Amunicja.pdf

Amunicja

I. 1. Historia amunicji – historią broni

Najpierw był proch wynaleziony najprawdopodobniej w Chinach i był on używany jako napęd w

rakietach. Kto i kiedy użył prochu do miotania pocisków trudno dziś dociec niemniej w Europie już

w XIV wieku używano dział i moździerzy do miotania kamiennych kul.

Jak bardzo prymitywna była broń ręczna można zorientować się po wyglądzie hakownicy – zdjęcie

poniżej – pierwsza wzmianka o tym typie broni to 1343 rok..

To urządzenie wygląda bardziej jak jakieś

narzędzie do pracy w polu a nie śmiercionośna

broń. Ładowane od przodu, odpalane przez mały

otwór w tyle lufy rozgrzanym prętem lub

żarzącym się lontem, zasięg i celność były

raczej niezbyt duże. Aby zabezpieczyć się przed

skutkami odrzutu / a jakże wiedzieli, że to kopie/

widoczny u dołu hak opierano o mur. Siłę

odrzutu broni wykorzystano dopiero prawie 600

lat później.

Moździerze miały dla strzelających

jedną zaletę – ze względu na stromy

tor pocisku można było strzelać zza

muru. To że mógł być potrzebny

dodatkowy obserwatora który

korygował strzelanie jest to raczej

oczywiste.

Skonstruowanie zamka lontowego

/fotografia obok/ znacznie zwiększyło

celność broni lecz jak widać na zdjęciu

trudno było z tej broni strzelać w

deszcz lub silny wiatr. Dlaczego wiatr

przeszkadzał? Ponieważ było duże

prawdopodobieństwo

przypadkowego strzału. Na zapał

posypany prochem łatwo mogła

upaść iskra z lontu. Nawet dziś,

nawet ze współcześnie

wykonanych replik strach strzelać

gdy wieje wiatr.

I. 2. Na jakie odległości miotano w przeszłości pociski ?

Czym miotano Co miotano

Jak daleko

1. Proca

kamień

40-90 m

2. łuk

strzała

100-360 m a nawet dalej

3. Bricoli-

naginana deska

Oszczep

500-975 m

4. Onager /osioł/ -

zwijane liny

Kamienie waga do około 4 kg 300-460 m

5. Machina z

przeciwagą

Kamienie 100-300 kg

Do około 250 m

6. Balista- zwijane

liny

Kamienie od 1 kg do 100 kg

Do 750 m

7. Arkbalista -

duży łuk

Kamienie

Do około 1000 m

8. Armata z lufą

niegwintowaną

Pociski kamienne

1300 – 2100 m

I.3. Amunicja scalona

Co uznać za amunicje scaloną? Umieszczano razem w jednej obudowie proch i kulę i ładowano tak

jak widać to na rysunku średniowiecznej armaty /foglerz/.

Amunicja scalona, czyli spłonka, proch i pocisk w jednym ładunku, pojawiła się na początku XIX

wieku /jeszcze za czasów Napoleona/ lecz na powszechne stosowanie trzeba było czekać jeszcze

ponad 50 lat w broni myśliwskiej i około 80 lat w broni wojskowej.

Pierwsze wykonania amunicji miały co prawda spłonkę umieszczoną centralnie lecz zbijana była

ona boczną iglicą lub spłonka wystawała z boku naboju jako sztyft.

I.4. Oznaczenia związane z kalibrem amunicji

Obecnie stosuje się najczęściej trzy podstawowe oznaczenia kalibru amunicji:

1. według liczby kul odlanych z funta ołowiu czyli np. 8, 12, 16 i 20– czyli przy tym typie

oznaczenia kalibrem największym jest 8 bo „tylko” osiem kul można odlać z funta ołowiu,

2. w calach czyli np. .22 lub .38 – i tu w większości można przyjąć, że większe liczby, po

kropce, oznaczają większy kaliber – poza pewnymi wyjątkami gdy na przykład oznaczenie

kalibru stało się dla konkretnego typu naboju rodzajem nazwy własnej i tak oznaczenie .357

i oznaczenie .38 to jest ten sam kaliber tylko amunicja różna chociaż w pewnych

przypadkach wymienna,

3. w milimetrach np. 7,62 lub 7,92 i jest to wymiar kalibru amunicji oznaczony w milimetrach

Dla wszystkich tych trzech rodzajów oznaczenia amunicji w momencie pojawienia się naboi o tym

samym kalibrze lecz różnych łuskach stało się konieczne wprowadzenie dodatkowych oznaczeń i

tak dla oznaczeń:

1. kalibru liczonego liczbą odlanych kul z funta ołowiu czyli np. 12 konieczne było

wprowadzenie informacji o długości łuski w ten sposób powstały oznaczenia np. 12x70,

12x75 itd., gdzie pierwsza liczba to kaliber liczony w kulach odlanych z funta ołowiu a

druga liczba to długość łuski w milimetrach ! Jest to połączenie jednego z najstarszych

oznaczań kalibru ze współczesnym wymiarowaniem.

2. w przypadku oznaczeń calowych naboje są znakowane kalibrem w calach i nazwą np.

.44 Magnum, .22LR – w tym typie oznaczeń nie podaje się długości ani kształtu łuski, ta

informacja jest związana z nazwą dodaną do kalibru np. .22 Short oznacza skróconą łuskę w

stosunku do .22 LR. Oznaczania .38 i .380 nie są tożsame podobnie jak oznaczenia .38

Smith&Wesson /rewolwer/ , .38 Smith&Wesson Short Automatic /pistolet/, .38

Smith&Wesson Specjal /rewolwer/ oznacza za każdym razem inny typ amunicji.

3. kalibru w milimetrach stosuje się kilka rozróżniających rodzaj amunicji typów

oznaczeń i tak dodano informacje o długości łusk i czyli 7,92x57 i to oznaczenia jest

stosowane dla amunicji z wtokiem lub oznaczenie długości łuski i kształcie np. 7,62x54R

gdzie litera R oznacza amunicję z kryzą, stosowane jest też oznaczenie kalibru i nazwy

amunicji np. 9 Para, 9 Luger lub 9x19. Te trzy ostatnie oznaczenia dotyczą tej samej

amunicji.

W przypadkach zarówno oznaczania kalibru w calach lub milimetrach dla niektórych typów

amunicji oznaczenie nie odpowiada dokładnie rzeczywistemu kalibrowi i tak np. amunicja 9

Makarow ma tak naprawdę kaliber 9,2 mm.

Podobnie, próba dokładnego przeliczania kalibru podanego w calach na kaliber w milimetrach

może w wielu przypadkach prowadzić do pomyłek! Oznaczenie amunicji w calach lepiej, dla

uniknięcia pomyłek, traktować jak część nazwy własnej.

Istnieją też oznaczenia amunicji które nie podlegają wymienionym wcześniej zasadom i tak:

– oznaczenie 30-06 liczba na pierwszej pozycji i oznacza kaliber /.30/ a na drugiej - rok

wprowadzenia /1906/,

– 40-70-200 to po kolei kaliber w dziesiętnych cala, a dalej masa prochu /czarnego!/ i masa

pocisku podane w grainach /nie mylić z gramami/,

– 250-300 to na pierwszej pozycji kaliber i na drugiej pozycji prędkość początkowa pocisku

–

jest jeszcze wiele podobnych przykładów nietypowych oznaczeń amunicji – zainteresowanych

odsyłam do lektury książki „Leksykon broni od A do Ż” oraz do spisu literatury na końcu broszury.

I.5 Synonimy

Ta sama amunicja w zależności od kontynentu, producenta czy kraju może mieć różne nazwy i tak

na przykład amunicja znana u nas od przed wojny jako 9 Para w Ameryce występuje częściej pod

nazwą 9 Luger a zarówno u nas jaki i w wielu krajach można spotkać się także z oznakowaniem

9x19 czyli kaliber i długość łuski.

Niektóre rodzaje amunicji mają po kilkadziesiąt synonimów i mogą być oznaczane zarówno według

oznaczeń w calach, milimetrach z podaniem długości łuski lub z nazwą.

Skąd taki galimatias w oznaczeniach?

Ponieważ amunicja była produkowana w krajach stosujących różne jednostki miar to i oznaczenia

stosowano różne.

I.6 Rodzaje amunicji

I.6.1. Amunicja dla broni krótkiej oznaczana najczęściej w milimetrach

Z tym podziałem na amunicję do broni krótkiej i długiej to tak do końca nie jest proste i oczywiste

ponieważ wiele rodzajów amunicji klasyfikowanej jako przeznaczonej dla broni krótkiej doskonale

się spisuje zarówno w pistoletach maszynowych jak i karabinach.

1. amunicja 5,45x18 Denisowej

Synonimy : 5,45 mm PSM, PSM 5,45

Rok, kraj, firma – lata siedemdziesiąte ubiegłego wieku, ZSRR

Energia : 119-130J

wymiary

Ǿ pocisku:5,60 [5,64]

Ǿ szyjki: 6,10 [5,83]

Ǿ korpusu: 7,55

Ǿ stopki: 7,55

długość łuski:18,00 [17,80]

W Polsce praktycznie nie występuje /2007/ ?, mimo małej

energii ma większą przebijalność ze względu na kształt i

rodzaj pocisku niż nabój o podobnej energii .22LR /na

zdjęciu poniżej/. W środku nabój .22 Short

Informacja dodatkowa:

W testach na kuloodporność w Polsce ta amunicja nie występuje.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: