Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne
R.2
Zasady ogólne postępowania admin. i sądowoadmin.
W postępowaniu administracyjnym prowadzonym przez organy administracji publicznej na podstawie Kodeksu postępowania administracyjnego, Ordynacji podatkowej i przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji obowiązują zasady wywodzone z przepisów Konstytucji RP, są to tzw. ZASADY NACZELNE.
· Zasada demokratycznego państwa prawnego.
Jest ona traktowana jako źródło dwóch zasad:
- prawa do procesu (jednostka może bronić swoich interesów prawnych w toku prawnie uregulowanej procedury)
- prawa do sądu (zapewniającego kontrolę działania i bezczynności administracji publicznej)
· Zasada praworządności (stanowi o jednolitości podstaw prawnych działania całej administracji publicznej)
· Zasada proporcjonalności (służy ograniczeniu do niezbędnych granic uciążliwości ingerencji administracji w sferę praw jednostki)
· Zasada równości wobec prawa (nakłada obowiązek jednakowego traktowania wszystkich podmiotów znajdujących się w tej samej sytuacji.
· Prawo do sprawiedliwego, szybkiego, jawnego procesu
· Prawo do ochrony dóbr osobistych
· Prawo do wnoszenia petycji, skarg i wniosków
· Zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego
Z Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności wywodzi się prawa jednostki mające zastosowanie do postępowania przed organami administracji publicznej.
Jest to 5 praw:
* Prawo do procesu przed organem i sporu przed sądem,
* do załatwienia sprawy w szybkim terminie
* do uzyskania informacji prawnej
* do obrony
* do czynnego udziału w postępowaniu.
ZASADY OGÓLNE KPA
I. Zasady idei stosowania prawa
A. Pierwotne:
1. Praworządności działania organu
2. Prawdy obiektywnej
3. Uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu jednostki
4. Czynnego udziału stron w postępowaniu.
B. Pochodne:
5. Pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa
6. Dwuinstancyjności postępowania
7. Trwałości decyzji administracyjnej
8. Sądowej kontroli decyzji administracyjnej
II. Zasady kultury administrowania i techniczno procesowe:
A. Zasady kultury administrowania:
9. Wpływu wychowawczego na obywateli
10. Przekonywania
11. Udzielania informacji faktycznej i prawnej stronom i uczestnikom
12. Ugodowego załatwiania spraw o spornych interesach stron
B. Zasady techniczno – procesowe:
13. Szybkości i prostoty postępowania
14. Pisemności
1) Zasada praworządności - organy administracji państwowej działają na podstawie przepisów prawa. Konsekwencją tej zasady jest postulat, że decyzje administracyjne mogą być oparte wyłącznie na ustawie oraz po drugie, że do organu prowadzącego postępowanie należy przestrzeganie, aby prawo nie było naruszone
2) Zasada prawdy obiektywnej - organy podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego. Organ nie jest, więc związany wnioskami stron i samodzielnie dąży do ustalenia prawdy obiektywnej.
3) Zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli- organ administracyjny załatwiając sprawę powinien mieć na względzie interes społeczny i słuszny interes strony. Istotne jest jednak to, że pojęcia "interesu społecznego" oraz "słusznego interesu strony" nie są zdefiniowane. W rezultacie określenie tych terminów należy do organu orzekającego. Kodeks postępowania administracyjnego stoi jednak na stanowisku priorytetu interesu społecznego nad interesem indywidualnym. Zasada ta obejmuje swoim zakresem całe postępowanie administracyjne.
4) Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu - ustawodawca nałożył na organ prowadzący postępowanie dwa podstawowe obowiązki. Organ ten ma obowiązek zapewnić stronie czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić stronie wypowiedzenie się, co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Wyjątek od tej zasady dotyczy sytuacji, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną.
5) Zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa a także świadomości i kultury prawnej obywateli - Organy administracji publicznej obowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli.
6) Zasadę dwuinstancyjności - postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Zasada ta wynika także z innych przepisów kpa w szczególności dotyczących odwołania od decyzji administracyjnej. Organ odwoławczy nie weryfikuje decyzji wydanej w pierwszej instancji a ponownie rozpoznaje sprawę. Najważniejszą konsekwencją zasady dwuinstancyjności jest to, że od każdej decyzji nie ostatecznej przysługuje odwołanie do organu wyższego stopnia nad organem, który wydał zaskarżoną decyzję.
7) Zasada trwałości decyzji administracyjnych - decyzje, od których nie służy odwołanie są ostateczne. Natomiast uchylenie, zmiana lub stwierdzenie nieważności takich decyzji oraz wznowienie postępowania może nastąpić jedynie w przypadkach wskazanych w ustawie.
8) Zasada sądowej kontroli legalności decyzji administracyjnych- decyzje mogą być na zasadach i w trybie przewidzianym w Kodeksie zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem.
9) Zasada wpływu wychowawczego na obywateli – Należy działać tak, aby pogłębiać świadomość i kulturę prawną obywateli. Należy wskazywać obowiązujące przepisy i stosować je w działaniu organów administracji publicznej.
10) Zasadę przekonywania organy administracyjne powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi się kierują przy załatwianiu sprawy, aby w ten sposób w miarę możliwości doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania środków przymusu. Zasada przekonywania rozciąga się na wszystkie przepisy postępowania administracyjnego i jako taka nie stanowi instytucji prawnej. Zasada ta przejawia się także w motywowaniu uzasadnienia decyzji administracyjnej.
11) Zasada udzielania informacji faktycznej i prawnej stronom i uczestnikom,
Organ administracyjny ma obowiązek należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków, które są przedmiotem postępowania. Oprócz tego, na organach administracyjnych spoczywa obowiązek dbania o to, aby strony i inni uczestnicy postępowania nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa. W tym celu organy mogą udzielać niezbędnych wskazówek i wyjaśnień.
12) Zasada ugodowego załatwiania spraw o spornych interesach stron. W takiej sytuacji sprawy mogą być załatwiane w drodze ugody administracyjnej zawartej przed organem, przed którym sprawa się toczy. Mało tego, organ administracyjny ma obowiązek nakłaniania stron do zawarcia takiej ugody. Każda ze stron posiada, więc prawo do załatwienia sprawy w formie ugody administracyjnej. Zawarcie ugody administracyjnej uzależnione jest jednak od spełnienia dwóch przesłanek: w postępowaniu musi brać udział kilka stron, (co najmniej dwie), postępowanie musi mieć charakter sporny.
13) Zasada szybkości i prostoty postępowania - jest jedną z najważniejszych zasad tego postępowania. Od szybkości postępowania zależy nieraz realizacja określonego prawa strony. Przewlekłość postępowania podważa stabilność obrotu prawnego oraz zawyża koszty postępowania. KPA nakłada na organy administracyjne obowiązek szybkiego i wnikliwego działania, nakazując im przy tym posługiwanie się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Natomiast sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwiane niezwłocznie.
14) Zasadę pisemności - sprawy należy załatwiać w formie pisemnej. Pisemność postępowania administracyjnego odnosi się do wszystkich czynności dokonywanych w jego toku, a nie tylko do czynności kończących postępowanie. Sprawy mogą być jednak załatwiane w formie ustnej:
¨ Interes strony za tym przemawia,
¨ Przepis prawny się temu nie sprzeciwia.
Fakt ustnego załatwienia sprawy powinien być uwidoczniony w aktach sprawy w formie protokołu lub w formie podpisanej przez stronę adnotacji.
ZASADY OGÓLNE KPA STOSOWANE W POSTĘPOWANIU EGZEKUCYJNYM
Czynności egzekucyjne wykonywane są w celu wykonania z zastosowaniem przymusu państwowego obowiązków wynikających z decyzji lub postanowień organów administracji publicznej lub tez ustanowionych bezpośrednio w przepisach prawa.
Nie wszystkie 14 zasad ogólnych kpa będą mogły być zastosowane w postępowaniu egzekucyjnym.
NIE STOSUJE SIĘ
- zasady ugodowego załatwiania spraw
- zasady trwałości decyzji adm. (bo organ egzekucyjny podejmuje tylko postanowienia)
- zasady sądowej kontroli decyzji adm. (z tego samego powodu)
STOSUJE SIĘ Z UWZGLĘDNIENIEM „ODPOWIEDNIOŚCI”:
- zasadę prawdy obiektywnej
- zasadę uwzględniania interesu społecznego i interesu jednostki
- zasadę czynnego udziału stron w podstępowaniu
- zasadę przekonywania
STOSUJE SIĘ BEZPOŚREDNIO:
- zasadę praworządności
- zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa
- zasadę wpływu wychowawczego na obywateli
- zasadę szybkości i prostoty postępowania.
- zasadę pisemności
ZASADY OGÓLNE POSTĘPOWANIA PODATKOWEGO
Zasady ogólne postępowania podatkowego zawarte są w art. 120-129 Ordynacji podatkowej.
1. ZASADY IDEI STOSOWANIA PRAWA
A. Pierwotne zasady
1. Praworządności
3. Czynnego udziału stron w postępowaniu
B. Pochodne zasady:
4. Jawności postępowania dla jego stron
5. Budzenia zaufania do organów podatkowych
7. Trwałości ostatecznych decyzji podatkowych
2. ZASADY KULTURY ADMINISTROWANIA I TECHNICZNO PROCESOWE
A. Zasady kultury administrowania
8. Zas. przekonywania
9. Udzielania niezbędnej inf. prawnej w przedmiocie spr. Podatkowej
B. Zasady techniczno – procesowe
10. Zas. szybkości i prostoty postępowania
11. Pisemności
W zasadach ogólnych postępowania podatkowego NIE uwzględniono:
- zasady uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli,
- zasady sądowej kontroli,
- zasady wpływu wychowawczego na obywateli
ZASADY POSTĘPOWANIA SĄDOWOADMINISTRACYJNEGO
Zasady postępowania sądowoadministracyjnego wywodzi się z ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Można wyróżnić następujące zasady:
1. Zasada równości stron i uczestników postępowania
2. Zasada dyspozycyjności (rozporządzalności)
3. Zasada kontradyktoryjności (sporności)
4. Zasada koncentracji (skupienia) materiału procesowego
5. Zasada kierownictwa sędziowskiego
6. Zasada swobodnej oceny dowodów
7. Zasada bezpośredniości
8. Zasada ustności
9. Zasada umiarkowanego formalizmu procesowego
10. Zasada prawdy materialnej
11. Zasada zwrotów kosztu postępowania
R. 5
PRZESŁANKI STOSOWANIA PRZEPISÓW K.P.A.
1. Postępowanie ogólne
Rozróżniamy 4 przesłanki pozytywne stosowania przepisów, które muszą wystąpić łącznie:
- postępowanie w sprawie będzie prowadzić organ administracji publicznej
- sprawa pozostaje we właściwości tego organu (rzeczowej, miejscowej, instancyjnej)
- sprawa ma charakter indywidualny
- przepisy dają podstawę do rozstrzygnięcia sprawy przez wydanie decyzji administracyjnej
Przesłanki negatywne wyłączają spod mocy obowiązującej kpa:
- s...
dawid_kowalski1