2121_1 Zdalne sterowanie przez telefon.pdf

(625 KB) Pobierz
77849353 UNPDF
rojekty AVT
VVT
Zdalne sterowanie
przez telefon
2121
część 1
Przed dwoma miesiącami
przedstawiony był na łamach EdW
prosty sposób zdalnego sterowania
przy pomocy pilota telewizyjnego
i scalonego odbiornika kodu RC−5.
W tym miesiącu proponujemy
wykorzystanie innego, równie
interesującego sposobu zdalnego
sterowania − z pomocą kodu DTMF.
W artykule opisano
pełnowartościowy system
sterowania czterema urządzeniami
przez linię telefoniczną.
Urządzenie, nazywane dalej
odbiornikiem, pracuje na zasadzie
automatycznej sekretarki: jest
podłączone do linii telefonicznej
równolegle do istniejącego aparatu
telefonicznego.
Wystarczy z dowolnego krańca świa−
ta zatelefonować do siebie do domu uży−
wając aparatu mającego możliwość wy−
bierania tonowego; po kilku dzwonkach
nasz odbiornik “przyjmie rozmowę”
i zgłosi swoją gotowość sygnałem
dźwiękowym − wtedy wystarczy nacis−
nąć jeden lub więcej klawiszy numerycz−
nych w telefonie i urządzenie włączy lub
wyłączy sterowane urządzenia, na przy−
kład lampy oświetlenia zewnętrznego,
system alarmowy, symulator obecności
domowników, kuchenkę mikrofalową,
magnetowid, itp.
W sumie odbiornik pełni dość skom−
plikowane funkcje, jednak dzięki zasto−
sowaniu nowoczesnych układów scalo−
nych układ elektroniczny został uprosz−
czony do niezbędnego minimum i jego
budowa nie sprawi trudności. Co prawda
szczegółowe zrozumienie działania urzą−
dzenia nie jest niezbędne do jego uru−
chomienia, jednak warto zapoznać się
z jego pracą, choćby ze względu na za−
stosowane rozwiązania układowe. Poda−
ne wskazówki będą dużą pomocą dla
wszystkich początkujących konstrukto−
rów.
Opis układu
Schemat blokowy odbiornika pokaza−
no na rysunku 1
PHONE. Przychodzący z centrali sygnał
wywołania (dzwonienia) o częstotliwości
25Hz i amplitudzie kilkudziesięciu wol−
tów przechodzi przez układ wywołania
i powoduje pulsujące świecenie diody
LED zawartej w transoptorze OPT1.
Układ formujący i opóźniający decydu−
ją, po ilu dzwonkach odbiornik zareaguje
i niejako “odbierze rozmowę”. Po tym
ustalonym czasie zadziała przekaźnik
REL1, który dołączy do linii jedno z uzwo−
· zdalne sterowanie z wykorzysta−
niem dowolnego klawiszowego
aparatu telefonicznego (z funk−
cją tonowego wybierania nume−
ru)
· możliwość sterowania za pomo−
cą lokalnej klawiatury
· możliwość sterowania pracą od
jednego do czterech urządzeń
· niezależność od sieci energe−
tycznej dzięki rezerwowemu za−
silaniu z czterech ogniw R6
· pobór prądu przez układ poniżej
1µA (w spoczynku)
· prosta konstrukcja dzięki zasto−
sowaniu specjalizowanego de−
kodera DTMF
· niski koszt wykonania
rysunku 1. Linia telefoniczna podłą−
czona jest do zacisków oznaczonych
rysunku 1
E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 11/96
7
rojekty A
Projekty A
77849353.134.png
Projekty A
rojekty AVT
VVT
Rys. 1. Schemat blokowy odbiornika.
jściu bramki U1D stale utrzymuje się
stan niski. Kondensator C5 jest stopnio−
wo rozładowywany przez rezystor R7. Po
przekroczeniu dolnego progu przełącza−
nia bramki U1B, na nóżce 9 bramki U1C
pojawia się wysoki stan logiczny. Na wy−
jściu bramki U1C pojawia się stan niski,
który przez rezystor R18 otwiera tranzys−
tor T3 i podaje zasilanie na kostkę U3.
Dzięki zastosowaniu tranzystora T3 układ
w stanie spoczynku praktycznie nie po−
biera prądu (poniżej 1µA). Jest to bardzo
istotne przy korzystaniu z baterii rezer−
wowej.
Jednocześnie na wyjściu bramki U2D
pojawia się stan wysoki. Po pierwsze
spowoduje to zadziałanie przekaźnika
REL1, zaświecenie diody LED D6 i włą−
czenie w linię telefoniczną wtórnego
uzwojenia transformatora TR1. Centrala
potraktuje to jako podniesienie słuchaw−
ki w aparacie i połączy rozmowę.
W momencie zadziałania przekaźnika
na czas ustalony przez wartości C7, R11
(kilka sekund) uruchomiony zostanie tak−
że generator impulsów prostokątnych
z bramką U2A. Impulsy te o częstotli−
wości około 1kHz zostaną wysłane w li−
nię telefoniczną za pośrednictwem tran−
zystora T2. Tym samym urządzenie poin−
formuje abonenta wywołującego o swej
gotowości do przyjęcia rozkazów − syg−
nałów DTMF. Abonent wywołujący na−
ciśnie teraz w swym aparacie (pracują−
cym oczywiście w systemie wywołania
tonowego, nie impulsowego) odpowied−
nie klawisze. Przychodzące od niego syg−
nały DTMF przejdą do wejścia dekodera
U3 przez transformator TR1, kondensa−
tor C9 i rezystor R15.
Szczegółowe informacje o dekoderze
kodu DTMF − układzie scalonym typu
8880, zawarte są w artykule “Scalony
dekoder kodu DTMF” w tym numerze
EdW.
W roli transformatora separującego
układ od linii telefonicznej zastosowano
transformator sieciowy TS2/24. Spośród
popularnych dwuwatowych transforma−
jeń transformatora TR1. Odpowiada to
podniesienu słuchawki w aparacie tele−
fonicznym − centrala przestanie wysyłać
sygnały dzwonienia i rozmowa zostanie
połączona. Jednocześnie z zadziałaniem
przekaźnika REL1 podane zostanie na−
pięcie zasilające na kostkę dekodera ko−
du DTMF. W linię zostaje też wysłany
sygnał gotowości − ton ciągły trwający
1 sekundę.
Jeśli w takim stanie pracy odbiornik
odbierze z linii sygnał standardu DTMF,
wtedy na wyjściach dekodera DTMF po−
jawi się sygnał logiczny w postaci 4−bito−
wej liczby binarnej, odpowiadającej ode−
branemu znakowi. Jeśli odebrany kod
odpowiada naciśnięciu jednego z klawi−
szy numerycznych 1...8, wtedy blok de−
kodująco−pomiętający zmieni stan jedne−
go z czterech wyjść. Stany logiczne
z tych czterech wyjść sterują przekaźni−
kami wykonawczymi.
Urządzenie zasilane jest z dowolnego
zasilacza 12V 250mA, a dla całkowitego
uniezależnienia się od sieci, przewidzia−
no też zasilanie awaryjne w postaci bate−
rii 6V. Przy zasilaniu bateryjnym nie dzia−
łają wprawdzie przekaźniki wykonawcze,
ale odbiornik przyjmuje i zapamiętuje roz−
kazy odbierane z linii telefonicznej.
Szczególowy schemat ideowy odbior−
nika pokazany jest na rysunku 2
bramek U1A, U1B, U2D występuje stan
niski, na wyjściach U1D, U1C i U2A −
 stan wysoki. Warto zwrócić uwagę, że
wszystkie kondensatory elektrolityczne
w stanie czuwania są pod napięciem.
Dzięki temu są zawsze zaformowane
i nie ma obawy błędnego działania ukła−
du wskutek prądów upływu.
Przychodzące sygnały dzwonienia po−
wodują pulsujące świecenie diody trans−
optora OPT1. Aby jednak układ (podłą−
czony na stałe równolegle do telefonu)
nie reagował na przebiegi powstające
podczas wybierania impulsowego, zasto−
sowano diodę Zenera D2 oraz układ
opóźniający R4, C2. Dzięki temu, na wy−
jściu bramki U1A powinien pojawiać się
stan wysoki tylko podczas impulsów
dzwonienia. Pokazano to na rysunku 3.
Każdy przychodzący jednosekundowy
impuls dzwonienia powoduje rozładowa−
nie kondensatora C3 przez diodę D3.
Dzięki temu podczas dzwonienia na wy−
rysunku 2. Nato−
miast przebiegi w ważniejszych punk−
tach układu pokazane są na rysunkach
rysunku 2
rysunkach
3 i 4.
Właściwy dekoder kodu DTMF to kos−
tka U3. Kilka dwuwejściowych bramek
Schmitta z kostek U1 i U2 (CMOS 4093)
realizuje wszystkie niezbędne opóźnienia
i zależności logiczne.
W stanie spoczynku, na wyjściach
Rys. 3. Reakcja układu na sygnały w linii tlf.
8
E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 11/96
rojekty A
77849353.145.png 77849353.156.png 77849353.167.png 77849353.001.png 77849353.012.png 77849353.023.png 77849353.034.png 77849353.045.png 77849353.056.png 77849353.067.png 77849353.078.png 77849353.088.png 77849353.093.png 77849353.094.png
rojekty AVT
VVT
Rys. 2. Schemat ideowy odbiornika.
E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 11/96
9
rojekty A
Projekty A
77849353.095.png 77849353.096.png 77849353.097.png 77849353.098.png 77849353.099.png 77849353.100.png 77849353.101.png 77849353.102.png 77849353.103.png 77849353.104.png 77849353.105.png 77849353.106.png 77849353.107.png 77849353.108.png 77849353.109.png 77849353.110.png 77849353.111.png 77849353.112.png 77849353.113.png 77849353.114.png 77849353.115.png 77849353.116.png 77849353.117.png 77849353.118.png 77849353.119.png 77849353.120.png 77849353.121.png 77849353.122.png 77849353.123.png 77849353.124.png 77849353.125.png 77849353.126.png 77849353.127.png 77849353.128.png 77849353.129.png 77849353.130.png 77849353.131.png 77849353.132.png 77849353.133.png 77849353.135.png 77849353.136.png 77849353.137.png 77849353.138.png 77849353.139.png 77849353.140.png 77849353.141.png 77849353.142.png 77849353.143.png 77849353.144.png 77849353.146.png 77849353.147.png 77849353.148.png 77849353.149.png 77849353.150.png 77849353.151.png 77849353.152.png 77849353.153.png 77849353.154.png 77849353.155.png 77849353.157.png 77849353.158.png 77849353.159.png 77849353.160.png 77849353.161.png 77849353.162.png 77849353.163.png 77849353.164.png 77849353.165.png 77849353.166.png 77849353.168.png 77849353.169.png 77849353.170.png 77849353.171.png 77849353.172.png 77849353.173.png 77849353.174.png 77849353.175.png 77849353.176.png 77849353.177.png 77849353.002.png 77849353.003.png 77849353.004.png 77849353.005.png 77849353.006.png 77849353.007.png 77849353.008.png 77849353.009.png 77849353.010.png 77849353.011.png 77849353.013.png 77849353.014.png 77849353.015.png 77849353.016.png 77849353.017.png 77849353.018.png 77849353.019.png 77849353.020.png 77849353.021.png 77849353.022.png 77849353.024.png 77849353.025.png 77849353.026.png 77849353.027.png 77849353.028.png 77849353.029.png 77849353.030.png 77849353.031.png 77849353.032.png 77849353.033.png 77849353.035.png 77849353.036.png 77849353.037.png 77849353.038.png 77849353.039.png 77849353.040.png 77849353.041.png 77849353.042.png 77849353.043.png 77849353.044.png 77849353.046.png 77849353.047.png 77849353.048.png 77849353.049.png 77849353.050.png 77849353.051.png 77849353.052.png 77849353.053.png 77849353.054.png 77849353.055.png 77849353.057.png 77849353.058.png 77849353.059.png 77849353.060.png 77849353.061.png 77849353.062.png 77849353.063.png 77849353.064.png 77849353.065.png 77849353.066.png 77849353.068.png 77849353.069.png 77849353.070.png 77849353.071.png 77849353.072.png 77849353.073.png 77849353.074.png 77849353.075.png 77849353.076.png 77849353.077.png 77849353.079.png 77849353.080.png 77849353.081.png
 
rojekty AVT
VVT
Rys. 4. Przebiegi podczas wywoływania.
torków ten ma największe napięcie wtór−
ne (24V) i najlepiej nadaje się do takiego
celu.
Po odebraniu ważnego sygnału
DTMF, na wyjściach Q1 − Q4 kostki U3
pojawi się liczba binarna odpowiadająca
numerowi klawisza naciśniętego w apa−
racie. Jednocześnie na wyjściu oznaczo−
nym StD (nóżka 15) pojawi się dodatni
impuls, informujący że na wyjściach Q1−
Q4 znajduje się świeżo odebrany kod.
Ten czterobitowy kod podany jest na
wejście układu kostki U4, popularnego
dekodera 1 z 10 CMOS 4028. Przy naciś−
nięciu klawiszy numerycznych 1...9, na
jednym z wyjść dekodera U4 pojawi się
stan wysoki. Natomiast dodatni impuls
z wyjścia StD kostki U3 podany jest na
wejścia zegarowe CLK czterech prze−
rzutników J−K typu 4027 z kostek U5
i U6. Jak wiadomo, jeśli na obu we−
jściach J, K przerzutnika, podczas rosną−
cego zbocza na wejściu, występuje stan
niski, to stan wyjść przerzutnika nie
zmieni się. W przedstawianym układzie
wejścia J, K są połączone z wyjściami
dekodera dziesiętnego U4. W danej
chwili, stan wysoki może więc wystąpić
co najwyżej na jednym wyjściu dekodera
U4 (lub na żadnym, gdy naciśnięto w te−
lefonie cyfrę “0” albo znaki “#”, “*”).,
Jeśli podczas rosnącego zbocza na
wejściu zegarowym, stan wysoki będzie
na wejściu J, to wyjście Q zostanie usta−
wione w stan wysoki (gdy na wyjściu
Q już wcześniej był stan wysoki − nic się
tam nie zmieni). Jeśli z kolei podczas ros−
nącego zbocza sygnału zegarowego,
stan wysoki wystąpi na wejściu K które−
goś przerzutnika, to wyjście Q tegoż
przerzutnika zostanie wyzerowane − po−
jawi się tam stan niski.
Wyjścia przerzutników dołączone są
do bramek tranzystorów polowych
MOSFET T5 − T8. W zasadzie można tu
włączyć zwykłe tranzystory NPN (doda−
jąc rezystory w obwodzie bazy), jednak
celowo zastosowano tranzystory polo−
we, aby uniknąć zużycia prądu w obwo−
dach bazy. Ma to duże znaczenie, gdy
przy braku napięcia sieci system jest za−
silany z baterii rezerwowej. Dzięki zasto−
sowaniu MOSFETów, prąd w obwodzie
ich bramek nie płynie i gdy zabraknie na−
pięcia zasilającego 12V, pobór prądu
w stanie spoczynku będzie mniejszy od
1µA. Wprawdzie przekaźniki wykonaw−
cze REL2−REL5 wyłączą się, jednak sys−
tem nie zapomni stanów poszczegól−
nych przerzutników − po włączeniu zasila−
nia sieciowego właściwe przekaźniki
znów zostaną uruchomione. Przy zasto−
sowaniu zwykłych tranzystorów T5−T8,
podczas zaniku napięcia sieci, prąd
o wartości kilku miliamperów płynąłby
w obwodach przerzutników, na których
wyjściach występowałby stan wysoki.
W systemie przewidziano też możli−
wość ręcznego sterowania pracą prze−
kaźników (i dołączonych do nich urzą−
dzeń). Wykorzystuje się do tego wejścia
asynchroniczne S, R przerzutników. Dla
zapewnienia na wejściach spoczynkowe−
go stanu niskiego, konieczne jest zasto−
sowanie rezystorów R26...R33. Podanie
stanu wysokiego (uwaga! musi to być
napięcie +5V, a nie +12V!) na jedno
z wejść K1...K8 powoduje ustawieniu lub
wyzerowanie odpowiedniego przerzutni−
ka. Liczby 1...8 odpowiadają klawiszom
w aparacie telefonicznym. Numery nie−
parzyste ustawiają przerzutniki (włączają
przekaźniki), numery parzyste zerują
przerzutniki (wyłączają przekaźniki). Od−
biornik może być więc sterowany ręcz−
nie za pomocą przycisków K1...K8
umieszczonych na płycie czołowej, oraz
zdalnie z wykorzystaniem linii telefonicz−
nej i aparatu z klawiaturą.
Do monitorowania stanu poszczegól−
nych przekaźników przewidziano cztery
diody LED, dołączane między wyjścia
O1, O3, O5, O7 i dodatni biegun napięcia
zasilającego 12V.
Aby urządzenie należycie spełniało
przewidzianą funkcję, musi być wyposa−
żone w układ automatycznego rozłącze−
nia − w przeciwnym wypadku w razie po−
myłki układ zgłosiłby swą gotowość i po−
został w tym stanie na stałe, a centrala
potraktowałaby taki stan jak zwarcie linii
i abonent zostałby odłączony.
Układ odłączy się od linii telefonicznej
(puści przekaźnik REL1), gdy rozładowa−
ny podczas dzwonienia kondensator C3
naładuje się znów przez rezystor R5. Do−
datkowo zastosowano też układ rozłą−
czenia z bramką U1C. Należy zauważyć,
iż w zasadzie pracuje ona jako generator
(porównaj obwody bramki U2A). Poja−
wienie się stanu wysokiego na nóżce
9 bramki U1C uruchomi ten generator −
 po przyjęciu “rozmowy” i po czasie wy−
znaczonym wartościami R8 i C6, na nóż−
ce 10 tej bramki znów pojawi się stan
wysoki, co rozłączy połączenie i przywró−
ci układ do stanu spoczynkowego (oczy−
wiście, jeśli wcześniej nie naładuje się
C3). Pojemność kondensatora C6 musi
być odpowiednio duża, aby przed rozłą−
czeniem można było spokojnie nadać
rozkazy sterujące − wystarczającą war−
tością jest 47µF.
W urządzeniu przewidziano dość roz−
budowany układ zasilacza z diodami
D13...D17. Jest to związane z wykorzys−
taniem baterii rezerwowej.
W praktyce bateria taka jest bardzo
pożądana, bo w większości miast nasze−
go kraju nadal występują krótsze czy
dłuższe przerwy w dopływie energii elek−
trycznej. A po nawet krótkiej przerwie
przerzutniki ustawią się w jakiś przypad−
kowych stanach. Zastosowanie baterii,
w najprostszym przypadku czterech pa−
luszków R6, całkowicie likwiduje takie
niebezpieczeństwo. Nie należy tu jednak
stosować akumulatorów CdNi, tylko
dobrej jakości baterie alkaliczne. Przy po−
jemności około 2000mAh wystarczą na
rok, a ich wymiana spowodowana bę−
dzie zazwyczaj samorozładowaniem. Za−
miast baterii można też zastosować mały
szczelny akumulator ołowiowy o pojem−
10
E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 11/96
rojekty A
Projekty A
77849353.082.png 77849353.083.png
rojekty AVT
VVT
ności kilku Ah, pracujący w trybie buforo−
wym. Oczywiście będzie on dołączony
do zacisków oznaczonych 12V, a nie do
wejścia BAT 6V.
Dodatkowe tajniki układu
Ten fragment opisu nie jest niezbędny
do zrozumienia działania układu − omawia
zagadnienia dodatkowe.
Wyjaśnienia wymaga rola bramki
U2C. Została ona przewidziana po to, by
po włączeniu czy wyłączeniu odpowied−
nich przekaźników wykonawczych moż−
na było wydać rozkaz rozłączenia “roz−
mowy”. Nastąpi to po naciśnięciu
w ”wywołującym” aparacie telefonicz−
nym klawisza # (któremu odpowiada kod
dwójkowy 1100, czyli dziesiętnie 12). Po
prostu pojawienie się kodu 1100 wywoła
na wyjściu bramki U2C stan niski. Dzięki
obecności kondensatora C4, stan niski
pojawi się na chwilę także na nóżce 13
bramki U1D (nie można jednak zewrzeć
tego kondensatora, bo kostka U3 pamię−
ta na wyjściach Q1−Q4 ostatnio odebrany
kod − zwarcie C4 uniemożliwiłoby po−
wtórne zadziałanie urządzenia). Na nóżce
11 bramki U1D pojawi się stan wysoki,
co spowoduje szybkie naładowanie kon−
densatora C5 przez diodę D4 i pojawie−
nie się stanu niskiego na nóżce 9 bramki
U1C. To spowoduje powrót do stanu
spoczynku, czyli wyłączenie przekaźnika
REL1 i odcięcie zasilania U3.
Bramka U2B dekoduje dodatkowo
cyfrę “0” klawiatury, której odpowiada
kod binarny 1010, czyli 10. Sygnał ten
(aktywny stan niski) jest dostępny
w punkcie oznaczonym O.
Wyprowadzono także wyjście Q9 de−
kodera U4; należy jednak pamiętać, że na
obu tych wyjściach (9 oraz 0) stan aktyw−
ny utrzymuje się aż do odebrania następ−
nego ważnego kodu DTMF.
Niestety podczas testów okazało się,
że w układzie nie zawsze można wyko−
rzystać funkcje bramek U2C i U2B. Za−
stosowane kostki dekodera DTMF typu
UM92870A charakteryzują się pewną nie
opisaną w katalogu właściwością. Moż−
na się było spodziewać, że po włączeniu
zasilania układ zostanie wyzerowany,
czyli na wszystkich wyjściach Q1 − Q4
wystąpi stan niski (kod 0000). Niestety
tak nie jest − po włączeniu zasilania na
wszystkich czterech wyjściach występu−
je stan wysoki (kod binarny 1111, odpo−
wiadający liczbie 15). Właściwość ta
praktycznie uniemożliwia wykorzystanie
bramek U2B i U2C. Dlatego w wersji
standardowej nie należy montować kon−
densatora C4, a rezystor R6 można za−
stąpić zworą.
Wykorzystanie tych bramek w ich
przewidzianej funkcji jest jednak możli−
we, ale należy wówczas zewrzeć złącze
emiter−kolektor tranzystora T3. Tym sa−
mym układ U3 będzie stale zasilany i po−
bór prądu w spoczynku będzie wynosił
około 3...4mA (max 9mA). Ma to znacze−
nie przy zasilaniu z baterii rezerwowej.
Obwód R19, R20, T4 został przewi−
dziany do sterowania poborem prądu
układu U3 przez wykorzystanie wejścia
PDI (Power Down Input). Niestety, nie
wszystkie wersje dekodera 8870 mają
takie wejście. Przykładowo w kostce
UM92870A, używanej do prób, nóżka
6 nie jest wejściem PDI, tylko B/H (służy
do wyboru kodu wyjściowego). Tylko
w wersjach UM92870B i UM92870C,
oraz w kostce MT8870D nóżka 6 jest
wejściem PDI. Ponieważ także przy kost−
kach innych producentów można się tu
natknąć na przykre niespodzianki, w wer−
sji standardowej nóżka 6 powinna być
zwarta do masy. Obwód R19, R20, T4
można wykorzystać tylko wtedy, gdy
dysponuje się dokładnymi danymi posia−
danego dekodera DTMF.
Rezystory R21...R24 w wersji stan−
dardowej nie są stosowane. Potrzebne
są tylko wtedy, gdy przewiduje się możli−
wość sterowania przekaźnikami przez
wejścia A, B, C, D, na przykład z odbior−
nika kodu RC5 albo innego systemu,
choćby z kostkami MC145026...028, lub
UM3758. Nie jest to jednak takie proste,
bo wymaga ingerencji w obwód wejścia
TOE, sterującego wyjściami Q1−Q4 (nóż−
ka 10 U3) i w linię sygnału zegarowego
(wyjście StD, nóżka 12 U3). Na płytce
drukowanej przewidziano odpowiednie
punkty oznaczone Y oraz V.
Punkty A, B, C, D mogą też służyć ja−
ko wyjście odebranych kodów do współ−
pracy z dodatkowym układem wykonaw−
czym.
Gdyby ktoś z Czytelników samodziel−
nie zaprojektował odpowiedni układ
współpracy opisanego urządzenia z inny−
mi systemami zdalnego sterowania,
chętnie zaprezentujemy opis na łamach
EdW.
Wypada wspomnieć jeszcze o spra−
wie zasilania rezerwowego. Świeże ba−
terie alkaliczne mogą mieć napięcie
1,6...1,62V. Jeśli jako D14...D17 zastoso−
wane zostaną zwykłe 1−amperowe diody
krzemowe, to układ będzie zasilany częś−
ciowo z zasilacza, a częściowo z baterii
rezerwowej. W stanie spoczynku nie ma
to żadnego znaczenia, ale po przyjęciu
sygnału wywołania, przy napięciu czte−
rech świeżych ogniw bliskim 6,5V, z ba−
terii może być pobierany prąd rzędu
20mA. Przy nominalnym napięciu ogniw
równym 6,0V, prąd ten będzie miał war−
tość około 5mA. Jest to sytuacja w pełni
dopuszczalna, zważywszy sporadyczne
i krótkie okresy pracy urządzenia i dużą
pojemność baterii, rzędu 2Ah.
Jeśli ktoś jednak chciałby zmniejszyć
pobór prądu z baterii rezerwowej może
przeprowadzić eksperymenty i spróbo−
wać zamienić diodę D15 na diodę Schot−
tky’ego, a diody D16, D17 zastąpić czer−
woną lub lepiej podczerwoną diodą LED.
Możliwości zmian
Układ z elementami o podanych war−
tościach będzie pracował poprawnie,
jednak w szczególnych przypadkach ce−
lowe może być wprowadzenie pewnych
zmian.
Przede wszystkim dotyczy to pojem−
ności C5 i rezystancji R7. Stała czasowa
R7C5 określa, po ilu dzwonkach układ
się zgłosi. Według założeń, opisywany
odbiornik powinien być dołączony do linii
telefonicznej, równolegle do istniejącego
telefonu. Żeby nie przeszkadzał on
w normalnym użytkowaniu telefonu, na−
leży dobrać stałą czasową R7C5 rzędu
kilkudziesięciu sekund, aby odbiornik
zgłaszał się dopiero po 5...8 dzwonkach.
Gdyby natomiast odbiornik był dołączany
do linii tylko na czas nieobecności do−
mowników, można zmniejszyć pojem−
ność C5, aby układ zgłaszał się już po
1 czy 2 dzwonkach.
Gdyby przypadkiem w jakichś szcze−
gólnych warunkach okazało się, że od−
biornik podłączony równolegle do apara−
tu reaguje na sygnały wybierania impul−
sowego tego aparatu, należy ekspery−
mentalnie dobrać elementy R3, R4
i ewentualnie C2. Pomocne będzie
w tym obejrzenie przy pomocy oscylo−
skopu przebiegów na wyjściu bramki
U1A przy sygnale dzwonienia oraz pod−
czas impulsowania.
Gdyby w urządzeniu został zastoso−
wany inny transformator separujący, na−
leżałoby odpowiednio do jego przekładni
zwiększyć lub zmniejszyć wzmocnienie
wejściowego wzmacniacza kostki U3,
korygując wartość rezystora R15 (zwięk−
szenie rezystancji R15 = zmniejszenie
wzmocnienia).
Zamiast tranzystorów MOSFET, jako
T5...T8 można wlutować jakiekolwiek
tranzystory NPN, dodając w obwodzie
bazy każdego z nich rezystor szeregowy
o wartości 2,2k W . Zwiększy to jednak
spoczynkowy pobór prądu.
Piotr Górecki
REKLAMA REKLAMA
E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 11/96
11
rojekty A
Projekty A
77849353.084.png 77849353.085.png 77849353.086.png 77849353.087.png 77849353.089.png 77849353.090.png 77849353.091.png 77849353.092.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin