3- Sprzet ratowniczy i podreczny sprzet gasniczy.pdf

SPRZĘT RATOWNICZY I PODRĘCZNY SPRZĘT GAŚNICZY

Ze względu na przeznaczenie sprzętu ratowniczego rozróżniamy następujące jego grupy:

- tnący,

- burzący,

- podnoszący i rozpierający,

- specjalny,

- ewakuacyjny.

Sprzęt tnący to różnego rodzaju narzędzia o różnym sposobie pracy. Przeznaczony jest do

wykonywania cięć ratowniczych w konstrukcjach stalowych, drewnianych i innych

materiałach mających na celu ratowanie ludzi z zagrożonych pomieszczeń względnie

likwidowanie skutków zagrożeń miejscowych.

Do sprzętu tego można zaliczyć przede wszystkim: narzędzia hydrauliczne -nożyce

hydrauliczne umożliwiające cięcie prętów i elementów cienkościennych, gdzie siła tnąca jest

w granicach 31 ton (300 kN), rozpieracze hydrauliczne maksymalna siła rozpierająca około

15 ton (150 KN). Pozwala to na cięcie ciężkich płyt metalowych, okrągłych prętów

stalowych 25 mm,listw metalowych 100 x 10 mm, rur 60 mm, 3 mm grubości profili prosto-

kątnych.

Ciśnienie robocze w hydraulicznych urządzeniach ratowniczych wynosi 75 MPa.

W skład sprzętu tnącego zaliczamy również piły tarczowe, które mają wymienną tarczę

tnącą i dzięki temu można przy ich użyciu ciąć beton, stal lub stosując tarczę z wkładką

widłową oba te materiały jednocześnie. Stosowane są piły z tarczami o średnicy 12 cali, 14

cali, 16 cali pozwalające wykonywać cięcia na głębokość od 100 -145 mm.

Sprzętem, który jest na wyposażeniu samochodów ratownictwa technicznego są również

pilarki łańcuchowe. Wykorzystywane są do cięcia drewna. Napęd tych urządzeń stanowią

silniki spalinowe lub elektryczne. Łańcuch tnący zwykły można zastąpić łańcuchem

ratowniczym, który posiada specjalne wzmocnione zęby i wtedy bez przeszkód przecinamy

drewno, w którym znaj dują się gwoździe, druty. Pilarki wyposażone są w skuteczny układ

antywibracyjny oraz w hamulec błyskawicznie zatrzymujący łańcuch w sytuacjach

awaryjnych.

Sprzęt burzący - większości przypadków ma bardzo prostą konstrukcję. Sprzęt ten można

podzielić na trzy podstawowe grupy:

- sprzęt burzący typowo pożarniczy,

- sprzęt, który nie jest typowo pożarniczy lecz zaliczany jest do sprzętu burzącego,

- sprzęt innego przeznaczenia, który może być użyty jako sprzęt burzący.

Sprzęt burzący służy do prowadzenia prac rozbiórkowych, szczególnie w czasie zdarzeń

występujących w budownictwie. Do grupy tej zaliczamy różnego typu bosaki, udarowe

młoty z napędem własnym albo udarowe młoty pneumatyczne zasilane z kompresora. Za

pomocą tego sprzętu wykonuje się otwory w stropach i ścianach, kruszy elementy

budowlane lub powierzchnie blokujące dostęp.

Wymienić można kilka typów bosaków stosowanych przez jednostki straży pożarnych, są to:

– bosak podręczny -

służy do torowania dostępu do miejsc, z których można

przeprowadzić rozpoznanie, do wyważania drzwi, okien, desek podłogowych oraz do

wykonywania drobniejszych prac wewnątrz pomieszczeń. Bosak ten odkuty jest ze stali

węglowej.Z jednego końca bosak ukształtowany jest w grot i hak, z drugiego ma stopkę,

stanowiącą uchwyt do trzymania bosaka. Stopka umożliwia ponadto wyciąganie

gwoździ, odrywanie desek, podważanie desek. Masa bosaka 5 kg, długość 1,15 m.

- bosak ciężki - służy do rozrywania konstrukcji budynków, usuwania belek i innych

przedmiotów. Obsługiwany jest w zasadzie przez dwie osoby. W razie usuwania bosakiem

ciężkich elementów, do kółka, w które jest on wyposażony przymocowuje się linkę i może

za nią ciągnąć kilka osób. Bosak osadzony jest na drzewcu długości 5 m. Masa bosaka

wynosi 12 kg. Długość bosaka 5,23 m. Bosak odkuty jest ze stali węglowej.

- bosak lekki - służy do lżejszych prac burzących, wykonywanych przez jednego człowieka.

Jest on krótszy od bosaka ciężkiego, nie posiada jarzma z kółkiem do mocowania linki.

Bosak osadzony jest na drzewcu o długości 4,2 m. Hak i dziób oraz tuleja i ogon są ze sobą

zespawane. Końce dzioba i haka są oszlifowane w całość, pomalowane lakierem

asfaltowym. Ciężar bosaka wynosi 6 kg, w tym drzewca 4 kg. Długość bosaka 4,3 m.

- bosak sufitowy - służy do prac wewnątrz budynku, jak odbijanie rynków, zrywanie

podsufitówki, przewodów. Bosak sufitowy ma dwa przeciwległe haki o małej krzywiźnie

łuków. Jeden hak odkuty jest w kształcie dzioba o zbieżnych wszystkich czterech

płaszczyznach, drugi zaś w kształcie łopatki

- kilofa o dwóch zbieżnych płaszczyznach tworzących ostrze. Bosak odkuty jest ze stali

węglowej, tuleje i ogon są spawane i osadzone na drzewcu długości 2,5 m. Metalowe części

bosaka pokryte są lakierem asfaltowym. Masa całkowita bosaka wynosi 6 kg, masa drzewca

2 kg. Długość bosaka 2,61 m, rozpiętość haka 0,24 m, szerokość 38 mm.

- bosak strzechowy - służy do rozrywania strzech, stogów, słomy i siana, rozciągania

materiałów strzępiastych, włóknistych itp. Obsługiwany jest przez dwie osoby. Zamiast

jednego haka posiada trzy, czyli jest to trójzębny hak odkuty ze stali węglowej. Trójząb,

tuieja i ogon są spawane i zabezpieczone przed korozją lakierem asfaltowym. Bosak

osadzony jest na drzewcu o długości 5,0 m. Całkowita masa bosaka wynosi 8 kg w tym

drzewca 5 kg.

- topór strażacki ciężki - służy do wykonywania prac wyburzeniowych, do wyrąbywania

belek, podłóg, drzwi, wyważania zamków itp. Jest on jakby powiększonym toporem

strażackim lekkim, wchodzącym w skład wyposażenia osobistego strażaka. Topór składa się

z głowicy i toporzyska. Głowica jest odkuta ze stali węglowej. Toporzysko wykonane jest z

twardego drewna (jesion lub dąb) o długości 0,6 m.(licząc od głowicy) masa topora 3,3 kg,

długość całkowita 0,9 m.

- łom - służy do wyważania drzwi, zrywania podłóg, rozbijania zamków, podważania desek

i wykonywania innych prac burzących. Łom ma masę 6,8 kg i 1,2 m długości. Odkuty jest z

pręta stalowego, z jednego końca zaostrzony, z drugiego spłaszczony w formie wąskiej

łopatki i odgięty od osi podłużnej pod kątem 30 °. Łopatka ma przecięcia służące do

wyciągania gwoździ, haków itp. Ostrze i łopatka łomu są hartowane. Części łomu nie

utwardzone są pomalowane lakierem asfaltowym.

- siekierołomy - uniwersalne narzędzie ratownicze (siekierołom) stosuje się do robienia

i rozszerzania otworów w ścianach, drzwiach, obudowach samochodowych lub innych

urządzeń, lub do wyważania i wyłamywania, przerąbywania lub dzielenia materiału w celu

wyswobodzenia obsługi, przewożonych osób lub uwolnienia osób uwięzionych

w zamkniętych pomieszczeniach.

– kotwica pożarnicza -

jest to typowy pożarniczy sprzęt burzący. Za jej pomocą można

wykonywać różne ciężkie prace wyburzeniowe, między innymi burzenie kominów

i grożących zawaleniem ścian, rozrywanie konstrukcji budynków, przeciąganie ciężkich

elementów itp. Kotwicę zaczepia się za element konstrukcji, który ma być zburzony

i ciągnie za łańcuch. Kotwica wyposażona jest w łańcuch dla umożliwienia wyciągania

lub burzenia elementów znajdujących się w ogniu. Współpracuje z bosakiem ciężkim.

Ma odpowiednio ukształtowaną tuleję, która umożliwia założenie jej na bosak

i zaczepienie o odpowiedni element konstrukcji z odległości 5 m. Ciężar kotwicy 5 kg,

długość łańcucha 2 m.

Sprzęt zaliczany do sprzętu burzącego to między innymi ciągarka szczękowa. Znajduje

zastosowanie do przemieszczania ciężkich przedmiotów, usuwania belek, przewracania

ścian, kominów, wyciągania pojazdów. Ciągarka szczękowa jest urządzeniem przenośnym o

masie 20 kg. Przed użyciem należy ją przymocować za pomocą specjalnego haka do

trwałego przedmiotu terenowego (drzewo, słup, belka). Natomiast przemieszczany

przedmiot należy przymocować do haka liny ciągarki, przeciągnąć linę przez mechanizm

przechwytujący i naciągnąć ją.

Nieodzownym sprzętem przy pracach wyburzeniowych są kilofy, łopaty, szufle, widły, linki

stalowe, linki holownicze z jarzmami.

Sprzętem innego przeznaczenia, ale stosowanym jako sprzęt burzący, są samochody i

ciągniki stosowane do prac wyburzeniowych w czasie akcji ratowniczych. Dźwigi

jezdniowe zamontowane na podwoziach samochodowych na kołach lub gąsienicach,

koparki, chwytaki – Fadromy. Prądy wody podawane ze sprzętu o dużej wydajności pod

wysokim ciśnieniem z pomp wysokociśnieniowych mogą spełniać z powodzeniem rolę me-

chanizmu do prowadzenia prac wyburzeniowych. Coraz częściej w akcjach ratowniczych

mają zastosowanie materiały wybuchowe. Stosuje się je do wyburzania domów,

wykonywania prac ziemnych czy rozbijania zatorów z kry lodowej.

Sprzęt podnoszący i rozpierający stanowią takie urządzenia jak: Siłowniki hydrauliczne -

umożliwiają uzyskanie dużych sił działania na element w celu pozyskania zamierzonego

efektu.

Komplety sprzętowe w tej grupie składają się: z pompy hydraulicznej napędzanej silnikiem

spalinowym lub elektrycznym albo ręczne, zestawu narzędzi w postaci - nożyc, rozpieraczy,

układów typu kombi (połączenie funkcji nożyc z ramionami rozpierającymi w jednym

narzędziu), rozpieraczy kolumnowych, hydraulicznych podnośników ratowniczych, zestawu

węży wysokociśnieniowych. Istnieje duża ilość kombinacji zastosowania tego typu

urządzeń, z możliwością wymiany na miejscu akcji końcówki roboczej np. szczęki nożyc

zastępuje się ramionami rozpieracza. Można korzystać z pomp do narzędzi ratowniczych,

gdzie mamy do czynienia z przemienną pracą dwóch narzędzi ratowniczych przy różnych

ciśnieniach roboczych względnie pracując jednocześnie dwoma narzędziami bez spadku

prędkości lub mocy. W hydraulicznych pomocniczych narzędziach ratunkowych spotkać

można nożyce do samochodu o sile tnącej 6,5 tony. Szczególnie przydatne w trakcie akcji

ratowniczej przy wypadkach drogowych, jak również przydatne w tego typu akcjach

ściskacz rur, przy sile ściskającej do 14 ton, o maksymalnej średnicy rur 60 mm. Siłowniki

hydrauliczne pozwalają również na wykonanie awaryjnego otworu ewakuacyjnego w celu

ratowania życia zagrożonych ludzi.

Stosowanie narzędzi hydraulicznych wymaga wysokich umiejętności strażaka - ratownika ze

względu na bezpieczeństwo osób ratowanych jak i ratujących. Sprzęt ten jest najwyższej

klasy światowej, stąd też wymaga dużej wiedzy w użytkowaniu i ostrożności w pracy ze

strony operatora.

Sprzęt pneumatyczny - służy do unoszenia na pewną wysokość elementów lub urządzeń. Ma

zastosowanie również do uszczelniania rurociągów, cystern, studzienek kanalizacyjnych.

W skład zestawów wchodzą poduszki, korki, butle na sprężone powietrze, reduktory

ciśnienia, sterowniki, przewody pneumatyczne oraz sprzęt dodatkowy.

Rozróżnia się dwa typy zestawów poduszek podnoszących - niskociśnieniowe

i wysokociśnieniowe oraz grupę korków.

Niskociśnieniowe poduszki przeznaczone do podnoszenia i ustawiania do pionu pojazdów

po wypadkach oraz do unoszenia cienkościennych elementów karoserii samochodów

osobowych, autobusów, furgonetek, pociągów itp. Ponieważ są bardzo elastyczne, są zdolne

do przystosowania się do każdej nierówności terenu (żwir, szyny). Mają charakterystyczny

okrągły kształt, dający optymalny rozkład ciśnienia i jednakową wytrzymałość na całym

obwodzie.

W typie niskociśnieniowym, ciśnienie powietrza w poduszkach wynosi 0,5 bara względnie

1,0 bara, a masa unoszonych ciężarów dochodzi do 16 ton (160 kN). Natomiast maksymalna

wysokoć podnoszenia wynosi 1,2 m, W typie wysokociśnieniowym ciśnienie powietrza nie

przekracza 0,8 MPa (8 bar), a masa unoszonych ciężarów dochodzi do 67 ton. Natomiast

wysokość unoszenia wynosi od 0,025 do 0,5 m. Wysokość podnoszenia można zwiększyć

stosując np. klocki drewniane.

Wysokociśnieniowe poduszki przeznaczone są do podnoszenia dużych ciężarów

(samochodów, wagonów, gruzowiska). Charakteryzują się bardzo dużą siłą, małymi

rozmiarami, płaskością (tylko 2,5 cm), ogromną szybkością i niezawodnością działania.

Zastosowanie np. dwóch poduszek jednakowej wielkości zwiększa bezpieczeństwo oraz

zapewnia równomierne i stabilne podnoszenie.

Korki pracują pod ciśnieniem roboczym 0,25 MPa (1,5 bara) i umożliwiają zatykanie bądź

uszczelnianie otworów o średnicach od 0,1 do 1,4 m. Istnieje możliwość odłączenia od

pracującej poduszki lub korka przewodów pneumatycznych, przy czym poduszka lub korek

zachowuje w dalszym ciągu swoje parametry pracy.

Należy wspomnieć o możliwości zastosowania pneumatycznych poduszek uszczelniających

do np. błyskawicznego zatrzymania przecieku kwasów, paliw lub innych chemikaliów.

Niskie ciśnienie robocze (1,5 bara) redukuje niebezpieczeństwo uszkodzenia ścian

zbiornika. Mają zastosowanie również pneumatyczne lance (klinowe i stożkowe) służące do

szybkiego jednoosobowego uszczelniania pęknięć i otworów w zbiornikach składowych

oraz cysternach. Istotną zaletą tej grupy sprzętu jest możliwość pracy zestawów w strefach

zagrożonych wybuchem względnie w miejscach trudno dostępnych.

Podnośniki śrubowe - typu kolejowego o sile podnoszenia rzędu 0,1 MN i wysokości

podnoszenia od 0,1 m do 1,2 m pozwalają podjąć działania ratownicze bez stosowania

urządzeń napędowych.

Dźwigi samojezdne, dźwigi samochodowe, podnośniki. Są to urządzenia zamontowane na

podwoziach samochodowych. Służą do przemieszczania ludzi ewakuowanych. Są

wykorzystywane przy zdarzeniach w budownictwie, katastrofach budowlanych,

technicznych, komunikacyjnych. Zakres stosowania uzależniony jest od udźwigu i pola

pracy.

Do sprzętu specjalnego zaliczyć należy:

Sprzęt oświetleniowy służący do zapewnienia właściwej widoczności na terenie akcji w

warunkach nocnych lub w miejscach o słabej widoczności. Do tej grupy sprzętu zaliczamy

latarki osobiste, agregaty prądotwórcze 220 V i 220/380 V z napędem spalinowym -

przenośne i przewoźne, przewody zasilające, najaśnice halogenowe i reflektory. Najaśnice i

reflektory mogą być montowane na rozkładanych masztach zamocowanych do nadwozi sa-

mochodów lub na przenośnych statywach (stojakach). Liczba reflektorów i najaśnic na

jednym maszcie lub statywie uzależniona jest od mocy posiadanego agregatu

prądotwórczego.

Sprzęt pływający i nurkowy - przeznaczony jest do działań na akwenach wodnych. W skład

sprzętu pływającego wchodzą: pontony, łodzie, kutry, statki, samochody, które są

dostosowane i wyposażone w sprzęt dla potrzeb grup płetwonurków.

Pontony, łodzie, które są na wyposażeniu jednostek ratowniczo-gaśniczych wyposażone są

w silniki spalinowe zaburtowe. W skład sprzętu nurkowego wchodzą między innymi aparaty

oddechowe, kombinezony mokre i suche oraz wyposażenie dodatkowe. W samochodzie

takim umiejscowiony jest agregat prądotwórczy wraz z najaśnicami do oświetlenia temu

akcji, sprężarka elektryczna lub spalinowa powietrzna do ładowania butli powietrzem,

zestaw butli zapasowych, kombinezony i sprzęt nurkowy. Przy użyciu tej grupy sprzętu

możliwe jest prowadzenie działań związanych z wydobywaniem zatopionego sprzętu,

poszukiwaniem topielców, stawianiem zapór olejowych.

W ramach JRG funkcjonują już grupy ratownictwa wodnego, które wykorzystują ten sprzęt.

Sprzęt alpinistyczny - przeznaczony do działań ratowniczych na wysokości. Stosujemy

linkowe urządzenia ratownicze w postaci Stop-chute, Rollglisa i inne urządzenia

zapewniające stałą szybkość opadania. Stosowanie technik alpinistycznych w strażach

określane jest jako samoratowanie. Ratownik musi opanować znajomość zasad mocowania

linek, węzłów, sposobów składania linek. W pożarnictwie do wykonywania zjazdów i

opuszczania ratowanych stosuje się tzw. system strażacki. Polega on na wykonaniu oplotu na

zatrzaśniku i opuszczeniu się na lince w dół. Od ilości oplotów zależy szybkość zjeżdżania

w dół. System jest o tyle niebezpieczny i coraz mniej używany, gdyż wymaga stosowania

rękawic ochronnych w celu zabezpieczenia rąk przed oparzeniem. Występuje duże

prawdopodobieństwo popełnienia błędu podczas mocowania liny. Rozwiązaniem sku-

tecznym okazała się jedna z technik alpinistycznych stosowana w samoratowaniu zwana

półwyblinką. Jest to niezawodny węzeł o bardzo prostej obdsłudze wiązany na zatrzaśniku.

Podczas stosowania tego systemu, zjazd następuje po wyprostowaniu ręki z liną do dołu,

hamowanie zaś - przez jej podnoszenie. W celu całkowitego zatrzymania należy chwycić

obie liny w jedną dłoń. Stosowanie tego systemu umożliwia też zjazd ratownika

z przymocowanym do niego ratowanym.

Metoda ratownicza, przy stosowaniu wyposażenia w postaci linki strażackiej, zatrzaśnika,

pasa strażackiego będzie stopniowo zastępowana stosowaniem odpowiednio

skonstruowanych szelek alpinistycznych. Wynika to z faktu, iż pas strażacki nie spełnia

bezpiecznych warunków samoratowania. Siła szarpnięcia, którą może wytrzymać człowiek

wynosi około 1200 kg ponadto siła ta winna być skierowana wzdłużnie w stosunku do

kręgosłupa. Spełnia ten warunek zastosowanie szelek.

Mówiąc o sprzęcie ratowniczym nie sposób ominąć takiego sprzętu jakim jest np. wór

ratowniczy. Umożliwia on ewakuację z pierwszych pięciu kondygnacji budynku. Można nim

bezpiecznie ratować ludzi bez względu na ich sprawność fizyczną.

Stosowane długości wora ratowniczego wahają się od 21000 mm - 28000 mm. szerokość w

stanie złożonym 950 mm. Długość drążków zaczepnych 1800 mm. Masa wora - 80 kg.

Podręczny sprzęt gaśniczy

Przez podręczny sprzęt gaśniczy należy rozumieć przyrządy, narzędzia, aparaty i inne

urządzenia, przy pomocy których można przystąpić do natychmiastowej akcji gaszenia

pożaru. Podręczny sprzęt gaśniczy przeznaczony jest do gaszenia pożaru w początkowej,

pierwszej fazie jego rozwoju (likwidowanie pożaru w zarodku). Z uwagi na przeznaczenie

podręcznego sprzętu gaśniczego, jego konstrukcję oraz sposób uruchamiania cechuje go

prostota i niezawodność.

Zgodnie z PN-75/M-51000 Sprzęt pożarniczy. Podział i nazwy – podręczny sprzęt gaśniczy

jest to przenośny sprzęt gaśniczy uruchamiany ręcznie, służący do zwalczania pożarów

w zarodku.

Do podręcznego sprzętu gaśniczego zalicza się następujące urządzenia:

- gaśnice,

- hydronetki,

- hydropulty,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: