któremu przypisywano stworzenie wielu pomniejszych bóstw oraz
pierwszej kobiety. Na Hawajach czczono go jako boga Słońca, a jego małżonkę - Hinę uważano za
władczynię Księżyca.
C) Rongo , nazywany również Lono lub Ro, bóg pokoju i urodzaju.
424239252.003.png
D) Tu , patron rzemiosła wojennego, otaczany szczególną czcią na Hawajach, gdzie awansował na
czołowe miejsce pośród innych bogów.
Na niektórych wyspach jak Nowa Zelandia bardziej otwarcie istnieje idea Boga Najwyższego, stwórcy
wszechświata, jednak imię którego obłożone jest tabu (tapu) i znane jedynie wąskiej warstwie
kapłanów (tohunga).
4) Sprawami kultu na wyspach kierowali kapłani, zwani tuhunga (kahuna na Hawajach). Byli oni ściśle
powiązani z osobą wodza i wykonywali jego polecenia, przedstawiając je wiernym jako rozkazy
bogów. Kapłani niższych stopni zajmowali się magią i wróżbiarstwem. Generalnie ranga kapłana była
stosowna do przejawianej mocy duchowej w postaci konkretnych umiejętności w uzdrawianiu,
zapewnianiu deszczu czy udanych połowów.
5) Kult na wyspach był wykonywany w specjalnych miejscach ("marae"), które znajdowały się w każdej
niemal wiosce.
6) Bogom, bóstwom i boginiom składano najczęściej ofiary z płodów rolnych, ryb i zwierząt, w bardzo
szczególnych wypadkach, by przebłagać bóstwo - z ludzi. Byli to najczęściej jeńcy schwytani na
wyprawach wojennych, gdy ich jednak nie starczało, wódz wyznaczał na ofiarę jednego z niesfornych
poddanych, który ginął pod ciosami rytualnej maczugi kapłana. Była to jednak bardzo wyjatkowa
sytuacja, a na ofiarę wyznaczano przestępców i inne osoby bedące ciężarem dla społeczeństwa.
7) U podstaw kultów leżą ezoteryczne mity kosmogoniczne. Według większości z nich świat wyłonił się
z bliżej nie określonego prabytu, zwanego: Po - pierwotna ciemność, Kore - chaos lub próżnia,
bezbrzeżne morze, niezgłębiony ocean. Z nich dopiero rodziły się ciała niebieskie, ziemia, inne byty, a
także konkretyzacje pewnych pojęć abstrakcyjnych, stanów psychicznych, świadomości.
TRADYCYJNE RELIGIE MELANEZJI
Wierzenia pierwotne obecne są wśród Melanezyjczyków, którzy zamieszkują zachodnią część Oceanii.
W skład Melanezji wchodzą wyspy: Nowa Gwinea, Admiralicji, Nowa Irlandia, Nowa Brytania,
Salomona, Vanuatu, Lojalności, Nowa Kaledonia, Fidżi. Melanezja zajmuje powierzchnię 980 tys. km² i
liczy ponad 5 milionów mieszkańców, głównie Papuasów i Melanezyjczyków (tych ostatnich około 1
mln w 1991r.). Ludność Melanezji ukształtowała się w wyniku zmieszania się wcześniej osiedlonej
ludności ciemnoskórej z późniejszą napływową ludnością jasnoskórą (około 2000-700 p.e.ch).
Melanezyjczycy są bardzo zróżnicowani językowo i kulturowo, a religie rodzinne Melanezji również są
bardzo rozbudowane i zróżnicowane. Zarówno wierzenia, jak i obrzędy ludów melanezyjskich
charakteryzują się różnorodnością nawet w obrębie poszczególnych wysp. Wspólna wszystkim
religiom jest wiara w Mana – bezosobową siłę nadnaturalną, której nosicielami są duchy, a która to
idea znana jest najbardziej z nauk hawajskiej gałęzi Huny. Z mocą Mana związany jest system
zakazów religijnych – tabu.
Istota Najwyższa spełnia bardzo ważną rolę w religiach Melanezyjczyków, jednak była tabu dostępnym
dla kapłanów (tohunga, kahuna). Rozpowszechniony jest kult bóstw lokalnych zwanych Dema , a także
kult herosów (bohaterów) kulturowych, którym ludzie zawdzięczają wszystkie dobra kultury materialnej i
duchowej. Ich imiona zachowały się w przekazach ustnych – w mitach i pieśniach. Dema to zbiorowa
nazwa bóstw męskich lub żeńskich. Bóstwa te wyobrażano w postaci ludzkiej lub zwierzęcej. Dema
przekazały ludziom ziemię, rośliny użytkowe, totemy oraz wiedzę praktyczną i religijną. Z ich ciał i krwi
powstały różne lokalne plemiona. Duże znaczenie odgrywa kult przodków, który wyraża się w licznych
obrzędach z maskami. Maski te utożsamiają często uczestników kultu z duchami albo z istotami
boskimi. Melanezyjczycy przywiązują wielką wagę do magii. Dużą rolę w religii odgrywa wiara w duchy
zwane Masalai . Duchy te często uosabiają siły natury wrogie człowiekowi. Do najważniejszych
rytuałów należy inicjacja, której podlegają wszyscy męscy członkowie plemienia. Inicjacja odbywa się
albo w świątyniach albo w tzw. domach duchów. Są to domy mężczyzn, specjalne budynki, do których
424239252.004.png
kobiety nie mają wstępu. W religiach Melanezyjczyków obecny jest totemizm – system symbolicznych
powiązań istniejących między danym klanem o określonymi zwierzętami lub roślinami.
TRADYCYJNE RELIGIE POLINEZJI
Polinezyjczycy to pierwotni mieszkańcy wysp Polinezji, zamieszkujący umowny trójkąt między
Hawajami (Hawai), Wyspą Wielkanocną i Nową Zelandią. Polinezja stanowi wschodnią część Oceanii i
obejmuje wyspy: Hawaje, Feniks, Line, Lagunowe, Wallis i Futuna, Samoa, Tonga, Tokelau, Cooka,
Towarzystwa, Tuamotu, Markizy, Tubuai, Gambiera, Pitcaim, Wielkanocną. Na wyspach tych żyje ok.
1,8 -2 mln mieszkańców, w tym 600-700 tysięcy rdzennych Polinezyjczyków. Niekiedy do Polinezji
zalicza się Nową Zelandię i Fidżi. Religie rodzime Polinezji, mimo dużego zróżnicowania, mają
wszelkie elementy wspólne z Melanezją, zwłaszcza występującą powszechnie wiarę w bezosobową
siłę nadnaturalną Mana znaną z Huny. Bardzo rozbudowane są mity kosmogeniczne, według których
kosmos powstał z pierwotnej pustki . Tanga-Roa jest jednym z bogów znanych prawie w całej
Polinezji. Jest on stwórcą innych bóstw, Ziemi oraz ludzi. W mitach pełni wielorakie funkcje. Występuje
pod różnymi imionami: Tangaloa, Tanaoa, Taaroa. Istotą Najwyższą u Maorysów w Nowej Zelandii i na
innych wyspach jest bóg Io.
Kult bogów był ściśle związany z ważnym dla całej Polinezji kultem wodzów plemiennych, zarówno
żyjących, jak i zmarłych, tworzących wraz z rodzinami arystokrację rodową. Dzisiejsi kahuni i kapłani
uzdrawiający z pomocą masażu Ma-Uri czy Huny do takiej właśnie starej arystokracji duchowej należą.
Za pomocą drobiazgowo sporządzonych i przekazywanych z pokolenia na pokolenie genealogii
wywodzono plemiennych wodzów od konkretnych bóstw (aniołów). Obrzędy odprawiano z okazji
zmiany pór roku, ważnych okoliczności (np. narodziny dziecka) lub podejmowania doniosłych decyzji
(np. budowy łodzi, wypowiedzenia wojny). Ceremonie sprawowane były w świątyniach (Marae),
będących otwartymi zagrodami otoczonymi kamieniami, z czworokątną piramidą ułożoną z kamieni,
symbolizującą tron czczonego bóstwa. Centralną część obrzędów stanowiło składanie ofiary bogu z
pierwszych płodów rolnych, pierwszego połowu ryb lub z jeńców wojennych. Podczas obrzędów często
dochodziło do transu, ekstazy, zjawisk typowych dla praktyk religijno-szamańskich.
TOHUNGA i ROA
Boską Magię uprawiano w całej Melanezji i Polinezji, według tubylców od niepamiętnych czasów.
Najczęściej słowa mocy czyli formuły zaklęć przy rytualnych przedmiotach recytował tohunga
(kohunga) czyli kapłan bedący szamanem, uzdrowicielem i magiem w jednej osobie. Magię czyli
modlitwy i obrzędy charyzmatyczne stosowano powszechnie dla zapewnienia udanych zbiorów,
owocnych połowów, sprzyjających wiatrów, powodzenia w miłości, wyleczenia etc. Kapłani niżsi rangą,
pomocniczy zajmowali się zaledwie uzdrawianiem, prostą magią i wróżbiarstwem, zaś kapłani wyższej
rangi sprawowali kult Najwyższego Boga , jak Io. Podobnie jak na Nowej Gwinei osobną rangą czy
typem byli kapłani, którzy sprowadzali śmierć, choroby, pecha, plagi i nieszczęcia na wrogów oraz
elemnent przestępczy, wyklęty ze społeczności. Wszyscy kapłani niższego szczebla podlegali i
podlegają Najwyższemu kapłanowi plemienia czy królestwa. Tohunga (Kohunga) jest maoryskim
kapłanem, szamanem, który działa jako medium, ma umiejętności leczenia, kontaktu i sterowania
duchami, jasnowidzenia, interpretacji wizji oraz snów, a nie tylko znajomość wykonywania obrzędowyh
ceremonii. Tohunga Wairua to uzdrowiciel duchowy, lekarz duszy, niezbywalna funkcja kapłana
prawdziwej religii mocy, many. Na przełomie XX i XXI wieku następuje zjawisko wielkiego
zainteresowania się ludzi Zachodu tradycyjnymi religiami polinezyjskimi (huna, ma-uri) w bardzo
praktyczny i głęboki sposób. Misjonarze tacy jak Hemi Fox emigrują na stałe do Europy i propagują
wszelkie elementy starożytnego maoryskiego kultu religijnego, który się bardzo dobrze przyjmuje, gdyż
jest praktyczny, uzdrowicielski i ezoteryczny zarazem. Warto prześledzić kilkanaście pojęć bardzo
podstawowych dla zrozumienia duchowej i religijnej kultury maoryskiej. Należy pamiętać, że tohunga
(kahuna) to nie tylko zamawiacz zdrowia czy masażysta jak się często błędnie sądzi na Zachodzie.
424239252.005.png
Kahuna (tohunga, kohunga) to kapłan i sędzia ferrujący wyroki na społeczności, a często kat
dokonujący rytualnego uboju zbrodniarzy, a dopiero potem lekarz i zamawiacz pogody. Niektóre
tradycyjne kompetencje kahuna są jak zatem widać trudne do pogodzenia ze współczesnym systemem
zachodniej cywilizacji.
HUNA I KAHUNA
Bogowie i Boginie Wierzeń Hawajskiej Huny
Termin "huna" oznacza tajemnicę, co w pełni
charakteryzuje całą tajemną wiedzę kahunów. Z kolei
kahuna to kapłan/ kapłanka, nauczyciel duchowy, stróż
tajemnicy. Jest to pojęcie złożone z dwóch słów: "kahu" -
oznaczające uhonorowany lub wysoki sługa, ponoszący
odpowiedzialność za osoby lub dobra oraz "na" -
określające łagodność i wolność od porywczych emocji.
Kahuna to także wedle innego nieco tłumaczenia: "ka",
pełniące funkcje przedimka, który oznacza - "należący
do", określa również strażnika tajemnicy,
przechowującego tajemną wiedzę oraz "huna", która jest
ukrytą oraz ochranianą tajemną wiedzą i mądrością.
Można zatem stwierdzić, że kahuna to człowiek należący
do wiedzy tajemnej, ezoteryki. Huna jest wiedzą i
praktyką z zakresu psychologii, filozofii, religii a także
doświadczeń życiowych. To wiedza o psychice człowieka
i siłach ludzkiego ducha. Jest dostępna dla wszystkich,
którzy chcą z niej skorzystać. W tym kontekście nie jest
ona tajemna, nie jest też jedynie magią.
Huna najprawdopodobniej nie pochodzi rdzennie z
Wysp Hawajskich. Dotarła tam być może za
pośrednictwem plemion, które dawno temu zasiedlały
Saharę, a potem wywędrowały przez Indie na Polinezję.
W Indii żyje plemię o nazwie Huna liczące około 5 mln ludzi. Istnieje także pogląd mówiący o tym, iż
Huna jest dziedzictwem z czasów kontynentu Mu , w językach Polinezji zwanym HIVA przekazanym
przez wtajemniczonych MAN A'HUNA aż z Plejad . Nie ma jednak żadnych dowodów oprócz
wyraźnych legend, które potwierdziłyby taką tezę. Pewnym jest, że około 12 tysięcy lat p.e.ch podniósł
się poziom wód w oceanach, gdyż ustąpiło ostatnie wielkie zlodowacenie. Wiele gatunków zwierząt
wyginęło, a legendy na Filipinach, w Japonii, Australii jak i po całej Oceanii wyrażnie o tym
wspominają. Osadnictwo na wyspach kwitnie a napływ ludności z Azji Południo-Wschodniej trwa już od
około 9 tysiąclecia p.e.ch., na wyspie Bali są prastare wedyjskie świątynie i kult jakiego już w Indii nie
ma, chociaż kiedyś był. Najstarsze znane dotąd ślady osadnictwa na Oceanii sięgają 50 tysięcy lat
p.e.ch.
Pewne jest natomiast to, że sama hawajska Huna liczy conajmniej 5-6 tysięcy lat i mogła być znana
nawet w dawnym Egipcie nie tylko na Hawajach. Istnieje popierana przez nielicznych badaczy tematu
teoria, że nauki tajemne takie jak Huna przybyły do Egiptu i na Saharę po zatopieniu legendarnego
kontynenntu Oceanidów (Mu, Hiva), by potem spowrotem powrócić na wyspy Oceanii, kiedy te uległy
ponownemu zaludnieniu i odrodzeniu. Zdaniem H. Krotoschina, istota praktyki Huny, sprowadza się do
dwóch, podstawowych idei:
1. Człowiek jest duchową istotą w potrójnej postaci. Naszym zadaniem jest zharmonizowanie i
połączenie trzech poziomów świadomości w jedną całość;
2. Myśli stają się realnymi bytami, jeśli tego chcemy.
Jest przy tym jednak jeden poważny problem. Zachodni głosiciele Huny, Ma-Uri czy Lomi-Lomi nie
424239252.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin