2
Reguły analizy tekstu
1. Należy zorientować się, czy treść danego tekstu zawiera tylko temat-pytanie, czy jest raczej poglądem-odpowiedzią.
2. Jeśli temat jest treścią danego zdania, to należy rozstrzygnąć w jakiej dyscyplinie filozoficznej zostało sformułowane pytanie (metodologia, logika, metafizyka, teoria poznania)
3. Następnie należy określić charakter filozofii, którą to pytanie zakłada (arystotelizm, platonizm, neoplatonizm).
4. Jeśli treścią danego zdania jest pogląd, należy ustalić dyscyplinę, do której dany pogląd należy (metodologia, t. poznania, metafizyka, logika) oraz filozofię, w ramach której pogląd ten został sformułowany (platonizm, arystotelizm, własne ujęcie autora)
5. Przy precyzowaniu poglądu należy sprawdzić, czy:
- dany pogląd jest wbudowany w ciąg analizy tematu danego tekstu,
- dany pogląd stanowi szczegółową tezę zewnętrzną wobec analizy
Należy odróżnić przytaczany pogląd od erudycji
6. Jakie funkcje spełnia wykładany w tekście pogląd?
a. Czy jest to wzięty z jakiejś metafizyki pogląd modyfikowany przez autora na drodze wbudowywania go w ciąg analiz
b. Czy jest to pogląd w tym ciągu analizy niezmieniony i tylko dodany do ujęć w swym kształcie właściwym: arystotelizmowi, platonizmowi, neoplatonizmowi, awicenianizmowi, czy innej metafizyce?
c. Czy jest to pogląd mieszający różne metafizyki w sposób nie dający się rozdzielić
7. Należy odróżnić dwie funkcje erudycji w tekście:
a. Jako tło lub kontekst, przy pomocy którego autor precyzuje swój pogląd
b. Jako grupa twierdzeń nie związanych wprost z poglądem autora.
8. Należy odróżnić erudycję stanowiącą przytoczone twierdzenia i erudycję stanowiącą powołanie się na autorytet.
9. Należy nie pomylić, czy określoną erudycję, autor akceptuje, czy odrzuca.
10. Jeśli erudycja jest akceptowana, to należy ustalić w jaki sposób autor się nią posługuje. Czy jest ona punktem wyjścia jakiegoś tematu, czy jest poszukiwaniem rozwiązania w ramach danego tematu, czy może jest dodatkowym argumentem w obrębie tematu i jego rozwiązania.
11. Jeśli pogląd lub erudycja jest argumentem, to należy ustalić charakter i odmianę tego argumentu:
n odróżnienie i ustalenie zakresu pojęć,
n dialektyczne kontrastowanie czynników równorzędnych,
n apofatyczne porównanie doskonałego z niedoskonałym;
n analogię proporcjonalności właściwej w wersji ogólnej, a także transcendentalnej,
n ukazywanie koniecznych czynników strukturalnych bytu,
n autorytet jakiegoś filozofa w krótkim stwierdzeniu np. „to samo mówi Awicenna”.
12. Należy ustalić w jakim porządku (logicznym czy metafizycznym) autor dokonuje analizy stosując którąś z wyżej wymienionych metod.
13. Należy ustalić, czy autor w danym porządku analizuje problem i szuka jego rozwiązania, czy raczej jakąś jedną swoją tezę precyzuje w kilku wersjach aby stała się bardziej zrozumiała.
14. Należy odróżnić twierdzenia wypracowane przez autora od twierdzeń przytaczanych jako argument, jako teza kontrastująca, jako punkt wyjścia w poszukiwaniu tematu filozoficznego, lub rozwiązania
polak-maly