Dekstrometorfan
Dekstrometorfan(DXM), C18H25NO- syntetyczna pochodna morfiny używana w medycynie jako lek przeciw kaszlowy pod nazwami handlowymi: Acodin, Tussidex, Tussal, nie działająca na receptory opioidowe. W większych dawkach wykazuje działanie narkotyczne charakterystyczne dla dysocjantów.
Historia substancji
W roku 1959 FDA zatwierdziło działanie przeciwkaszlowe dekstrometorfanu jako substytutu używanej w celach narkotycznych i powodującej uzależnienie fizyczne kodeiny. Dwa lata później środek pojawił się w sprzedaży w Stanach Zjednoczonych pod nazwą Romilar. W roku 1973 lek został wycofany ze względu na użycie pozamedyczne, jednak niedługo potem znów przywrócono go do sprzedaży ze względu na brak specyfiku zastępującego.
Chemia i neurofarmakologia
Dekstrometorfan jest prawoskrętnym izomerem lewometorfanu - agonisty receptorów opioidowych, sam nie wykazuje działania przeciwbólowego. Jest metabolizowany w wątrobie przez dwa enzymy: głównie CYP2D6 poprzez O-demetylację do dekstrorfanu (DXO) i w mniejszym stopniu CYP3A poprzez N-demetylację do d-3-metoksymorfinanu (3MM), następnie obie substancje są metabolizowane do d-3-hydroksymorfinanu. Ze wszystkich metabolitów jedynie DXO wykazuje działanie psychoaktywne, zaś 3MM blokuje pracę enzymu CYP2D6. Część populacji w ogóle nie posiada enzymu CYP2D6 lub wykazuje jego słabsze działanie, co skutkuje mniejszym metabolizmem dekstrometorfanu do dekstrorfanu.
Działanie fizjologiczne
Dekstrometorfan pokonuje barierę krew-mózg, wykazuje następujące działania na ośrodkowy układ nerwowy:
blokuje wychwyt zwrotny dopaminy (poprzez agonizm receptora PCP2)
jest agonistą receptorów sigma1 oraz sigma2
blokuje otwarty kanał NMDA
blokuje wychwyt zwrotny serotoniny
jest antagonistą receptora nikotynowego α3β4
Zastosowanie w medycynie
Dekstrometorfan działa ośrodkowo, tłumiąc suchy kaszel w zapaleniu gardła, oskrzeli czy krtani. Szybko się wchłania z przewodu pokarmowego i zaczyna działać po 10-30 minutach od podania, a jego działanie utrzymuje się do 6 godzin. Maksymalna dawka dobowa wynosi 120 mg. Jako działania niepożądane mogą wystąpić: senność, zawroty głowy, nudności, biegunka, wzrost ciśnienia tętniczego. Występuje w tabletkach 15 mg oraz syropach o stężeniu 15 mg/10 ml oraz 7,5 mg/10 ml, często jest składnikiem złożonych preparatów przeciw przeziębieniu i grypie w połączeniu z paracetamolem i pseudoefedryną.
Wchodzi w interakcje z innymi substancjami metabolizowanymi przez enzym CYP2D6. Z antydepresantami, głównie inhibitorami MAO oraz SSRI, może powodować zespół serotoninowy. W połączeniu z narkotycznymi lekami przeciwbólowymi, alkoholem etylowym oraz innymi środkami o działaniu depresyjnym na OUN może nasilać depresję ośrodka oddechowego.
Zmniejsza tolerancję (oraz fizyczne uzależnienie) wielu substancji psychoaktywnych. Badania wykazały, że zastosowanie dekstrometorfanu z diazepamem w przypadku heroinizmu okazało się skuteczniejsze od połączenia chlorpromazyny i diazepamu. Dekstrometorfan zmniejsza także tolerancję na kokainę, nikotynę i alkohol etylowy. Niektórzy naukowcy sugerują, że specyfik ten (jak i inni antagoniści receptora NMDA) może być stosowany w przypadku większości uzależnień, jeśli nie we wszystkich.
Użycie pozamedyczne
Dekstrometorfan jest używany w celach rekreacyjnych jako silny środek halucynogenny, wykazujący działania podobne do innych dysocjantów. Dawkowanie od 150 mg do 1000 mg. W niższych dawkach narkotycznych powoduje pobudzenie i halucynacje przy zamkniętych oczach, przy wyższych może powodować wrażenia całkowitego oderwania od ciała (OOBE) i utraty własnej tożsamości (depersonalizacja). Powoduje także niezborność (ataksję), zaburzenia równowagi, kłopoty z mówieniem i opóźnienie reakcji. W przypadku przedawkowania może dojść do depresji układu oddechowego i śmierci. Działanie wywołane dekstrometorfanem można porównać do ketaminy oraz PCP.
W zależności od przyjętej dawki działanie i odczucia powodowane przez dekstrometorfan dzieli się na 4 poziomy zwane plateau, co jest podyktowane różnym stopniem oddziaływania na poszczególne receptory w miarę zwiększania ilości substancji:
1. plateau: 1,5 - 2,5 mg/kg (najsilniejsze działanie na receptor PCP2, mała aktywność sigma1 i znikoma blokada NMDA),
2. plateau: 2,5 - 7,5 mg/kg (rosnąca aktywność sigma1, silniejsza blokada NMDA, PCP2 bez zmian na stałym poziomie),
3. plateau: 7,5 - 15,0 mg/kg (przeważa blokada receptora NMDA)
4. plateau: powyżej 15,0 mg/kg (brak zmian w oddziaływaniu na poszczególne receptory; zerwanie większości połączeń między neuronami).
Dekstrometorfan staje się toksyczny w dawkach powyżej 20 mg/kg. (Źródło: DXM FAQ by William E. White)
Działanie rozpoczyna się po 30-100 minut od przyjęcia, moment szczytowy przypada na 2-3 godziny po podaniu, a odczucia utrzymują się około 6 godzin. Następnego dnia można odczuwac stymulację, rozkojarzenie, wiekszą radość z życia oraz wyjaskrawienie obrazu.
W przypadku dwóch niższych plateau występujące efekty to uczucie upojenia, zaburzenia wizji, euforia, niekiedy pobudzenie psychoruchowe, osłabienie zmysłów słuchu, dotyku i smaku, halucynacje przy zamkniętych oczach (często przy udziale muzyki); negatywne efekty, nie występujące u wszystkich przyjmujących, to swędzenie oraz nudności.
Wyższe plateau znacznie różnią się od dwóch niższych. Narząd wzroku nie jest w stanie przetworzyć obrazu, halucynacje przybierają postać bardziej abstrakcyjną, pojawia się wrażenie wglądu w głąb siebie zamiast euforii, pobudzenie ruchowe jest zastąpione kłopotami z poruszaniem się (chód przypomina "robota na wyczerpanych bateriach") lub bezruchem, w wysokich dawkach możliwe jest pojawienie się doznań opuszczenia własnego ciała, depersonalizacji lub nawet śmierci, co związane jest ze znieczuleniem ciała. 3. i 4. plateau wprowadzają możliwość wystąpienia bad tripów, czyli dosłownie "złych podróży" (gdzie doznania pozytywne są zastępowane negatywnymi).
Szczególne zagrożenia i niebezpieczeństwa
Dekstrometorfan może powodować uzależnienie psychiczne. Długie i częste zażywanie substancji może doprowadzić do pogorszenia pamięci, uszkodzenia mózgu, oziębłości emocjonalnej, zachowania aspołecznego, uszkodzenia wątroby i nerek, arytmii serca, zaniku mięśni oraz specyficznej depresji wywołanej dysocjantami. Zostało stwierdzonych kilka przypadków śmiertelnych w wyniku przedawkowania lub w połączeniu z innymi substancjami. Wiadomo, że dekstrometorfan wchodzi w interakcję z SSRI, inhibitorami MAO, alkoholem, sokiem grejpfrutowym, które mogą potęgować lub zmieniać jego działanie. Substancje rozkładane przez enzym CYP2D6 mogą również powodować niebezpieczne interakcje prowadzące nawet do zgonu. Stymulanty mogą dodatkowo znacznie zwiększać ciśnienie tętnicze.
Nikotyna
Nikotyna - jest to alkaloid pirydynowy zawarty w liściach tytoniu. Śladowe ilości nikotyny znajdują się też w pomidorach, bakłażanach i papryce.
Działanie na organizm
Nikotyna jest dość silną toksyną działającą na układ nerwowy, i stosuje się ją m.in. w mieszankach z innymi związkami jako środek owadobójczy. Dawka LD50 to ok 50 mg. W niskich dawkach (1-3mg) wykazuje działanie stymulujące, co jest głównym powodem, że palenie papierosów sprawia przyjemność. Nikotyna działa na organizm człowieka na wiele różnych sposobów, gdyż wiąże się trwale i blokuje działanie kilkudziesięciu różnego rodzaju enzymów. W małych dawkach działa ona stymulująco, powodując wzmożone wydzielanie adrenaliny, co powoduje wszystkie związane z tym objawy (zanik bólu i głodu, przyspieszone bicie serca, rozszerzone źrenice itp). W większych dawkach powoduje trwałe zablokowanie działania układu nerwowego, gdyż wiąże się ona trwale z tzw. receptorami nikotynowymi w komórkach nerwowych zaburzając ich metabolizm.
Nikotyna działa przeciwzakrzepowo. W przypadku palenia papierosa nikotyna działa niemal natychmiast po zażyciu (ok. 7 sekund), ale utrzymuje się w organizmie bardzo długo (czas półtrwania wynosi 72 godziny). Wszystko to razem powoduje, że jest ona substancją silnie uzależniającą. Nikotyna uzależnia fizycznie. Jakkolwiek dawki pochłanianie przy paleniu są minimalne, gdyż większość obecnej w papierosach nikotyny ulega spaleniu, wystarczają one do szybkiego uzależnienia.
Nikotyna działa również na ilość dopaminy w mózgu. Jest to kolejny powód dlaczego nikotyna jest uzależniająca. Ludzie palą, aby utrzymać wysoki poziom dopaminy w mózgu. Badania dowiodły również, że nikotyna jest słabym inhibitorem MAO. Ciekawostką jest, że większość (75-90%) ludzi chorych na schizofrenię pali papierosy. Prawdopodobnie wynika to z podświadomych domysłów o jej leczniczych właściwościach.
Chemia
W formie czystej jest bezbarwną i bezwonną cieczą, szybko utleniającą się na powietrzu do brunatnego kwasu nikotynowego. Łatwo rozpuszcza się w wodzie i można ją dość prosto wyodrębnić: z liści tytoniu, poprzez ekstrakcję wodną i destylację próżniową. Wypicie wywaru z 4 papierosów grozi śmiercią - nikotyna blokuje pracę mięśnia przepony, w efekcie człowiek umiera wskutek uduszenia, często do ostatniej chwili nie tracąc świadomości.
Wzór sumaryczny: C10H14N2
Nazwa systematyczna: 3-[2-(N-metylopirolidyno)]pirydyna
Historia
Nazwa nikotyny pochodzi od nazwiska francuskiego lekarza, Jeana Nicot, który w XVI wieku zalecał tytoń jako lek. Nikotyna została pierwszy raz wyizolowana w 1828 roku, a jej chemiczna budowa została odkryta w 1843 roku a otrzymana została pierwszy raz w 1904
Narkotyki, a używki
Gdy pada to określenie, zazwyczaj przytaczający ma na myśli środki nielegalne. Całą gamę tych substancji traktuje się jako złe i niedobre. W domyśle środki legalne określa się jako używki, która to nazwa sugeruje, że te substancje można używać i skoro są legalne, to ufając ustawodawcom, mamy nadzieję, że pewnie te środki nie są tak strasznie niebezpieczne. Przecież są legalne. Osoby wierzące w coś takiego wykazują się naiwnością małego dziecka.
Rozmawiając o narkotykach należy pamiętać, że dostojne miejsce wśród wielu innych przedstawicieli tej grupy zajmuje nikotyna i alkohol. Alkohol i nikotyna to są również narkotyki, tylko, że legalne. Jest to bardzo ważny element chociażby ze względu na terapię osób uzależnionych. Traktowanie tych dwóch środków oddzielnie jest bardzo niebezpieczne dla wszystkich próbujących zerwać z
heroiną, amfetaminą, marihuaną czy kokainą. Osoba uzależniona od jakiejś jednej substancji, nie zdając sobie z tego sprawy, ma również obniżoną tolerancję na inne środki psychoaktywne. Dlatego tak wielu narkomanów opuszczających ośrodki rehabilitacyjne, po jakimś czasie zostaje alkoholikami. To bardzo prosty mechanizm zwany teorią zastępstwa. Należy też pamiętać o tym , że ta zależność działa też w drugą stronę. Alkoholicy leczący się z nałogu są o wiele bardziej podatni na inne nałogi niż osoby nigdy od niczego nie uzależnione. Sporo narkomanów podejmujących leczenie wyznaje w czasie terapii , że przed sięgnięciem np. po heroinę , wiele lat nadużywali alkoholu. Pracując z narkomanami należy im wszystkim uświadamiać, że są również alkoholikami, co u niektórych budzi sprzeciw, ale z czasem się szybko przekonują o prawdziwości tej tezy. Jeśli się tego nie robi, bo na przykład terapeuta sam lubi się napić, robi się pacjentowi wielką krzywdę, marnując niekiedy kilka lat leczenia.
Wielkim błędem w mówieniu o narkotykach jest ograniczanie problemu do ludzi młodych między 15, a 25 rokiem życia. Po narkotyki z grupy nielegalnych sięgają również osoby dużo starsze, mające pozycję zawodową i społeczną, mające rodziny i dzieci. Wiele osób dorosłych ulega złudzeniu, że będąc ukształtowanymi, mają możliwość zapanowania nad rozwijąjącym się nałogiem i niekiedy, trzeba stracić pracę, rodzinę, przyjaciół, aby się przekonać, że pomóc sobie samemu, bez udziału specjalisty jest prawie niemożliwe.
Zamiast słowa narkotyki, można używać określeń:
:: substancje psychoaktywne
:: środki odurzające
:: środki zmieniające świadomość
Najchętniej używane w Polsce narkotyki z grupy legalnych to:
:: Alkohol
:: Nikotyna
:: Kofein
:: Leki psychotropowe i antydepresyjne
Substancję można nazwać odurzającą , nie tylko wtedy jak zmiana świadomości jest bardzo wyraźna. Wystarczy, że po zażyciu zmienia się jeden parametr funkcji życiowych, na przykład ciśnienie lub tętno, a tak jest po wypiciu kawy lub zapaleniu papierosa. Powyższe substancje są legalnymi narkotykami, a nikotyna jest największym mordercą ze wszystkich środków legalnych i nielegalnych. Alkohol plasuje się na dostojnym drugim miejscu.
Najbardziej rozpowszechnione w Polsce narkotyki z grupy nielegalnych, najczęściej stosowane, będące w dystrybucji u dealerów:
:: Marihuana
:: Amfetamina
:: Heroina
:: Extasy
:: LSD
:: Kokaina
Inne substancje służące do odurzenia, zarówno legalne i nielegalne rzadziej stosowane:
:: Psylocybina, występująca w niektórych grzybach
:: Meskalina, występująca w niektórych odmianach kaktusów
:: Metaamfetamina, będąca wzmocnioną amfetaminą
:: Morfina, dolargan, kodeina z grupy opiatów
:: Bieluń dziędzierzawa z grupy halucynogenów
:: Gałka muszkatołowa, kardamon z grupy przypraw
:: Syropy na kaszel np.: tussipect z grupy leków
:: Środki wziewne np.: butapren, gaz do zapalniczek
Meskalina
Meskalina (wzór sumaryczny C11H17NO3), czyli 2-(3,4,5-trimetoksyfenylo)-etyloamina, to alkaloid z szeregu fenyloetyloamin o właściwościach halucynogennych. Jest jednym z najmniej biologicznie czynnych psychodelików, jej dawkowanie to 200 - 500 mg. Obrót meskaliną i jej stosowanie są w Polsce zakazane, znajduje się ona na wykazie środków odurzających w grupie I-P.
Występowanie
Meskalina występuje w suszonych łodygach niektórych kaktusów, przede wszystkim meksykańskiego kaktusa peyotlu (Lophophora wiliamsii oraz Anhalonium levini). Poza izolacją z kaktusów, inną metodą otrzymywania meskaliny jest synteza z aldehydu 3,4,5-trimetoksybenzoesowego, nitrometanu, cykloheksyloaminy oraz kwasu octowego.
Działanie na układ nerwowy
Meskalina wywiera silne działanie psychoaktywne. W zależności od dawki, wywołuje lekką euforię, później stany odurzenia, halucynacje (głównie wzrokowe), barwne omamy, zanik poczucia czasu. Po przyjmowaniu kolejnych dawek dość szybko występuje tolerancja.
Meskalina może być używana w formie siarczanu (jednorazowa dawka: 200-400 mg) lub chlorowodorku (jednorazowa dawka: 178-256 mg). Dawki które powodują halucynacje zaczynaja sia od 600 mg w górę. Przy mniejszch dawkach występuje tylko zmiania percepcji. Meskalina może być przyjmowana doustnie co może powodować wymioty w pierwszej fazie. Najlepiej wstrzykiwać ją podskórnie wtedy efekt ten nie występuje lub jest znacznie słabszy. W przypadku siarczaniu należy wstrzyknąć ok 10 ml wodnego roztworu. Wstrzyknięcie zbyt stężonego roztworu może spowodować porażenie nerwów i długo utrzymujący się ból.
Ze względu na wysokie dawki produkcja meskaliny jest mało opłacalna. Dodanie gupy metylowej do meskaliny i uzyskanie racematu (+,-)-(3,4,5-trimetoksyfenylo)-2-aminopropanu powoduje zmniejszenie dawek do 60 mg. Uliczna nazwa blusky, gdyż halucynacje zawierają przewagę koloru niebieskiego. Owo dodanie grupy metylowej nie może być zrealizowane bezpośrednio ale na wczesniejszym etapie syntezy poprzez użycie nitroetanu zamiast nitrometanu.
Meskalina jest jednym z najdawniej znanych ludzkości halucynogenów. W formie ekstraktu z peyotlu była i nadal jest używana podczas obrzędów religijnych przez Indian zamieszkujących tereny Meksyku i południowych stanów USA. W tej formie używał jej też m.in. Stanisław Ignacy Witkiewicz. Meskalinowe wizje są inspiracją dla wielu artystów. Aldous Huxley szeroko opisał swoje przemyślenia co do meskaliny w książce Drzwi Percepcji.
Po raz pierwszy została wyizolowana i zidentyfikowana przez Arthura Hefftera w 1897 r. Po raz pierwszy zsyntezowano ją w 1919 r.
EFEDRYNA
Efedryna (ATC: R 03 CA 02) - alkaloid roślinny, pochodna fenyloetyloaminy. Nazwa systematyczna: 2-(metyloamino)-1-fenylopropan-1-ol. Występuje w przęśli (Ephedra sinica), oraz cisie (Taxus baccata). Preparaty roślinne zawierające efedrynę były stosowane od tysięcy lat w medycynie chińskiej (ma huang) w celu leczenia przeziębień i astmy. W ciągu ostatnich dziesięcioleci efedryna jest produkowana syntetycznie.
Działa bezpośrednio, pobudzająco na układ współczulny (na receptory α-adrenergiczne i β-adrenergiczne) oraz pośrednio poprzez uwalnianie noradrenaliny z zakończeń nerwowych. Z tego względu przy powtarzanym podawaniu występuje zjawisko tachyfilaksji. Każda następna dawka podawana w krótkim czasie powoduje mniejszy skutek farmakologiczny. Obecnie coraz rzadziej stosowana w lecznictwie, zostaje zastąpiona środkami o bardziej specyficznym działaniu.
Najważniejsze działania efedryny to:
podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi (skurcz naczyń oporowych)- stosowana w leczeniu niedociśnienia
zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego
przyśpieszenie akcji serca
rozszerzenie oskrzeli (rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli)
pobudzające ośrodkowy układ nerwowy
zwiększenie przepływu krwi przez tętnice wieńcowe, mózgowe i zaopatrujące mięśnie prążkowane
zmniejszenie przepływu przez tętnice trzewne oraz zaopatrujące skórę
Przypomina adrenalinę, ale nie ulega rozkładowi w układzie pokarmowym. Dawniej była stosowana w leczeniu astmy oskrzelowej. W medycynie chińskiej stosowana od 4 tysięcy lat. Obecnie najczęściej bywa stosowana w preparatach leczniczych takich jak: Tussipect, Proasthmin, Allergoasthmin.
Bywa używana jako środek dopingujący. Może powodować uzależnienie psychiczne, ale z powodu rosnącej tolerancji nie można jej długo stosować
...
Lexian