Anioł - według większości religii, w których to pojęcie występuje, byt duchowy, który służy Bogu i na różne sposoby wspiera Jego działania.
Wyraz anioł przeniknął do polszczyzny z języka czeskiego, który zawdzięcza go misji Cyryla i Metodego. Pierwotnie pochodzi on od greckiego słowa ἄγγελος (ángelos, według wymowy bizantyjskiej ánhielos), oznaczającego oryginalnie "posłaniec". W biblijnym Starym Testamencie analogiczne byty duchowe są nazywane w języku hebrajskim מלאך, mal'ach - co również znaczy "posłaniec".
Pierwsze wyobrażenia aniołów istniały w starożytnym Egipcie i Babilonii. W religiach tych cywilizacji były całe zastępy duchów i istot, będących pośrednikami między bogami a człowiekiem. Często przedstawiano je jako uskrzydlone zwierzęta z ludzkimi twarzami. Starożytnym aniołom przypisywano pewien rodzaj cielesności, co znajduje potwierdzenie w apokryficznej Księdze Henocha. Anioły tam występujące płodziły dzieci, odczuwały głód i pragnienie. W czasach nowożytnych do tej koncepcji aniołów powrócił Emanuel Swedenborg.
Aniołowie często występują w Starym Testamencie (np. Rdz 3, 24; księgi prorockie). Biblia nie mówi jednak wiele o naturze i rodzajach tych bytów. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w pismach kabalistycznych oraz w apokryfach. Chrześcijaństwo przejęło wiarę w anioły z judaizmu. W pierwszych wiekach wśród Ojców Kościoła istniały pewne spory co do natury tych bytów. Np. Grzegorz z Nazjanzu, Jan z Damaszku czy Bazyli Wielki wyobrażali anioły jako istoty eteryczno-ogniste. Jeszcze na Soborze Nicejskim II w 787 przypisywano im subtelne ciała. Ostatecznie kwestię tę rozstrzygnął św. Augustyn: "<Anioł> oznacza funkcję, nie naturę. Pytasz jak się nazywa ta natura? - Duch. Pytasz o funkcję? - Anioł. Przez to czym jest, jest duchem, a przez to co wypełnia, jest aniołem" (św. Augustyn, Enarratio in Psalmos, 103,1,15: PL 37, 1348-49; por. KKK 329).
Anioły pełnią również ważną rolę w islamie. Wiara w nie stanowi element dogmatyki tej religii. W islamie twierdzi się, że anioły zostały stworzone przez Boga z ognia, przebywają w niebie i głównym ich zadaniem jest służba dla swego stwórcy. Pełnią także funkcję posłańców, chronią ludzi oraz spisują wszystkie ich uczynki. Koran został podyktowany Mahometowi przez anioła Dżibrila. W teologii islamu wymienia się przede wszystkim Dżibrila, Malika (strażnika ogni piekielnych), Izra'ila (anioła śmierci), Nakira i Munkara, Haruta i Maruta, Mika'ila i Azrafaela. Jedyny anioł, który odmówił Bogu posłuszeństwa to Iblis, zwany też szatanem.
Figura anioła na cmentarzu kościoła San Miniato al Monte we Florencji
W interpretacjach biblijnych liczba porządków niebiańskich (chórów) waha się od 7 do 11. Ostatecznie zostały one uporządkowane w trzech triadach (podział św. Ambrożego):
Archanioł Michał, Anael, Serafiel, Jehoel, Uriel, Kemuel, Metatron, Natanael
Cherubiel, Ofaniel, Uriel, Zofiel, Lucyfer
Orifiel, Zafkiel, Zabkiel, Jofiel (Zofiel), Razjel
Zadkiel, Chaszmal, Zacharael, Muriel
Ariel, Uzjel, Gabriel, Michał Peliel, Barbiel, Sarbiel, Haniel, Hamaliel, Tarszisz
Kamael, Werchiel,
Nisroch, Haniel, Rekuel, Cerwiel, Amael
Rafał, Uriel, Michał, Gabriel, Barbiel, Jehudiel, Barachiel,
Faleg, Adnachiel, Gabriel, Chajliel
1 Lucyfer sprawował księstwo przed swym upadkiem
Według różnych tradycji różna jest ilość archaniołów. (zob. Archanioł). Znani archaniołowie to Michał, Gabriel, Rafał. Apokalipsa świętego Jana (1, 4), oraz Księga Tobiasza (12,15) mówią, że tylko 7 aniołów znajduje się najbliżej Boga. Również judaizm wyróżnia 7 aniołów wyższego rzędu, są to: Azreael, Azrafael, Dedrach, Gabriel, Michael, Rafael, Szemkiel.
Anioł śmierci, detal z obrazu Śmierć i grabarz Carlosa Schwabego
Lucyfer (łac. niosący światło) to anioł, który zbuntował się przeciw Bogu. :Zobacz: upadły anioł
Pieczęcie siedmiu aniołów, władców 196 prowincji nieba, za pismami okultystyka Heinricha Corneliusa Agrippy
sweet.seli.bebe.seli