6
AUTOPREZENTACJA R.4
Autoprezentacja (A.)- manipulowanie wrażeniem wywieranym na innych, sterowanie odbiorem naszego wizerunku, jest integralną częścią ludzkiej natury.
=> dlaczego ludzie dokonują A.?
1. aby pozyskać pożądane zasoby (zwiększenie zysków, obniżenie strat)
2. aby zbudować pożądany obraz własnego „ja”, które po części zależy od tego jak spostrzegają nas inni;
· dlatego chętniej przebywamy z ludźmi, którzy oceniają nas zgodnie z naszą koncepcję Ja (Swan, Stein, Seroussi i Giesler, 1992).
· dlatego jesteśmy bardziej oddani współmałżonkowi, którego pinia o nas jest zgodna z naszą koncepcją Ja (Swann, Hixon i De La Ronde, 1992)
· zgodnie z pr. autopercepcji wykonujemy jakieś działanie, aby utwierdzić się w przekonaniu, że jesteśmy tacy, a nie inni (robię dowcipną uwagę => utwierdzam się w przekonaniu, że jestem dowcipny => opowiadam jeszcze więcej dowcipów)
3. aby przekazać ludziom jak chcemy być traktowani (prezentując sie w określony sposób), co z kolei ułatwia poprawna komunikację.
· często pozwalamy innym „zachować twarz” i nie demaskujemy prawdziwego wizerunku osoby. Społeczne przestrzeganie tej konwencji jest wysoko cenione przez wiele kultur, a zasada ta znana już 5-latkom
Goffman — perspektywa dramatyczna — pogląd, zgodni z którym większość interakcji można porównać do spektaklu teatralnego – przedstawienia musza rozgrywać sie według społecznie przyjętego scenariusz, aktorzy muszą znać swoje role i trzymać się ich.
=> kiedy ludzie dokonują A.?
1. Najczęściej kiedy sądzą, że są w centrum uwagi, gdy uświadomią sobie, że są osobą publiczną. Osoby szczególnie wyczulone na to jak widzą je inni to np. jedyni przedstawicielem swojej płci w grupie, fizycznie niepełnosprawni, nieprzeciętnie ładni lub otyli.
· Samoswiadomość publiczna: stopień w jakim ludzie uważają, że inni zwracają na nich uwagę. Osoby o szczególnie wysokim poziomie samoświadomości publicznej są bardzo wyczulone na to, jak widzą je inni, negatywnie reagują na odrzucenie oraz w większym stopniu koncentrują sie an własnej reputacji i pozorach
2. Obserwatorzy mają wpływ na to, czy osiągniemy swoje cele
3. Cele te są dla nas bardzo ważne
4. Przypuszczamy, że obserwatorzy oceniają nas inaczej niż byśmy chcieli.
Osoby o wysokim poziomie obserwacyjnej samokontroli zachowania autoprezentują się prawie cały czas, ciągle przejmują się własnym wizerunkiem, dostosowują swoje zachowania do potrzeb sytuacji, świetnie rozpoznają oczekiwania innych (trafnie odczytują ekspresje emocjonalną u innych, potrafią wykryć próby manipulacji), częściej osiągają pozycje przywódcze.
=> natura A. :
· Ok. 30-40% Amerykanów uważających się ze nieśmiałych codziennie doświadcza lęku społ., 2% Am. cierpi na fobie społ.
=> wykrywanie kłamstw
1. U osób obcych jest bardzo trudne (tendencja do bycia ufnym). U bliskich jest łatwiejsze, ale tylko wtedy, gdy podejrzewamy ich o oszustwo; inspektorzy celni, agenci federalni, sędziowie, psychiatrzy radzą sobie niewiele lepiej, jeśli w ogóle.
2. Najłatwiej wykryć kłamstwo po sygnałach niewerbalnych takich jak mruganie powiekami, rozszerzone źrenice, dotykanie przez mówiącego różnych części ciała, wysoki ton głosu, ale część osób jest w stanie to kontrolować, szczególnie pokerzyści, sprzedawcy i osoby o osobowości aspołecznej J.
3. Poligraf – rejestruje objawy pobudzenia fizjologicznego, w badaniach tych wychodzi się z założenia, że kłamstwo wywołuje pobudzenie fizjologiczne. Ale strach i gniew również wywołują podobne objawy fizjologiczne. Wiarygodność takiego rodzaju badania szacuje się jedynie na 25–90%. Poligraf można również oszukać przez sztuczne podniesienie poziomu pobudzenia przy odpowiedziach na pytania kontrolne (np. ściskanie zwieraczy odbytu, przygryzanie języka lub dociskanie palców stóp od podłogi). Poza tym jeśli osoba przeprowadzająca wywiad nie ma dostępu do istotnych informacji albo nie wierzy w winę podejrzanego, to wzrasta prawdopodobieństwo, że fałszywe odp badanego zinterpretuje jako świadectwo jego niewinności. Metoda mało skuteczna o os. cechujących się mały poczuciem winy i leku.
4. Nową metodą w wykrywaniu kłamstw jest badanie fal mózgowych: nasz mózg reaguje inaczej na przedmioty i fakty (np. dotyczącymi przestępstwa), z którymi zetknęliśmy się w przeszłości, ale jak dotąd nie potwierdzono skuteczności tej metody.
=> 3 cele autoprezenatcji (wizerunki) :
1. Wzbudzić sympatię (ingracjacja): stosowane strategii:
a) wyrażanie sympatii wobec innych
- komplementy (najlepiej powtórzone przez os. trzecią, os. zainteresowanej);
- Choć doszukujemy się sztuczności w komplementach, które prawią inni, sami je chętnie przyjmujemy (no cóż J) (np. Gordon, 1996)
- proszenie o rade
- sygnały niewerbalne (uśmiechanie sie, uważne słuchanie, nawiązywanie kontaktu wzrokowego)
- prawdziwy uśmiech (zadowolenia, Duchenne’a –bo opisał ten uśmiech po raz pierwszy) uaktywnia mięśnie okrężne oczu, jest bardziej regularny i trwa krócej niż sztuczny =. W 74% badani dobrze rozpoznawali oba typy uśmiechów, jednak w przypadku, gdy widziano osobę po raz pierwszy w życiu odsetek spadał do 56%
- Eckman i Friesen (czyżby panowie od em. podst? J) system kodowania aktywności mięśni twarzy (Facial Action Coding System, FACS =>FACeS J)do badania złożoności ekspresji mimicznej. FACS umożliwia pomiar ruchu mięśni twarzy. Posługuje się kasetą wideo z zarejestrowaną poruszającą się twarzą , specjaliści potrafią ocenić wielkość ruchu, napięci etc.
b) kreowanie podobieństwa:
– dopasowanie stroju, zachowania, publicznie głoszonych poglądów (najlepiej w drobnych sprawach mieć inne zdanie, aby nie wydać się nie szczerym)
c) zwiększanie własnej atrakcyjności fizycznej:
– ludzie atrakcyjni fiz. są bardziej lubiani, oceniani przychylniej, więcej zarabiają, otrzymują niższe kary i kaucje w sprawach o wykroczenie, matki zajmują się dłużej ładnymi nowordkami
d) udawanie skromności:
– ludzie, którzy umniejszają własne osiągnięcia są bardziej lubiani, niż ci którzy sie nimi chwalą, dobrze dziękować innym za pomoc, oraz wspominać o swoich słabostkach
– nie można jednak ze skromnością przesadzić (różnice kulturowe: Czarnoskórzy Amerykanie bardziej niż Biali lubią chełpliwych (domniemana przyczyna: historycznie biali mogli się chwalić za pomocą materialnych rzeczy, bo byli bogatsi, czarni natomiast musieli chwalić sie słownie, bo byli biedniejsi) ; kultury kolektywistyczne – nie uznają wywyższania się nad innych, jeśli chodzi o sukcesy grupowe – chwałą sie, odwrotnie kultury ind.)
· płeć: kobiety częściej się uśmiechają, są skromnie w miejscach publicznych,kobiety mają silniejszą potrzebę zdobycia sympatii, częściej i skuteczniej stosują w/w strategie. Kobiety są częściej nagradzane za takie zach., maja mniej testosteronu, który odpowiada za stanowczość i konfrontacje.
· potencjalni przyjaciele i osoby mające władze:
o W stosunku do przyjaciół jesteśmy skromniejsi, niż w stosunku do nieznajomych, jeśli chodzi o ocenę własnych perspektyw zawodowych, osobistych, etc; także cześciej sie uśmiechamy i prawimy więcej komplementów, staramy się atrakcyjnie wyglądać etc.
o niższe klasy społ. dopasowują swoje poglądy do panujących norm,
o prawienie komplementów pracodawcy jest 4-tym co do skuteczności sposobem osiągnięcia sukcesu zawodowego (po ilości przepracowanych godzin w tyg., stażu pracy, stanie cywilnym- osoby w związku małżeńskim odnoszą większe sukcesy)
o Sympatia szefa wpływa na 4-5% wzrost wynagrodzenia bez względu na wyniki pracy
o Ludzie o wyższych stanowiskach mogą wyświadczać innym przysługi i prawic komplementy, ale nie mogą dostosowywać swoich opinii (bo zagrażałoby to ich pozycji).
· dylemat zróżnicowanej publiczności- kiedy osoba chce sie w różny sposób, różnym osobom, ale w tym samym czasie dobrze zaprezentować. Najlepiej rozdzielić wtedy grupy odbiorców, wstrzymać się z wyrażeniem opinii do bardziej sprzyjającego momentu, lub wybrać osobę, która jest ważniejsza. Sposobem może być też użycie różnych kanałów ( np. Lizusowska rozmowa przez tel + głupie miny do kolegi) lub znalezienie kompromisu
2. uchodzić za osobę kompetentną: (autopromocja- tworzenie wizerunku os. komp.) stosowane strategie:
a) inscenizacja pokazów kompetencji
– celowe wybieranie miejsc, sytuacji w których można sie dobrze zaprezentować (zabieram nowo poznana dziewczynę do ogrodu, jeśli dobrze piele grządki i chcę sie jej tym, przypodobać:)
b) deklaracja kompetencji
– opowiadanie o swoich kompetencjach (ale ludzie, którzy sie przechwalają nie cieszą się sympatią, dodatkowo panuje przekonanie, że komp. mówią same za siebie)
– głoszenie kompetencji aprobowane jest, gdy pojawia sie na „zaproszenie” np. rozmowa kwalifikacyjna.
– Może być także wykonana przez osoby trzecia np. referencje
c) używanie rekwizytów kompetencji:
– otaczanie sie rekwizytami kojarzonymi z władzą i kompetencjami (biały fartuch medyczny, okulary, ładna wizytówka na drzwiach :)
d) szukanie wymówek i podkreślanie przeszkód:
– usprawiedliwianie się jeszcze przed podjęciem działań, służy poprawieniu swojego samopoczucia po porażce, oraz poprawieniu opinii otoczenia.
– Zasada pomniejszania – w miarę jak rośnie liczba możliwych przyczyn wydarzeń, maleje nasza pewność, że którakolwiek jest tą właściwą
– zasada powiększanie – jeśli do wydarzeń doszło pomimo wyraźnych przeszkód, to czynniki, to czynniki, które doprowadziły do jego wystąpienia, musiały być szczególnie potężne.
– Samoutrudnianie – zaprzestanie wysiłków lub tworzenie przeszkód na drodze do sukcesu; może sie pojawić, kiedy ludzie wątpią, że dotychczasowe osiągnięcia są efektem ich talentu;
ü szczególnie czynią je osoby o niestabilnej samoocenie, a także ludzie o silnej potrzebie demonstrowania własnych kompetencji;
ü mężczyźni stawiają więcej utrudnień na drodze do sukcesu; ale w przypadku obu płci tak samo jest stosowane opisywanie przeszkód na drodze do sukcesu
ü chcą uchronić niezbyt pozytywny oraz siebie przed kolejną porażką
Nieśmiałość a motywacja komp.(dążenie do skuteczności w działaniu, kiedy jest wewnętrzna mówimy o motywacji osiągnięć).
– Osoby o wys. poziomie autoprezentacji częściej przypisują sobie zasługi (Kuka, 1972), są bardziej skłonni do wysyłania sygnałów kompetencji poprzez profesjonalny ubiór w pracy.
– Ludzie nieśmiali, którzy w momencie stresu koncentrują się na sobie, odczuwając niepokój (czemu jestem taki nerwowy? Co mam teraz powiedzieć?):
ü rzadziej promują swoje komp.,
ü autoprezentacją starają się obronić przed negatywna ocena otoczenia.
ü W towarzystwie starają się obniżyć presję demonstrowania kompetencji
ü Po niepowodzeniach rzadziej zapowiadają sukcesy, czasem nawet celowo ponoszą porażkę, by zminimalizować oczekiwania żywione przez innych
ü Często zajmują pozycję niższą niż wynikałoby to z ich kompetencji
...
ewcia_a