Nukleosynteza w ewolucji gwiazd.
Gwiazdy są obiektami dość trwałymi, które powstają z obłoków gazu i pyłu kosmicznego kurczącego się pod wpływem sił grawitacyjnych.W momencie kurczenia się obłoków materii (kontrakcji) obłok może podzielić na kilka mniejszych (gromad). Kurczący się obłok materii ogrzewa wnętrze powstającej protogwiazdy, aż do momentu uzyskania równowagi sił grawitacyjnych z ciśnieniem wewnętrznym. Jeżeli uzyska ona wewnątrz protogwiazdy temp. 10 mln. K to może zapoczątkować się wewnątrz gwiazdy synteza pp wodoru w hel. Gwiazda wchodzi wówczas na początek ciągu głównego diagramu Hertzunga. Aby z materii międzygwiezdnej można było uzyskać gwiazdę masa jej musi być równa 8/100 masy Słońca.Ewolucja gwiazd zależy od masy gwiazdy. Jeżeli masa jest mniejsza od 1/2 masy Słońca to po wygaśnięciu reakcji pp staje się Białym Karłem.Tworzeniu się Białych Karłów towarzyszy znaczne rozszerzenie zewn. warstw gwiazdy i tworzenie mgławic.Gwiazda taka jak Słońce przebywa w ciągu głównym przez około 10 mld. lat. W tego typu gwiazdach jest utrudnione mieszane się materii więc w jądrze gwiazdy dość szybko zaczyna brakować paliwa. W wyniku dużych rozmiarów gwiazda dość szybko oddaje materię co prowadzi do powstania cieńkiej warstwy wokół jądra w której zachodzi reakcja pp, a wewnątrz jądra może powstać temp. 100 mln. K i synteza helu w węgiel.W trakcie syntezy węgla powstają następne pierwiastki i tak przy masie gwiazdy trzy razy takiej jak masa Słońca powstałe jądro węglowe kurcząc się może w swym wnętrzu uzyskać temp. 1 mld. K. i węgiel przejdzie w neon.Gdy tworzący się rdzeń gwiazdy osiągnie półtorej masy Słońca i 10 mld. K. Wtedy następuje gwałtowny rozpad helu w jądra niklu i neutrony. Równowaga między siłami grawitacji, a ciśnieniem wewnętrznym jest zachwiana i rdzeń ulega gwałtownemu zapadaniu. Pozostała część gwiazdy ulega implozji, zdeża się z idealnie sprężystym jądrem neutronowym i odbija wyrzucając 90% gwiazdy. Jest to wybuch gwiazdy supernowej. Materia tworzy mgławice, a pozostałe jądro kurczy się do rozmiarów kilkunastu-kilkuset km. W wyniku kurczenia jądro neutronowe może stać się pulsarem lub czarną dziurą.Na żelazie i niklu kończą się procesy syntezy, gdyż w dalszych reakcjach bilans energetyczny byłby ujemny.
djbreak