BADANIE WPŁYWU STRUMIENIA CENTRALNEGO NA PARAMETRY STRUMIENIA ROZPYLONEGO WYTWARZANEGO PRZEZ DYSZĘ ZE ZDERZAJĄCYMI SIĘ STRUMIENIAMI.pdf

(233 KB) Pobierz
st. kpt. dr in Ŝ . Jerzy GAŁAJ
mł. kpt. mgr in Ŝ . Rafał KOLMAN
SGSP, Katedra Techniki Po Ŝ arniczej
BADANIE WPŁYWU STRUMIENIA CENTRALNEGO
NA PARAMETRY STRUMIENIA ROZPYLONEGO WY-
TWARZANEGO PRZEZ DYSZ Ę
ZE ZDERZAJ Ą CYMI SI Ę STRUMIENIAMI
W artykule przedstawiono wyniki badań dyszy strumieniowych,
w których wykorzystano zjawisko rozpylania wskutek zderzania
się strumieni bocznych oraz strumienia centralnego. Głównym ce-
lem przeprowadzonych eksperymentów było przeanalizowanie
wpływu strumienia centralnego na niektóre własności strumienia
rozpylonego, istotne z punktu widzenia intensywności gaszenia,
takie jak rozkład intensywności zraszania oraz średnich średnic
objętościowych kropel wzdłuŜ promienia. Na podstawie dokonanej
analizy sformułowano wnioski dla tej samej dyszy z otwartym i
zamkniętym otworem centralnym.
The droplets spectra generated by the nozzle with colliding side
and central streams at different values of input pressure were pre-
sented in this paper. The influence of central stream on spray pa-
rameters as spraying intensity and a mean value of volumetric di-
ameter of droplets were analyzed. The conclusions significant for
designers of mist extinguishing systems were formulated.
1. Wst ę p
Jednym z podstawowych elementów tryskaczowych urządzeń gaśniczych jest
dysza mgłowa [4, 5, 8], której zadaniem jest odpowiednie rozpylenie strumienia
wody. Dotychczasowe badania wykazały, Ŝe efektywność gaszenia w duŜym stop-
niu zaleŜy od intensywności rozkładu kropel w strumieniu (ich liczby oraz średni-
cy). Na podstawie badań prowadzonych w krajach skandynawskich i w USA,
stwierdzono, Ŝe najlepszą efektywność schładzania mgłą wodną gorących gazów
poŜarowych otrzymuje się przy równomiernym zraszaniu kroplami wody o śred-
niej średnicy zawartej w przedziale między 200–900
m. [1, 2, 3]. Jednocześnie
rozwaŜania teoretyczne poparte odpowiednimi obliczeniami wykazały, Ŝe przy
przyjęciu następujących danych wejściowych: temperatura w strefie płomienia
m
2
1473 K, temperatura przed strefą płomienia 493 K oraz wysokość strefy pionowe-
go spadku kropli przed strefą płomienia od 1–2 m, największą zdolność przejmo-
wania ciepła przez krople wody wyŜszą od 20·10 8 W/m 3 uzyskuje się dla średnich
średnic zawartych w przedziale od 200
m [6]. W związku z powyŜszym
do dalszych rozwaŜań przyjęto ww. przedział średnic kropel.
Celem niniejszej pracy jest prezentacja wyników badań dotyczących wpływu
strumienia centralnego na jakość rozpylenia w dyszach o zderzających się czterech
strumieniach bocznych [7,8]. W badaniach uwzględniono równieŜ wpływ ciśnienia
zasilania.
m
m – 400
m
2. Podstawowe definicje i zale Ŝ no ś ci
Podstawowymi parametrami charakteryzującymi makrostrukturę rozpylo-
nego strumienia kropel są: kąt rozpylenia
, zasięg strumienia L, stopień jego asy-
metrii względem osi dyszy rozpylającej oraz gęstość objętościowa q v , która w roz-
patrywanym przypadku odpowiada intensywności zraszania I(r) w wybranym
punkcie odległym od osi rozpylacza o promień r [8]. Z kolei podstawowymi para-
metrami charakteryzującymi mikrostrukturę strumienia są: jakość rozpylenia za-
leŜna od rozrzutu średnic kropel (róŜnicy pomiędzy maksymalną i minimalną śred-
nicą kropli) i charakteryzująca tzw. równomierność zraszania, rozkład ilościowy
kropel wg średnic, czyli widmo rozpylenia oraz wartości średnich średnic kropel:
arytmetycznej, powierzchniowej, objętościowej i Sautera. PoniŜej zdefiniowano
trzy podstawowe parametry strumienia, które posłuŜyły do oceny jakości rozpyle-
nia: kąt rozpylenia, średnią średnicę objętościową kropel oraz intensywność zra-
szania[4, 5, 8].
