instal 03_09.pdf
(
8191 KB
)
Pobierz
insta3_09.indb
I Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna
HYPOCAUSTUM 2009
„Ogrzewanie nowoczesne, oszczędne
i ekologiczne”
12 – 13 maja 2009 r., Warszawa
Patronat honorowy Ministra Infrastruktury
Wsparcie Ministra Środowiska
Patronat medialny
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Stołeczne Przedsiębiorstwo Ener-
getyki Cieplnej S.A., Politechnika Świętokrzyska i czasopismo Instal, jako współorganizatorzy,
zapraszają do udziału w
I Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej
„HYPOCAUSTUM 2009”
Tematyka konferencji poświęcona będzie problematyce nowoczesnego ogrzewnictwa.
Celem konferencji jest stworzenie możliwości do zaprezentowania osiągnięć naukowych
i technicznych w zakresie najnowszych rozwiązań w dziedzinie ogrzewnictwa, stosowanych
w Polsce i za granicą, a także wymiany doświadczeń pomiędzy pracownikami naukowymi
a pracownikami eksploatacji, wykonawcami i projektantami.
Podczas konferencji zostaną wygłoszone referaty zakwalifi kowane przez Komitet Naukowy
Konferencji. Wszystkie zakwalifi kowane referaty będą opublikowane w miesięczniku „Instal”
(Autorzy otrzymują 4 pkt w klasyfi kacji MNiSzW).
Konferencja odbędzie się w dniach 12.05 – 13.05.2009 r. w gmachu NOT w Warszawie
ul. T. Czackiego 3/5, sala A i B.
Składać się będzie z 4 paneli:
1. Instalacje i systemy ogrzewania.
2. Węzły i sieci ciepłownicze.
3. Kotłownie.
4. Odnawialne źródła energii.
Przewiduje się możliwość zaprezentowania przez fi rmy produkowanych lub sprzedawanych
przez siebie urządzeń przeznaczonych dla ogrzewnictwa (prezentacja multimedialna, stoisko itp.)
oraz reklam i artykułów sponsorowanych w nr. 4A/2009 miesięcznika INSTAL.
Szczegółowe informacje: www.pzits.org.pl
3
(293)
2009
czasopismo recenzowane
www.informacjainstal.com.pl
CHARAKTERYSTYKA ENERGETYCZNA
BUDYNKÓW
Halina Koczyk, Małgorzata Basińska
Zasady obliczania charakterystyki energetycznej budynku
Calculation rules of power consumption characteristic of
building
43
POMPY
Przemysław Muszyński
Metoda ustalania wykresu muszlowego pomp wirowych
z wykorzystaniem przemiennika częstotliwości
Method of determining shell charts of centrifugal pumps
with the use of frequency inverter
3
WENTYLACJA, KLIMATYZACJA,
CHŁODNICTWO
Sławomir Pykacz
Metoda badania szczelności budynków
Method of building air tightness testing
50
WODOCIĄGI I KANALIZACJA
Anna Bajer, Małgorzata Bednarska, Edward Siński
Wykrywanie pierwotniaków
Cryptosporidium spp.
w próbach środowiskowych
Detection of
Cryptosporidium spp.
in environmental samples
10
56
Daniel Słyś, Agnieszka Stec
Wybór systemów zagospodarowania wód opadowych
w terenach o różnym przeznaczeniu
The selection of rainwater management systems in different
areas
18
Katarzyna Gładyszewska-Fiedoruk
Stan powietrza w małych gabinetach lekarskich
The state of air in doctor's offices
ŹRÓDŁA CIEPŁA
Jacek Malko, Henryk Wojciechowski
Technologie CCS – od instalacji pilotowych do komercji
CCS technologies – from pilot installation to commercial
application
24
RUBRYKI
Rozmowa z dr. inż. Tomaszem Schweitzerem
– prezesem Polskiego Komitetu Normalizacyjnego
2
42
Nowe książki
34
INSTALACJE PRZEMYSŁOWE
Edyta Dudkiewicz, Agnieszka Ludwińska
Zasady doboru technologii w zakładach gastronomicznych
The rules of technology selection in gastronomic plants
48
Wywiad z Maciejem Gorzkiewiczem,
pracownikiem działu marketingu portalu
16
Nowe wyroby i systemy
WYTRZYMAŁOŚĆ RUR W INSTALACJACH
Henryk G. Sabiniak, Maciej Grzywacz, Tomasz Adamiak
Wytrzymałość rur stabilizowanych (z warstwą barierową)
pracujących w kompensatorach kształtowych
Strength of composite pipes (with barrier layer) working in
natural compensators
32
Tam byliśmy
Certyfikat EUROHEAT & POWER dla ZPU Kazimierz Jońca
w Międzyrzeczu
39
38
Przegląd prawny
60
Wiadomości
OFERTA
Ośrodek Informacji TECHNIKA INSTALACYJNA
W BUDOWNICTWIE, wydawca miesięcznika INSTAL, przygoto-
wał nową, wyspecjalizowaną ofertę dla producentów i dostawców
wyrobów stosowanych przy budowie sieci i instalacji w budynkach,
a także dla inwestorów, projektantów i wykonawców systemów
instalacyjnych.
We współpracy z gronem doświadczonych ekspertów z poszcze-
gólnych specjalności instalacyjnych, takich jak: ciepłownictwo,
ogrzewnictwo, wodociągi, kanalizacja, wentylacja, klimatyzacja
i ochrona powietrza, sieci i instalacje gazowe (w tym autorów
publikacji w miesięczniku INSTAL), oraz specjalistów z zakresu
prawa budowlanego, oferujemy Państwu opracowywanie szczegó-
łowych informacji, adresowanych do konkretnych przypadków,
z którymi spotyka się dostawca, projektant i wykonawca systemów
instalacyjnych.
Przykładami takich problemów mogą być:
1. Wprowadzenie do obrotu i stosowania w budownictwie wyro-
bu i ustalenie właściwego w danym przypadku dokumentu
odniesienia, z którym potwierdzana jest zgodność wyrobu,
oraz sposobu potwierdzania zgodności.
2. Oznakowanie wyrobu przy wprowadzaniu go do obrotu i stoso-
wania w budownictwie znakiem C€ i znakiem budowlanym.
3. Obowiązek ustalania wpływu instalacji na środowisko (kiedy,
na jakiej podstawie, sposób oceny i wymagane dokumenty).
4. Poprawne zastosowanie materiałów (tworzywa sztuczne,
miedź, stale stopowe) w instalacjach c.o., cw i gazów tech-
nicznych oraz medycznych.
5. Rozliczanie kosztów zakupionego ciepła i wody na poszcze-
gólnych użytkowników lokali w budynku.
6. Odstępstwo od warunków technicznych, jakim powinny odpowia-
dać budynki – jak je uzasadnić, jak i u kogo uzyskać na to zgodę.
7. Stosowanie Polskich Norm (PN-EN) i możliwość stosowania norm
innych krajów.
8. Ocenaenergetyczna budynku, lokalu lub części budynku sta-
nowiącej samodzielną całość techniczno użytkową. Kiedy jest
wymagana i komu należy powierzyć jej wykonanie?
Chcemy pomóc Państwu w tych przypadkach, kiedy ogólnodo-
stępne przepisy, informatory i publikacje okażą się niewystarczają-
ce do rozwiązania konkretnego problemu.
Oferujemy sporządze-
nie dla każdego przypadku, na obustronnie uzgodnionych
warunkach, specjalnego raportu, zawierającego rozwiązanie
postawionego problemu, z zachowaniem poufności udostęp-
nionych nam w tym celu danych.
Podejmując tę inicjatywę chcemy częściowo wypełnić lukę,
wynikającą z braku opiniotwórczej działalności nieistniejącego
od ponad roku Centralnego Ośrodka Badawczo–Rozwojowego
Techniki Instalacyjnej INSTAL.
tel./fax: (022) 843 77 71
e-mail: redakcja@informacjainstal.com.pl
R
ozmowy Instal-u
Rozmowa
z dr. inż. Tomaszem Schweitzerem
– prezesem Polskiego Komitetu
Normalizacyjnego
Ustawa o normalizacji z 2002
roku wprowadziła dobrowol-
ność stosowania norm. Jednak
w wielu przypadkach, np.
w rozporządzeniu w sprawie
warunków technicznych jakim
powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie zostały przy-
wołane normy do obowiązko-
wego stosowania.
W wielu przypadkach? Nie jest to
prawdą. W polskim porządku prawnym za
pomocą rozporządzenia nie można nało-
żyć obowiązku stosowania PN, o ile nie
istnieje delegacja ustawowa takie prawo
przyznająca. Ustawa o normalizacji takiej
delegacji NIE PRZYZNAJE. O ile mi wiado-
mo, tylko ustawa Prawo zamówień publicz-
nych nakazuje stosowanie Polskich Norm
przy sporządzaniu SIWZ. Umieszczenie
wykazu PN w Rozporządzeniu w sprawie
warunków technicznych…. nie oznacza
jeszcze, że nałożono na nie obowiązek
stosowania, chociaż środowisko tak uważa.
Żeby wejść do UE Polska musiała przyjąć
europejski system bezpieczeństwa produk-
tów, wykorzystujący system normalizacji
dobrowolnej. Bez sensu jest więc marzenie
o systemie obligatoryjnym, bo to jest obsku-
rantyzm. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo, to
system dobrowolny jest bardziej restrykcyj-
ny niż obligatoryjny, więc nakładanie obo-
wiązku stosowania PN jest działaniem
w kierunku ZMNIEJSZENIA bezpieczeń-
stwa, a nie zwiększenia!!!
wie. Ministrowie mogą więc stosować ode-
słania tylko do PN, opracowanych w języku
polskim ale w sposób nie zmieniający ich
dobrowolnego statusu.
ty sprzedaży norm we wszystkich większych
miastach w Polsce. Ponadto funkcjonuje
sklep internetowy, w którym można ścią-
gnąć plik z tekstem PN, po zapłaceniu
kartą. Nie znajduję także uzasadnienia dla
stwierdzenia, że normy są za drogie. Ceny
Polskich Norm są jednymi z najniższych
w Europie, za cenę normy producent uzy-
skuje dostęp do aktualnego, uznanego
poziomu wiedzy w danej dziedzinie, nie
ponosząc kosztów prac przygotowawczych
i kosztów opracowania normy, zwraca
tylko niewielką część kosztów działalności
jednostki normalizacyjnej.
W przypadku występowania ewi-
dentnych błędów w normie
PN – EN, co należy zrobić?
a) zapomnieć o systemie obligatoryjnym,
system bezpieczeństwa wywodzący się
z ustawy o ogólnym bezpieczeństwie pro-
duktów (nie z ustawy o normalizacji!) nigdy
nie zwalnia producenta od odpowiedzialno-
ści za ewentualne szkody, nawet jeśli wykaże
zgodność z normą, b) produkować zgodnie
z najlepszą wiedzą, czyli korygując błąd, c)
zgłosić błąd do odpowiedniego Komitetu
Technicznego.
Normy powstają w odpowiednich
Komitetach Technicznych – czy
łatwo jest uczestniczyć w takim
Komitecie i czy uczestnictwo to jest
z czymś związane, np. z opłatami,
czy osoba fizyczna może uczestni-
czyć w pracach Komitetu?
Nie wiem, jak odpowiedzieć na pytanie,
czy łatwo. Nic nie jest łatwe, jeśli się chce coś
robić dobrze. Członkiem można zostać bar-
dzo łatwo, wystarczy, że zarejestrowana
w Polsce instytucja wyrazi chęć działania
i skieruje do KT swojego przedstawiciela. Nie
pobieramy opłat, bo jesteśmy finansowani
z budżetu, ale powinniśmy. Osoba fizyczna
nie może być członkiem KT.
Czy w przypadku utraty aktualno-
ści normy producent, który dekla-
rował zgodność wyrobu z tą
normą nie może już tego robić?
Może deklarować zgodność z czym
chce, o ile ktoś będzie tym zainteresowany,
w systemie dobrowolnym dokumentem naj-
ważniejszym jest umowa między stronami to
jest między sprzedającym i kupującym.
Co się dzieje w przypadku wpro-
wadzenia zmian do normy,
według której producent deklaro-
wał zgodność swego wyrobu?
Nic. Deklaracja producenta dotyczy
normy nieaktualnej. Dalsze decyzje w tej
sprawie powinna podjąć jednostka certyfiku-
jąca.
Czy mógłby Pan nieco przybliżyć
pozycję organizacyjno–prawną
PKN?
PKN podlega premierowi i jest finanso-
wany z budżetu państwa. Wpływy ze sprze-
daży norm i innej działalności są odprowa-
dzane do budżetu.
Czym więc są normy?
Normy są dokumentami technicznymi do
dobrowolnego stosowania. Normy NIE SĄ
elementem prawa, chyba że zostaną do
niego włączone postanowieniami (w tym
delegacja) innej ustawy, niż ustawa o norma-
lizacji.
Producent ma do wyboru albo
opracowanie normy lub aprobaty
technicznej na swój wyrób, aby
rozpocząć proces certyfikacji i uzy-
skać dopuszczenie do stosowania.
Jakie są zalety i wady tych dwóch
nazwijmy to sposobów?
Oczywiście norma ma rangę wyższą,
ale może nie będę się wypowiadał na temat
certyfikacji.
A na arenie międzynarodowej?
Od 1947 roku jesteśmy członkiem mię-
dzynarodowej organizacji ISO a od stycznia
roku 2004 – a więc jeszcze przed wejściem
Polski do Unii Europejskiej – należymy do
CEN i CENELEC – normalizacyjnych stowa-
rzyszeń europejskich, do których należą
kraje EFTA + Szwajcaria czyli ogółem 30
państw.
Czy norma EN, która weszła do
zbioru polskich norm jako PN – EN,
a ma przetłumaczoną na język
polski tylko stronę tytułową, może
zostać powołana w rozporządze-
niu ministra jako obowiązkowa do
stosowania?
Art. 5 ustawy o normalizacji NIE DAJE
ministrom prawa do nakładania obowiązku
stosowania PN, mogą tak robić jedynie na
podstawie delegacji zawartej w innej usta-
Obecnie dostęp do norm jest
powszechny ale utrudniony, poza
tym te wysokie ceny norm – czy
PKN zamierza rozwiązać tę
sytuację?
Teza, że dostęp do norm jest utrudnio-
ny, nie znajduje uzasadnienia. Mamy punk-
Dziękuję za rozmowę.
Janusz Wróblewski
2
C
harakterystyka energetyczna budynków
Zasady obliczania charakterystyki energetycznej
budynku
Calculation rules of power consumption characteristic of building
HALINA KOCZYK, MAŁGORZATA BASIŃSKA
W artykule przedstawiono podstawowe zależności obliczeniowe charakterystyki energetycznej budynku mieszkal-
nego. Zwrócono uwagę na możliwości poprawy charakterystyki poprzez dobór właściwych rozwiązań instalacyj-
nych.
The basic calculation dependences concerning power consumption characteristic of apartment building were
presented in the article. The possibility of improving characteristic by proper selection of installation solutions was
emphasized.
Wprowadzenie
mu wentylacyjnego oraz urządzeń do
odzysku ciepła (rekuperatory, regene-
ratory, wymienniki gruntowe);
Q
p
− roczne zapotrzebowanie na ener-
gię pierwotną do ogrzewania
i wentylacji, przygotowania ciepłej
wody oraz napędu urządzeń
pomocniczych, [kWh/rok];
Q
K,H
− roczne zapotrzebowanie na ener-
gię końcową przez system grzew-
czy i wentylacyjny do ogrzewania
i wentylacji, [kWh/rok];
W wyznaczaniu charakterystyki ener-
getycznej budynku należy uwzględnić:
jakość osłony termicznej obudowy
budynku, a więc izolacyjność cieplną
przegród budynku, własności cieplne
i transmisyjne przegród przezroczy-
stych, powierzchnię przegród zewnętrz-
nych i ich przeszklenie, zwartość bryły
budynku oraz jego szczelność powietrz-
ną;
zyski wewnętrzne Q
i
, w skład których
wchodzą np. zyski ciepła od przewo-
dów prowadzonych po wierzchu,
zasobników i innych elementów znaj-
dujących się wewnątrz ogrzewanej
bryły budynku.
Q
P
Q
K
Q
P
Q
U
zastosowane urządzenia wyposażenia
technicznego, a więc instalacje ogrzew-
cze, przygotowania c.w., wentylacji,
klimatyzacji i chłodzenia oraz oświe-
tlenia wbudowanego i ich elementy;
Energia użytkowa
(Q
U
)
Energia pierwotna
(Q
P
)
Energia końcowa
(Q
K
)
Straty
Straty
Rozpraszanie energii
zastosowane nośniki energii i ich źró-
dła.
Zasady obliczeń przedstawiono na
przykładzie budynków mieszkalnych nie
wyposażonych w instalację chłodzenia.
Rys. 1.
Zasady bilansowania energii użytkowej, końcowej i pierwotnej systemów ogrzewczych i cie-
płowniczych: Q
P
– energia pierwotna, Q
K
– energia końcowa, Q
U
– energia użytkowa (zapotrze-
bowanie na ciepło)
Podstawowe zasady obliczeń
charakterystyki
energetycznej
Na rysunku 1. przedstawiono zasady
bilansu energetycznego budynku oraz
układów technicznego wyposażenia.
Q
K,W
− roczne zapotrzebowanie na ener-
gię końcową przez system do przy-
gotowania ciepłej wody, [kWh/
rok];
A
f
− powierzchnia ogrzewana (o regu-
lowanej temperaturze) budynku,
[m
2
].
W bilansie energii użytkowej na cele
ogrzewania zastosowana technika instala-
cyjna wpływa na:
Energia pierwotna i końcowa
Wskaźnik zapotrzebowania na nieod-
nawialną energię pierwotną EP i energię
końcową EK (opcja: ogrzewanie, wentyla-
cja i ciepła woda) po odniesieniu wartości
do powierzchni ogrzewanej (o regulowa-
nej temperaturze) budynku opisany jest
poniższą zależnością:
współczynnik wentylacyjnych strat cie-
pła zależny od zastosowanego syste-
Obliczenia rocznej wartości zapotrze-
bowania na energię pierwotną dokonuje
się przy uwzględnieniu współczynnika
nakładu nieodnawialnej energii pierwot-
nej na wytworzenie i dostarczenie nośnika
energii końcowej do budynku.
prof. dr hab. inż. Halina Koczyk,
dr inż. Małgorzata Basińska
– Politechnika Poznańska, Wydział
Budownictwa i Inżynierii Środowiska,
Instytut Inżynierii Środowiska
EP
=
Q
P
/
A
f
(1)
EK
= (
Q
K,H
+
Q
K,W
)/
A
f
(2)
Q
P
=
Q
P, H
+
Q
P, W
(3)
gdzie:
www.informacjainstal.com.pl
3/2009
3
Plik z chomika:
pska
Inne pliki z tego folderu:
instal 01_09.pdf
(5708 KB)
Instal 02_09.pdf
(7561 KB)
instal 03_09.pdf
(8191 KB)
Instal 04_09.pdf
(8433 KB)
instal 04A_09.pdf
(11774 KB)
Inne foldery tego chomika:
2007
2008
2010
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin