ZABAWY TWORCZE ROZWIJAJACE MOWE I MYSLENIE
Zabawy rozwijające koncentrację uwagi:
J Słuchaj uważnie
Dzieci siedzą w kole. Kilkoro z dzieci jest wybraną postacią z opowiadania, które nauczyciel zaczyna opowiadać. Jeżeli dziecko rozpozna postać, którą prezentuje, obiega siedzące dzieci w kole i wraca na swoje miejsce. Nauczyciel stara się tak opowiadać, aby każde dziecko miało możliwość wystąpienia.
J Pilot w samolocie
Nauczyciel wybiera dwoje dzieci. Jedno jest pilotem samolotu i ma zamknięte oczy, natomiast drugie odgrywa role kapitana wieży kontrolnej i za pomocą słów kieruje samolotem, aby bezpiecznie wylądował na lotnisku. Pilot musi maksymalnie się skoncentrować, poruszając samolot między ustawionymi na dywanie przeszkodami.
J Kacper mówi wam
Nauczyciel wybiera jedno dziecko, które będzie Kacprem, a reszta dzieci będzie go naśladować. Przed pokazaniem kolejnej czynności Kacper wypowiada słowa: Kacper mówi wam np. klaśnijcie nad głową. Jeżeli Kacper nie poprzedzi czynności magicznymi słowami, wówczas dzieciom nie wolno go naśladować. Które z dzieci się pomyli odpada z gry.
J Wprawki pantomimiczne
Zabawa wymaga ciszy i koncentracji uwagi. Nauczyciel zaprasza dzieci do inscenizowania różnych scenek rodzajowych, np. przechodzimy ostrożnie po oblodzonej kładce, wspinamy się na wysoką skałę, chodzimy po kamieniach, dekorujemy tort, omijamy kałuże itp.
J Sufit - podłoga
Dzieci chodzą po sali. Na hasło „sufit” dzieci stoją wyprostowane z rękami uniesionymi do góry, na hasło „podłoga” dzieci kucają z rękami na podłodze.
J Czarodziejski worek
Dzieci siedzą w kole. W środku koła leży worek. Znajdują się w nim po dwie takie same zabawki. Dzieci po kolei wkładają rękę do worka i wybierają po jednej zabawce. Na podstawie dotyku odgadują, co to jest, nazywają zabawkę, a potem wyjmują ją sprawdzają, czy się nie pomyliły. Następnie kładą zabawki do przygotowanych obok kół w taki sposób, aby dobrać je parami.
J Personifikacja
Nauczyciel wspólnie z dziećmi wybiera przedmiot znany dzieciom z życia codziennego np. krzesło i razem nadają mu jak najwięcej ludzkich cech. Nauczyciel naprowadza dzieci pytaniami: co krzesło robi, gdzie mieszka, kogo lubi, jak spędza czas, jak się zachowuje itp.
J Kim jestem?
Dzieci losują kartoniki z różnymi postaciami np. żaby, króla, dziewczynki itp. Każde z dzieci ruchowo lub werbalnie przedstawia daną postać.
J Skojarzenia
Nauczyciel prezentuje dowolny obrazek pytając dzieci z czym im się kojarzy. Dzieci podają swoje skoja-rzenia lub tworzą rysunki, np. Co kojarzy mi się z latem? Dzieci swoje skojarzenia mogą rysować w formie małych piktogramów dookoła obrazka wyjściowego.
J Znana postać
Nauczyciel zaczyna opowieść opisując dzieciom znaną postać bajkową np. Kopciuszka. Podczas opowia-dania za każdym razem dodaje jedno zdanie na temat tej postaci. Zadaniem dzieci jest jak najszybciej odgadnąć o jaką postać chodzi.
J 100 określeń
Dzieci próbują definiować znane przedmioty codziennego użytku. Jak myślicie, jak moglibyśmy nazwać stół? W odpowiedzi jedna z cech powinna być wyabstrahowana np. stół to olbrzym na szczudłach, to wiel-ka deska na 4 nogach, to kolega ławy itp.
J Wymień 5 przedmiotów
Dzieci ustawione w kole, przy dźwiękach muzyki podają sobie piłkę. Gdy muzyka umilknie dziecko, które jest w posiadaniu piłki losuje z czarodziejskiej kuli jedną z liter. Ma wymienić 5 przedmiotów zaczynających się na podana literę, a piłka krąży dalej po kole. Gdy piłka wróci do dziecka, a ono nie wymieni 5 przedmio-tów daje fanta.
J Magiczna plama
Każde dziecko otrzymuje kartkę, którą składa na połowę. Na jedną połowę kartki wyciska kilka kropel tuszu i przykłada druga połową dokładnie przyciskając. Po rozłożeniu kartki ma dwie identyczne plamy. Próbuje porównać z czym mu się plama kojarzy. Potem obrysowuje pisakiem wyobrażoną postać doryso-wując inne charakterystyczne elementy postaci.
J Magiczny przedmiot
W czarodziejskim woreczku znajduje się kilka przedmiotów trudnych do identyfikacji. Za pomocą dotyku dzieci mają odgadnąć nazwę przedmiotu i podać do czego on służy.
J Kto cię wołał?
Dzieci siedzą po turecku w kole, jedno dziecko siedzi na kolanach u nauczyciela, nauczyciel zakrywa mu oczy a któreś z dzieci go woła. Pytamy „kto cię wołał?” Dziecko musi zgadnąć, potem osoba która wołała zajmuje jego miejsce.
Zabawy ćwiczące pamięć:
J Podaj kolejność
Za parawanem jest zgromadzonych kilka przedmiotów. Nauczyciel odsłania parawan, dzieci przyglądają się przedmiotom zapamiętując ich kolejność. Nauczyciel ponownie zasłania parawan a zadaniem dzieci jest wymienić przedmioty w kolejności. Utrudnieniem może być podanie koloru każdego z przedmiotów.
J Co się zmieniło?
Dzieci siedzą w kole. Wybrane dziecko wychodzi z sali, a pozostałe dzieci zmieniają coś w swoim wyglą-dzie (kilkoro dzieci). Wybrane dziecko ma znaleźć różnice w wyglądzie dzieci.
J Powiedz, co schowaliśmy?
Nauczycielka pokazuje dzieciom zgromadzone przedmioty. Dzieci je nazywają. Jedno z dzieci opuszcza salę. Pozostałe dzieci chowają jeden przedmiot. Zgadujący powraca i przygląda się rozłożonym przedmio-tom. Na pytanie dzieci: „Powiedz co schowaliśmy?” szukający odpowiada podając nazwę przedmiotu. Po czym szuka ukrytego w pobliżu przedmiotu.
J Dobieranie kapciuszków
N. opowiada dzieciom historyjkę o krasnoludkach - figlarzach, które pomieszały wszystkie pary bucików. Całe szczęście krasnoludki potrafią także pomóc i w związku z tym rano wróciły do przedszkola, żeby po-móc w uporządkowaniu kapciuszków.
Dwoje wskazanych dzieci opuszcza salę (otrzymują one kolorowe, krasnalkowe czapki). Pozostałe dzieci tworzą koło i siadają, nauczycielka wybiera te pary kapci, których wygląd jest odmienny. Dzieci zdejmują je i ustawiają pomieszane w środku kółka. Gdy wszystko jest przygotowane wchodzi dwóch krasnoludków. Każdy z nich bierze jeden kapeć i wyszukuje do niego parę wśród pozostałych. Po dobraniu pary krasnoludek staje naprzeciwko dzieci i mówi: „Mam dziś kłopot - kłopot wielki, komu oddać pantofelki”. Dziecko do którego należą kapcie podnosi się z miejsca i dziękuje krasnoludkowi za pomoc.
J Zapamiętaj
Dzieci siedzą w kole. Wybrane dziecko wykonuje jeden prosty ruch np. kiwa głową. Kolejne dziecko powtarza ruch kolegi i dodaje swój. Następne dziecko powtarza ruchy kolegów dodając swój ruch. Zabawę prowadzimy z niewielką ilością dzieci.
J Wyliczanki
Człowiek może mieszkać w...
Człowiek może siedzieć w...
Narzędziem pracy człowieka jest...
J Dopasuj
Dzieci siedzą w kole i przyglądają się sobie. Jedno z dzieci stoi tyłem do środka koła. Nauczyciel wskazuje jedna osobę, którą wszyscy będą opisywać (wygląd zewnętrzny). Dziecko stojące tyłem ma odgadnąć, o kogo chodzi.
Zabawy wspomagające wyobraźnię i rozwój mowy
J Kuferek skarbów
Nauczyciel wyciąga z kuferka zgromadzone w nim przedmioty i pokazuje dzieciom. Zadaniem dzieci jest odgadnąć do czego służy każdy przedmiot. Następnie dzieci wymyślają inne zastosowanie znanych na co dzień przedmiotów.
J Bombki (rozróżnianie kolorów)
Każde dziecko ma na ubranku przyklejoną bombkę. Grupę można podzielić na 3 kolory: żółty, czerwony, zielony. W trzech miejscach sali prowadzący przykleja duże bombki w tych samych kolorach. Przy akom-paniamencie bębenka dzieci biegają a przy akompaniamencie trójkąta - szukają dużej bombki w danym kolorze. Po odnalezieniu przez dzieci dużej bombki prowadzący może zmienić położenie dużych bombek.
J Snuj się, snuj bajeczko
Nauczyciel wprowadza nastrój i zaczyna opowiadać wymyśloną bajkę np. dawno, dawno temu, za lasem, w maleńkiej chatce mieszkała dziewczynka... Kolejne dziecko opowiada dalej dodając jedno swoje zdanie itd. Na zakończenie dzieci podejmują próbę odtworzenia całej bajki. Mogą odegrać ją w formie dramy, scenki rodzajowej lub pantomimy.
J Teatr małego aktora
Dzieci podzielone na kilka grup. Każda z grup otrzymuje zadanie do wykonania, a polega ono na wymyśle-niu i przedstawieniu krótkiej historyjki na podany przez nauczyciela temat np. zakupy w sklepie, wizyta u lekarza itp. Grupy nie mogą się ze sobą kontaktować. Dla pełniejszego wyeksponowania granej roli mogą skorzystać z przygotowanych wcześniej przez nauczyciela rekwizytów. Następuje prezentacja poszczegól-nych grup, a pozostali uczestnicy odgadują miejsce akcji lub tytuł prezentowanej bajki czy opowieści.
J Skarbnica
Zabawa polega na wymienianiu słów według określonych wymogów treściowych. Dzieci wymieniają rzeczy - obiekty np. tylko białe (śnieg, mąka, cukier itp.). Następnie nauczyciel dodaje kolejne kryterium: wymień rzeczy lub obiekty białe i miękkie itp. Nauczyciel może podawać różne kryterium w zależności od opraco-wywanej tematyki.
J W krainie fantazji
Dzieci zastanawiają się, gdzie chciałyby się przenieść: w przeszłość lub w przyszłość. Nauczyciel podpo-wiada, że aby się tam przenieść, należy użyć swojej wyobraźni. Tam każde dziecko zobaczy siebie, co robi, kto tam jest, jak wygląda kraina, jak się tam czuje itp. Dzieci opowiadają o swojej krainie fantazji, mo-gą też przedstawić ją w formie plastycznej.
J Podobieństwa i różnice
Dzieci dobierają się dwójkami i losują pojęcia przeciwstawne np. bogaty-biedny, wysoki-niski, słodki-kwaśny, wolny-szybki itp. Każda z par ma zaprezentować wylosowane pojęcie. Zadaniem pozostałych uczestników jest odgadnięcie, o jakie pojęcie chodziło.
Agashi