K ą t rozpylenia α, kąt wierzchołkowy strugi kropel wypływającej z dyszy do
nieruchomego otoczenia. Struga zwęŜa się wraz ze wzrostem odległości od rozpy-
lacza. ZwęŜenie wynika przede wszystkim z działania otaczającego gazu, który
zostaje wprawiony w ruch przez zasysające działanie strugi, dlatego kąt rozpylenia
moŜe być jednoznacznie określony tylko w próŜni, gdzie moŜliwe jest wyelimino-
wanie wpływu otoczenia. Kąt rozpylenia określa kształt zewnętrzny strugi kropel.
Znajomość gabarytu jest konieczna dla prawidłowego wykorzystania rozpylonej
cieczy. Przykładowo, efektywny dobór odległości pomiędzy rozpylaczami wymaga
znajomości gabarytu strugi pojedynczego rozpylacza.
Rozpylacze strumieniowe z otworem o przekroju kołowym charakteryzują się
bardzo małymi wartościami kąta
a
. Wartości większe, zaleŜne od wewnętrznej
geometrii cechują rozpylacze wirowe i pneumatyczne. Dla rozpylaczy rotacyjnych
Ŝądany kąt rozpylenia
a
moŜna uzyskać w przypadku wymuszonego opływu roz-
pylacza przez gaz. Rozpylacze wirowe charakteryzują się duŜym przedziałem ką-
tów rozpylenia
a
15α .
Ś rednia ś rednica obj ę to ś ciowa D v , której wartość odpowiada średnicy kropel
jednorodnego zbioru zastępczego o tej samej liczbie kropel i tej samej sumarycznej
Î
¸
120
°
774885438.378.png 774885438.389.png
3
objętości, co krople zliczone podczas eksperymentu. Wartość średniej średnicy
objętościowej kropli moŜe być wyznaczona z następującego wzoru:
m
=
3
D
×
N
j
j
3
j
1
D
=
[mm]
(1)
v
N
gdzie:
D j – średnia wartość średnicy kropli odpowiadająca j-temu zakresowi [mm],
N j – liczba wszystkich zliczonych kropel, których średnica naleŜy do j-tego prze-
działu średnic,
N – liczba wszystkich zliczonych kropel,
m – liczba przyjętych zakresów średnic kropel (m = 16).
Intensywno ść zraszania I , której wartość odpowiada objętości cieczy odnie-
sionej do jednostki powierzchni, która zrasza punkt pomiarowy w jednostce czasu.
Wartość intensywności moŜe być wyznaczona z następującego wzoru:
3
= p
×
D
×
N
I
v
[ mm/min ]
(2)
6
×
F
×
t
gdzie:
F – powierzchnia otworu wlotowego sondy równa 78,5 mm 2 ,
t – czas trwania pojedynczego eksperymentu [min].
Biorąc pod uwagę powyŜej wymienione parametry oraz podstawowe zastoso-
wanie generowanego strumienia do gaszenia poŜarów zdefiniowano dwa wskaźniki
charakteryzujące jakość rozpylenia otrzymanego strumienia. Pozwolą one na
uproszczenie analizy porównawczej, uzyskanych w wyniku przeprowadzonych
badań, rozkładów strumienia ze szczególnym uwzględnieniem wpływu strumienia
centralnego. PoniŜej zostały omówione te wskaźniki:
Wska ź nik równomierno ś ci zraszania WRZ, którego wartość jest tym mniej-
sza, im mniejszy jest rozrzut wartości intensywności zraszania kropel wzdłuŜ pro-
mienia r. Został on zdefiniowany przy wykorzystaniu często stosowanego w staty-
styce wzoru na odchylenie standardowe:
n
(
)
2
I
-
I
i
śr
[mm/min]
(3)
WRZ
=
i
=
1
n
gdzie:
I – wartość intensywności zraszania w i-tym punkcie pomiarowym w mm/min,
n
I
i
– wartość średniej intensywności zraszania w mm/min.
I
=
i
=
1
śr
n
n – liczba wszystkich punktów pomiarowych.
Wska ź nik optymalnej ś rednicy kropli WSO, którego wartość jest tym mniej-
sza, im mniejsze jest odchylenie wartości średniej objętościowej średnicy kropli od
774885438.400.png 774885438.411.png 774885438.001.png 774885438.012.png 774885438.023.png 774885438.034.png 774885438.045.png 774885438.056.png
4
wartości średnicy przyjętej za optymalną równą 0,3 mm (środek załoŜonego zakre-
su). Został on zdefiniowany za pomocą następującego wzoru:
n
(
)
=
2
D
-
D
v
v
opt
i
(4)
WSO
=
i
1
n
gdzie:
D – wartość średniej objętościowej średnicy kropli w i-tym punkcie pomiaro-
wym w mm,
i
D
= 0,3 mm – wartość optymalna średniej objętościowej średnicy kropli.
3. Opis bada ń
v
opt
Badania zostały przeprowadzone na stanowisku znajdującym się w laborato-
rium Hydromechaniki SGSP, którego schemat pokazano na rys. 1.
Rys. 1. Schemat stanowiska badawczego
(1 – komora, 2 – sonda pomiarowa,3 – dysza, 4 – czujnik ci ś nienia, 5 – zbiornik hydrofo-
rowy, 6 – tłumik hydrauliczny, 7 – pompa zasilaj ą ca, 8 – przepływomierz, 9 – zawór,
10 – pompa odprowadzaj ą ca wod ę , 11 – przetwornik, 12 – zestaw komputerowy,
13 – przetwornik ci ś nienia z wy ś wietlaczem)
Głównymi elementami systemu pomiarowego są: fotoelektryczny analizator
widma kropel (AWK) składający się z sondy i przetwornika oraz komputer ze spe-
cjalną kartą i zainstalowanym oprogramowaniem przeznaczonym do rejestracji
i wstępnej obróbki danych pomiarowych [9]. UmoŜliwia on m.in. zliczanie kropel
o średnicach zawierających się w przedziale od 13 do 3000
m. Maksymalny cał-
kowity błąd pomiarowy systemu AWK wynosi 2,5%. Ponadto w układzie mierzo-
no natęŜenie objętościowe przepływu wody za pomocą przepływomierza elektro-
magnetycznego MAGFLO 3000 (8), którego błąd pomiarowy nie przekraczał 0,5%
zakresu oraz ciśnienie wody na wlocie do dyszy za pomocą przetwornika ciśnienia
m
774885438.067.png 774885438.078.png 774885438.089.png 774885438.100.png 774885438.111.png 774885438.122.png 774885438.133.png 774885438.144.png 774885438.155.png 774885438.166.png 774885438.177.png 774885438.188.png 774885438.199.png 774885438.210.png 774885438.221.png 774885438.232.png 774885438.243.png 774885438.254.png 774885438.265.png 774885438.276.png 774885438.287.png 774885438.298.png 774885438.309.png 774885438.320.png 774885438.331.png 774885438.342.png 774885438.353.png 774885438.361.png 774885438.362.png 774885438.363.png 774885438.364.png 774885438.365.png 774885438.366.png 774885438.367.png 774885438.368.png 774885438.369.png 774885438.370.png 774885438.371.png 774885438.372.png 774885438.373.png 774885438.374.png 774885438.375.png 774885438.376.png 774885438.377.png 774885438.379.png 774885438.380.png 774885438.381.png 774885438.382.png 774885438.383.png 774885438.384.png 774885438.385.png 774885438.386.png 774885438.387.png 774885438.388.png 774885438.390.png 774885438.391.png 774885438.392.png 774885438.393.png 774885438.394.png 774885438.395.png 774885438.396.png 774885438.397.png 774885438.398.png 774885438.399.png 774885438.401.png 774885438.402.png 774885438.403.png 774885438.404.png 774885438.405.png 774885438.406.png 774885438.407.png 774885438.408.png 774885438.409.png 774885438.410.png 774885438.412.png 774885438.413.png 774885438.414.png 774885438.415.png 774885438.416.png 774885438.417.png 774885438.418.png 774885438.419.png 774885438.420.png 774885438.421.png 774885438.002.png 774885438.003.png 774885438.004.png 774885438.005.png 774885438.006.png 774885438.007.png 774885438.008.png 774885438.009.png 774885438.010.png 774885438.011.png 774885438.013.png 774885438.014.png 774885438.015.png 774885438.016.png 774885438.017.png 774885438.018.png 774885438.019.png 774885438.020.png 774885438.021.png 774885438.022.png 774885438.024.png 774885438.025.png 774885438.026.png 774885438.027.png 774885438.028.png 774885438.029.png 774885438.030.png 774885438.031.png 774885438.032.png 774885438.033.png 774885438.035.png 774885438.036.png 774885438.037.png 774885438.038.png 774885438.039.png 774885438.040.png 774885438.041.png 774885438.042.png 774885438.043.png 774885438.044.png 774885438.046.png 774885438.047.png 774885438.048.png 774885438.049.png 774885438.050.png 774885438.051.png 774885438.052.png 774885438.053.png 774885438.054.png 774885438.055.png 774885438.057.png 774885438.058.png 774885438.059.png 774885438.060.png 774885438.061.png 774885438.062.png 774885438.063.png 774885438.064.png 774885438.065.png 774885438.066.png 774885438.068.png 774885438.069.png 774885438.070.png 774885438.071.png 774885438.072.png 774885438.073.png 774885438.074.png 774885438.075.png 774885438.076.png 774885438.077.png 774885438.079.png 774885438.080.png 774885438.081.png 774885438.082.png 774885438.083.png 774885438.084.png 774885438.085.png 774885438.086.png 774885438.087.png 774885438.088.png 774885438.090.png 774885438.091.png 774885438.092.png 774885438.093.png 774885438.094.png 774885438.095.png 774885438.096.png 774885438.097.png 774885438.098.png 774885438.099.png 774885438.101.png 774885438.102.png 774885438.103.png 774885438.104.png 774885438.105.png 774885438.106.png 774885438.107.png 774885438.108.png 774885438.109.png 774885438.110.png 774885438.112.png 774885438.113.png 774885438.114.png 774885438.115.png 774885438.116.png 774885438.117.png 774885438.118.png 774885438.119.png 774885438.120.png 774885438.121.png 774885438.123.png 774885438.124.png 774885438.125.png 774885438.126.png 774885438.127.png 774885438.128.png 774885438.129.png 774885438.130.png 774885438.131.png 774885438.132.png 774885438.134.png 774885438.135.png 774885438.136.png 774885438.137.png 774885438.138.png 774885438.139.png 774885438.140.png 774885438.141.png 774885438.142.png 774885438.143.png 774885438.145.png 774885438.146.png 774885438.147.png 774885438.148.png 774885438.149.png 774885438.150.png 774885438.151.png 774885438.152.png 774885438.153.png 774885438.154.png 774885438.156.png 774885438.157.png 774885438.158.png 774885438.159.png 774885438.160.png 774885438.161.png 774885438.162.png 774885438.163.png 774885438.164.png 774885438.165.png 774885438.167.png 774885438.168.png 774885438.169.png 774885438.170.png 774885438.171.png 774885438.172.png 774885438.173.png 774885438.174.png 774885438.175.png 774885438.176.png 774885438.178.png 774885438.179.png 774885438.180.png 774885438.181.png 774885438.182.png 774885438.183.png 774885438.184.png 774885438.185.png 774885438.186.png 774885438.187.png 774885438.189.png 774885438.190.png 774885438.191.png 774885438.192.png 774885438.193.png 774885438.194.png 774885438.195.png 774885438.196.png 774885438.197.png 774885438.198.png 774885438.200.png 774885438.201.png 774885438.202.png 774885438.203.png 774885438.204.png 774885438.205.png 774885438.206.png 774885438.207.png 774885438.208.png 774885438.209.png 774885438.211.png 774885438.212.png 774885438.213.png 774885438.214.png 774885438.215.png 774885438.216.png 774885438.217.png 774885438.218.png 774885438.219.png 774885438.220.png 774885438.222.png 774885438.223.png 774885438.224.png 774885438.225.png 774885438.226.png 774885438.227.png 774885438.228.png 774885438.229.png 774885438.230.png 774885438.231.png 774885438.233.png 774885438.234.png 774885438.235.png 774885438.236.png 774885438.237.png 774885438.238.png 774885438.239.png 774885438.240.png 774885438.241.png 774885438.242.png 774885438.244.png 774885438.245.png 774885438.246.png 774885438.247.png 774885438.248.png 774885438.249.png 774885438.250.png 774885438.251.png 774885438.252.png 774885438.253.png 774885438.255.png 774885438.256.png 774885438.257.png 774885438.258.png 774885438.259.png 774885438.260.png 774885438.261.png 774885438.262.png 774885438.263.png 774885438.264.png 774885438.266.png 774885438.267.png 774885438.268.png
5
CL300 (13) sprzęŜonego z czujnikiem tensometrycznym (4), których całkowity
błąd pomiarowy nie przekraczał 0,015% zakresu.
Do badań uŜyto dwóch dysz, jednej z czterema otworami bocznymi o średnicy
d b = 2,70 mm i otworze centralnym o średnicy d c = 3,20 mm (dysza nr 1), a drugiej
z takimi samymi otworami bocznymi, ale bez otworu centralnego (dysza nr 2).
Schemat konstrukcyjny przykładowych dysz z otworem centralnym i bez otworu
pokazano na rys. 2 [7]. Wymiary obydwu dysz są identyczne.
3
90 o
90 o
d
17
25
25
Rys. 2. Przekrój poprzeczny dysz rozpylaj ą cych (a – z otworem, b – bez otworu) [4]
Pomiaru dokonano po ustabilizowaniu się ciśnienia wody na wlocie do rozpyla-
cza. Jako warunek automatycznego zakończenia pomiaru przyjęto maksymalną
liczbę zliczonych kropel równą 10 000. Odległość pomiędzy wylotem z dyszy
a płaszczyzną, w której umieszczono sondę pomiarową wynosiła około 180 cm.
Przeprowadzono cykl badań dla następujących połoŜeń sondy pomiarowej wzglę-
dem osi rozpylacza: 0 cm, 15 cm, 30 cm, 45 cm, 60 cm i 75 cm. Pomiarów doko-
nano w punktach leŜących symetrycznie po obydwu stronach osi rozpylacza. Dla
kaŜdego z wymienionych połoŜeń dokonywano pomiaru przy ciśnieniach zasilania
2, 4, 6 , 8 i 10 bar. Poszczególne serie wyników były wprowadzone do programu
Compare, który umoŜliwił wstępną obróbkę danych polegającą na pogrupowaniu
średnic kropel w przedziały, a następnie wyliczenie parametrów niezbędnych do
dalszej analizy prowadzonej za pomocą programu MS Excel. Wykorzystując zain-
stalowany przepływomierz oraz przetwornik ciśnienia na tym samym stanowisku,
przeprowadzono eksperyment mający na celu określenie pomiaru intensywności
wypływu badanych dysz. Została ona określona za pomocą współczynnika przepu-
stowości K zdefiniowanego następująco (zgodnie z normą PN-EN 671-1) [10]:
p
Q
=
K
×
(5)
774885438.269.png 774885438.270.png 774885438.271.png 774885438.272.png 774885438.273.png 774885438.274.png 774885438.275.png 774885438.277.png 774885438.278.png 774885438.279.png 774885438.280.png 774885438.281.png 774885438.282.png 774885438.283.png 774885438.284.png 774885438.285.png 774885438.286.png 774885438.288.png 774885438.289.png 774885438.290.png 774885438.291.png 774885438.292.png 774885438.293.png 774885438.294.png 774885438.295.png 774885438.296.png 774885438.297.png 774885438.299.png 774885438.300.png 774885438.301.png 774885438.302.png 774885438.303.png 774885438.304.png 774885438.305.png 774885438.306.png 774885438.307.png 774885438.308.png 774885438.310.png 774885438.311.png 774885438.312.png 774885438.313.png 774885438.314.png 774885438.315.png 774885438.316.png 774885438.317.png 774885438.318.png 774885438.319.png 774885438.321.png 774885438.322.png 774885438.323.png 774885438.324.png 774885438.325.png 774885438.326.png 774885438.327.png 774885438.328.png 774885438.329.png 774885438.330.png 774885438.332.png 774885438.333.png 774885438.334.png 774885438.335.png 774885438.336.png 774885438.337.png 774885438.338.png 774885438.339.png 774885438.340.png 774885438.341.png 774885438.343.png 774885438.344.png 774885438.345.png 774885438.346.png 774885438.347.png 774885438.348.png 774885438.349.png 774885438.350.png 774885438.351.png 774885438.352.png 774885438.354.png 774885438.355.png 774885438.356.png 774885438.357.png 774885438.358.png 774885438.359.png 774885438.360.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin