Ogólna charakterystyka Baroku

I. Informacje ogólne:

1)     Pochodzenie nazwy „barok”.

2)     Krótka charakterystyka baroku w sztuce i literaturze (ocena celująca).

3)     Ramy czasowe epoki 1600 – 1750 (wraz z uzasadnieniem).

4)     Periodyzacja epoki – 3 fazy według muzykologa Bukofzera:

·         wczesny barok: 1600-1650,

·         środkowy barok: 1650-1700,

·         późny barok: 1700-1750.

II.               RÓŻNORODNOŚĆ STYLISTYCZNA MUZYKI BAROKOWEJ:

1)     Współistnienie dwóch odrębnych stylów muzycznych, tzw. praktyk: stile antico (prima pratica - silny związek z tradycją renesansową) i stile moderno (seconda pratica).

2)     Charakterystyka stile moderno (styl nowoczesny) – wyznaczniki nowego stylu:

·         basso continuo (definicja; sposób wykonania).

·         monodia akompaniowana (definicja; działalność Cameraty florenckiej).

·         styl koncertujący: stile concertato i stile concerto.

·         styl bel canto (szkoła wenecka; krystalizacja arii i recytatywu).

3)     Ze względu na funkcję muzyki wyodrębniamy trzy style:

·         teatralny (utwory dramatyczne, sceniczne),

·         kościelny (powaga i skupienie)

·         komnatowy (kameralny – świeckie utwory wokalne i wok-instr).

4)     Powstanie indywidualnych stylów narodowych (odmienność stylu muzyki włoskiej, francuskiej, niemieckiej i angielskiej).

5)     Różnorodność strukturalna dzieła muzycznego:

·         zróżnicowana faktura rozumiana jako:

Ø      rodzaj środków wykonawczych: wokalna, instrumentalna, wokalno-instrumentalna,

Ø      wielkość obsady: solowa, kameralna, wielkoobsadowa,

Ø      sposób koordynacji głosów: polifoniczna, monodyczna (czyli monodia akompaniowana), homofoniczna.

·         powstanie systemu równomiernej temperacji stroju,

·         wykształcenie systemu harmoniki funkcyjnej dur-moll,

·         wykształcenie rytmiki taktowej,

·         zastosowanie różnorodnych technik kompozytorskich.

6)     Wykształcenie nowych gatunków i form:

·         Muzyka wokalna: opera, kantata, oratorium, koncert wokalny.

·         Muzyka instrumentalna: fuga, koncert solowy i concerto grosso, sonata, suita.

Oprócz tego tworzone są gatunki i formy renesansowe (tj.madrygał, motet, pasja, msza itd.)

III.            Przedstawiciele baroku europejskiego (J.S.Bach, G. F. Händel, A.Vivaldi, C. Monteverdi) i polskiego (A.Jarzębski, B.Pękiel, M.Mielczewski, G.G.Gorczycki). 

IV.           Recepcja baroku w późniejszych epokach (ocena celująca).

Przygotowała Izabela Joachimowska, 2010; spr. J.Krzyżak