57. Olimpiada Chemiczna - 0 etap.pdf

(374 KB) Pobierz
Microsoft Word - Folder57 zadania na strone
PROSIMY O BARDZO UWAŻNĄ LEKTURĘ PONIŻSZEGO TEKSTU
DO UCZNIÓW PRZYGOTOWUJĄCYCH SIĘ
DO UDZIAŁU w LVII OLIMPIADZIE CHEMICZNEJ
W zawodach olimpijskich mogą brać udział uczniowie wszystkich szkół średnich, w tym techników
chemicznych, a także uczniowie klas gimnazjalnych. Szczególnie gorąco zapraszamy do udziału w
zawodach uczniów klas niższych.
W etapie wstępnym uczniowie rozwiązują zadania obowiązkowe (cześć A) zamieszczone w tym
informatorze i przekazują swoje prace nauczycielom, którzy je sprawdzają. Pozytywnie ocenione prace,
nauczyciele przesyłają do Komitetów Okręgowych Olimpiady, razem z kartami zgłoszenia
zawodników.
Zadania I etapu obejmują jedynie tematykę chemiczną ujętą w podręcznikach szkolnych. Stopień
trudności tych zadań będzie zbliżony do zadań podanych w folderze w części A. Zadania podane w
części B sygnalizują tematykę wykraczającą poza materiał szkolny, która może pojawić się w zadaniach
wyższych etapów.
Startujących w zawodach obowiązywać będzie znajomość analizy jakościowej i całego materiału
objętego programem klas liceum ogólnokształcącego z rozszerzoną chemią, niezależnie od profilu
klasy, do której uczęszcza zawodnik (od finalistów wymagana jest także znajomość podstaw analizy
ilościowej oraz elementarne wiadomości z podstaw analizy spektralnej IR, 1 HNMR oraz ew.
spektroskopii mas w stopniu sygnalizowanym w zadaniach grupy B niniejszego folderu).
W celu przygotowania się do zawodów, uczniowie powinni korzystać z podręczników chemii do
szkół średnich oraz podręczników podanych w zamieszczonym niżej wykazie literatury.
Zawodnicy powinni wykazać znajomość nazewnictwa chemicznego (systematycznego i
zwyczajowego), możliwie szeroką znajomość nazw i określeń związanych z połączeniami chemicznymi
i reakcjami. Niezbędna jest umiejętność jonowego zapisu równań reakcji chemicznych.
W swoich pracach uczniowie powinni zwracać uwagę na poprawność języka oraz zwięzłość
wypowiedzi. W czasie zawodów można korzystać z kalkulatorów.
P O W O D Z E N I A !
ZALECANA LITERATURA
1) Podręczniki CHEMII i BIOLOGII do L.O. (zakres rozszerzony)
2) A. Bielański, “Podstawy chemii nieorganicznej”, PWN, Warszawa 2002, lub 2005;
3) J. Mac Murry, “Chemia organiczna”, PWN, Warszawa 2003 lub t.1-5, 2005;
4) R.T. Morrison, R.N. Boyd "Chemia organiczna", PWN Warszawa 1985;
5) P. W. Atkins, “Podstawy chemii fizycznej”. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002;
6) Z. Galus (red.), ”Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej” PWN Warszawa 2005;
7) A. Hulanicki, "Reakcje kwasów i zasad w chemii analitycznej", PWN Warszawa 1992;
8) Polskie Towarzystwo Chem., “Nomenklatura związków nieorganicznych”, Ossolineum 1988;
9) Z. Szmal, T. Lipiec, “Chemia analityczna z elementami analizy instr.” PZWL, Warszawa 1988;
10) J. Woliński, J. Terpiński, “Organiczna analiza jakościowa”, Warszawa 1985;
11) Vogel A. „Preparatyka Organiczna”, Rozdział VII, WNT, Warszawa 1984 lub 2006;
11) S.T. Stryer, "Biochemia" PWN 2002, lub 2005;
12) B. Filipowicz, W. Więckowski "Biochemia", t. 1,2 PWN 1990;
13) „Obliczenia chemiczne. Zbiór zadań z chemii ogólnej i analitycznej nieorganicznej”, Praca
zbiorowa pod red. A. Śliwy, Wydanie II, PWN, Warszawa 1987;
14) J.Minczewski, Z.Marczenko, „Chemia Analityczna”, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2001,
2005;
15) A.Kołodziejczyk, „Naturalne Związki Organiczne”, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2003;
16) K. Pigoń, Z. Ruziewicz, „Chemia Fizyczna”, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005;
1
323751622.007.png
Krótka informacja na temat ostatniej (LVI) Olimpiady Chemicznej
W I etapie LVI Olimpiady Chemicznej uczestniczyło 923 uczniów z 241 szkół. Największą
liczbę punktów (98,25 pkt. na 100 możliwych) uzyskał Arkadiusz Szarmach - uczeń 3 klasy III
LO im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni.
W II etapie wzięło udział 327 uczniów. Zawodnicy rozwiązywali 5 zadań teoretycznych
(100 pkt) i jedno zadanie laboratoryjne (50 pkt). Najwyższą lokatę z wynikiem 139,5 pkt uzyskał
Kornel Ocytko z I LO im. E. Dembowskiego w Zielonek Górze.
W dniach 26 – 27 marca 2010 roku, 95 . uczniów przystąpiło do III etapu Olimpiady.
Zawodnicy rozwiązywali 5 zadań teoretycznych (100 pkt) oraz dwa zadania laboratoryjne (60
pkt). Najlepszy wynik (134,5 pkt.) uzyskał Marcin Malinowski z Warszawy. Komitet Główny
OCh przyznał tytuły laureatów 38. uczestnikom III etapu.
W dniu 12 czerwca 2010 roku, w auli Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, odbędzie się
uroczyste zakończenie LVI Olimpiady Chemicznej. Laureaci Olimpiady otrzymają dyplomy oraz
nagrody.
Zwycięzcą LVI Olimpiady Chemicznej został:
M ARCIN M ALINOWSKI
z 3 klasy V L.O. im. Ks. Józefa Poniatowskiego w Warszawie,
uczeń mgr Krzysztofa Kuśmierczyka
LISTA LAUREATÓW
nr Nazwisko
Imię
kl Miejscowość
Szkoła
Nauczyciel
1 Malinowski Marcin
3 Warszawa VLO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk
prof. dr hab. Michał
Fedoryński
2 Szopiński
Jan
2 Łódź
I LO im. M. Kopernika
mgr Stanisława Hejwowska,
dr Justyna Staluszka,
Maciej Sienkiewicz,
dr Robert Zakrzewski
3 Ocytko
Kornel
3 Zielona Góra I LO im. E. Dembowskiego
mgr Edmund Kremer
mgr Grażyna Murawska
4 Hoffmann Witold
3 Poznań
VIII LO im. A. Mickiewicza
mgr Katarzyna Chraplewska
dr Błażej Gierczyk
Oskar Sala
5 Gryszel
Maciej
3 Kołobrzeg I LO im. Mikołaja Kopernika
mgr inż. Elżbieta Zarzycka
6 Borissov Arseni
3 Wrocław XIV LO im. Polonii Belgijskiej
dr Ludmila Szterenberg
7 Paleski
Marek
3 Warszawa XXXVII LO im. J. Dąbrowskiego
dr Iwona Paleska
mgr Krzysztof Kuśmierczyk
mgr Danuta Dąbrowska
8 Sadowski Radosław 3 Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk
prof. dr hab. Michał
Fedoryński
9 Bojanowski Jan
2 Łódź
I LO im. M. Kopernika
mgr Stanisława Hejwowska,
dr Justyna Staluszka,
Maciej Sienkiewicz,
dr Robert Zakrzewski
10 Pander
Piotr
3 Katowice VIII LO im. M. Skłodowskiej-Curie mgr Maria Dłotko
11 Stachowiak Artur
3 Wrocław XIV LO im. Polonii Belgijskiej
dr Ludmila Szterenberg
12 Nowicki
Igor
3 Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk
13 Szarmach
Arkadiusz 3
Gdynia
III LO im. Marynarki Wojennej RP mgr Justyna Raulin
2
323751622.008.png 323751622.009.png 323751622.010.png 323751622.001.png 323751622.002.png
14 Kwiatkowski Damian
3
Szczecin II LO im. Mieszka I
mgr Teresa Kołogrecka-
Bajek
15 Rzeźwicki
Szymon
2
Kraków
V LO im. A. Witkowskiego
dr Anna Reizer
dr Wojciech Przybylski
dr Dariusz Matoga
dr hab. Janusz Szklarzewicz
16 Sułek
Katarzyna 3
Szczecin II LO im. Mieszka I
mgr Teresa Kołogrecka-
Bajek
17 Błaszczyk
Paweł
1 Częstochowa IX LO im. C. K. Norwida
mgr Urszula Kurek
18 Nowak
Jakub
2 Częstochowa IX LO im. C. K. Norwida
mgr inż. Renata Gawron
19 Skorupa
Dawid
3 Łódź
I LO im. M. Kopernika
mgr Stanisława Hejwowska,
dr Justyna Staluszka,
Maciej Sienkiewicz,
dr Robert Zakrzewski
20 Włodarczyk Paweł
2
Gliwice
LO Filomata
prof. dr hab. inż. Stanisław
Krompiec,
mgr Bożena Brożyna
21 Sebai
Ernest
3 Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk
prof. dr hab. Michał
Fedoryński
22 Budnik
Maria
2
Toruń
ZSO UMK Liceum Akadem.
mgr Małgorzata
Augustynowicz
23 Koczara
Paweł
3 Warszawa VIII LO im. Władysława IV
mgr Małgorzata Chmurska
inż. Tomasz Boinski
24 Bartnik
Paweł
3
Zamość
I LO im. Jana Zamoyskiego
mgr Włodzimierz
Kuśmierczuk
25 Nogaś
Wojciech 2
Kraków
V LO im. A. Witkowskiego
dr Anna Reizer
26 Zgorzelak Mikołaj
3
Kalisz
IV LO im. I. J. Paderewskiego
mgr Katarzyna Kozieł
27 Pietrasiak Ewa
3 Łódź
I LO im. M. Kopernika
mgr Stanisława Hejwowska,
dr Justyna Staluszka,
Maciej Sienkiewicz,
dr Robert Zakrzewski
28 Krawczyk Łukasz
3
Sanok
I LO im. KEN
mgr Jan Bukład
29 Cegiełka
Kaja
3
Rybnik
ZSO II LO im. A. F.
mgr Ewelina Maj
30 Turko
Aleksandra 2 Wrocław XIV LO im. Polonii Belgijskiej
dr Ludmila Szterenberg
31 Jachymski Ignacy
3 Łódź
I LO im. M. Kopernika
mgr Stanisława Hejwowska,
dr Justyna Staluszka,
Maciej Sienkiewicz,
dr Robert Zakrzewski
32 Kępa
Tomasz
3 Łódź
I LO im. M. Kopernika
dr Justyna Staluszka,
mgr Stanisława Hejwowska,
Maciej Sienkiewicz,
dr Robert Zakrzewski
33 Klimczak
Urszula
2 Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk
34 Dobiecki
Tomasz
3 Włocławek I LO im. Ziemi Kujawskiej
mgr Małgorzata Pilichowska
mgr Joanna Kozicka
35 Jędrzejczyk Wojciech 3
Puławy
I LO im. Ks. A. J. Czartoryskiego
mgr Irena Brzostek
mgr Agnieszka
Sylwestrowicz
36 Pustuła
Marcin
3 Jaworzno I LO im. Tadeusza Kościuszki
mgr Tadeusz Słowik
37 Gabor
Elżbieta
3
Toruń
ZSO UMK Liceum Akadem.
mgr Małgorzata
Augustynowicz
38 Ociepa
Michał
2
Puławy
I LO im. Ks. A. J. Czartoryskiego
mgr Agnieszka
Sylwestrowicz
mgr Iwona Próchniak
3
323751622.003.png 323751622.004.png 323751622.005.png
Skład ekipy wyjeżdżającej na 42-tą Międzynarodową Olimpiadę Chemiczną w Tokio
1. Marcin Malinowski
V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
Warszawa
2. Witold Hoffman
VIII LO im. A. Mickiewicza
Poznań
3. Kornel Ocytko
I LO im. E. Dembowskiego
Zielona Góra
4. Maciej Gryszel
I LO im. Mikołaja Kopernika
Kołobrzeg
Informacja na temat ostatniej
Międzynarodowej Olimpiady Chemicznej
41. Międzynarodowa Olimpiada Chemiczna odbyła się w dniach 18-27.07.2009 roku, w
Cambridge (miejscu zawodów) i w Oxfordzie (miejscu obrad Międzynarodowego Jury), w
Wielkiej Brytanii. Wzięło w niej udział 250 zawodników z 64 krajów.
W skład polskiej reprezentacji wchodzili:
Marcin Warmiński z III klasy V LO im. ks. J. Poniatowskiego w Warszawie, uczeń
mgr K. Kuśmierczyka i prof. dr hab. M. Fedoryńskiego, zwycięzca tegorocznej 55. i laureat 54.
OCh,
Marcin Malinowski z II klasy V LO im. ks. J. Poniatowskiego w Warszawie, uczeń
mgr K. Kuśmierczyka i prof. dr hab. M. Fedoryńskiego, laureat 54. i 55. Krajowej OCh,
Artur Stachowiak z II klasy XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Polonii Belgijskiej,
uczeń dr L. Szterenberg, laureat 55. Krajowej OCh
Maciej Sienkiewicz z III klasy I LO M. Kopernika w Łodzi, uczeń dr J. Staluszki i
mgr S. Hejwowskiej, laureat 54. i 55. Krajowej OCh.
Organizatorzy tegorocznej IChO przgotowali 3 zadania laboratoryjne i 6 zadań teoretycznych.
W tym roku przyznano 28 medali złotych, 54 srebrne, 82 brązowe oraz 10 wyróżnień.
Zwycięzcą 41. IChO został reprezentant Chińskiej Republiki Ludowej – Ruibo Wang,
następny był zawodnik z Izraela, Assaf Mauda, a trzecie miejsce zajął reprezentant Tajwanu –
Hung-I Yang.
Wszyscy nasi zawodnicy zdobyli medale:
1. Marcin Warmiński – srebrny medal (38. miejsce w klasyfikacji indywidualnej)
2. Marcin Malinowski – srebrny medal (55. miejsce w klasyfikacji indywidualnej)
3. Maciej Sienkiewicz – srebrny medal (56. miejsce w klasyfikacji indywidualnej)
4. Artur Stachowiak – brązowy medal (96. miejsce w klasyfikacji indywidualnej)
4
C ZĘŚĆ A – ZADANIA OBOWIĄZKOWE
Zadanie A1
Reakcje z udziałem kwasów i zasad, obliczanie wartości pH
W pięciu naczyniach zmieszano po dwa roztwory, każdy o objętości 100 cm 3 . Oblicz wartości
pH w otrzymanych mieszaninach (a – e), a tam gdzie zaszły reakcje, zapisz ich równania w
formie jonowej:
a. H 3 PO 4 o stężeniu 0,2 mol/dm 3 + NaOH o stężeniu 0,3 mol/dm 3 ;
b. CH 3 COOH o stężeniu 0,4 mol/dm 3 + NaOH o stężeniu 0,4 mol/dm 3 ;
c. Na 2 CO 3 o stężeniu 0,2 mol/dm 3 + HCl o stężeniu 0,2 mol/dm 3 ;
d. metyloamina o stężeniu 0,1 mol/dm 3 + Ba(OH) 2 o stężeniu 0,1 mol/dm 3 ;
e. KMnO 4 o stężeniu 0,04 mol/dm 3 zawierający H 2 SO 4 o stężeniu 0,2 mol/dm 3 + KI o stężeniu
0,4 mol/dm 3 (zakładamy że H 2 SO 4 jest mocnym kwasem dwuprotonowym).
Wartości stałych dysocjacji kwasowej, K a :
CH 3 COOH 1,6 . 10 -5 H 2 CO 3 4 . 10 -7 HCO 3 - 5 . 10 -11 CH 3 NH 3 + 4 . 10 -11
H 3 PO 4 6 . 10 -3 H 2 PO 4 - 6 . 10 -8 HPO 4 2- 5 . 10 -13
Zadanie A2
Ferrokrzem
Ferrokrzem jest stopem żelaza z krzemem, otrzymywanym w procesie prażenia tlenków
żelaza z krzemionką i węglem.
Próbkę rozdrobnionego ferrokrzemu o masie 24,80g ogrzewano w piecu rurowym, przez który
przepuszczano osuszony chlor. W wyniku reakcji powstawał gazowy związek A , który skraplał
się w zimnej strefie pieca i był zbierany w kolbie destylacyjnej. W rurze reakcyjnej stwierdzono
natomiast obecność stałego, związku B . Zawartość chloru w związkach A i B wynosiła
odpowiednio 83,47% i 65,57%.
Otrzymany związek A w postaci gazowej przepuszczano przez reaktor, do którego
wprowadzano równocześnie pary cynku. W wyniku reakcji otrzymano mieszaninę stałych
produktów zawierającą głównie substancje C oraz D . Mieszaninę rozdrobniono i zadano
kwasem solnym. Pozostały szary osad przemyto kilkakrotnie wodą destylowaną i wysuszono.
Był to produkt C, którego masa wyniosła 2,77 g.
Polecenia:
a. Podaj wzory związków A i B uzasadniając je stosownymi obliczeniami.
b. Napisz równanie reakcji chloru z ferrokrzemem. Przyjmij, że w tym stopie na x moli krzemu
przypada y moli żelaza.
c. Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji związku A z wodą.
d. Związek B w fazie gazowej tworzy dimeryczne cząsteczki, które nie są płaskie. Wiedząc, że
liczba koordynacyjna każdego centrum koordynacji w tej cząsteczce wynosi 4, przedstaw jej
budowę przestrzenną za pomocą rysunku lub krótkiego opisu.
e. Napisz równanie reakcji substancji A z metalicznym cynkiem.
f. Podaj wzory substancji C i D . Odpowiedź uzasadnij.
g. Oblicz skład procentowy ferrokrzemu.
W obliczeniach przyjmij następujące wartości mas molowych:
Si – 28,09 g/mol, Cl – 35,45 g/mol, Fe – 55,85 g/mol, Zn – 65,37 g/mol
5
323751622.006.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin