Metody, ćwiczenia, zadania.doc

Spis treści

ĆWICZENIE 1

Organizacja zajęć. Przepisy BHP w pracowni chemicznej.

Regulamin porządkowy obowiązujący w laboratorium.

1. Zajęcia w laboratorium powinny odbywać się jedynie pod nadzorem pracownika uczelni.
2. W czasie wykonywania ćwiczeń studenci powinni ściśle podporządkować się poleceniom prowadzącego ćwiczenia.
3. Prowadzący zajęcia w laboratorium ma obowiązek zapoznania studentów z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.
4. Student może przystąpić do wykonywania ćwiczeń jeśli zaliczy wiadomości z zakresu BHP.
5. Podczas pracy w laboratorium studenci powinni być ubrani w fartuchy laboratoryjne.
6. Studenci mają obowiązek uporządkowania stanowiska pracy po zakończeniu ćwiczeń.
7. W przypadku uszkodzenia sprzętu i aparatury studenci powinni powiadomić o tym prowadzącego ćwiczenia.
8. Palenie tytoniu oraz spożywanie posiłków w laboratorium jest bezwzględnie zabronione.
9. W razie zaistnienia wypadku prowadzący zajęcia ma obowiązek udzielić pierwszej pomocy, zabezpieczyć miejsce wypadku oraz powiadomić kierownika zakładu i służby BHP.

W razie potrzeby wezwać pogotowie ratunkowe.

ĆWICZENIE 2.

Podstawowy sprzęt laboratoryjny. Wagi i ważenie.

Zakres teoretyczny:

1.      Sprzęt metalowy, drewniany, porcelanowy, gumowy i z tworzywa sztucznego.

2.      Sprzęt szklany.

3.      Naczynia miarowe i ich użytkowanie.

4.      Rodzaje wag i ich charakterystyka.

5.      Zasady poprawnego ważenia na wadze technicznej i analitycznej.

Ze sprzętem labolatoryjnym (wyglądem, budową i przeznaczeniem) studenci zapoznają się na zajęciach.

Wagi i ważenie.

Ważenie polega na określaniu masy określonej substancji. Do tego celu używa się różnego rodzaju wag. Wielkościami charakteryzującymi wagę są: nośność wagi oraz jej czułość bezwzględna i względna.

·         Nośność wagi jest to największe dopuszczalne jej obciążenie, które nie spowoduje odkształcenia belki i zniszczenia tego urządzenia.

·         Czułość bezwzględna jest to najmniejsza masa, która umieszczona na szalce spowoduje wychylenie się wskazówki z położenia zero.

·         Czułość względna jest to stosunek czułości bezwzględnej do całkowitego obciążenia wagi w danym momencie.

Podział wag w zależności od czułości

·         Zwyczajne 5-10kg - czułość 1g.

·         Techniczne (laboratoryjne) 100g-1kg – czułość 10mg.

·         Analityczne do 200g – czułość 0,1mg.

·         Mikroanalityczne 1-3g czułość 0,001mg.

Zasady prawidłowego ważenia.

·         Waga powinna znajdować się w miejscu, które zapewnia jej ochronę przed niszczącym działaniem atmosfery laboratoryjnej. W celu zabezpieczania wagi przed wstrząsami ustawia się ją na stabilnym, dobrze wypoziomowanym stole.

·         Nie wolno wagi obciążać powyżej wskazanej nośności wagi.

·         Przed użyciem wagi należy koniecznie ją „wyzerować” – ustalić punkt zerowy.

·         Podczas odczytywania wahań wagi drzwiczki powinny być całkowicie zamknięte w celu uniknięcia zakłóceń spowodowanych prądami powietrza.

·         Nie wolno kłaść niczego na szalkach dopóki waga nie jest wyłączona (zaaretowana). Zarówno przedmiot ważony jak i odważniki należy umieszczać na środku szalek. Na szalkach nie wolno umieszczać przedmiotów gorących, zbyt zimnych i mokrych.

·         Substancji ważonych nie wolno umieszczać bezpośrednio na szalkach. Do tego celu należy używać naczyń wagowych, tygielków lub szkiełek zegarkowych.

·         Zaaretowywanie i odaretowywanie wagi należy robić ostrożnie, płynnym ruchem.

·         Nakładanie i zdejmowanie z szalek przedmiotów ważonych i odważników należy robić przy zaaretowanej wadze. Odważniki należy nakładać i zdejmować z szalek za pomocą szczypczyków.

·         Po zakończeniu ważenia należy sprawdzić czy waga jest unieruchomiona, odważniki zdjęte z szalek i drzwiczki zamknięte.

ĆWICZENIE 3. i 4.

Stężenia procentowe, molowe; przeliczanie stężeń – zadania.

Zakres teoretyczny:

1.      Pojęcie mola, masy molowej, gęstości.

2.      Definicja pojęcia stężenia procentowego i molowego.

Przygotowywanie roztworów o określonym stężeniu procentowym i molowym.

Zakres teoretyczny:

1.      Technika przygotowywania roztworów o stężeniu procentowym i molowym.

2.      Pomiar gęstości roztworu przy pomocy aerometru.

Mol

Jest jednostką liczebności substancji (liczba cząstek) równa liczbie atomów zawartych w masie 0,012 kg węgla-12.

Masa molowa

Wielkość fizyczna wyrażona w gramach; jest równa liczbowo masie atomowej lub cząsteczkowej.

Gęstość

Gęstość roztworu to stosunek masy tego roztworu do jego objętości – ilość gramów danej substancji w 1 ml roztworu

[g/ml]

Stężenie roztworu określa zawartość substancji w jednostce masy lub jednostce objętości. Najważniejsze są dwa rodzaje stężeń: stężenie procentowe i stężenie molowe.

Stężenia procentowe.

Najczęściej określa się stężenie w procentach wagowych (% m/m), jest to liczba gramów danej substancji zawarta w 100 gramach roztworu.

CP – stężenie procentowe [%]

ms – masa substancji [g]

mr – masa roztworu [g]

100% - mnożnik

Masa rozt...