Wykonała PAULINA CHRUPEK J 317
KONIE
1.
Identyfikacja i opis
Identyfikacja źrebięcia przy matce
Opis konia
-słowny- określający pisemnie maść, odmiany i cechy szczególne konia
- diagram –graficzne kazanie znaków przedstawianych słownie
Obie części muszą być dokładne
Obowiązkowa identyfikacja konia:
- znakując konie można poznać dokładniej strukturę pogłowia wprowadzić system informatyczny na podstawie bazy danych która ułatwi prowadzenie racjonalnej polityki hodowlanej i rozrodczej
- umożliwi eliminacje z chowu ogierów nieuznanych tzw. dzikich. Co przyczynia się do podniesienia wartości genetycznej pogłowia
-wyposażenie konia w dowód tożsamości czyli paszport konia
-zapobiega zamianom i „podstawieniu” przez inne zwierze w handlu, sporcie, eksporcie
- umożliwia identyfikacje zwierząt podanych ubojowi w przypadku stwierdzenia zmian chorobowych zagrażającej hodowli krajowej
-wyeliminuje nielegalny obrót końmi w kraju u zagranicą
Płeć:
1 konieczne jest zaznaczenie czy koń jest ogierem, klaczą czy wałachem
2 Jeżeli koń został wykastrowany po wydaniu paszportu w paszporcie lekarz weterynarii powinien odnotować datę zbiegu
Rok urodzenia:
1 Jeśli Nie ma udokumentowanej daty urodzenia konia to musi ona być określona przez lekarza weterynarii na podstawie badania zębów
2 W opisie podaje się rok urodzenia a nie wiek
Wzrost:
Odległość mierzona w cm od ziemi do wierzchołka kłębu. W przypadku pony obowiązuje specjalna procedura
Maść
Uwarunkowana genetycznie – odziedziczalna i trwała – barwa ciała konia. Wyróżniamy maści pojedyncze (jednolite) i złożone (mieszane).
Maści pojedyncze:
a) siwa – sierść pokrywająca konia jest mieszaniną ciemnych i białych włosów na ciemnej, pigmentowej skórze. Wraz z wiekiem sierść jaśnieje. Hreczkowato siwe mogą mieć 3 barwy włosów w sierści, lub dwie podstawowe i tak powinny być opisane. Czysto biała barwa jest wyjątkowa;
b) gniada – brązowe zabarwienie sierści (barwa podobna do dojrzałego kasztana), przy czym grzywa i ogon, a zazwyczaj także kończyny od stawów nadgarstkowych i skokowych w dół, są czarne. Skóra pigmentowana
Wyróżniamy następujące maści gniade:
-jasnogniada;
-gniada;
-ciemnogniada;
-skarogniada;
c) kasztanowata – brązowo żółte zabarwienie sierści, przy czym ogon i grzywa są tej samej lub jaśniejszej barwy, ciemna skóra.
Wyróżniamy następujące maści kasztanowate:
jasnokasztanowata;
ciemnokasztanowata;
brudnokasztanowata;
złotokasztanowata;
d) kara – czarny pigment pokrywa całkowicie sierść, kończyny, grzywę i ogon, poza oznaczonymi białymi odmianami; skóra pigmentowana.
e) izabelowata (palomino) – zabarwienie zbliżone do koloru słabo wypieczonej bułki, grzywa i ogon znacznie jaśniejsze, prawie białe. Wyróżniamy izab. właściwą (skóra nie pigmentowna) i zwykłą (skóra pigmentowana)
f) bułana – na ciemnej skórze żółtawobrązowa sierść, podobna do koloru mlecznej kawy, ogon, grzywa i kończyny powyżej stawów pęcinowych czarne, często ciemna pręga wzdłuż grzbietu.
g) myszata – zabarwienie sierści popielate (kolor mysi), często występuje ciemna pręga przez grzbiet. Włos długi grzywy i ogona ciemniejszy, ciemniejsze kończyny
Maści złożone
h) dereszowata – na tle maści zasadniczej po całym ciele są gęsto rozsiane białe włosy. Wszystkie maści dereszowate charakteryzuje to, że głowa ma zawsze maść zasadniczą, tj. gniadą, kasztanowata lub karą bez białych włosów.
Wyróżnia się następujące maści dereszowate:
gniado-dereszowatą;
kasztanowato-dereszowatą;
karo-dereszowatą;
i) srokata – nieregularne białe plamy obok płatów innej, ciemniejszej maści. Plamy białe występują na skórze pigmentowanej
Wyróżnia się następujące maści srokate:
gniadosrokatą,
kasztanowatosrokatą,
karosrokatą,
bułanosrokatą
j) tarantowata – na tle siwej maści nieregularne maściste plamy różnej wielkości (skóra różowa).
Wyróżnia się następujące maści tarantowate:
gniadotarantowata;
karotarantowata;
kasztanowatotarantowata;
wyjątkowe i rzadko spotykane maści koni:
czapraczno-tarantowatogniada
sebrna-jabłokwita
fullbuckerool
cremello
palomino
srebrnokary
srebrnogniady
szampańska
plamisty biały
złoty
Odmiany
Uwarunkowane genetycznie, trwałe, występujące na skórze pozbawionej pigmentu, białe plamy różnej wielkości.
1. Osobliwości wszystkich odmian powinny być opisane w paszporcie konia:
- odmiany mogą być regularne lub nieregularne;
-mogą zawierać domieszkę włosów barwnych w całości, fragmentach lub na obrzeżach;
- mogą być obrysowane pasem czarnej skóry ukazującej się na obrzeżach odmiany obszar ten wydaje się przez to błękitnawy);
- gdy brak pigmentu na skórze, odmiana taka nazywa się odmianą cielistą;
2. Zawsze zaczyna się od opisu odmian na głowie, następnie kontynuuje się opis odmian na kończynach (w kolejności: L.P., P.P., P.T.L.T.) i potem opisuje resztę ciała.
GŁOWA
Opis głowy rozpoczyna się od części czołowej, następnie kość nosowa, pysk, wargi i podbródek.
Opis odmian na głowie powinien być jasny, sporządzony w powiązaniu z opisem wicherków oraz zawierać odniesienie do linii środkowej i górnej linii oczu.
PRZYKLADY ODMIAN NA GŁOWIE
a) Gwiazdka. Jakakolwiek biała odmiana na czole. Rozmiar, kształt, intensywność, położenie oraz barwne odmiany (jeśli są) na białych odmianach muszą być oznaczone. Odmiany, składające się tylko z kilku białych włosków na czole, powinny być tak opisane, a nie traktowane jako gwiazdka.
b) Kwiatek (i chrapka). Kwiatek to niewielki pęczek siwych włosów na czole.
c) Strzałka. Wąska biała odmiana biegnąca w dół pyska nie szersza niż płaszczyzna powierzchni kości nosowej. W wielu przypadkach strzałka jest kontynuacją gwiazdki i tak powinna być opisywana – gwiazdka ze strzałką. W przypadku, gdy strzałka jest wyraźnie oddzielona od gwiazdki, może być opisana jako oddzielna strzałka. Gdy nie ma gwiazdki, początek strzałki powinien być dokładnie określony. Zakończenie strzałki i wszelkie zmiany jej szerokości, kierunku i zabarwienia na białej sierści strzałki powinny być opisane, np: szeroka strzałka, wąska strzałka, skręcona w lewo.
d) Łysina. Biała odmiana pokrywająca prawie całe czoło pomiędzy oczami, przechodząca w dół przez nos aż do pyska. Wszelkie zmiany kierunku, kształtu, zabarwienia powinny być opisane
e) Latarnia (white face). Biała odmiana pokrywająca całe czoło przechodząca w dół aż do pyska i rozszerzająca się na boki.
f) Chrapka. Oddzielna biała odmiana niezależna od wcześniej opisanych, usytuowana pomiędzy lub w rejonie nozdrzy. Jej rozmiar, położenie i intensywność należy określić. Brak pigmentu określane jest jako cielista plama (flash mark), a nie jako chrapka.
g) Odmiany na wargach. Powinny być dokładnie opisane, czy zajmują całą, czy też część każdej wargi. Nie mylić z cielistą plamą.
KOŃCZYNY
-Opis odmian na kończynach powinien zachować logiczny ciąg.
-Brak odmian należy również odnotować. Wszystkie białe odmiany na kończynach muszą być dokładnie zdefiniowane, a górna granica dokładnie określona, przy czym punkt odniesienia stanowią odpowiednie fragmenty budowy konia. Użycie tak nieprecyzyjnych terminów jak “skarpetka” czy “nadpęcie” jest niedopuszczalne.
Obecność barwnych plam na białych odmianach powinna być zaznaczona. Czarne plamy na białej koronce określa się jako koronka nakrapiana.
Wszelkie zmiany pigmentu na kopytach należy odnotować, zwłaszcza, gdy koń nie ma innych cech charakterystycznych
Odmiany na kończynach
PRZYKŁADY ODMIAN NA KOŃCZYNACH:
-bez odmian
-koronka – biała plamka na koronce
- piętka
-½ pęciny
-pęcina
-½ stawu pęcinowego (nieregularna)
-powyżej ½ nadpęcia;
-½ stawu nadgarstkowego (nieregularna);
-powyżej stawu nadgarstkowego i skokowego;
TUŁÓW (KŁODA)
Wszelkie białe odmiany powinny być określone w odniesieniu do ich rozmieszczenia. Również takie stałe znaki jak blizny i ślady po odparzeniu należy oznaczyć.
WICHERKI
1. Wicherki są zmianami w ułożeniu sierści i mogą przybierać różne formy – proste, sterczące, kręcone, faliste. Ich położenie musi być jednoznacznie określone. Ich położenie na głowie określa się w odniesieniu do białych odmian, linii środkowej, górnej linii oczu, lub do pozostałych wicherków, gdy pojawią się dwa lub więcej w bliskim sąsiedztwie.
2. Wicherki na głowie i szyi muszą być zaznaczone w opisie i pokazane na diagramie (krzyżyki).
3.Jeśli koń nie ma żadnych lub bardzo mało białych odmian wicherki znajdujące się na głowie, okolicy gardła, szyi (również ukryte pod grzywą), tchawicy, rynienki jarzmowej, podramienia, piersi, brzucha, kolana, zadu, kończyn miednicznych powinny być dokładnie zaznaczone.
4. Jeżeli koń posiada kilka wyraźnych białych odmian konieczne jest oznaczenie tylko wyraźnie widocznych wicherków na ciele, poza tym na głowie i pod grzywą.
OSOBLIWOŚCI NA SIERŚCI
- siwizny: gdy białe włoski są rzadko rozmieszczone na sierści na rozmaitych częściach ciała;
- białe plamki: gdy niewielkie kępki białych włosków są nieregularnie porozrzucane na różnych częściach;
- czarne plamki: ten termin należy stosować opisując małe obszary porośnięte czarną sierścią na tle innej maści zasadniczej;
- plamistość: gdy małe, mniej lub bardziej okrągłe skupiska włosów o barwie różniącej się od maści konia są rozrzucone w różnych partiach ciała konia. Rozmieszczenie i barwa plamek powinny być oznaczone.
- pręga: utworzona z czarnych włosów pręga, biegnąca od kłębu do nasady ogona
- prążki zebroidalne czarne lub ciemne prążki najczęściej spotykane na kończynach
RÓWNIEŻ NALEŻY ODNOTOWAĆ W OPISIE:
- „piętno Mahometa” (pchnięcie lancą, palec boży) wgłębienie mięśni występujące zazwyczaj w okolicy szyi, łopatki lub piersi;
OSOBLIWOŚCI GŁOWY
-rybie oko: Termin ten powinien być używany wyłącznie wtedy, gdy brak pigmentu w tęczówce. Dotyczy to zarówno częściowego, jak i całkowitego braku pigmentu. Daje to zazwyczaj różowo-biały lub błękitno-biały odcień oka.
- nieregularności w uzębieniu: np. zgryz karpiowaty bądź szczupaczy
- złamanie nosa
- ucięte ucho i blizny po zranieniach
- inne osobliwości głowy
- piętna, tatuaże, blizny;
- występowanie włosów o różnej barwie w grzywie i ogonie
Ważne jest, aby informacje szkodliwe dla konia
nie były umieszczane ani w opisie, ani w diagramie, chyba, że są niezbędne dla identyfikacji konia.
PIĘTNOWANIE KONI
Piętna oznaczające przynależność do stadniny państwowej wykonuje się poniżej kłębu na prawym boku źrebaka, tzw. „prawym siodle”. Aby zidentyfikować konia, należy podać stadninie lub PZHK jego indywidualny numer (tzw. numer źrebięcy) znajdujący się na lewej stronie grzbietu – „lewym siodle”. Na lewej stronie szyi wykonuje się numer ewidencyjny. Na prawym udzie źrebaka wymraża się także oznaczenie jego rasy oraz wpis do księgi stadnej (tzw. piętno rasowe, inaczej piętno ksiąg stadnych). Konie z hodowli prywatnej maja wypalane tylko piętno rasowe, na lewym udzie (o ile koń jest wpisany do ksiąg zarodowych). Obecnie nie stosuje się już wypalania numerów a ich wymrażanie, co nie jest tak bolesne.
Zęby dzielą się na siekacze, kły i trzonowe.
Dorosłe ogiery i wałachy mają 40 zębów: 12 siekaczy, 4 kły i 24 zęby trzonowe.
Klacze mają normalnie 36 zębów, niekiedy jednak wyrzynają im się szczątkowe kły.
Zęby mleczne – są mniejsze, białe, nieraz z odcieniem niebieskawym,
na przedniej powierzchni korony znajduje się kilka delikatnych rowków,
przebiegających wzdłuż zęba, a szyjka jest wyraźnie ograniczona.
Zęby stałe – są żółtawe, ale z wiekiem jaśnieją, nie ma wyraźnej granicy między
koroną, a szyjką. Na przedniej powierzchni przebiega zazwyczaj głębszy rowek.
Przekrój siekacza (Kor – korona zęba; Korz – korzeń zęba; PP – powierzchnia przedsionkowa; PJ – pow. językowa; PZ – pow. zgryzu; R – rejestr; P – perełka; G – gwiazda)
ROZPOZNAWANIE WIEKU
Wiek konia rozpoznajemy po jego zębach siecznych, najpierw po wyrastaniu zębów mlecznych i ścieraniu się na nich rejestrów, następnie po zmianie zębów mlecznych na stałe i wreszcie po ścieraniu się rejestrów na zębach stałych. Wiek konia określamy po kształcie powierzchni trącej zębów, które również w miarę upływu czasu przyjmują coraz to inne formy.
ZMIANY ZACHODZĄCE NA UZĘBIENIU MLECZNYM
ZMIANY ZACHODZĄCE NA UZĘBIENIU STAŁYM
WYGLĄD UZĘBIENIA KONIA
Uzębienie w 1 roku
Uzębienie w 2 roku
Uzębienie w 5 roku Uzębienie w 10 roku
NIEPRAWIDŁOWOŚCI ZGRYZU
Zgryz karpiowaty
Zgryz szczupaczy
Zęby konia łykawego
DIAGRAM (OPIS GRAFICZNY)
Diagram należy wypełniać przy użyciu czarnego i czerwonego długopisu (odpornych na odbarwienia ,wodę i wytarcie gumką)
1. Czarny długopis - wszystko, co nie jest białe na koniu, a zasługuje na wyróżnienie, należy odnotować czarnym długopisem na diagramie
a) Wicherki
Wicherki są oznaczane krzyżykiem “x”, jeżeli wicherek jest wydłużony, pokazane jest to jako ciągła linia odchodząca od “x”. Bardzo ważne jest dokładne zlokalizowanie wicherków.
b) Czarne plamy
Czarne plamy na sierści oraz wewnątrz białych odmian lub obszarów pozbawionych pigmentu powinny być obrysowane czarną linią i pozostawione niezacieniowane.
c) Blizny
Oznaczamy strzałkami wskazującymi ich położenie.
d) Piętna
Piętna powinny być narysowane na czarno, jeżeli kształt jest nieczytelny, należy traktować je jako blizny i oznaczać strzałką.
e) Piętno Mahometa (pchnięcie lancą)
Piętno Mahometa oznaczane jest małym trójkącikiem.
f) Prążki zebroidalne
Prążki na kończynach, pręga grzbietowa, oznaczone są przez pogrubione czarne linie, narysowane zgodnie z ich przebiegiem.
g) Kasztany
Zarys kasztanów powinien być obrysowany dla wszystkich koni nie posiadających żadnych odmian lub tylko trzy i mniej wicherków. Kształt kasztanów powinien być odrysowany w odniesieniu do pionu.
2. Czerwony długopis – wszystko, co pojawia się w kolorze białym na koniu.
a) Białe odmiany
Odmiany powinny być dokładnie naszkicowane z zaznaczeniem wszelkich nieregularności.
b) Odmiany “obrysowane” ( oznaczamy je podwójną linią)– biała odmiana na obrzeżu której uwidacznia się pas czarnej skóry pokryty białą sierścią.
c) Kępki białych włosów
Kępki białych włosów lub posiwiałe obszary są oznaczane przez pojedyncze, krótkie kreski.
d) Niepigmentowane powierzchnie
Powierzchnie pozbawione pigmentu, jak tzw. “cieliste plamy”, rybie oczy, paski na kopytach są w całości pokolorowane na czerwono.
e) Białe łaty
Białe łaty na srokaczach powinny być zakreskowane lub liniowo zacieniowane w odróżnieniu od innych plam.
f) Różne
- Obecność białych włosów w grzywie i ogonie należy oznaczyć czerwonymi kreskami.
- Widoczne białe znaki nabyte wskutek wypadków, odmrożeń, operacji itp. Należy oznaczać na diagramie jak inne białe odmiany.
WYMIARY:
Główne pomiary konia (książka Zwoliński)
1) Długość głowy- mierzona cyrklem od krawędzi potylicy do nasady górnych siekaczy
2) Największa szerokość głowy – mierzona cyrklem między zewnętrznymi punktami oczodołów, oba pomiary mówią o wielkości głowy
3) Szerokość piersi (cyrklem)- mierzy się odległość guzów kości barkowych, w pewnym stopniu określa szerokość podstawy kończyn przednich
4) Szerokość w biodrach (cyrklem) –jest to największa odległość guzów biodrowych od siebie
5) Wysokość w kłębie – mierzona laską pionowo w najwyższym punkcie kłębu (określa wzrost konia), mierzony koń powinien być bez podków
6) Wysokość w grzbiecie- mierzona laską w najniższym punkcie grzbietu
7) Wysokość w krzyżu- mierzona laską w najwyższym punkcie od ziemi
8) Skoś...
pauloczips