Matura właściwa roz. odp.pdf

ARKUSZ II - MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA

Zadania od 35 do 50 (30 punktw)

Zasady oceniania:

za rozwiązanie wszystkich zadań z arkusza II można uzyskać maksymalnie 50 punk-

tw (za rozwiązanie zadań związanych z analizą źrdeł 30 punktw i za zadanie roz-

szerzonej odpowiedzi 20 punktw)

model odpowiedzi uwzględnia jej zakres merytoryczny, ale nie jest ścisłym wzorcem

sformułowania (poza odpowiedziami jednowyrazowymi i do zadań zamkniętych)

za odpowiedzi do poszczeglnych zadań przyznaje się wyłącznie pełne punkty

za zadania otwarte, za ktre można przyznać tylko jeden punkt, przyznaje się go wy-

łącznie za odpowiedź w pełni poprawną

za zadania, za ktre można przyznać więcej niż jeden punkt, przyznaje się tyle punk-

tw, ile prawidłowych elementw odpowiedzi (zgodnie z wyszczeglnieniem w klu-

czu) przedstawił zdający

jeśli podano więcej odpowiedzi (argumentw, cech itp.) niż wynika z polecenia w za-

daniu, ocenie podlega tyle kolejnych odpowiedzi (liczonych od pierwszej), ile jest w

poleceniu

jeżeli podane w odpowiedzi informacje (rwnież dodatkowe, ktre nie wynikają z po-

lecenia w zadaniu) świadczą o zupełnym braku zrozumienia omawianego zagadnienia

i zaprzeczają udzielonej prawidłowej odpowiedzi, odpowiedź taką należy ocenić na

zero punktw.

Punktacja

Zadanie

Model odpowiedzi

punkty cząst-

kowe

punkty

za całe za-

danie

35.

Na Mazowszu udział szlachty w oglnej liczbie lud-

ności był znacznie większy niż w pozostałych dziel-

nicach Korony (prowincjach) Î zdający nie musi

cytować danych liczbowych.

1 pkt

2 pkt

Na Mazowszu udział mieszczan w oglnej liczbie

ludności był znacznie niższy niż w pozostałych

dzielnicach Korony (prowincjach) Î zdający nie mu-

si cytować danych liczbowych.

1 pkt

36.

Paprocki: przedstawiając rody szlacheckie (rycer-

stwo), ukazuje [chce podkreślić] ich zasługi, majęt-

ności, starodawne pochodzenie i rozrodzenie.

1 pkt

2 pkt

Nekanda Trepka: [wysoko oceniając przywilej przy-

należności do stanu szlacheckiego] stawia sobie za

cel zdemaskować te osoby i rodziny, ktre bezpraw-

nie wdarły się do stanu szlacheckiego.

1 pkt

37.

nazwisko szlacheckie (pochodzące najczęściej od

nazwy miejscowości Î zamieszkiwanej bądź posia-

danej)

1 pkt

majątek ziemski (ziemia)

38.

Tak (obaj autorzy reprezentują ten sam pogląd na

temat wartości szlachectwa),

1 pkt

2 pkt

choć każdy z nich w odmienny sposb i na rżnych

zebranych przez siebie materiałach ten pogląd wyra-

ża. Paprocki wymienia szlachetnie urodzonych

uwzględniając oglne zasługi rodw. Nekanda

Trepka przekonany o wartości szlachectwa

i związanego z nim stanu posiadania pilnie śledzi

wszystkich, ktrzy wkradli się bezprawnie w jego

szeregi, konsekwentnie demaskuje ápseudoszlach-

tęÑ.

1 pkt

39.

Tak , jest przydatne do badań nad mobilnością.

1 pkt

3 pkt

Dostarcza przede wszystkim informacji o forsowa-

niu bariery społecznej (ruchliwość pionowa) Î prze-

nikaniu ludzi ze stanw chłopskiego i mieszczań-

skiego do stanu szlacheckiego.

1 pkt

Nekanda Trepka, śledząc niegodne jego zdaniem

praktyki, dostarcza sporo wiadomości

o przemieszczaniu się (migracjach) tych ludzi po

terytorium kraju (ruchliwość w przestrzeni).

1 pkt

40.

Wspłczesna socjologia definiuje społeczeństwo

zamknięte, jako to, ktre ogranicza lub całkowicie

zamyka możliwość awansu w hierarchiach społecz-

nych. (P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeń-

stwa , Warszawa 2002, s. 354.)

Zdający formułuje definicję na podstawie informacji

zawartych w trzech źrdłach stąd należy oczekiwać

uwzględnienia następujących elementw:

społeczeństwo stanowe Î silnie zhierarchizowane

(o położeniu w strukturze społecznej decyduje uro-

dzenie)

1 pkt

4 pkt

istnienie barier społecznych (ograniczenia prawne,

rżnice majątkowe)

1 pkt

niemożliwy (na szerszą skalę) awans międzysta-

nowy (przechodzenie z jednej grupy/stanu [niższej]

do drugiej [wyższej])

1 pkt

powszechnie odczuwana wysoka wartość (ranga)

szlachectwa .

1 pkt

41.

Ustawodawstwo Sejmu Czteroletniego przewidywa-

ło awans indywidualny dla mieszczaństwa.

1 pkt

2 pkt

Drogą awansu miała być jedynie nobilitacja .

1 pkt

42.

Zdaniem Autorki ustawodawstwo Sejmu Czterolet-

niego nie naruszało tej wartości; dzięki temu prawu

do stanu szlachetnie urodzonych można było dostać

się nie tylko przez urodzenie, ale drogą nadania

szlachectwa za zasługi.

1 pkt

43.

Wariant A

Teza: Wartością nadrzędną w ustawodawstwie Sej-

mu Czteroletniego pozostawało urodzenie.

1 pkt

3 pkt

Argumentacja:

- pełnię praw politycznych posiadała nadal tylko

szlachta , co prawda gwarantowało jej pełnię praw

urodzenie w połączeniu z posiadaniem (szlachta

posesjonacka), a samo urodzenie (szlachectwo) bez

wymaganego stanu posiadania nie było wystarczają-

cym warunkiem, by cieszyć się pełnią praw

1 pkt

- to jednak posiadanie (cenzus majątkowy) było tyl-

ko jednym z warunkw na drodze do uzyskania szla-

chectwa, mieszczanin zyskiwał pełnię praw poli-

tycznych w życiu publicznym będąc nobilitowa-

nym (wchodząc w szeregi stanu szlacheckiego,

awans mieszczaństwa dokonywał się poprzez

uszlachcenie) .

1 pkt

Wariant B

Powyższa kwestia jest przedmiotem dyskusji histo-

rykw, historykw prawa i socjologw kultury Î

jeśliby zdający przedstawił logiczną argumentację,

przemawiającą za tezą, iż ustawodawstwo Sejmu

Czteroletniego starało się połączyć, w wczesnych

polskich realiach, te dwa elementy Î cenzus uro-

dzenia z cenzusem posiadania Î a tym samym

trudne staje się, z punktu widzenia zdającego, roz-

strzygnięcie, ktry z nich zyskiwał rangę nadrzędną

- to należy zdającemu przyznać punktację przewi-

dzianą dla tego zadania (według schematu: teza Î 1

pkt i jej argumentacja 0-2 punktw).

Wariant jednoznacznie niepoprawny

Jeśli zdający stawia tezę, że wartością nadrzędną w

tym systemie prawnym było posiadanie Î nie otrzy-

muje punktw za powyższe zadanie.

44.

1 pkt

45.

1 pkt

46.

1 pkt

47.

Warszawa, Łdź

1 pkt

48.

Poziom uprzemysłowienia (polityka gospodarcza

Prus (Niemiec) Î ziemie polskie pod zaborem pru-

skim (oraz Grny Śląsk) w porwnaniu ze znajdują-

cą się pod austriackim panowaniem Galicją, były

lepiej rozwinięte gospodarczo, a tym samym bar-

dziej zurbanizowane niż gospodarczo zacofana Gali-

cja, pod panowaniem pruskim była też cześć Grne-

go Śląska Î ważny okręg wielkoprzemysłowy.

1 pkt

Zdający może wskazać zacofanie gospodarcze Gali-

cji jako przyczynę zjawisk.

49.

Wśrd ogłu robotnikw, ktrych życiorysy zbadała

Autorka, grupa starszych wiekiem (pierwsza genera-

cja) to w zdecydowanej przewadze urodzeni poza

Warszawą (wieś, małe miasta). Przybyli oni do

Warszawy (lub ich rodzice) na fali ruchw migra-

cyjnych w dobie pouwłaszczeniowej.

1 pkt

50.

Zdający powinien wskazać cztery przyczyny spo-

śrd podanych:

- rewolucja przemysłowa (industrializacja proce-

sy urbanizacyjne)

- likwidacja poddaństwa

- uwłaszczenie chłopw (rozpad społeczeństwa

stanowego - feudalnego, kapitalizacja gospodar-

ki wiejskiej i stosunkw społecznych na wsi)

- represyjna polityka państw zaborczych (np.

represje caratu wobec drobnej szlachty w okre-

sach popowstaniowych, ubożenie szlachty)

- polityka gospodarcza państw zaborczych (np.

ustalanie granic celnych, ktre sprzyjały bądź

hamowały rozwj: handlu, przemysłu, rolnictwa)

- asymilacja i rwnouprawnienie Żydw.

po 1 pkt

za każdą poprawnie

podaną przyczynę

4 pkt

Zadanie 51. - zadanie rozszerzonej odpowiedzi (20 punktw)

Temat I

Scharakteryzuj przemiany, jakie dokonały się w społeczeństwie polskim

od początku XIII do końca XV wieku.

Kryterium szczegłowe dla poszczeglnych poziomw

Punkty

I poziom:

Zdający poprawnie umieścił temat w czasie i w przestrzeni; podał jedynie kilka

informacji świadczących o tym, że zrozumiał temat; podał kilka, nie zawsze upo-

rządkowanych, przyczyn i następstw omawianych zjawisk (omawianego proce-

su).

1-5

II poziom:

Zdający poszerzył ujęcie tematu; w porządku chronologicznym przedstawił pod-

stawowe informacje; wykazał się rozumowaniem historycznym Î podał niektre

przyczyny i skutki; dostrzegł podstawowe etapy tych przemian i podjął prbę ich

omwienia Î charakterystyki.

6-10

III poziom:

Zdający dokonał wyszczeglnienia przemian; objął swymi rozważaniami konse-

kwentnie cały wskazany okres, dokonał trafnej selekcji faktw, ktre wykorzy-

stał w charakterystyce omawianego procesu; temat przedstawił

w ujęciu dynamicznym; dostrzegł najważniejsze etapy i uwzględnił wewnętrzne

cezury, zauważył złożoność tych wydarzeń; wykazał się zrozumieniem pojęć

niezbędnych do właściwego przedstawienia tematu.

11-15

IV poziom:

Zdający w pełni scharakteryzował przemiany zachodzące w społeczeństwie pol-

skim od XIII do XV w., egzemplifikując swj wywd starannie dobraną fakto-

grafią; odnisł się do wszystkich aspektw tego procesu Î dostrzegł kontekst

polityczny zachodzących przemian, aspekty społeczne powiązał z gospodarczymi

i demograficznymi, dostrzegł przyczyny i wyjaśnił okoliczności zmian, jakie

dokonały się w pozycji poszczeglnych stanw w XV w., uwzględnił we-

wnętrzną stratyfikację poszczeglnych stanw; sformułował wnioski, ocenił

i podsumował, nawiązał do ocen historiografii.

16-20

Przy przyznawaniu punktw na określonym poziomie w zadaniu rozszerzonej odpowiedzi

egzaminator będzie uwzględniał rwnież: poprawność językową i stylistyczną oraz estetykę

pracy.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: