Temat: Ogród Walentynki – oswajanie złości po śmierci bliskiej osoby
Cele:
o oswajanie gniewu po śmierci bliskiej osoby
o uświadomienie, że złość jest naturalną reakcją na ból i stratę
Metody i techniki:
o burza mózgów
o dyskusja
o głośne czytanie
o techniki plastyczne
o pedagogika zabawy
Środki:
o tekst opowiadania
o karty oceny
Materiały:
o farbki
o pędzle
o arkusze białego papieru
o pisaki
Literatura:
Maag Georg : Ogród : dobra opowieść na wielki smutek. Warszawa : „Nasza
Księgarnia”, 2005. ISBN 83-10-11096-0
Przebieg zajęć
Zabawy wprowadzające:
1. Czarodziejski kufer
Na środku sali stoi kuferek (może być walizka, pudło). Dzieci pojedynczo
podchodzą do niego, otwierają i malowniczo opowiadają, co się w nim
znajduje. W kuferku może być przedmiot codziennego użytku (szklanka,
kubek, książka, zeszyt), może to być ciekawe miejsce (jezioro, morze, łąka,
las), lub coś niematerialnego (uśmiech babci, miłość mamy). Zawartość
kuferka zależy od wyobraźni dzieci. W rzeczywistości jest on pusty, jest tylko
rekwizytem, który pobudza twórcze myślenie.
2. Wędrówka
Dzieci swobodnie spacerują po sali. Prowadzący kieruje zabawą, „zmienia
teren i cel wędrówki”. Dzieci reagują zmianą w marszu na podane przez
prowadzącego sugestie, np.
_ Idziemy boso po gorącym piasku na plaży.
_ Wchodzimy na podmokłą łąkę.
_ Wchodzimy pod górę.
_ Niesiemy na plecach ciężki wór ze skarbami.
_ Idziemy spragnieni przez pustynię.
_ Spieszymy się na ostatni pociąg.
_ Przekradamy się obok śpiącego lwa.
3. Krzywe zwierciadło
Dzieci dobierają się w pary. Zabawa polega na tym, ze jedno dziecko jest
lustrem (krzywym zwierciadłem), które pokazuje na odwrót zachowanie
drugiego dziecka, np. dziecko uśmiecha się, to lustro się krzywi itp.
Część zasadnicza
1. Kiedy się złościmy? – burza mózgów
2. Możemy złościć się również z rozpaczy. Posłuchajcie bardzo smutnej historii
Walentynki – odczytanie tekstu książki „Ogród – dobra opowieść na wielki
smutek” – zał. nr 6
2. Pytania do tekstu:
_ Jak wyglądał ogród, w którym Walentynka przebywała razem ze swoim
tatusiem?
_ O czym opowiadał jej tatuś?
_ Co smutnego wydarzyło się pewnego dnia?
_ Jak zareagowała Walentynka na wiadomość, Ŝe tatuś juŜ nigdy nie wróci?
_ Oprócz smutku, jakie jeszcze uczucie ją ogarnęło?
_ Co zrobiła z ogrodem i jaki los spotkał rybki?
_ Co jeszcze chciała zniszczyć dziewczynka?
_ Jakiego odkrycia dokonała po bardzo długim czasie?
_ Co stało się z jej serduszkiem?
_ Jakie postanowienie podjęła Walentynka podczas kolacji?
4. Jak myślicie, dlaczego Walentynka czuła gniew? – dyskusja
5. Czy wam teŜ przydarzyło się coś zniszczyć z rozpaczy? Opowiedzcie o tym.
6. Jak wyobraŜacie sobie ogród Walentynki przed i po odejściu tatusia
dziewczynki? Namalujcie takie dwa ogrody.
7. Dzieci dobierają się w pary i na jednym duŜym arkuszu malują ogrody. Wybór,
jaki ogród namaluje, które dziecko, naleŜy do dzieci. Mogą równieŜ wspólnie
namalować jeden a potem drugi ogród.
8. Co czuliście malując te ogrody? Dzieci opowiadają o swoich odczuciach.
Podsumowanie zajęć:
Kiedy czuję gniew to….
Ewaluacja:
Na kartkach oceny dzieci podkreślają jedną z odpowiedzi lub dopisują własną
opinię. (zal. nr 12)
Załącznik nr 6
Ogród – dobra opowieść na wielki smutek
Za domem był mały ogród. Po powrocie ze szkoły Walentynka przebywała
w nim najchętniej.
Wokół ogrodu stał płot, cały pomalowany na biało. Nie było w nim żadnych otworów
ani szczelin, a w dodatku był bardzo wysoki, więc Walentynka nie widziała, co dzieje
się za jego drewnianymi deskami. Czasami myślała, że mogło być za nim wszystko.
Lub coś.
Albo zupełnie nic.
Walentynka nie miała zresztą ochoty wyglądać za ogrodzenie, ponieważ w jej
ogrodzie znajdowało się wszystko, czego mogła zapragnąć: krzewy, które kwitły
o różnych porach roku, grządki pełne kwiatów rozmaitej wielkości, zapachu, kształtu i
barwy, a także karmnik dla ptaków oraz niewielki staw z dwiema czerwonymi
rybkami. I była w nim również wierzba płacząca.
A przede wszystkim w ogrodzie był tatuś. Tatuś, który po powrocie z pracy
stawał się czarodziejem. Każdego dnia zaszywał się z Walentynką w ogrodzie na
godzinę lub dłużej. Opowiadał jej historię każdego kwiatka i krzaczka. Tłumaczył,
skąd wieje wiatr, który wygina łodygi, i odgadywał, co widziały chmury, zanim zawisły
ponad ich zadartymi głowami.
Walentynka wiedziała, że chmury białe i skłębione nadciągały
z zachodu, znad morza, a te lżejsze napotkały na swojej drodze wyspy surowej
Północy. Co jakiś czas podchodzili do stawu, na sam brzeg, a wówczas Walentynka
rzucała garść kamyków do wody pod gałęziami wierzby płaczącej, ponieważ tata
powiedział, że dzięki temu spełnią się jej marzenia.
Za każdym razem, kiedy Walentynka była z tatą w ogrodzie, otwierał się przed
nią świat szczęśliwy i pełen przygód. Kiedy patrzyli razem na gwiazdy i wymyślali ich
tajemne historie, często zapominali o bożym świecie i mama musiała wołać ich na
kolację, gdy było już całkiem ciemno. Przy stole Walentynka opowiadała
o wszystkim, co wymyślili, a mama słuchała z uśmiechem.
Ale pewnego dnia tata nie wrócił do domu. Walentynka czekała na niego
w ogrodzie, lecz zamiast niego zjawiło się mnóstwo nieznanych osób – mężczyzn i kobiet – które krążyły po wszystkich pokojach, szepcząc coś między sobą. Od razu
było widać, że nie wiedzą, co w takiej chwili trzeba mówić i robić. Przebywali w domu
Walentynki do późnego wieczoru, po czym rozeszli się, wypowiadając słowa bez
najmniejszego znaczenia.
Kiedy zostały same, mama zabrała Walentynkę do ogrodu, stanęła z nią obok
wierzby płaczącej i powiedziała, że tata już nigdy nie wróci do domu.
- Nigdy? – spytała Walentynka
- Nigdy – powtórzyła mama i zaszlochała.
Tej nocy, a także w noce następne Walentynka długo nie mogła zasnąć, tylko
leżąc w łóżku, cichutko płakała.
Po południu całymi godzinami wrzucała kamyki do stawu. Wrzucała ich tyle,
że wkrótce dno stało się całe białe.
Kiedy czwartego dnia, po lekcjach, Walentynka poszła do ogrodu, poczuła się
jak nigdy dotąd – jak gdyby zamiast serca miała wielki kamień, a zamiast mózgu
pustkę, której nic nigdy nie będzie w stanie wypełnić.
Zerwała kwiatek, następnie drugi i trzeci, potem kolejne. Rozrzuciła płatki po
ziemi, zaczęła je deptać, a wtedy kamień w jej piersi zaczął pękać. Wyrwała
wszystkie kwiaty, które rosły w ogródku, następnie podbiegła do stawu i schwytała
obie czerwone rybki. Podeszła do płotu i cisnęła je za ogrodzenie. Potem wzięła
karmnik i trzasnęła nim o ziemię, aż rozleciał się na kawałki. Nawet nie wiedziała,
dlaczego płacze – z żalu za tatusiem, za rybkami czy za powyrywanymi kwiatkami.
I zrywała je dalej, aż w ogrodzie nie pozostał ani jeden kwiatek, ani jedna roślina czy
pokryta zielenią gałązka. Pozrywała nawet listki z wierzby płaczącej.
Kiedy skończyła, ogród był pusty i zniszczony, ale gniew Walentynki nie
uciszył się ani trochę. Wtedy spostrzegła, że nad jej głową chmury wciąż płyną, jakby
nic się nie stało. Wyskoczyła więc w górę, najwyżej jak mogła, próbując schwytać
również obłoki, lecz nie zdołała ich dosięgnąć. Widząc, jak Walentynka podskakuje
w zniszczonym ogródku, mama ją przytuliła. Zapłakała razem z nią
i próbowała coś wytłumaczyć, ale ona jej nie słyszała. Było tak, jak gdyby cały świat
się przewrócił i wołał do niej w nieznanym języku, a Walentynka nie próbowała nawet
zrozumieć jego mowy.
Tej nocy Walentynka długo płakała po cichutku w swoim pokoju, aż wreszcie
wstała ze złością, wybiegła do ogródka i próbowała schwytać gwiazdy, żeby zrobić z nimi to samo co z kwiatami. Ale gwiazdy były za wysoko, jeszcze wyżej niż chmury,
więc po chwili zmęczyła się, wróciła do łóżka i zasnęła.
Mijały dni, tygodnie, zaczęły mijać miesiące. Co dzień po lekcjach Walentynka
wybiegała z domu do ogródka, żeby zerwać jakiś świeży listek czy gałązkę, która
ośmieliła się odrosnąć i zazielenić. Pozrywała nawet listki z wierzby płaczącej, której
długie, nagie gałęzie ponuro przeglądały się stawie. W stawie, do którego
Walentynka już dawno przestała wrzucać kamyczki.
Walentynka nie wiedziała, jak długo to wszystko trwało. Czas nie obchodził jej
wcale.
Kwiaty, zapachy i rośliny, które kiedyś odmierzały pory roku, dla niej już nie
istniały. Przestała płakać i przestała patrzeć na chmury.
Któregoś dnia, wchodząc do ogródka, zauważyła kilka młodych źdźbeł trawy,
które uparcie usiłowały odrosnąć pod ogrodzeniem, i podbiegła, żeby je zerwać.
I już miała się nad nimi pochylić, ale zauważyła, że coś się zmieniło. Tym
czymś był płot, który wydał jej się niższy niż dotąd. O wiele niższy. Tak niski, że
Walentynka mogła wyjrzeć zza niego, nie wspinając się nawet na palce. Przylgnęła
z niedowierzaniem do płotu – sięgał zaledwie jej nosa, więc w końcu sama mogła
zobaczyć, czy po drugiej stronie nie ma niczego. Ani nikogo.
Oczom Walentynki ukazał się szereg ogródków, jeden obok drugiego, a każdy
pełen barwnych kwiatów. W niektórych były też rządki sałaty i groszku. Za pierwszym
szeregiem ogródków ciągnął się drugi, potem następny i jeszcze następny, i tak
dalej, aż do ogromnego lasu, który piętrzył się w oddali. Cień chmur wyprawiał na
zielonych łąkach jakieś harce, a Walentynka po raz pierwszy od dawna usłyszała
śpiew ptaków, które przefruwały z jednego ogrodu do drugiego.
Walentynka stała przy płocie i patrzyła. Czuła się tak, jak gdyby po długim,
nieogarnionym wręcz czasie otworzyła szczelnie zaciśnięte oczy. W pewnej chwili
zdała sobie sprawę, że płacze, ale był to płacz inny niż dotąd, płacz, który zamieniał
jej serce nie w kamień, lecz w coś miękkiego, w żywą, czującą istotę.
Było to odczucie całkiem nowe, niespodziewane. Walentynka stała przy
ogrodzeniu, które nagle stało się niskie, płakała i patrzyła na zielone, kwitnące
ogrody, a serce biło jej coraz mocniej.
Spojrzała na niebo, gdzie białe chmury przemieszczały się znad Atlantyku na
wschód. Powiał cieplejszy wiatr.
Podczas kolacji, po raz pierwszy od dawna, Walentynka zauważyła uśmiech
mamy.
- Coś postanowiłam, mamusiu.
- Co takiego, córeczko?
- Chcę kupić dwie czerwone rybki – odpowiedziała Walentynka.
Załącznik nr 12
Karta oceny
Dzisiejsze zajęcia była dla mnie:
_ nudne
_ mało interesujące
_ zbyt smutne
_ bardzo ciekawe
_ zajmujące
_ wspaniałe
_ ……………………………………….
……………………………………….
Lim0nka