Renesans.pdf

BAROK - baroque – z j. portugalskiego. perła o niezwykłym wyszukanym kształcie.

Tło historyczne : Spokojny rozwój sztuki renesansowej burzy w 1517roku reformacja

zapoczątkowana w Niemczech przez Marcina Lutra. Sobór trydencki w 1545r powołuje do walki z

protestantyzmem równieŜ sztukę, która ma sprawiać, Ŝe człowiek czuje się kruchy i bezradny wobec

majestatu Boga. Sztuka baroku rozwijała się od roku około 1600 do mniej więcej połowy XVII w.

Zasi ę g terytorialny : Katolickie kraje Europy, Ameryki Środkowej i Północnej

z Meksykiem (przynaleŜącym od 1521r po podboju przez Corteza do Hiszpanii) Najokazalsze i najbardziej

bogato zdobione świątynie wznoszono w Niemczech i Hiszpanii.

Sztuka : Statyczn ą kompozycj ę zast ę puje dynamika i gwałtowny skr ę cony

ruch, spot ę gowany działaniem kontrastu ś wiatłocieniowego tworz ą c niespokojny nastrój.

Zamiast renesansowej harmonii pojawia si ę niepokój i dramat

Renesans – ODRODZENIE

Okresy rozwoju sztuki : Renesans narodził się we Włoszech i opanował całą chrześcijańską

Europę. Trwająca około 250 lat ( od mniej więcej połowy XIV do ko ń ca XVI w) epoka, była

następstwem rozwoju nauki, odkryć geograficznych i zwrotowi myśli w kierunku człowieka zwanym

humanizmem . W Polsce początek renesansu przypada na czasy panowania Jagiellonów: Zygmunta

Starego i Zygmunta Augusta.

Sztuka :

Architektura – Podobnie jak rzeźba zwraca się ponownie w kierunku wzorów

antycznych . Budowle cechują ład, równowaga i harmonia . Powracaj ą łuki, kolumny,

portyk kolumnowy, pomnik konny, arkady..

Wznoszono: ko ś cioły ,(bazyliki oraz załoŜenia centralne na planie koła lub kwadratu )

bazylika ś w. Piotra w Rzymie * , Bartłomiej Berecci- Kaplica Zygmuntowska przy katedrze

wawelskiej , pałace miejskie, zamki , Wawel, Baranów , ratusze, Zamo ść , wille , Andera

Pallado –Villa Rotonda budynki u Ŝ yteczno ś ci publicznej , kamienice Kazimierz nad

Wisł ą

Rzeźba – Tematem głównie człowiek, podobnie jak w antyku często nago,

wierny nieomylnej naturze, którą badano i podziwiano.

- Przedstawiciele; Michał Anioł – Pieta, Moj Ŝ esz, Dawid, Verrocchio- Dawid , Donatello-

Pomnik konny kondotiera Gattamelaty.

Malarstwo: Stopniowo juŜ w gotyku złote (ponadczasowe, niebiańskie)tło

zastępowane jest pejzaŜem z coraz sprawniejszą perspektywą ( obserwacja natury i postęp wiedzy),

sceny religijne ustępują scenom rodzajowym i mitologicznym w naturalnym i swobodnym ujęciu.

Odkrycie farb olejnych i wypracowanie zasad perspektywy zbieŜnej, linearnej zwanej renesansową,

światłocień.

- Przedstawiciele: Włochy: Giotto di Bondone - freski, sceny z Ŝ ycia ś w. Franciszka w

Asy Ŝ u Masaccio - freski: Grosz czynszowy, Wyp ę dzenie z raju, kaplica Brancaccich we

Florencji. Piero della Francesca - Biczowanie , Paolo Uccello - Bitwa pod San Romano,

Sandro Botticelli - Narodziny Wenus , Leonardo da Vinci* – Ostatnia Wieczerza(fresk),

Dama z gronostajem, Michał Anioł – freski z kaplicy syksty ń skiej. S ą d ostateczny,

Stworzenie Adama . Rafael Santi – fresk Szkoła ate ń ska, Madonna z Jezusem i ś w. Janem,

Tycjan – Miło ść ziemska i niebia ń ska, Gorgone- Burza, Ś pi ą ca Wenus

Europa północna: (Niderlandy) Hubert i Jan van Eyck – Ołtarz Gandawski, Portret

mał Ŝ onków Arnolfinich, Hans Memling - S ą d Ostateczny ( ołtarz Gda ń ski) Pieter Bruegel-

Upadek Ikara, (Niemcy) Albrech Duerr -drzeworyty z cyklu Apokalipsa, Melancholia,

Polska- Marcin Kober -portrety : Zygmunta III, Anny Jagiellonki, Stefana Batorego.

Architektura –głównie ś wi ą tynie i pałace . Kościoły na planie krzyŜa łacińskiego

z kopuł ą na skrzy Ŝ owaniu naw, cz ę sto z kaplicami w miejscu naw bocznych , wzorowane na

rzymskim kościele Il Gesu ( Giacomo Vigniola ) w Polsce m.in. kość. Św. Piotra i Pawła w

Krakowie. ( Giovani Trevano) Później pojawiły się falujące fasady- kość. San Carlo w Rzymie

( Francisco Borromini), Wewnątrz oszałamiają bogate wn ę trza z iluzjonistycznymi plafonami.

Ołtarz główny zawiera zwykle malowidło uj ę te w bogat ą opraw ę rze ź biarsk ą . Pałace-równie

wspaniałe i bogate wznoszone z rozmachem śród rozległych parków jak Wersal czy Wilanów .

-Rozciągnięte horyzontalnie o dwu lub więcej skrzydłach bocznych, zawierały wewnątrz

reprezentacyjne klatki schodowe prowadzące do sal o bogatym wystroju (marmury, mozaikowe

parkiety z róŜnych rodzajów drewna, meble, rzeźby ,lustra, Ŝyrandole, plafony).

Rze ź ba – zarówno wolnostojąca (pomniki) jak i będąca el. architektonicznym,

(ołtarze, ambony fontanny). Tematyka mitologiczna i religijna . Statyczne układy zast ę puje

niespokojny jakby zatrzymany ruch i skręt.

Przedstawiciele i dzieła: Giovani Lorenzo Bernini Apollo i Dafne , Dawid, Baldachim

nad grobem ś w. Piotra, kolumnada przed Bazylik ą ś w. Piotra, fontanna czterech rzek w Rzymie .

Malarstwo : -Sceny religijne (kościoły) i mitologiczne (pałace) iluzjonistyczne,

idealistyczne i realistyczne , perfekcyjna perspektywa, silny modelunek światłocieniowy.

Włochy: Caravaggio – Zło Ŝ enie do grobu , Sceny z Ŝ ycia ś w. Mateusza . Hiszpania : Jusepe de

Ribera - Kulawy chłopiec, Francisco de Zurbaran, Bartolome Esteban Murillo , Diego Velazquez-

Panny Dworskie-(Las Meninas ), Poddanie Bredy . Flandria (podległa królestwu Hiszpanii) :

Pieter Paul Rubens – Zdj ę cie z krzy Ŝ a ,Porwanie córek Leukippa, Trzy Gracje, Holandia:

Rembrandt van Rijn Wymarsz strzelców, Lekcja anatomii dr Tulpa . Jan Vermer van Delft –

Czytaj ą ca list , Widok Delft, Dziewczyna z perł ą .

Polska - (XVII w okres wojen kozackich i potopu szwedzkiego)Wyodrębniły się dwa

typowe i charakterystyczne dla rodzimej twórczości rodzaje malarstwa :portret sarmacki

(portrety szlacheckie w reprezentacyjnym stroju) i portret trumienny (umieszczane na trumnie

upamiętniały doczesny wygląd zmarłego).

MANIERYZM 1520-1600 -schyłkowa faza renesansu zapowiadająca barok-

(deformacje, przerysowane gesty, chłodna tonacja barwna ,ruch) Parmegiano- Madonna z

dług ą szyj ą , El Greco -Zesłanie Ducha Ś w.

ROKOKO odmiana późnego baroku, pojawiła się we Francji opanowując następnie inne kraje

Europy. Styl dworski, dekoracyjny, lekki, niefrasobliwy, pełen wdzięku i elegancji, słuŜący

rozrywce . Cechuje go stonowana paleta pastelowych barw, nadmierne bogactwo delikatnych

niesymetrycznych ornamentów. (malarstwo, rzeźba, sztuka uŜytkowa, architektura.)

Arch.: Daniel Poppelman Zwinger Drezdeński, mal.: Jean Honore Fragonard Hu ś tawka,

Antoine Wateau

Poj ę cia : pilaster -płaski filar połączony ze ścianą, plafon –malowidło sufitowe,

iluzjonizm - wraŜenie przestrzeni , ryzalit -wysunięta do przodu część budowli.

Poj ę cia : arras- ozdobne tkaniny produkowane w XIV-XVI w. , attyka- dekoracyjna

nadbudowa fasady budynku, osłaniająca dach., fasada - ozdobna frontowa część budynku, gzyms -

poziomy pas wystający z muru na styku kondygnacji i pod dachem, kaseton -, część drewnianego

stropu, prostokątne pole pomiędzy szeregami krzyŜujących się belek kru Ŝ ganki – zewnętrzny

korytarz otwarty arkadami na dziedziniec.

* Bramante rozpocz ą ł przebudow ę z dawnej bazyliki wczesnochrze ś cija ń skiej, po nim prace ko ń czyli:

Rafael i Michał Anioł-twórca kopuły.

*(architekt, malarz, wynalazca, badacz, odkrywca m.in. perspektywy powietrznej, techniki sfumato.)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: