Odyseja.pdf

Aby rozpocząć lekturę,

kliknij na taki przycisk ,

który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.

Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym

LITERATURA.NET.PL

kliknij na logo poniżej.

HOMER

ODYSEJA

W przekładzie:

Lucjana Siemieńskiego

Tower Press 2000

PIEŚŃ PIERWSZA

Zgromadzenie bogów.

Rady Ateny dla Telemacha

Muzo 1 ! Męża wyśpiewaj 2 , co święty gród Troi”

Zburzywszy, długo błądził i w tułaczce swojéj

Siła różnych miast widział, poznał tylu ludów

Zwyczaje, a co przygód doświadczył i trudów!

A co strapień na morzach, gdy przyszło za siebie

Lub za swe towarzysze stawić się w potrzebie,

By im powrót zapewnić! Nad siły on robił,

Lecz druhów nie ocalił: każdy z nich się dobił

Sam, głupstwem własnym. Czemuż poświęcone stada

Heliosowi 3 pojadła niesforna gromada?

Za karę bóg też nie dał cieszyć się powrotem.

Jak było? Powiedz, córo Diosa 4 , coś o tem!

Wszyscy inni, uszedłszy srogiego pogromu,

Krwawych burz i bitw morskich, wrócili do domu;

Jego tylko, serdecznie do swoich, do żony

Tęskniącego, trzymała w skale wydrążonéj

Nimfa Kalypso 5 , z bogiń najcudniejsza kształtem,

Pragnąca go małżonkiem przy sobie mieć gwałtem.

A nawet kiedy nastał w czasów kołowrocie

Ów rok, iż z woli bogów o prędkim powrocie

Do Itaki 6 mógł myśleć, to jeszcze i wtedy

Nie ujrzał swoich, końca nie widział swej biedy.

Zgoła wszystkim niebianom żal było tułacza;

Posejdon 7 sam mu tylko mściwy nie przebacza

I wciąż, póki nie wrócił do dom, ścigał w tropy.

1 Muzo

chodzi o Odysa, który brał udział w zburzeniu „świętego grodu Troi”; jego imię zostaje

wymienione dopiero w późniejszych wierszach poematu, lecz z zapowiedzi wiemy, że będzie to opowieść o

jego przygodach;

3 Helios

tu: bóg słońce, pojawia się jeszcze później pod imieniem Hyperion czyli „Idący ponad ziemią”, „Idący

górą”;

4 Dios

Dzeus, Zeus, zrodzony z Kronosa i Gai (stąd też pod imieniem: Kronida, Kronion), władca nieba i

ziemi, ojciec bogów i ludzi, jego siedzibą był Olimp; córki Diosa

muzy Pamięci; powszechnie uważane

były za dzieci Zeusa i Mnemosyne (bogini pamięci); urodziły się w Pierii lub u stóp Olimpu; każda z nich

była opiekunką jakiegoś rodzaju poezji, sztuki, czy nauki;

5 Kalypso

nimfa, mieszkanka wyspy Ogygia, Odys przebywał u niej siedem lat; nimfy były boginkami

przyrody, opiekowały się jaskiniami, lasami, źródłami i łąkami;

6 Itaka

jedna z wysp na Morzu Jońskim, naprzeciw Akermanii; nie jest do końca pewne, czy dzisiejsza Itaka

jest ową ojczyzną Odyseusza, jest jednak tak samo górzysta jak wyspa opisywana przez Homera;

7 Posejdon

bóg mórz i oceanów; opiekun żeglarzy i rybaków; syn Kronosa i Rei, a zarazem brat Zeusa i

Hadesa; wyobrażany był w rydwanie unoszącym się na falach, swoim trójzębem burzył i uśmierzał fale; w

mit. rzym.: Neptun;

podobnie jak w Iliadzie, autor zwraca się do muzy z prośbą o pomoc i natchnienie; za muzę poezji

epickiej w Grecji uznawano Kaliope czyli Pięknogłosą;

2 Męża wyśpiewaj

Szczęściem bóg ten był odszedł aż na Etyjopy

Zamieszkujące ziemi rubieże ostatnie,

A rozpadłe w dwóch ludów połowice bratnie:

Z tych jedni wschód, a zachód drudzy zamieszkali;

A gdy ci hekatombę 8 sutą wyprawiali

Z byków i kóz, Posejdon godował wraz z nimi.

Podonczas Zeus olimpski ze zgromadzonymi

W pałacu swym 9 bogami zasiadł i w te słowa

Mówił on, rodu bogów i ludzkiego głowa,

Że myśl jego Ajgistem gładkim zaprzątniona,

Którego zabił Orest, syn Agamemnona 10 .

Więc o nim myśląc, tak się ozwał w bogów radzie:

»Że też to na karb niebian człowiek wszystko kładzie,

Co dozna złego; chociaż sam swoją głupotą,

Idąc wbrew Przeznaczeniu, ugrzęza w to błoto!

Toż i ninie Ajgistos, w przekór wyrokowi,

Czyż nie porwał małżonki Agamemnonowi

I nie przywłaszczył sobie, a wracającego

Męża czyliż nie zabił? Wszakżem go od tego

Długo naprzód hamował, grożąc srogą karą

Przez czujnego Hermesa 11 , aby żadną miarą

Nie ważył się zabijać ani brać mu żony,

Gdyż przez Oresta Atryd będzie odemszczony,

Gdy ten w lata dojrzeje, zatęskni do swoich.

Tak go przestraszył Hermes, lecz napomnień moich

Nie słuchał twardy Ajgist; swoje zrobił gwałtem,

Aż dziś za wszystkie grzechy zapłacił ryczałtem«.

Więc na to mu Atene 12 rzekła sowiooka:

»Ojcze, o mój Kronidzie! Cześć tobie wysoka,

Że on zdrajca wziął karę słuszną za swe zbytki:

Oby tak każdy ginął, jak on zbrodniarz brzydki!

Za to serce się kraje, gdy na myśl mi przydzie

Ów nasz dzielny Odysej, co tyle lat w biédzie,

Siedzi tam udręczony, tęskniący za domem,

Na ostrowiu lesistym, wkoło mórz ogromem

Oblany, kędy nimfa mieszka tam urodna,

u starożytnych Greków ofiara ze stu wołów, później nawet większej liczby, składana i

poświęcona bogom;

9 w pałacu swym... Zeus

chodzi o Olimp, który był siedzibą bogów, greckie „niebo”; Olimp to najwyższa góra

w Grecji (2895m. n.p.m.), leżąca na pograniczu Macedonii i Tesalii;

10 Agamemnon

syn Atreusa i Aeropy; król Myken; dowódca Geków w wyprawie pod Troję; po powrocie z

wojny został zamordowany przez żonę Klitajmestrę i jej kochanka Ajgistosa; ojca pomścili syn Orestes i

córka Elektra;

11 czujny Hermes

zwany Kylleńskim, od miejsca swego narodzenia (góry Kyllene w Arkadii); nieśmiertelny

syn Zeusa i Mai, obdarzony sprytem i giętkim językiem, pełnił obowiązki pośrednika i posłańca bogów; w

mit. rzym.: Merkury;

12 Atene...sowiooka

córka Zeusa, według mit. wyskoczyła z jego głowy w pełnym rynsztunku; była boginią

mądrości i wojny w słusznej sprawie; opiekowała się Odysem i jego rodziną; miejscem kultu tej bogini były

Ateny, jej drzewem

oliwka zaś ptakiem

sowa, jej przydomki: Pallas, Pallada, Atene; w mit. rzym.:

Minerwa;

8 hekatomba (gr.)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: