Technologiczny charakter współczesnej cywilizacji spowodował , że prąd elektryczny stał się jednym z najbardziej powszechnych i stosowanych na co dzien źrodel energii w środowisku życia i pracy. Niemal każde stanowisko pracy a przynajmniej jego otoczenie zawiera urządzenia zasilane prądem elektrycznym .Bardzo istotna jest więc świadomość , żę tak niezbędny prąd elektryczny może być również czynnikiem niebezpiecznym i nieumiejętnie lub nieodpowiedzialne jego stosowanie może prowadzić do ciężkich wypadków. Działanie prądu elektrycznego na organizm człowieka może być bezpośrednie , gdy następuje bezpośrednie porażenie prądem elektrycznym, oraz pośrednie np. pod wpływem reakcji pracownika na porażenie może nastąpić jego upadek z wysokości. Nieodpowiednia eksploatacja prądu elektrycznego może być przyczyną awarii , pożarów oraz niebezpiecznych zdarzeń dla człowieka. Wypadki porażenia prądem elektrycznym są związane ze złym stanem technicznym urządzeń , niewłaściwą ich obsługą , brakiem przeglądów i konserwacji , nieprzestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa. Prąd przepływając przez organizm człowieka wywołuje w nim zmianmy nazywane porażeniem. Wskutek porażenia może dojść do uszkodzeń organów wewnętrznych, oparzeń , uszkodzeń oczu oraz innych urazów spowodownych np . upadkiem z wysokości człowieka porażonego
Prąd :
A) o natężeniu 13 miliampera i częstotliwości 50 Hz nie wywołuje u człowieka żadnych skutk ów ubocznych
B) O natężeniu 13- 15 miliampera utrudnia samodzielne wypuszczenie przedmiotów trzymanych ręką C) o natężeniu większym niż 15 miliampera uniemożliwia samodzielne uwolnienie się spod działania prądu
C) o natężeniu 25 i więcej miliamperów jest już śiertelnym zagrożeniem np . może zatrzymać akcję serca
D) o natężeniu powyżej 75 miliampera jest prądem śmierelnym
Na człowieka może działać :
a) prąd stały- powodujący skutki elektrolityczne ( przemieszczanie jonów , co zmienia ich stężenia po obu stronach błony komórkowej , prowadząć do zaburzeń czynności komórek )
b) prąd zmienny - powodująćy ujemne skutki przez:
* działanie na krążenie krwi i oddychanie
*działanie na układ nerwowy
* działanie cieplne
* uszkodzenia mięśni kośći
Stopień i zakres porażenia prądem zależy przede wszystkim od:
* natężenia
*czasu przepływu prądu przez człowieka
* częstotliwości
* drogi przepływu prądu przez człowieka
Środki ochrony przed porażeniem prądem.
Podzielić je można:
a. na organizacyjne:
- wymagania kwalifikacyjne pracowników,
- właściwa organizacja pracy i jej nadzór,
- właściwe przygotowanie i sprawdzenie stanowiska pracy,
- stosowanie właściwego sprzętu ochronnego
b. techniczne:
- zastosowanie napięć bezpiecznych,
- zerowanie,
- uziemienie ochronne,
- izolacja ochronna,
- wyłączniki przeciwporażeniowe,
- separacja,
- izolowanie stanowiska pracy.
Urządzenia i odbiorniki prądu elektrycznego muszą być tak budowane i konstruowane, aby w normalnej eksploatacji nie występowało zagrożenie porażenia prądem, a w przypadku powstania uszkodzenia nie wystąpiło zagrożenie powstania przebicia elektrycznego.
Dla zapewnienia bezpiecznych warunków pracy i obsługi urządzeń elektrycznych należy przede wszystkim:
- szkolić pracowników obsługujących maszyny i urządzenia w zakresie ich bezpiecznego użytkowania.
-zapewnić okresowe przeglądy
-badania sprawności
Podstawowym środkiem zapewnienia bezpieczeństwa pracownika przed porażeniem prądem jest izolacja robocza. Obowiązuje okresowe kontrolowanie i wykonywanie pomiarów oporności izolacji przewodów
Ochrona dodatkowa to zapewnienie zerowania, uziemienia ochronnego, ochronnego obniżenia napięcia, izolowanie stanowiska pracy.
Pierwsza pomoc przy porażeniu prądem.
Należy natychmiast uwolnić porażonego spod działania prądu elektrycznego poprzez:
a. wyłączenie napięcia właściwego obwodu elektrycznego-
Wyłączenie napięcia wykonane może być przez przełączenie dźwigni wyłącznika głównego w rozdzielni energetycznej lub wykręcenie wkładek bezpiecznikowych. Przy wykonywaniu tych czynności należy zwrócić uwagę na zachowanie własnego bezpieczeństwa.
b. odsunięcie porażonego ze strefy niebezpiecznej-
Porażonego odciąga się od urządzenia znajdującego się pod napięciem tylko w przypadku niemożności wyłączenia właściwego obwodu elektrycznego (np. wykręcenie bezpiecznika jest związane z niebezpieczeństwem dla ratownika). Ratujący może uwolnić porażonego spod działania prądu elektrycznego przez izolowanie. Przy przepływie prądu przez ciało porażonego od ręki do nóg przy równoczesnym zaciśnięciu dłoni na urządzeniu pod napięciem, należy odizolować porażonego przez podsunięcie materiału izolacyjnego pod nogi porażonego. Przy przepływie prądu z jednej ręki do drugiej, odizolowanie polega na podkładaniu materiału izolacyjnego pod kolejne palce poszkodowanego.
c. udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu-
W zależności od stanu porażonego należy zastosować odpowiednią akcję ratowniczą:
- przy zatrzymaniu oddechu-sztuczne oddychania,
- przy zatrzymaniu czynności serca-masaż serca,
- przy oparzeniach, krwotokach należy postępować tak, jak w takich przypadkach jest konieczne.
Przekazać chorego do lekarza.
Podsumowując:
Instalacje i urządzenia elelktryczne powinny być tak wykonane i użytkowane , aby nie narażały pracowników na porażenie prądem elektrycznym oraz nie stanowiły zagrożenia pożarowego , wybuchowego i nie powodowały innych szkodliwych skutków.
http://www.ciop.pl/642.html
http://www.sciaga.pl/tekst/40048-41-zagrozenia_powodowane_przez_prad_elektryczny
pousiu18