Opracowała mgr Anna Bilska
RAMOWY PROGRAM ZAJĘĆ Z ZAKRESU
REWALIDACJI OGÓLNOROZWOJOWEJ
w roku szkolnym 2004/2005
ukierunkowany na korygowanie deficytów rozwojowych
i wyrównywanie braków w wiadomościach
i umiejętnościach.
Aby cele powołania klasy integracyjnej mogły być zrealizowane konieczne jest wprowadzenie dodatkowych zajęć z zakresu rewalidacji dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Wyrównywanie braków w zakresie intelektualnym i psychoruchowym dzieci spowodowanych zaburzeniami somatycznymi, psychicznymi i środowiskowymi (lub powstałych na skutek dysfunkcji rozwojowych ) jest
podstawowym , ale nie jedynym celem zajęć rewalidacyjnych.
Są również to również zajęcia wspierające proces dydaktyczny. Utrwalanie materiału nauczania z zakresu poszczególnych edukacji stwarza szansę, aby dzieci niepełnosprawne osiągnęły wszystko, na co je stać.
Zajęcia rewalidacyjne mają ponadto na celu budzenie u dzieci wiary we własne możliwości i kształtowanie motywacji do przezwyciężania trudności.
Program zajęć przeznaczony jest dla pięcioosobowej grupy dzieci
rozpoczynających naukę w szkole i uczęszczających do tej samej klasy integracyjnej.
I. Wdrażanie do prawidłowego poruszania się:
· Poruszanie się po schodach „noga za nogą”, sprawne bieganie po podłożu równym i zróżnicowanym itp.
· Ćwiczenia wyrabiające pewność siebie w poruszaniu się po wąskich przejściach, wychodzeniu na pewna wysokość, przeskakiwanie przeszkód.
· Łączenie ćwiczeń ruchowych z elementami koncentrowania uwagi, gry i zabawy zręcznościowe, np. rzuty do celu lewą i prawą ręką, rzuty piłką do celu, rzucanie piłek do siebie i łapanie ich, rzuty dowolne i do celu z odległości dowolnej i określonej, zabawy stolikowe; bierki, pchełki.
II. Ćwiczenia ruchowe o charakterze relaksacyjnym i usprawniającym. Mają one na celu rozluźnienie rąk w stawach barkowych, łokciowych i nadgarstkowych. Stopniowe przechodzenie do ćwiczeń kształcących precyzyjne ruchy rąk.
1. Ilustrowanie ruchami: lotu ptaka, otrzepywanie rąk z wody, nawijanie wełny na kłębuszek, gra na różnych instrumentach, zgniatanie papierów.
2. Ćwiczenia rozmachowe połączone z doskonaleniem technik plastycznych (malowanie farbami przy pomocy pędzla, palcami, malowanie kredkami, flamastrami, rysowanie):
· Wypełnianie kolorem całej powierzchni papieru,
· Malowanie form kolistych,
· Malowanie form falistych, np. fale morskie,
· Malowanie dużych konturów rysunków,
· Malowanie palcem kół, linii poziomych, pionowych (prysznice, chmurki, skoki ptaszka) z zachowaniem kierunku od lewej do prawej,
· Rysowanie wewnątrz wyciętego koła dookoła brzegów formy: palcem na sucho, palcem moczonym w farbie, kredką lub ołówkiem.
3. Modelowanie w plastelinie:
· Lepienie prostych kształtów wymagających wałkowania całą dłonią (kule, wałeczki, rogaliki, węże) a następnie palcem wskazującym
· Wałkowanie cienkich wałeczków z plasteliny i obwodzenie nimi figur geometrycznych, kwiatków (od prostych do bardziej skomplikowanych kształtów)
· Układanie z wałeczków plasteliny figur geometrycznych, kwiatów itp.
· Nakładanie plasteliny na wzór postaci ludzkiej (głowa, szyja, tułów, ręce, nogi)
· Lepienie postaci zwierząt, ludzi ze szczególnym zwróceniem uwagi na części składowe – głowa, tułów, nogi.
4. Wyrywanie i naklejanie:
· Przerywanie papieru według linii prostej, kolistej,falistej.
5. Nawlekanie koralików (przy pomocy sztywnego drutu).
6. Wycinanie nożyczkami (nauka posługiwania się nożyczkami):
· Wycinanie po linii prostej narysowanej (trawka, paseczki)
· Wycinanie bez linii narysowanej / na zasadzie linii
· Wycinanie kwadratu, trójkąta i prostokąta po linii, po liniach kropkowanych.
1. Ćwiczenia prawidłowego chwytania narzędzia pisarskiego.
2. Doskonalenie rysunku:
- ekspresja kierowana: rysowanie według schematu ze zwróceniem uwagi na czytelność rysunku,
- ekspresja swobodna: wyrażanie uczuć środkami plastycznymi.
3. Doskonalenie orientacji na płaszczyźnie:
- rysowanie linii (prostych, ukośnych) po określonym śladzie
- pełne wypełnianie konturów obrazków bez wychodzenia poza linię (próby takiego wypełniania)
4. Ćwiczenia umiejętności graficznych:
· kolorowanie obrazków z jednoczesnym ćwiczeniem precyzji ruchów , dbanie o trzymanie się w konturach, obwodzenie po śladzie, pogrubianie konturów, wypełnianie konturów rysunku, przerysowywanie konturów rysunku przez kalkę techniczną, stemplowanie
· rysowanie kwadratów, trójkątów, prostokątów – odręcznie, po kratkach i za pomocą linijki,
· wykonywanie szlaczków opartych na ruchu ciągłym a potem przerywanym, rysowanie szlaczków z elementami liter, bez linii, później w liniaturze rozszerzonej, a następnie na wąskich liniach z zachowaniem ciągłości i kierunku zgodnego z kierunkiem pisma, odwzorowywanie znaków litero podobnych,
· pisanie po śladzie kropkowanym, kreskowanie.
1. Doskonalenie orientacji w schemacie ciała przez wskazywanie i nazywanie u siebie i drugiej osoby poszczególnych części ciała.
2. Ćwiczenia w formie zabawowej utrwalające pojęcia w zakresie orientacji przestrzennej, czyli wykonywanie poleceń, np. weź prawa ręką łyżkę, kopnij piłkę lewą nogą, ułóż prawą ręka klocki, przesuń lewa nogą klocek; itp.
(P. Dennison – wybrane ćwiczenia).
3. Układanie z puzzli postaci ludzkich.
4. Dorysowywanie brakujących elementów na rysunku postaci ludzkiej.
1. Doskonalenie orientacji stronnej w odniesieniu do osoby stojącej naprzeciwko.
2. Kierowanie przy pomocy pojęć: prosto, w prawo, w lewo, do przodu, do tyłu drugą osobą, tak, aby dotarł do określonego miejsca.
3. Układanie przedmiotów i obrazków wg wskazówek: po prawej, po lewej, na dole, na górze, pod, nad, obok, przed, za.
4. Rozpoznawanie pojęć: wielkości, kształtu i ciężaru w otaczającym świecie rzeczy, roślin, zwierząt i ludzi.
5. Rozpoznawanie kierunku ruchu w stosunku do siebie i innych oraz ocena odległości przez np. rzuty piłką.
6. Budowanie w przestrzeni wieży, mostów i innych konstrukcji z klocków, organizowanie zabaw organizacyjnych i konstrukcyjnych przy użyciu klocków.
1. Rozpoznawanie pojęcia czasu, zegara, dnia, nocy, tygodnia, miesiąca, roku, pór roku.
2. Rozpoznawanie pojęć: szybko, wolno, zatrzymanie ruchu z liczeniem.
1. Rozpoznawanie przedmiotów dotykiem.
2. Rozpoznawanie i nazywanie zapachu i smaku.
· Uwrażliwianie na bodźce smakowo-węchowe podczas poznawania przedmiotów (dotyczy głównie produktów spożywczych),
· Wdrażanie do zróżnicowania smaku produktów spożywczych (słodki, słony, kwaśny, gorzki),
· Wdrażanie do różnicowania zapachu (miły, nieprzyjemny)
3. Rozpoznawanie dźwięków z otoczenia, wskazywanie źródła dźwięku.
1. Rozpoznawanie na obrazkach przedmiotów i czynności oraz werbalizacja (rozpoznawanie treści obrazków w krótkich ekspozycjach).
2. Dobieranie par jednakowych obrazków wg stopnia trudności (obrazki stanowią identyczne pary, obrazy stanowią różne odmiany tego samego rodzaju, te same przedmioty, ale przedstawione w inny sposób).
3. Składanie obrazka z rozciętych elementów, dobieranie części do całego obrazka. Układanie puzzli.
4. Wskazywanie na rysunkach różnic i podobieństw, wykrywanie niedorzeczności w treści obrazków.
5. Ćwiczenia na materiale geometrycznym:
· dowolne manipulowanie figurami,
· różnicowanie figur pod względem kształtu, barwy, grubości, wielkości,
· wyszukiwanie figur jednakowych i podobnych.
6. Dobieranie par jednakowych form geometrycznych (kwadrat, trójkąt, prostokąt). Kompozycje z figur geometrycznych.
7. Układanie obrazków i przedmiotów w szeregu wg kolejności w jakiej były pokazywane.
8. Kończenie zaczętych rysunków.
9. Ćwiczenia w opanowaniu wzrokowym liczb.
10. Wyszukiwanie takich samych kształtów liter bez nazywania w rozsypance literowej.
11. Wyszukiwanie takich samych liter.
1. Rozpoznawanie różnych odgłosów z najbliższego otoczenia:
· różnicowanie odgłosów: darcia papieru, plusku wody, uderzania w stół, w szklankę, tykanie zegara,
· wskazywanie źródła dźwięku (gwizdek, klaśnięcie, uderzenie w stół itp.) przy zasłoniętych oczach,
· rozpoznawanie kolegów po głosie.
2. Ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe:
- wzory graficzne wprowadzane są zgodnie z zasadą stopniowania trudności. Do poszczególnych wzorów dobrane są odpowiednie piosenki.
ETAPY ĆWICZEŃ:
-próba samodzielnego odtwarzania ruchem rytmu piosenki,
-demonstracja i omówienie wzoru – znaku piosenki,
-skojarzenie elementów wzrokowych bądź słuchowych wiążących się z treścią piosenki i ze znakiem graficznym,
-wodzenie palcem po wzorze,
-odtwarzanie wzoru w powietrzu,
-odtwarzanie wzoru w powietrzu z pamięci,
-odtwarzanie wzoru przez wodzenie palcem po stole i na tackach z piaskiem,
- malowanie pędzlem na kartce,
zapis w zeszycie liniowym ołówkiem, a później długopisem. Zajęcia kończy zabawa z piosenką.
3. Tworzenie wyrazów na określona głoskę.
4. Podział zdań na wyrazy i wyrazów na sylaby:
q Wydzielanie wyrazów ze zdania, liczenie wyrazów, odkładanie odpowiedniej liczby klocków lub rysowanie kółeczek i kreseczek (prowadzący mówi zdanie, dziecko liczy wyrazy i zaznacza klockami),
q Dzielenie wyrazów na sylaby z jednoczesnym wystukiwaniem lub wyklaskiwaniem,
q Liczenie sylab – zaznaczanie patyczkami,
q Porównywanie liczby sylab w różnych wyrazach,
q Wskazywanie na obrazku przedmiotów na określoną sylabę,
q Tworzenie wyrazów rozpoczynających się od podanej sylaby,
q Rozpoznanie w wyrazie określonej sylaby i ustalenie miejsca jej położenia (pierwsza, ostatnia, środkowa),
q Synteza sylab podanych ze słuchu,
q Synteza głosek podanych ze słuchu,
q Analiza i synteza wyrazu i zdania.
5. Rozpoznawanie i wyodrębnianie głosek z wyrazów:
q Podawanie wyrazów zaczynających się od podanej głoski,
q Wybieranie obrazków, których nazwy kończą się albo zaczynają od podanej głoski,
q Wyodrębnianie ostatniej głoski z nazwy obrazka,
q Rozpoznawanie głoski powtarzającej się w wyrazie.
1. Wzbogacanie słownika biernego i czynnego poprzez:
· Zabawy z rówieśnikami
· Słuchanie wypowiedzi innych osób
· Słuchanie utworów literackich, słuchanie i oglądanie bajek, filmów, spektakli teatralnych
· Wyjaśnianie znaczenia nieznanych wyrazów
· Swobodne i kierowane wypowiedzi na dany temat
· Poszerzanie słownictwa i rozumienie pojęć typu: pojutrze, wyżej, niżej, kwadrans, przybory szkolne
2. Wdrażanie do budowania kilkuzdaniowej wypowiedzi spójnej i logicznej:
· Opowiadanie ilustracji, opisywanie przedmiotów przy jak najmniejszej pomocy nauczyciela
· Wskazywanie związków przyczynowo-skutkowych
· Samodzielne opowiadanie treści krótkiej czytanki, tekstu
· Wyodrębnianie głównych postaci i zdarzeń w utworach literackich
· Swobodne wypowiadanie się na dowolny temat
· Opowiadanie przebiegu czynności przy wykonywaniu prostych zadań (np. opowiedz jakie czynności trzeba wykonać, aby zaparzyć herbatę w klasie?).
3. Kształtowanie umiejętności prowadzenia dialogu:
· Zachęcanie dziecka do zadawania pytań na interesujący temat
· Układanie pytań do ilustracji
· Podtrzymywanie spontanicznych rozmów prowadzonych przez dziecko
· Wskazywanie poprawnie zbudowanych zdań pod względem gramatycznym
Utrwalanie znajomości liter, różnicowanie samogłosek
i spółgłosek:
· Kojarzenie głoski z literą
· Dobieranie par jednak...
Toudulenna