Sedymentacja skał węglanowych. Skrypt.pdf

Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo

Biuro Geologiczne Geonafta

Instytut Geologii Podstawowej Uniwersytetu Warszawskiego

Michał Szulczewski

Stanisław Skompski

SEDYMENTOLOGIA SKAŁ

WĘGLANOWYCH

Skrypt

Miedzeszyn 1994

SPIS TREŚCI

Składniki ziarniste skał węglanowych

1.1.

Ziarna nieszkieletowe

1.1.1. Ziarna obleczone

1.1.1.1. Ooidy

1.1.1.2. Onkoidy

1.1.1.3. Wadoidy

1.1.1.4. Rodoidy

1.1.2. Peloidy i pellety

1.1.3. Intraklasty

1.2.

Ziarna szkieletowe

1.2.1. Rozpoznawanie mikrofauny i mikroflory

1.2.1.1. Otwornice

1.2.1.2. Glony wapienne

1.2.1.3. Kalcisfery

1.2.1.4. Radiolarie

1.2.1.5. Kalpionelle

1.2.1.6. Małżoraczki

1.2.2. Rozpoznawanie fragmentów makrofauny

Klasyfikacja wapieni

Procesy diagenezy i ich produkty .. .

3.1.

Definicja

•

3.2. Podstawowe procesy

3.2.1. Cementacja

3.2.2. Mikrytyzacja mikrobialna

3.2.3. Neomorfizm

3.2.4. Rozpuszczanie

3.2.5. Kompakcja

3.2.6. Zmiany składu chemicznego

3.3.

Środowiska diagentyczne

3.4.

Porowatość i szczelinowatość

3.5.

Klasyfikacja cementów

3.6. Efekty diagenezy

3.6.1. Płytkomorskie środowiska freatyczne

Środowiska depozycyjne i facje skał węglanowych

4.1.

Węglany brzegu i przybrzeża

4.2.

Węglany środowisk wokółpływowych

4.3.

Rafy

4.4.

Ciała piaskowe krawędzi szelfu

4.5.

Węglany pelagiczne

Mikrofacje standardowe

Systemy depozycyjne platform węglanowych

6.1.

Charakterystyka ogólna

6.2.

Obramowane szelfy węglanowe

6.3.

Rampy węglanowe

6.4.

Izolowane platformy węglanowe

6.5.

Zatopione platformy węglanowe

i SKŁADNIKI ZIARNISTE SKAŁ WĘGLANOWYCH

1.1. ZIARNA NIESZKIELETOWE

1.1.1. Ziarna obleczone

I Ziarna obleczone (ang.: coated grains) - wieloznaczne pojęcie obejmujące (w

szerokim sensie) wszystkie ziarna - składające się z jądra i korteksu okalającego

(oblekającego) jądro. W węższym sensie jedynie te ziarna, w których jądro otoczone

jest mniej lub bardziej regularną warstewką mikrytu. Ta ostatnia kategoria określana

jest również jako kortoidy (Flügel 1982); ponieważ mikrytyzacja związana jest

zazwyczaj z erozyjną działalnością organizmów (bakterie, sinice, zielenice, krasnorosty,

grzyby), kortoidy można traktować jako szczególny przypadek onkoidów.

Ze względu na wielkość wśród ziarn obleczonych można wyróżnić:

mikroidy (c|> < 2 mm)

pizoidy 2 -10 mm)

makroidy (<|> > 10 mm)

(odpowiednio mikroonkoidy, mikrooidy, itd.)

Ze względu na sposób powstania korteksu można wydzielić:

ooidy - chemiczna precypitacja w środowisku freatycznym

wadoidy - - " - wadycznym

rodoidy - korteks biogeniczny zbudowany przez krasnorosty

onkoidy -

-" -

^zbudowany przez sinice, zielenice lub bakterie

1.1.1.1 Ooidy

Ooidy - ziarna obleczone z wapiennym korteksem i jądrem rozmaitego składu. Korteks

jest gładki i równomiernie laminowany, zwłaszcza w jego partii zewnętrznej, ale

pojedyncze laminy mogą być cieńsze ponad silniejszymi krzywiznami jądra. Zwykle

mają kształt kulisty lub elipsoidalny, przy czym stopień kulistości rośnie na zewnątrz.

Brakuje w nich na ogół struktur biogenicznych, lecz mogą stanowić podrzędną część

korteksu (według Wrighta 1990, w: Tuckeriin.)

Współczesne ooidy morskie i ze słonych jezior są głównie aragonitowe, rzadziej z kalcytu

wysokomagnezowego. Ooidy pochodzące z jezior, strumieni, jaskiń i gleb wapiennych są

zbudowane z kalcytu niskomagnezowego. Znane są także ooidy dwumineralne.

Korteks ooidów współczesnych ma mikrostrukturę:

tangencjalną - dłuższe osie igiełek aragonitu ułożone równolegle do lamin ooidu;

charakterystyczne dla środowisk wysokoenergetycznych, np. grzbiety barów,

delty pływowe, itd., cechują się wyższą odpornością mechaniczną

promienistą (ang. radial s.) - charakterystyczne dla niskoenergetycznych środowisk

osłoniętych lagun, rowów międzybarierowych, itd.

bezładną - ziarna przypadkowo uioione, izomeiryczne lub zmikrytyzowane

Mikrostruktura kodeksu kopalnych ooidów, złożonych głównie z niskomagnezowego kalcytu,

może być:

promienista - lecz jest wątpliwe aby powstała w wyniku zastąpienia aragonitu przez

kaicyt, bardziej prawdopodobne, że pierwotnie powstawaia promienista

struktura kalcytowa w wyniku precypitacji z wód o innym niż dzisiejszy

chemiźmie

mikrytowa - w przypadku pierwotnie niskomagnezowych ooidów stref

niskoenergetycznych

Specyficzne typy ooidów:

o. zbliźniaczone - podwójne, potrójne ziarna ooidowe otoczone wspólną powłoką

o. regenerowane - potrzaskane ooidy ponownie otoczone powłoką onkoidową

o. półksiężycowate (ang.: half-moon o.) - powstają jako efekt zapadnięcia zewnętrznych

powłok w wyniku rozpuszczenia jądra (zbudowanego np. z ewaporatów) i wypełnienia

powstałej próżni cementem sparytowym, tworzącym formę "półksiężyca"

o. zniekształcone (ang. distorted o.) - ooidy zniekształcone w wyniku budinażu i procesów

wciskowych

o. cienkopowłokowe (ang. superficial o.) - ooidy o wyjątkowo cienkich, na ogół pojedynczych

powłokach

tangencjalny

promienisty

be*zstruturalny

ośrodkowy

rekrystaliza-

cyjny

Fig. .1, Klasyfikacja ooidów w zależności od struktury korteksu (wg Richtera 1983)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: