Rozwody.pdf

Rozwody - historia i powody

Rozwód jest wynalazkiem znanym ludzkości od tysiącleci. W Starym Testamencie w

Księdze Powtórzonego Prawa czytamy: „Jeśli mężczyzna poślubi kobietę i zostanie jej

mężem, lecz ona nie pozyska jego życzliwości, gdyż znalazł u niej coś odrażającego,

napisze jej list rozwodowy, wręczy go jej, potem odeśle ją od siebie” (Pwt. 24,l). Dopiero

Nowy Testament potępił rozwody. W kazaniu na Górze Jezus mówił: „Powiedziano także:

kto chce oddalić swoją żonę, niech jej wręczy list rozwodowy. A ja wam mówię: każdy, kto

oddała swoją żonę, poza przypadkiem nierządu, naraża ją na cudzołóstwo, a kto

oddaloną poślubia, cudzołoży” (Mt 5, 31-32). Najpierw można było, potem zakazano.

W starożytnej Grecji procedura rozwodowa nie była związana z prawem, ale z użyciem

siły, bo mąż żonę wyrzucał z domu. Ale i żona miała prawo odjeść od męża i oddać się

pod prawną opiekę któregoś z mężczyzn będących członkami jej rodziny. I tu jednak

działało prawo siły – mąż żonę mógł w domu zatrzymać, używając przemocy.

W krajach muzułmańskich również istnieje instytucja rozwodu. Według prawa

koranicznego rozpad małżeństwa może wystąpić z trzech powodów: jeśli jeden z

małżonków zostanie apostatą, jeśli upłynął czas, na jaki małżeństwo zostało zawarte (sic!)

i jeśli w małżeństwie miał miejsce rozwód. Mężczyzna może rozwieść się z kobietą bez

wskazywania przyczyny: wystarczy, że trzy razy powie: „rozwodzę się z tobą” (w jednym

ze stanów Malezji można rozwieść się, wysyłając tę formułę SMS-em). Jedyny warunek –

kobieta, z którą rozwodzi się mąż, musi otrzymać od niego podwójny posag. Co ciekawe,

opieka nad dziećmi przysługuje mężczyźnie.

Muzułmańska kobieta również ma prawo rozwieść się ze swoim mężem, w jej przypadku

jednak nie jest już tak łatwo – musi mieć konkretne powody: jeśli mąż nie utrzymuje z nią

kontaktów seksualnych przez trzy miesiące albo nie jest w stanie zapewnić bytu jej i

dzieciom. W krajach bardziej liberalnych o rozwód może wystąpić pierwsza żona, kiedy

mąż znajdzie sobie drugą i planuje z nią ślub.

Polacy rozwodzą się coraz chętniej i częściej, choć 98% z nas to zdeklarowani katolicy, a

Kościół katolicki surowo rozwody potępia. Według GUS-u w 2000 roku w Polsce rozpadło

się 43 tysiące małżeństw, a pięć lat później, w 2005, aż 67 tysięcy. Główne przyczyny

polskich rozwodów to kolejno: niezgodność charakterów, zdrada, niedobranie pod

względem seksualnym, alkohol, naganny stosunek do członków rodziny i problemy

finansowe. Od połowy lat 80. pojawiła się nowa przyczyna rozpadu polskich małżeństw:

długa nieobecność współmałżonka. Zdaje się, że jest to przyczyna, która zwiększy liczbę

rozwodów w najbliższych latach.

W dwóch trzecich przypadków pozew o rozwód wnosiła żona. Tylko jedna trzecia spraw

skończyła się orzeczeniem winy, a ta leżała najczęściej po stronie mężczyzny. Trzy razy

częściej niż mieszkańcy wsi rozwodzili się mieszkańcy miast. Najczęściej rozpadały się

małżeństwa na Dolnym Śląsku, następne na liście były województwa: lubuskie,

zachodniopomorskie, pomorskie, warmińsko-mazurskie, łódzkie i opolskie. Socjologowie

wyjaśniają, że najczęściej rozwodzą się mieszkańcy Ziem Odzyskanych, ponieważ ludzi

nie łączy wspólna tradycja, duże znaczenie ma również wysoki poziom rozwoju

gospodarczego i stopa bezrobocia.

Im więcej w rodzinie dzieci, tym rzadziej zdarza się rozwód. Ale kiedy zanika funkcja

prokreacyjna, bo dzieci dorastają i pojawia się syndrom „pustego gniazda”, wiele par

decyduje się na rozwód. Zmieniło się również społeczne nastawienie do rozwodników.

Jeszcze w lat ach 80. ubiegłego wieku bardzo krytycznie oceniano osoby rozwiedzione –

„rozwódka” znaczyło tyle co „niemoralna”. Dziś społeczna opinia uległa znacznej

liberalizacji. Przychylniej rozwody oceniają osoby z wykształceniem zawodowym i

średnim, charakteryzujące się niskim lub przeciętnym poziomem religijności, mieszkające

w miastach; źle oceniają je bardzo religijni mieszkańcy wsi z wykształceniem

podstawowym.

Prognozy mówią, że będziemy się rozwodzić jeszcze częściej. Przyczyn tego zjawiska

należy szukać w ogromnej zmianie obyczajowości: małżeństwo i seks przestały być

kontrolowane przez państwo czy Kościół, co miało miejsce przez wiele stuleci. Dzięki

rozwojowi medycyny seks został oddzielony od prokreacji i zrehabilitowany dzięki

osiągnięciom psychologii i seksuologii. Małżeństwo nie jest tak powszechne i

obligatoryjne, nikt nie oburza się na „konkubinę” czy „konkubenta”, bo konkubinat

zalegalizowano. Małżonkowie są równi wobec prawa, kobiety coraz częściej bywają

niezależne finansowo, a rozwód przestał być sprawą wstydliwą. W „Miłości i małżeństwie”

Bertrand Russell napisał, że małżonkowie są zobowiązani być ze sobą, aż ich dzieci

dorosną i się usamodzielnią – powszechny jednak jest pogląd, że lepsi rozwiedzeni

rodzice niż niezgoda w rodzinie. Jeśli dodać do tego charakteryzujące obecne czasy

dążenie do szczęścia za wszelką cenę, można spodziewać się, że za kilka, kilkanaście lat

liczbą rozwodów zrównamy się z Francuzami, u których rozpada się co drugie

małżeństwo.

Francuzi tak lekko traktują rozwody, że powstała u nich ostatnio firma o nazwie Wedding

Out Factory, zajmująca się organizowaniem imprez z okazji rozpadu małżeństwa.

Właścicielki firmy przekonują, że dzień rozwodu nie musi być dniem smutnym, pełnym

myśli o życiowych porażkach i innych niemiłych sprawach. Usługi w Paryżu sprzedają się

dobrze. Być może niedługo i u nas będzie można rozwieść się przez SMS-a, a potem

pójść z tej okazji z przyjaciółmi na imprezę?

Marianna Kalinowska

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: