00:00:00:www.napiprojekt.pl - nowa jako�� napis�w.|Napisy zosta�y specjalnie dopasowane do Twojej wersji filmu. 00:00:03:800 do 1000 litr�w wody dziennie 00:00:06:zu�ywa jeden cz�owiek. 00:00:09:Las Vegas powsta�o na pustyni. 00:00:12:�yj� tu miliony ludzi. 00:00:14:Kolejne tysi�ce przybywaj� co miesi�c. 00:00:17:Jego mieszka�cy s� najwi�kszymi|konsumentami wody na �wiecie. 00:00:33:Kolejn� oaz� z tropikaln� ro�linno�ci�|na pustyni jest Palm Springs. 00:00:37:nie brakuje soczystych p�l golfowych. 00:00:42:Jak d�ugo b�dzie trwa� to z�udzenie? 00:00:50:Ziemia tego nie zniesie. 00:00:54:Rzeka Kolorado, kt�ra|zapewnia wod� dla tych miast, 00:00:57:jest jedn� z tych rzek,|kt�re nie docieraj� do morza. 00:01:01:Gwa�townie spada poziom wody w|jeziorach zaporowych wzd�u� jej biegu. 00:01:18:Przed rokiem 2025 braki wody|dotkn� 2 miliardy ludzi. 00:01:51:Moczary stanowi� 6% powierzchni planety. 00:01:55:Pod powierzchni� ich|w�d �yje istna fabryka 00:01:59:ro�liny i mikroorganizmy|pracowicie flitruj� wod� 00:02:03:i zbieraj� ca�e zanieczyszczenie. 00:02:06:Te bagna to cz�� �rodowiska|niezb�dna do jego regeneracji 00:02:10:i oczyszczenia wody. 00:02:13:S� jak g�bki reguluj�ce przep�yw wody. 00:02:17:Wch�aniaj� j� w porze deszczowej 00:02:19:i uwalniaj� w porze suchej. 00:02:52:W naszym wy�cigu po wi�ksze terytoria 00:02:54:przekszta�cili�my je w pastwiska 00:02:58:albo w tereny rolnicze lub pod budow�. 00:03:03:W ostatnim stuleciu osuszono|po�ow� �wiatowych bagien. 00:03:08:Nie poznali�my ich bogactw ani ich roli. 00:03:18:Ca�a o�ywiona materia jest powi�zana. 00:03:20:Woda, powietrze, gleba, drzewa. 00:03:25:Magi� �wiata mamy wprost przed oczami. 00:03:40:Drzewa oddaj� wod� z ziemi do|atmosfery jako lekk� mgie�k�. 00:03:45:S� jak parasole os�abiaj�ce silne opady. 00:03:49:Lasy zapewniaj� wilgo�|niezb�dn� dla �ycia. 00:03:56:Poch�aniaj� dwutlenek w�gla 00:03:58:zawieraj� go wi�cej ni�|ca�a atmosfera Ziemi. 00:04:02:S� najwazniejszym elementem|r�wnowagi klimatycznej. 00:04:16:Puszcze zapewniaj� schronienie 00:04:19:dla trzech czwartych gatunk�w planety. 00:04:23:mo�na powiedzie�, ca�ego �ycia na Ziemi. 00:04:36:Te lasy dostarczaj� nam lek�w. 00:04:39:Substancje skrywane przez te ro�liny|s� rozpoznawane przez nasze cia�a. 00:04:44:Ich kom�rki m�wi� tym samym j�zykiem. 00:04:47:Jeste�my t� sam� rodzin�. 00:05:09:Ale przez 40 ostatnich lat,|najwi�kszy las deszczowy �wiata, 00:05:13:Amazonia, skurczy�a si� o 20%. 00:05:29:Las pozwoli� na stworzenie|tuczarni i upraw soi. 00:05:33:95% tej soi s�u�y do karmienia|byd�a i trzody chlewnej 00:05:38:w Europie i Azji. 00:05:40:I tak oto las zmienia si� w mi�so. 00:05:55:20 lat temu Borneo, 4 co|do wielko�ci wyspa �wiata 00:05:59:by�a w ca�o�ci poro�ni�ta|pierwotn� puszcz�. 00:06:03:W obecnym tempie wylesiania 00:06:05:zniknie za 10 lat. 00:06:14:�ywa materia ��czy wod�,|powietrze i s�o�ce. 00:06:20:Na Borneo te zwi�zki zosta�y zerwane 00:06:23:to by� najwi�kszy rezerwat|bior�norodno�ci na Ziemi. 00:06:37:T� katastrof� spowodowali|producenci oleju palmowego, 00:06:41:najszerzej podukowanego i spo�ywanego|oleju na �wiecie, olej z Borneo 00:06:47:nie tylko wzbogaca nasze jedzenie, 00:06:51:ale tak�e kosmetyki,|detergenty i biopaliwa. 00:06:57:R�norodno�� las�w zast�piono|jednym gatunkiem - palm� oleist�. 00:07:02:Dla tubylc�w jest zatrudnienie. 00:07:05:To spo�eczno�� rolnicza. 00:07:12:Innym przyk�adem masowego|wylesiania jest eukaliptus. 00:07:16:Eukaliptusa u�ywa si� do|wytwarzana masy papierniczej. 00:07:19:Planatcji przybywa w odpowiedzi|na zapotrzebowanie na papier 00:07:23:pi�ciokrotnie przez 50 lat. 00:07:25:Jeden las zast�puje inny las. 00:07:29:U st�p tych eukaliptus�w 00:07:31:nic nie ro�nie, bo ich li�cie wytwarzaj�|toksyny zabijaj�ce inne ro�liny. 00:07:40:Rosn� szybko, ale zu�ywaj� rezerwy wody. 00:07:46:Soja, olej palmowy, 00:07:48:eukaliptusy� 00:07:50:Wylesianie niszczy istot�,|a produkuje odpady. 00:07:55:Ale gdzie� indziej, 00:07:57:wylesianie to ostatni|spos�b na prze�ycie. 00:08:09:Ponad 2 miliardy ludzi, 00:08:12:ponad 1/3 �wiatowej populacji, 00:08:15:ci�gle jest zale�na od w�gla. 00:08:18:Na Haiti, 00:08:20:w jednym z najubo�szych kraj�w �wiata, 00:08:22:w�giel drzewny jest|g��wnym produktem krajowym. 00:08:27:Tak zwana "per�a Karaib�w", 00:08:30:Haiti nie jest w stanie wy�ywi� swojej|ludno�ci bez zagranicznej pomocy. 00:08:39:Na wzg�rzach Haiti|pozosta�o tylko 2% las�w. 00:08:45:Wylesione, 00:08:47:nic nie utrzymuje gleby. 00:08:49:Deszcze zmywaj� j� w|doliny i dalej do morza. 00:08:53:To, co zostaje nie nadaje|si� do uprawiania. 00:09:05:W niekt�rych cz�ciach Madagaskaru|erozja jest widowiskowa. 00:09:09:Ca�e wzg�rza tworz� ogromne osuwiska. 00:09:15:Cienka i krucha gleba tworzy|si� z materii organicznej. 00:09:19:Erozja powoduje zanik warstwy humusu 00:09:22:kt�ra tworzy�a si� przez tysi�ce lat. 00:09:53:Oto jedna z teorii na|temat historii Rapa-Nui 00:09:56:mieszka�cy Wyspy Wielkanocnej, 00:09:58:mog� nam da� nieco do my�lenia. 00:10:01:�yjacy na najbardziej|odizolowanej wyspie �wiata, 00:10:05:Rapa-Nui wyczerpali jej|zasoby, a� nie zosta�o ju� nic. 00:10:09:Ich cywilizacja nie przetrwa�a. 00:10:13:Na tych wyspach ros�y|najwy�sze palmy na �wiecie. 00:10:17:Znikn�y. 00:10:19:Rapa-Nui �ci�li je na drewno. 00:10:22:Narazili ca�� gleb� na erozj�. 00:10:28:Rapa-Nui nie mogli d�u�ej �owi� ryb.|Nie by�o drewna do budowy �odzi. 00:10:38:Zd��yli jeszcze stworzy�|najpi�kniejsz� cywilizacj� Pacyfiku. 00:10:43:Nowatorscy rolnicy,|rze�biarze, wyj�tkowi �eglarze, 00:10:47:zostali z�apani w kleszcze|przeludnienia i braku zasob�w. 00:10:53:Wybuch�y zamieszki w�r�d g�oduj�cych. 00:10:58:Wielu nie przetrwa�o kataklizmu. 00:11:20:Prawdziw� tajemnic� Wyspy|Wielkanocnej nie s� ogromne pos�gi, 00:11:25:teraz ju� wiemy. 00:11:27:Tylko dlaczego Rapa-Nui|nie zareagowa�a na czas. 00:11:38:To tylko jedna z wielu teorii,|ale dzi� ma wielkie znaczenie. 00:12:01:Od roku 1950 populacja|ludzi uleg�a potrojeniu. 00:12:07:A od roku 1950 00:12:08:bardzo mocno zmienili�my|nasz� wysp�, Ziemi�. 00:12:12:bardziej ni� przez 200|000 lat naszej historii. 00:12:17:Nigeria to najwi�kszy|eksporter ropy w Afryce, 00:12:21:ponad 70% ludzi �yje|na kraw�dzi ub�stwa. 00:12:26:S� tu bogactwa, ale mieszka�cy|kraju nie maj� do nich dost�pu. 00:12:32:Tak samo jest na ca�ym globie. 00:12:34:Biedniejsza po�owa �wiata|mieszka w zasobnych krajach. 00:12:43:Naszym sposobem na rozw�j jest|nie dotrzymywanie obietnic. 00:12:47:W ci�gu 50 lat przepa�� mi�dzy|bogactwem i bied� ogromnie wzros�a. 00:12:54:Dzi�, 00:12:55:Po�owa �wiatowych zasob�w jest w|r�kach najbogatszych 2% spo�ecze�stwa. 00:13:08:Czy utrzymamy t� dysproporcj�? 00:13:11:Powoduj� one wielkie migracje 00:13:14:kt�rych skali jeszcze nie poznali�my. 00:13:17:Miasto Lagos w roku 1960|liczy�o 700 000 mieszka�c�w. 00:13:23:Do roku 2025 wzro�nie do 16 milion�w. 00:13:28:Lagos to najszybciej|rosn�ca metropolia �wiata. 00:13:32:Nowi przybysze to najcz�ciej|rolnicy, kt�rzy wyemigrowali 00:13:36:z powod�w ekonomicznych,|demograficznych lub z braku zasob�w. 00:13:41:To ca�kiem nowy rodzaj urbanizacji, 00:13:44:nap�dzany ch�cia przetrwania|a nie posiadania. 00:13:54:Co tydzie� ponad milion|ludzi zwi�ksza ludno�� miast. 00:14:05:1 na 6 os�b �yje w przeludnieniu,|braku higieny i biedzie, 00:14:11:bez dost�pu do codziennych potrzeb,|jak woda, sanitariaty, elektryczno��. 00:14:51:Zn�w szerzy si� g��d. 00:14:54:Dotyka oko�o 1 miliarda ludzi. 00:15:29:Na ca�ej planecie najbiedniejsi|walcz� o przetrwanie, podczas gdy my 00:15:34:kopiemy w poszukiwaniu zasob�w,|bez kt�rych nie potrafimy �y�. 00:15:37:Szukamy dalej i g��biej 00:15:40:w miejscach wcze�niej niedost�pnych 00:15:42:i na terenach o rosn�cej|trudno�ci w wykorzystaniu. 00:15:53:Nie zmieniamy naszego modelu. 00:15:56:Ropy mo�e zabrakn��? 00:15:59:Mo�emy ci�gle wydoby� rop� z|piask�w bitumicznych w Kanadzie. 00:16:03:Najwi�ksza ci�ar�wka �wiata|przewozi tysi�ce ton piasku. 00:16:08:Proces podgrzewania i|oddzielania bitumin�w od piasku 00:16:12:wymaga milion�w metr�w|sze�ciennych wody. 00:16:15:Potrzeba ogromnego nak�adu energii. 00:16:18:Nast�puje katastrofalne|zanieczyszczenie. 00:16:20:Pozornie najwa�niejsz� potrzeb� 00:16:23:jest przechwycenie|ka�dego promyka s�o�ca. 00:17:00:Nasze tankowce rosn�|coraz wi�ksze i wi�ksze. 00:17:02:Nasze zapotrzebowanie na|energi� wci�� ro�nie. 00:17:06:Pr�bujemy rozwija� si�|niczym bezdenny piekarnik 00:17:09:kt�ry wymaga wci�� wi�cej i wi�cej mocy. 00:17:28:I to wszystko z w�gla. 00:17:30:W ci�gu kilku dekad w�giel, kt�ry|niegdy� zamieni� atmosfer� w piek�o 00:17:34:a nast�pnie zosta� uwi�ziony przez natur�|miliony lat temu, daj�c szanse �yciu 00:17:40:jest na pot�g� wypompowywany z powrotem. 00:17:42:Atmosfera podgrzewa si�. 00:17:46:Jeszcze kilka lat temu nie|mog�y tu p�ywa� �odzie. 00:17:51:Transport, przemys�,|wylesianie, rolnictwo� 00:17:56:Nasze dzia�ania uwalniaj�|ogromne ilo�ci dwutlenku w�gla. 00:18:01:Stopniowo, cz�steczka po cz�steczce 00:18:05:zaburzamy r�wnowag� klimatyczn� Ziemi. 00:18:12:Oczy ca�ego �wiata zw�cone s� na bieguny 00:18:15:gdzie najbardziej wida�|efekty globalnego ocieplenia. 00:18:20:To dzieje si� szybko, bardzo szybko. 00:18:23:P�nocno-zachodnie przej�cie, ��cz�ce Ameryki|, Europ� i Azj� poprzez biegun 00:18:28:otwiera si�. 00:18:31:Arktyczne lody topi� si�. 00:18:36:Na skutek globalnego ocieplenia 00:18:38:czapa lodowa straci�a przez|40 lat 40% swojej grubo�ci. 00:18:43:Ka�dego lata jej powierzchnia maleje. 00:18:49:Mo�e zanikn�� zupe�nie latem 2030. 00:18:53:Niekt�rzy twierdz�, �e w 2015. 00:19:07:Promienie s�o�ca, kt�re poprzednio|odbija�y si� od powierzchni �niegu 00:19:11:teraz przenikaj� ciemn�|wod�, podgrzewaj�c j�. 00:19:14:Proces ogrzewania nabiera tempa. 00:19:26:Ten l�d zawiera zapis|historii naszej planety. 00:19:30:Takiego st�enia dwutlenku|w...
tomekaga1978