szlak architektury drewnianej małoplska.pdf

zlak

rchitektury

Drewnianej

ojewdztwo Maopolskie

W urokliwy krajobraz Małopolski wpisały si malownicze, drewniane kościoły, smuk-

łe dzwonnice, pikne łemkowskie cerkwie, staropolskie dwory i drewniane wille.

W małopolskich skansenach, w ktrych zdawałoby si, że czas si zatrzymał, prezen-

towane s zabytki ludowej kultury materialnej z rżnych czści naszego regionu. Nie-

powtarzalny urok tych skarbw architektury sprawił, iż powstał Szlak Architektury Drew-

nianej, obejmujcy blisko 250 najcenniejszych i najciekawszych obiektw, z ktrych

cztery w 2003 roku zostały wpisane na List Światowego Dziedzictwa Kulturalnego

i Naturalnego UNESCO. S to: kościł pw. św. Michała Archanioła w Binarowej, ko-

ścił pw. św. Michała Archanioła w Dbnie Podhalaskim, kościł pw. św. Leonarda

w Lipnicy Murowanej i kościł pw. św. św. Filipa i Jakuba w Skowej. Wszystkie obiek-

ty na szlaku oznakowane s tablicami informacyjnymi, a drog do nich wskazuje po-

nad 600 znakw drogowych.

Przewodnik, ktry maj Pastwo przed sob, powstał w wyniku realizacji w Ma-

łopolsce w 2008 roku projektu „Otwarty Szlak Architektury Drewnianej”. najdziecie

w nim Pastwo opisy wybranych 54 obiektw wraz z informacjami o zasadach ich zwie-

dzania, godzinami udostpniania, godzinami nabożestw, bezpośrednimi kontaktami

telefonicznymi, a wszystko to ilustrowane barwnymi fotografiami. Dziki prezentacji

Szlaku geograficznymi trasami Nowy Scz Gorlice, Orawa, Podhale, Spisz i Pie-

niny, Tarnw i okolice, Krakw i okolice, łatwiej bdzie Pastwu zaplanowa wycieczk

po Szlaku, ktry koniecznie trzeba zobaczy, podrżujc po Małopolsce!

Do zobaczenia na Szlaku!

Nowy Scz Gorlice

Binarowa

Koci pw. w. Michaa Archanioa

Obiekt wpisany na list UNESCO

Kościł wzniesiony został ok. 1500 r.,

pod koniec XVI w. dobudowana do niego

została wieża, a pźniej podcienia. Poczwszy

od połowy XIX w. binarowska świtynia zna-

lazła si w krgu zainteresowa podrżnikw

i artystw. Rysowali j m.in. S. Wyspiaski

i J. Mehoffer. W 1908 r. pokryto j blach, co

ujemnie odbiło si na jej zewntrznym wygl-

dzie. Przywracanie dawnego gontowego po-

krycia zakoczono dopiero w 2008 r. W 2003 r.

świtynia została wpisana na list UNESCO.

Kościł składa si z nawy i przylegajcej

do niej Kaplicy Aniołw Strżw, prezbite-

rium oraz wieży zwieczonej ostrosłupowym

hełmem. Dachy, jak i ściany śwityni pobi-

te s gontem, co dodaje jej malowniczej har-

monii.

Wntrze śwityni oczarowuje przede

wszystkim dekoracj malarsk pokrywajc

szczelnie ściany i sufit. Pochodzi ona z rżnych

okresw, najstarsze s wykonane za pomoc

specjalnych szablonw zdobienia sufitu nawy

i prezbiterium z pocztku XVI w. Polichromia

ścian nawy i prezbiterium pochodzi z poł.

XVII w. W prezbiterium w dwch rzdach

przedstawiono cykl 21 scen Mki Paskiej,

w nawie warto zwrci uwag na malowidła

Sd Ostateczny (ściana płnocna) oraz Nauka

ntrze wityni

Fragment polichromii

Godziny otwarcia wityni (15 V-

15 X 2008): pt. 12.00-16.00,

sb. 10.00-14.00, nd. 12.00-16.00

Mszew.wniedziel:7.30,9.00,11.00

Tel. do parai: 013 44 76 396

Bdc w Binarowej, naley koniecz-

nie zwiedzi pobliski Biecz nazywany

czsto „MaymKrakowem”zmonu-

mentalnymgotyckimkocioem,ratu-

szemzrenesansowwie,pozostao-

ciami murw miejskich z XIV-XVI w.

iMuzeumMarcinaKromera.

dobrego umierania i Rozdroża życia ludzkiego

(ściana południowa).

Do najcenniejszych elementw wyposa-

żenia śwityni należy rzeźba Matki Boskiej

z Dziecitkiem oraz płaskorzeźby św. Barbary,

św. Katarzyny, św. Doroty i św. Małgorzaty

pochodzce z koca XIV w., eksponowane

w nowym ołtarzu umieszczonym na ścianie

nawy, a także rzeźba Matki Boskiej z Dzie-

citkiem z 2. w. XV w. umieszczona

w ołtarzu głwnym. doby gotyku pochodzi

rwnież kamienna chrzcielnica. Reszta wypo-

sażenia śwityni pochodzi głwnie z XVII w.

ołtarz głwny, ambona, konfesjonały, ław-

ki w Kaplicy Aniołw Strżw, figury na bel-

ce tczy.

Obok śwityni znajduje si murowana

dzwonnica z dzwonem z XV w.

www.drewniana.malopolska.pl

Nowy Scz Gorlice

Skowa

Koci pw. w. w. Filipa i Jakuba Apostow

Obiekt wpisany na list UNESCO

Skryta wśrd zieleni Beskidu Niskiego

świtynia powstała około 1520 r. Przez wieki

znana była tylko prawdopodobnie mieszka-

com miejscowej parafii. Pod koniec XIX w. jej

wyjtkow malowniczoś odkryli malarze,

w swoich pracach uwiecznili j m.in. S. Wy-

spiaski, J. Mehoffer, T. Axentowicz, W. Tet-

majer. W czasie I wojny światowej świtynia

została prawie całkowicie zniszczona i zde-

wastowana przez wojska austro-wgierskie,

ktre wykorzystywały drewno do budowy

okopw oraz jako opału. Kościł udało si od-

budowa, w pźniejszych latach był wielo-

krotnie restaurowany, za co w 1994 r. został

uhonorowany prestiżow nagrod Prix Euro-

pa Nostra. W 2003 r. został wpisany na list

UNESCO.

Wdrowca uderza przede wszystkim ma-

lowniczoś śwityni. Decyduj o niej wyso-

kie, spływajce prawie do ziemi, pokryte

gontem dachy, a także niska, kwadratowa wie-

ża nakryta kopułk z latarni. Wieża posiada

otwarte przyziemie, dziki czemu możemy po-

dziwia jej konstrukcj. Całości dopełniaj

ntrze wityni

Godzinyotwarciawityni(15V-15

X2008):pt.12.00-16.00,sb.10.00-

14.00 nd. 12.00-16.00

Msze w. w niedziel: 16.00

Tel. do parai: 018 35 18 169

WpobliskichSiarachznajdujesipa-

aczpocztkuXXwiekunalecynie-

gdydoprzemysowanaftowegoiwy-

bitnegopolitykaIIRzeczypospolitej

Wadysawa Dugosza.

Fragment polichromii

Dachy wityni

obiegajce kościł otwarte soboty, czy-

li podcienia.

Wntrze śwityni przedstawia si

skromnie, ale piknie. Uwag przykuwa

bogato zdobiony pźnorenesansowy

ołtarz głwny z obrazem św. Mikołaja, Be-

nedykta i Antoniego. Po bokach umiesz-

czono figury św. Piotra i św. Andrzeja.

Ołtarz wieczy rzeźba Salwator Mundi.

Ołtarze boczne s wspłczesne - lewy

z obrazem św. Huberta (dar myśli-

wych), prawy z figur Najświtszej Ma-

rii Panny. Na południowej ścianie prez-

biterium zachowały si fragmenty poli-

chromii z 1888 r. Najcenniejszym ele-

mentem wyposażenia jest kamienna go-

tycka chrzcielnica z 1522 r.

Chrzcielnica z 1522 r.

www.drewniana.malopolska.pl

Nowy Scz Gorlice

Bartne

Cerkiew greckokatolicka pw. w. w. Kosmy i Damiana

Cerkiew prawosawna pw. w. w. Kosmy i Damiana

Cerkiew greckokatolicka zbudowana została w 1842 r.

Po II wojnie światowej była nieużytkowana, obecnie mieści

si tu muzeum.

Nawa, prezbiterium oraz wieża śwityni nakryte s na-

miotowymidachamizwieczonymiwieżyczkamizpozornymi

latarniami. Dachy oraz ściany budynku pobite s gontem.We

wntrzu znajduje si ekspozycja dotyczca łemkowskiej

sztuki cerkiewnej i ludowej. Najcenniejszymi jej elementami

jest kompletny ikonostas z XVIII w. oraz obrazy Matka Bos-

ka z Dziecitkiem i Chrystus Pantokrator rwnież z XVIII w.

Cerkiew prawosławna zbudowana została w latach

1928-1930. Po II wojnie światowej została zdewastowana,

w l. 50. XX w. przywrcono tu parafi prawosławn.

Ściany śwityni oszalowane s poziomymi deskami, na

narożach ozdobiono je pionowymi listwami. Dachy oraz

3 ośmioboczne wieżyczki zwieczone pozornymi latarniami

pokryte s blach.Wntrze nakryte jest płaskimistropami.Wy-

posażeniejestskromne,zdobijewspłczesny ikonostas, wkt-

rym zachowały si dawne carskie wrota. Na parapecie chru

znajduj si owalne ikony prorokw.

Bielanka

Cerkiew greckokatolicka pw. Opieki Bogurodzicy

Cerkiew prawosawna

Cerkiew zbudowana została prawdopodobnie

w 1773 r., w 1913 r. była odnawiana. Kiedy w 1947 r.

dachy śwityni pożar strawił, budynek nakryto da-

chem dwuspadowym. Proces przywracania cerkwi

pierwotnego wygldu rozpoczł si w latach 60. XX w.

całościowo udało si go zakoczy dopiero w 2000 r.

Obecnie w śwityni odbywaj si nabożestwa pra-

wosławne greckokatolickie i rzymskokatolickie.

Dachy śwityni oraz ściany nawy, prezbiterium

i wieży pobite s gontem. Wieczce dachy banias-

te hełmy z pozornymi latarniami pokryte s cz-

ściowo blach. Grna czś wieży pomalowana

jest na kolor niebieski, co dodaje cerkwi wyjtko-

wego uroku.

Wntrze śwityni zdobi polichromia z 1913 r.

Do najciekawszych elementw wyposażenia należy

ikonostas z 1783 r. w. oraz ikony św. Mikołaja oraz

Narodzenie Matki Bożej z XVII umieszczone na ścia-

nach babica.

ntrze wityni

Zwiedzaniemuzeumpowczeniejszymumwieniu.

Tel. do muzeum: 018 351 84 56

Godziny otwarcia wityni (15 V-15 X 2008):

pt.12.00-16.00,sb.10.00-14.00,nd.12.00-16.00

Msze w. w niedziel: 10.00

Tel. do parai: 018 351 84 54

WBartnemzobaczymonajeszczetradycyjneem-

kowskie domy zwane Chyami.

Godziny otwarcia wityni (15 V-15 X 2008):

pt.12.00-16.00,sb.10.00-14.00,nd.12.00-16.00

Mszew.wniedziel:8.00–rzymskokatolicka,9.00

- greckokatolicka 11.00 - prawosawna,

Tel. do parai: 018 35 16 412

Nad Bielank wznosi si jeden z najpopularniej-

szych szczytw Beskidu Niskiego – Magura

Maastowska.

www.drewniana.malopolska.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: