Urazowe_uszkodzenia_kolana.pdf

URAZOWE

USZKODZENIA

KOLANA

drmed. Wojciech

Maria

Kuś

1 W..* *•••'

Warszawa 1984

Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich

i Copyright by W. M. Kuś

Redaktor: mgr Helena Orzechowska

Redaktor techniczny: Tadeusz W ojcowski

Korektor: Stefania Sprawca

Projekt okładki, strony tytułowej, przedtytułu: Piotr Syski

PRZEDMOWA

Żaden ze stawów człowieka nie jest tok często i tak ciężko uszkadzany

jak staw kolanowy. Praktycznie co trzeci uraz dotyczy kolana. Spośród

zai tych obrażeń około 25°/o wymaga leczenia operacyjnego.

O „losie" kolana decyduje właściwa pomoc lekarska na miejscu wy

padku, a znajomość patomechaniki urazu przesądza o zakresie i sku

teczności leczenia. Niewłaściwe postępowanie tuż po urazie pociąga za

sobą przejście schorzenia w okres przewlekły. Tak zwane „powtarza

jące się kontuzje kolana" to nic innego, jak skutki niewłaściwie rozpo

znanego, a zatem i Źle leczonego pierwotnego urazu. Mam poczucie czy

przeświadczenie, że ten trudny temat traumatologii kolana trzeba było

podjąć, że tę książkę trzeba było napisać, ponieważ nie mamy tego typu

rodzimej monografii. Drogie podręczniki obcojęzyczne są nie zawsze do

stępne i choć oczy chirurga o wiele więcej.widzą niż księgi, a „słowa

sprawiają, że widzi się tylko połowę", każdy z^ias, kto pracuje już sa

modzielnie lubi zajrzeć do jakiegoś bliskiego {Jbtrfędzhika, tym bliższe

go, im bardziej uwzględniającego nasze potrzeby ijajożliwoścl.

Książka, prezentując zagadnienia współczesnej ""traumatologii kolana,

oparta jest na bogatym piśmiennictwie zagranicznym, ale nie pomija

naszych rodzimych doświadczeń, przedstawionych w licznych publika

cjach specjalistycznych, czy też w pracach doktorskich i habilitacyjnych.

Sposoby postępowania i techniki operacyjne w niej przedstawione są

uznane za bezpieczne i akceptowane przez większość polskich ortope

dów. Dla nowszych metod badawczych i zasad leczenia pozostaje ostat

nia próba,„test czasu".

Wielką pomocą w pisaniu książki były materiały i dyskusje prowa

dzone przez kolegów na trzech dotychczas odbytych Międzynarodowych

Sympozjach Obrażeń Sportowych Kolana. Wiele cennych danych wnio

sły prace i wystąpienia gości zagranicznych, wybitnych znawców pato

logii kolana, których wieloletnie doświadczenie oparte jest na olbrzymiej

liczbie leczonych chorych. Wiele cennych rad tych kolegów trafiło do

książki.

Zamierzeniem pracy jest zmniejszenie liczby popełnianych 'błędów

w diagnostyce stawu kolanowego, jak również przekonanie kolegów, co

do skuteczności leczenia operacyjnego. Jest zachętą do przełamania ba

riery psychologicznej w podejmowaniu ryzyka trudnych i ciągle jeszcze

niepopularnych operacji na stawie kolanowym, dających jednak chore

mu możliwość wyleczenia.

Warszawa 1980

: prof. dr hab. med. Donat Tylman

WBŁIOTEKA LCKARSKA

W* mm tu. i KAM

ISBN 83-200-0800-X

Paistv.-on.-y Zakład Wydał*

Wydanie L Nakład iO 000-

SPIS TREŚCI

CZĘŚĆ OGÓLNA

1. Uwagi o anatomii i mechanice slawii kolanowego

][

Osie stawu kolanowego

Profil kłykci kości udowej

1 2

Proiil k ły k ci k o śc i pisz c ze l o w ej

f g

Rzepka

Chrząstka stawowa

Łąkotki

I fi

Wiązadła stawu kolanowego

Tylna torebka stawowa

l :.!wionie

Unerwienie

Przemieszczenie p o wierzch n i sta w o w y c h kł y kc i p o d cz a s zgięci a i w ypro s tu

stawu kolanowego 21

Piśmiennictwo 22

2. Kliniczne rozpoznawanie urazowych uszkodzeń stawu kolanowego . . . . 23

Oglądanie

Badanie dotykiem

Osłochiwssie

2 7

Ocena utraty funkcji

Piśmiennictwo

3. Badanie radiologiczne stawu kolanowego

Zdjęcia przeglądowe

3 0

Staw rzepkowo-uduwy

3 4

Artrogiafia stawu kolanowego

B.ulania tomoyraficzne

Komputerowa tomografia poprzeczna

Kserograficzne badanie rentgenowskie

4 0

Badania radioizotop o w e ( sc y nt y gr a fi c zne)

4 1

Podsumowanie

4. Ariroskopia stawu kolanowego

Wskazania i przeciwwskazania do artroskopii stawu kolanowego

Instrumentarium

Sposoby wyjaławiania artroskopów

Przygotowanie d o z a bi e gu i te c hnika a t ro s kopii

4 8

Dokumentacja

Znieczulenie do zabiegów atroskopowych stawu kolanowego . . . . . .

Omówienie . . . . "

Piśmiennictwo .

5. Rozpoznawanie wysięków w sławie kolanowym i badanie płynu stawowego

:">4

Piśmiennictwo

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA

6. Urazy jednostki motorycznej i aparatu biernie stabilizującego staw kolanowy

Ostre uszkodzenie jednostki mięśniowo-ścięgnistej

Obrażenia

1° — lekkie (naciągnięcie)

Etiopatogeneza uszkodzeń

128

Obrażenia 11° •— umiarkowane (naderwanie)

.62

Mechanizm uszkodzenia

130

Obrażenia 111° •— ciężkie (całkowite rozerwanie)

.63

Rozpoznanie kLiniczne

1 33

Uszkodzenie przewlekłe jednostki mięśniowo-ścięgnistej

.64

Uszkodzenia

łąkotek

—

problemy

terapeutyczne

138

Uszkodzenie aparatu wyprosluego staw u k ol a no w e g o

f j 4

Leczenie zachowawcze

133

Uszkodzenie mięśnia czworogłowego

Leczenie operacyjne

1 *0

Pourazowe skostnienia mięśnia czworogłowego uda (myositis ossiiicans) .

Technika wycięcia ląkotki stawu kolanowego

141

Leczenie

6 6

Meniscektomia endoskopowa

143

Oderwanie mięśnia czworogicwego od rzepti

Wyniki

Choroba Sindinga Larsena i Svena Johanssuna

Rozpoznanie różnicowe

146

Kolano skoczka "jumpers knee"

6 3

Piśmiennictwo

Ł4

Oderwanie więzadta właściwego rzepki

11. Staw rzepkowo-udowy i jego patologia

149

Choroba Osgood-Schlattera

I 4 9

Zwichnięcie rzepki

Uszkodzenia aparatu biernie stabilizującego (sprein)

Zespół nadmiernego zewnętrznego nacisku rzepki

154

Choroba Pelegrini-Stiedtta

15 5

Zespół tarcia pasma biodrowo-piszczelow e go [s y nd r om, fric t ie n )

7 4

Piśmiennictwo

Zapalenie ścięgna mięśnia podkolanowego

12. Chondromalacja

riepki

158

Piśmiennictwo

Badanie kliniczne

16 1

Badania dodatkowe

7. Niestabilność stawu kolanowego

Leczenie

Leczenie ostrych pourazowych niestabilności stawu kolanowego

Zabiegi dotyczące ogniska chorobowego

164

Naprawa wiązadeł pobocznych stawu kolanowego

8 7

Wczesny szew więzadla pobocznego piszczelowego

Zabiegi usuwające przyczyny chondromalacjl

165

Późny szew piszczelowego więzadla pobocznego

Piśmiennictwo

Plastyka więzadła pobocznego piszczelowego

13. Oddzielająca jałowo martwica kostno-chrzęslna, osteonekroza 1 ciała wolne

stawu kolanowego (osteochondritis dissecans)

Wczesny szew więzadła pobocznego strzałkowego

167

Odtworzenie więzadła strzałkowego pobocznego

Obraz kliniczny

I 6 8

Leczenie przewlekłych pourazowych niestabilności stawu kolanowego

...

Zabiegi operacyjne w leczeniu niestabilności przednio-przyśTodkowej . .

Cista wolne W st a w ie !. ' -ła n o w y m

" ł

Technika zabiegu w niestabilności prze dni o-przy środkowej sposobem

0'Donoghue'a

Piśmiennictwo

i7 "

14. Uszkodzenie ciała tłuszczowego

Technika zabie g u w n i estab i ln o ści p rz e d ni o -p r zy ś r odko w ej s p os o b e m

Nicholasa

Piśmiennictwo

Technika zabiegu w niestabilności przednio-bocznej sposobem Maclntosha

15. Pourazowe zapalenie błony maziowe] i kaletek stawu kolanowego. Cysta

Bakera

Technika zabiegu w niestabilności przednio-bocznej sposobem Ellisona

17 9

Rekonstrukcja bocznego przedziału stawu w niestabilności przednio-bocznej

Barwnikowe kosmkowo-guzkowe zapalenie błony maziowej stawu kolanowego

181

Badanie aitroskopowe w niestabiln o śc i st a w u k olano w e g o

9 7

Chrzęstniakowatość stawu kolanowego

jj™

Rekonstrukcja więzadeł krzyżowych

Zapalenie kaletek stawowych kolana

Więzadto krzyżowe przednie (ACL)

Torbiel dołu podkolanowego — c y st a B a ke r a

I 0 *

Uszkodzeni e w ię z ad t a k r z yż o w e go tyln e go ( P CL )

1 00

Objawy kliniczne i różnicowanie

1 '"

Piśmiennictwo

101

Leczenie

'!»

B. Urazow e z w i c hn i ęc i e s ta w u kola n o w eg o

.1 0 2

Piśmiennictwo

16. Zmiany

Leczenie

104

zwyrodnieniowe

stawu

kolanowego

Jj"

Piśmiennictwo

105

leczenie

- on

9. Złamania w obrębie siawu kolanowego

106

Nadkłykciowa osteotomia kości udowej

J - ™

Osteotomia g ó rn e j n a s ad y k oś c i p is z cz e lo w ej

j™

Złamania dalszej nasady ko ś ci u d o w ej

1 03

Leczenie zachowawc z e

1 08

Piśmiennictwo

17. Rehabilitacja w urazach stawu kolanowego

Leczenie operacyjne

109

Złamania bliższej nasady kości piszczelowej

114

Piśmiennictwo

Skorowidz

Leczenie zachowawcze

116

Leczenie czynnościo w e

1 16

Leczenie oper a c y jn e

1 17

Złamania rzepki

123

Leczenie

1 24

Omówienie

126

Piśmiennictwo

127

10. Uszkodzenia ląkotek

12t)

Problemy diagnostyczne

128

CZĘŚĆ

OGÓLNA

t. UWAGI O ANATOMII I MECHANICE STAWU KOLANOWEGO

Wraz z uzyskaniem przez człowieka pozycji stojącej nastąpiło zróżni

cowanie czynności chwytania i kroczenia. Przykładem adaptacji do po

stawy wyproslnej narządów ruchu jest między innymi staw kolanowy.

Ruch w stawie kolanowym ogranicza się do zgięcia czynnego w zakre

sie 130°, a biernego 150° oraz wyprostuj fizjologiczny przeprost może

dochodzić do 10—20°. Przy zgięciu zachodzą niewielkie ruchy obrotowe.

Największą stabilność wykazuje staw w wyproście, a ruchomość w zgię

ciu. Zapewnia to kończynie dostosowanie się do nierówności terenu.

Dla zapewnienia sprawnego chodu potrzebne jest zgięcie kolana do 70 ,

biegu 120°, a wchodzenia i schodzenia po schodach zgięcie do kąta pro

stego. Do spełnienia tego warunku konieczny jest jednak dobry zakres

ruchu w sąsiednich stawach, szczególnie w biodrze. Przy ustalonej sto

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: