Samobojcy - outsiderzy czy grzesznicy_ebook.pdf - Subkultury - Nadi83

Anna Alochno-Janas

Samobójcy – outsiderzy czy grzesznicy?

( wersja demo )

Samotność w sześciu odsłonach

E-book

Subiektywnego Magazynu Literackiego - BLACK & WHITE

http://blackandwhite.3neo.net

Wydawnictwo “MY IP”

Sosnowiec 2006r.

“MY IP” Kamil Janas

oraz BLACK & WHITE – Subiektywny Magazyn Literacki

Wszelkie prawa zastrzeżone.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Wszelkie prawa zastrzeżone! Zabrania się jakiejkolwiek ingerencji w tekst e-booka oraz jego kopiowania,

rozpowszechniania i sprzedaży (w całości lub we fragmentach) bez pisemnego zezwolenia.

Autor: Anna Alochno - Janas

Tytuł: “Samobójcy – outsiderzy czy grzesznicy”

Podtytuł: “Wersja demo. Samotność w sześciu odsłonach”

Na okładce wykorzystano obraz Edwarda Muncha Melancholia

Wydanie I

ISBN: 83-60435-04-9

Rozpowszechnianie, projekt okładki, korekta i skład edytorski:

BLACK & WHITE – Subiektywny Magazyn Literacki

Wydawnictwo internetowe:

“MY IP” Kamil Janas

ul. Kalinowa 65/41

41-208 Sosnowiec

REGON: 278180044

NIP: 644-246-45-44

Kontakt:

Anna Alochno – Janas

redaktor naczelna BLACK & WHITE SML

e-mail: blackandwhite@3neo.net

http://blackandwhite.3neo.net

SPIS TREŚCI:

Wstęp:

I. Dewaluacja pojęcia śmierci.........................................................................................4

II. Kryteria człowieczeństwa............................................................................................5

III. Ciemna połowa księżyca. Zło, melancholia, śmierć oswojona..................................6

IV. Samobójstwo: jeśli nie można żyć z samym sobą....................................................11

Rozdział pierwszy:

W pogoni za ideałem – metą będzie śmierć. Dr Jekyll i... ten drugi.....................................15

Rozdział drugi:

Obcy wszędzie. Martin Eden.................................................................................................22

Rozdział trzeci:

Zabić się bez powodu. Esther czyli Sylvia.............................................................................33

Rozdział czwarty: samobójstwa czy nie samobójstwa?:

I. Genialny kaleka w niewoli zmysłów. Jan Grenouille................................................44

II. Nie spać to znaczy nie umierać. Elias Alder..............................................................47

III. Być człowiekiem i umrzeć. Andrew Martin..............................................................51

Zakończenie:

Żyć czy nie żyć? – oto jest pytanie.........................................................................................55

Spis ilustracji .........................................................................................................................56

Bibliografia ............................................................................................................................56

„Zaiste nadmierne jest żądanie, aby ten,

kto nie chce już więcej żyć dla siebie samego,

musiał żyć nadal dla cudzej korzyści.”

A. Schopenhauer

„Nosimy w sobie śmierć, tak jak owoc

nosi w sobie pestkę.”

R. M. Rilke

„Nikt nie może odebrać innemu

jego umierania.”

M. Heidegger

Wstęp. 1

I. Dewaluacja pojęcia śmierci

Uniwersalne i pełne tajemnic zagadnienie śmierci pasjonowało człowieka od samych jego

początków. Począwszy od średniowiecznych danse macabre zrównujących ludzi do jednego

poziomu, poprzez idee romantyków hołdujących życiu wewnętrznemu jednostki i traktujących

śmierć jako swoisty wyznacznik indywidualizmu, poprzez dekadentyzm epoki modernizmu aż do

pełnych sprzeczności czasów obecnych śmierć spełniała wiele „funkcji” i pełniła rozmaite „role”.

Bywała karą za czyn występny lub nagrodą (wyzwoleniem z pełnego cierpień życia), napawała

strachem i niepewnością o to, jak osądzi nas Bóg lub była przyjmowana z godnością i akceptacją

zdeterminowania człowieka przez naturę, przerażała jako ostateczny kres egzystencji lub dawała

nadzieję na inne, lepsze od ziemskiego życie. Współcześnie status śmierci, jej metafizyczna ranga -

zdewaluowała się jak, zresztą, wszystko inne; stała się niewygodnym tematem tabu z jednej, a

medialną rozrywką z drugiej strony. Ludzie nie zastanawiają się już nad jej sensem i znaczeniem,

udają, że ich to nie dotyczy, a jednocześnie przyciąga ich i intryguje śmierć cudza. Zaszczepiony

Europejczykom mcdonaldosowski model życia - płytkiego intelektualnie wiecznie głodnego

konsumenta, którego religią jest zasada „keep smiling”, zaś celem życiowym „zbieranie” wąsko

pojętych sukcesów niczym dorodnych grzybów w gęstym lesie możliwości - sprawił, że zanikła

międzyludzka empatia, zdolność do odbijania w sobie cudzych uczuć, a została tylko pusta, czcza

ciekawość żywiąca się intrygą i sensacją. Telewizja przekształciła śmierć w widowisko, w chętnie

kupowany towar, bo tak bardzo lubimy podglądać, zwłaszcza cudze cierpienie, i okrywać się

ciepłym kocykiem złudnego poczucia bezpieczeństwa. Według wybitnej i polemizującej z Freudem

psychoanalityk Karen Horney: „Kultura współczesna opiera się na indywidualnym

współzawodnictwie. Izolowana od reszty jednostka musi walczyć z innymi jednostkami z tej samej

grupy, musi je wyprzedzać, a często zepchnąć na bok. Aby jeden mógł wygrać, inni muszą przegrać.

Sytuacja taka prowadzi do rozlanego wrogiego napięcia między ludźmi. Każdy jest rzeczywistym

lub potencjalnym rywalem każdego.” 2 Nie ma więc mowy o współczuciu czy choćby litości, bo

jeśli drugi człowiek jest dla nas jedynie konkurentem w powszechnym pędzie szczurów do mety, to

jak można wzruszać się cudzym końcem? Wykastrowani z wrażliwości - tylko udajemy ludzi.

Z pewnymi zmianami tekst ukazał się jako osobny esej w BLACK & WHITE SML, maj 2005r.

K. Horney: Neurotyczna osobowość naszych czasów . Tłum. H. Grzegołowska. Warszawa 1976, s. 185.

II. Kryteria człowieczeństwa

Na wciąż nierozwikłane i dręczące filozofów pytanie „czym jest człowiek” padały już

rozmaite odpowiedzi: że jest on bytem pośrednim pomiędzy zwierzętami a aniołami (św.

Augustyn), że charakteryzuje go racjonalny umysł (Kartezjusz), że jest istota zdolną do

samorozwoju i autorefleksji (Mirandola), że posiada świadomość siebie samego oraz własnej

śmierci (Freud, Heidegger). Spór pomiędzy Arystotelesem a Anaksagorasem na temat czy człowiek

ma ręce, ponieważ jest rozumny, czy też ma rozum, ponieważ ma ręce (ma to oczywiście związek z

ewolucyjną zmianą kształtu dłoni u człowieka, która różni się od dłoni małpy) - nie został do tej

pory zadowalająco rozstrzygnięty.

Zdaniem teoretyka ekonomii Adama Smitha differentia specifica człowieka to nic innego,

jak handel, skłonność do zamiany rzeczy, której towarzyszy upatrywanie dla siebie korzyści

związane z myśleniem na przyszłość. W Bogactwie narodów pisze on: „Nikt nigdy nie widział, aby

jeden pies zamieniał z drugim dobrowolnie i celowo jedną kość na drugą.” 3

Według Romana Ingardena „Człowiek tym się m.in. odróżnia od zwierząt, że nie tylko

opanowuje przyrodę (...), a nawet ją przekształca i przystosowuje do swych potrzeb i wymogów, ale

nadto - i w tym leży jego rys istotny - że wytwarza sobie pewną zupełnie nową rzeczywistość (...),

quasi-rzeczywistość. Raz wytworzona, stanowi ona potem znamienny składnik otaczającego go

świata.” 4 Jest więc człowiek twórcą szeroko pojętej kultury (a w niej mowy i pisma jako dwóch

postaci języka, a także sztuki 5 ) , historii (ma świadomość kształtowania przyszłości oraz pamięta o

swej przeszłości gromadząc wiedzę dla przyszłych pokoleń) oraz religii (bowiem żadne zwierzę nie

modli się). Człowiek jest także świadom czasu i przemijania; chce zapełniać swój czas i ma

poczucie trwonienia go (zwierzę nie denerwuje się, że nie ma na coś czasu). Potrafi też marzyć i

wspominać, a więc wykraczać poza swój aktualny czas. Ja jako człowiek „... transcenduję stale to,

co istnieje w każdorazowej teraźniejszości, jak gdyby w jakiś sposób istniało nie tylko to, co

teraźniejsze, ale i to, co przeszłe, i to, co przyszłe.” 6

Dla Karla Jaspersa kryterium bycia człowiekiem jest zdolność do filozofowania: „Drogą

myślącego człowieka jest filozofujące życie. Filozofowanie należy zatem do istoty człowieka. Jest on

jedyną istotą w świecie, której w istnieniu objawia się byt.” 7 i która jest otwarta na szyfry

transcendencji. Człowiekowi intelekt służy przecież nie tylko do obmyślania sposobów na

przetrwanie, ale również, a może nawet przede wszystkim, do tworzenia abstrakcyjnych pojęć i

wzniosłych idei, do zastanawiania się nad sobą, nad życiem i jego sensem, do wykraczania poza

materię i prób szukania Boga, do wyznaczania granic moralności; bowiem człowiek i jego życie

wpisani są w piramidę potrzeb Maslowa: jeśli się zaspokoi podstawowe potrzeby fizjologiczne, to

wówczas można zająć się zaspokajaniem potrzeb wyższych. Bo przecież - jak mawiał Witkacy -

„Ludzie nie są znowu tak wielkim bydłem i bez idei żyć im trudno.”

Polemiczne do Mirandoli stanowisko zajmuje Jan Szczepański, który rys charakteryzujący

człowieka widzi nie w zdolności do rozwoju i przekraczania dotychczas osiągniętych form, ale w

jego przeciętności. Uznając dwubiegunowość człowieka, który znajduje się w sytuacji nieustannego

wyboru pomiędzy dobrem a złem, pisze on: „I w tym właśnie widzę istotę człowieczeństwa (...).

Cytuję za: N. Gładziuk: O obrotach pieniądza. „Teksty” 1981, nr 2, s. 38.

R. Ingarden: Człowiek i jego rzeczywistość. [ w tegoż:] Książeczka o człowieku. Kraków 1987, s. 29.

Chociaż znany jest pewien ptak (altannik), który, aby „popisać się” przed samicą - układa z kwiatów, liści i nasion

kompozycje, które nie służą żadnemu praktycznemu celowi!

R. Ingarden: Człowiek i czas. [ w tegoż:] Książeczka ... op. cit., s. 48.

K. Jaspers: Wykład trzeci. Człowiek. Tłum. D. Lachowska [w tegoż:] Wiara filozoficzna. Toruń 1995, s. 54.

Samobojcy - outsiderzy czy grzesznicy_ebook.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: