MATERIAŁY NA ZAJĘCIA TEATRALNE.doc

INTEGRACJA GRUPY

Propozycje znajdujące się w książkach:

TP – „Teatr przebudzenia”

WT – „Warsztaty teatralne”

I.                   GRY Z UŻYCIEM IMION

IMIĘ, NUMER i CZYNNOŚĆ

Stojąc w kręgu wszyscy kolejno się przedstawiają. Następnie prowadzący nadaje każdemu kolejny numer, po czym wszyscy się rozchodzą. Prowadzący wywołuje numery, a osoba wywołana wypowiada swoje imię, nazwę lubianej czynności, która zaczyna się na taka samą literę jak imię i wykonuje gest naśladujący tę czynność („Jestem… i lubię….”). Wszyscy powtarzają „To jest …., co lubi ……”. Podczas kolejnych powtórzeń przyspieszamy tempo, a na koniec zbieramy grupę w kręgu i każdy po kolei powtarza imię i nazwę czynności każdego uczestnika.

PIŁKA IMIONOWA

U. podają do siebie piłkę lub woreczek wypowiadając najpierw swoje imię. Przy następnej kolejce podają imię osoby do której rzucają. W miarę rozwoju zabawy wprowadzamy następne woreczki. Kończąc po kolei eliminujemy woreczki.

ZAPISYWANIE IMION

U. siedzą w kręgu, a przed nimi leży duży arkusz papieru. Wszyscy kolejno zapisują na nim swoje imiona podając o nich jakąś ciekawą informację np. skąd się wywodzi, najmilsze zdrobnienia, jak U. chciałby być nazywany, co oznaczają imiona, czy ma jakieś ciekawe przezwisko, przydomek, anegdotę związaną z imieniem.

SPÓŁDZIELNIA

  Siedzimy w kręgu, jedna osoba znajduje się w środku i wskazując na kogoś z siedzących pyta, czy podobają mu się jego sąsiedzi.  Jeżeli wskazany odpowie 'tak", musi szukać innej osoby.  Jeżeli odpowie "nie" pyta dalej na kogo chciałby wymienić sąsiadów, wskazany wymienia dwa imiona.  Jego sąsiedzi muszą szybko zmienić się miejscami z wymienionymi osobami, aby stojący w środku nie zdążył zająć miejsca.  Osoba, która pozostała w środku zadaje pytania itd.   Wskazany człowiek może też odpowiedzieć na pytanie "spółdzielnia" i wtedy wszyscy muszą zmienić swoje miejsce.

BĘK

Uczestnicy ustawiają się w kółku. Jedna wchodzi do środka i wywołuje czyjeś imię oraz wskazuje na nią palcem. Ta osoba schyla się, a te osoby które stały po jej prawej i lewej stronie , wskazują na siebie palcem i wymawiają ,,bęk". Odpada ta osoba, która druga nie powie „bęk”  lub nie  wskaże palcem

CHIŃSKIE SZEPTY

Uczestnicy mówią sobie komplementy, przez kogoś z grupy. Np. Kasia prosi Marysię, aby podeszła do Tomka i powiedziała mu, że ma ładne oczy. Podczas rozmowy podsumowującej zabawę zadajemy pytania: Co przekazywałeś innym? Co usłyszałeś? Jak reagowałeś na przekazywane informacje? Czy widziałeś,  jak ktoś przekazuje twoje informacje? Jakim ludziom w kolejności przekazywałeś informacje? Czy dowiedziałeś się czegoś nowego o sobie? Co odczuwasz teraz wobec innych?

Czy wszystkim osobom przekazałeś wiadomość?

MIEJSCE KOŁO MNIE JEST WOLNE...

Uczestnicy siedzą na krzesłach ustawionych na obwodzie koła. Jedno miejsce jest wolne. Osoba, koło której znajduje się puste krzesło mówi: „Moje miejsce po prawej stronie jest puste, zapraszam na to miejsce...” Osoba wybiera innego uczestników, podając jego imię, a ten przesiada się szybko na wolne miejsce.

ZABAWY Z BALONIKAMI

Każdy nadmuchuje swój balon, pisze na nim swoje imię i maluje odpowiedni symbol. W rytm muzyki podrzuca go do góry, wymieniając się balonikami z innymi. Muzyka urywa się nagle, każdy szuka właściciela balonika, który ma w ręku. Podbijamy baloniki tylko np. palcami, nosem, nogami, możemy je też dmuchać.

IMIONA 1

Dzieci siedzą w kręgu. Wyskakując energicznie do góry, po kolei głośno wykrzykują swoje imię.

II.                 WZAJEMNE POZNANIE SIĘ

„TP”

PODZIEL SIĘ TRZEMA INFORMACJAMI -  s.45

POKAŻCIE NAM TO –s.45

SŁOŃCE ŚWIECI NA – s.46

PODAJ DŁOŃ

Cała grupa ustawia się w luźnej rozsypce i wszyscy zamykają oczy. Nie mogą ich otworzyć dopóki prowadzący na to nie pozwoli. Włączona zostaje spokojna relaksacyjna muzyka, a prowadzący rozstawia jeszcze poszczególne osoby na obrzeżach jednak twarzą do środka sali. Na hasło U. idą do przodu i szukają dłoni. Jeśli natrafi na czyjąś sprawdza, czy chce ją trzymać, czy też wolałby inną. Jeśli pozostaje przy tej szuka następnej poruszając się tak, jak wymaga tego trzymanie się poprzedniej dłoni. Zabawa kończy się, gdy wszyscy trzymają się już na ręce. Z układu jaki stworzył się podczas zabawy można wyciągnąć wiele informacji na temat relacji w grupie (kto w centrum, kto na obrzeżach itp.)

CHCIAŁBYM…

  Siedzimy w kręgu, jedno miejsce jest wolne.  Osoba, która ma po lewej stronie puste miejsce mówi: "Chciałbym, aby koło mnie usiadła osoba, która tak jak ja lubi np. lody".  Wszyscy, którzy lubią lody starają się zająć puste miejsce.  Kto pierwszy ten lepszy.  Powstaje znowu puste miejsce itd.  Zamiast "...tak jak ja lubi..."  można mówić "...tak jak ja jest...(np. internautą)",  "...tak jak ja ma...(np. rodzeństwo)"

KAWAŁEK MNIE

Prowadzący wyznacza 3 osoby, które mają schować się pod kocem. Każda z tych osób wyjmuje spod koca jakąś część ciała. Pozostali uczestnicy zgadują do kogo należy wystająca stopa lub ręka.

PREZENT Z FOLII ALUMINIOWEJ

Uczestnicy zabawy stoją w kole. Każdy z uczestników otrzymuje kawałek folii aluminiowej, z którego ma za zadanie zrobić ,,coś". Następnie osoby w kółku przesuwają się o kilka miejsc i zabierają stojące przed nimi prezenty. Na koniec każdy, z uczestników mówi, z czym mu się kojarzy otrzymany prezent(można porównać z intencjami wykonawcy).

Pytania: Z czym kojarzy ci się ten prezent? Jak często dajesz prezenty? Jak często dajesz prezenty?(jakie, kiedy, gdzie, czy robione, czy kupione), Dlaczego dajemy prezenty? Co zrobisz z tym prezentem?

SŁODKIE CYTRYNY

Uczestników dzielimy na kilka grup. Każda grupa wymyśla po dwie codzienne sytuacje wywołujące zdenerwowanie, które trudno przewidzieć, bądź na które trudno mieć wpływ np. przewróciłeś się, pada deszcz, a ty nie masz parasola, uciekł ci autobus. Wypisujemy je na kartkach i przekazujemy sąsiedniej grupie. Jej zadaniem jest znalezienie dobrych stron każdej sytuacji. Na koniec każda grupa prezentuje wyniki swojej pracy.

Na końcu zadajemy pytania: Czy łatwo wymyśliłeś sytuację? Czy widzisz dobre strony w smutnym zdarzeniu? Czy łatwo godzisz się z trudną sytuacją? Co robisz gdy spotka ciebie sytuacja wywołująca twoje zdenerwowanie? Jak często zdarzają Ci się takie sytuacje?

SPOTKANIE SŁAWNYCH OSOBISTOŚCI

Uczestnikom zabawy prowadzący przypina do pleców kartki z imionami sławnych ludzi(itd.). Każdy chodzi po sali i próbuje zgadnąć kim jest, zadając pytania pozostałym osobom. Kiedy odgadnie kim jest, przypina sobie kartkę z przodu i chodzi dalej pomagając innym. Można spróbować poradzić sobie bez użycia słów.

HERB

Prosimy uczestników o narysowanie swojego herbu. Dzielimy kartkę na 4 równe części. W pierwszej kratce piszemy swoje imię. W drugiej kratce rysujemy swoje hobby. W trzeciej kratce rysujemy jak spędzamy czas. W czwartej piszemy jaki lubimy kolor.

NIEDOKOŃCZONE ZDANIA

Każdy z uczestników losuje karteczkę i kończy rozpoczęte zdanie.

Przykłady:

- Dzisiaj czuję się...

- Gdybym mógł pojechać gdzie zechcę, wybrałbym...

- Mój ulubiony pisarz…

- Moja ulubiona książka…

- Mój ulubiony kompozytor (zespół muzyczny, rodzaj muzyki…) …

- Chciałbym żeby...

- Uczę się, żeby...

- Jestem smutny, gdy...

SZEREG  ALFABETYCZNY

Uczestnicy mają za zadanie ustawić się w szeregu (w kręgu) w kolejności alfabetycznej. Po ustawieniu każdy z uczestników, krótko się przedstawia.

COŚ SIĘ ZMIENIŁO ?

Ćwiczenie w parach. Uczestnicy zabawy ustawiają się naprzeciwko siebie w dwóch szeregach. Obserwują swojego partnera w parze, starając się zapamiętać jak najwięcej szczegółów w jego wyglądzie. Na sygnał dany przez prowadzącego odwracają się do siebie plecami i zmieniają jakiś szczegół w swoim ubraniu. Powinna być to zmiana niewielka, np. inne ułożenie kołnierza, rozwiązanie sznurówki, czy lekkie podciągnięcie rękawa. Na kolejny sygnał prowadzącego ćwiczący wracają do pozycji wyjściowej, a ich zadaniem jest wskazanie jaka zmiana pojawiła się w wyglądzie partnera. W innym wariancie ćwiczenia można wziąć pod uwagę sposób, w jaki uczestnicy stoją - wtedy zmiany dotyczą np. ułożenia stóp czy rąk, lekkiego przechylenia głowy, itd.

PREZENTY

Gra polega na składaniu sobie w parach życzeń i wręczaniu wyimaginowanych prezentów. Uczestnicy na przemian podchodzą do siebie, zachowując się tak, jakby nieśli określony prezent – inaczej niesiemy wielkiego pluszowego misia, inaczej narty, a jeszcze inaczej pierścionek. Za każdym razem należy wymyślić inną okazję do złożenia życzeń, można zacząć od oczywistych sytuacji, takich jak imieniny, urodziny czy tradycyjne święta, a potem szukać coraz bardziej niecodziennych i pomysłowych okazji (np. święto osób o zielonych oczach czy dzień pierwszego wiosennego deszczu). Osoba przyjmująca kolejne prezenty nie odkłada ich na bok, ale znajduje dla nich na sobie właściwe miejsce – na ramieniu, pod pachą, na głowie, w kieszeniach. Przy odbieraniu każdego następnego prezentu należy pamiętać, co gdzie się znajduje i dostosować do tego odpowiednie zachowanie. Im więcej prezentów, tym trudniej znaleźć na nie miejsce. Wszyscy uczestnicy starają się celebrować zarówno wręczanie, jak i odbieranie prezentów, próbują różnych konwencji i stylów zachowań (np. bardzo dystyngowany sposób bycia, zachowanie typowe dla nastolatków itd.).

PREZENTACJE

Jest to popularny i bardzo praktyczny sposób na rozpoczęcie pracy z nową

grupą, w której uczestnicy nie znają się nawzajem. Wszyscy ćwiczący mają dziesięć minut na przedstawienie się sobie w parach. Najpierw mówi jedna osoba, a druga słucha, starając się zapamiętać jak najwięcej szczegółów. Po pięciu minutach następuje zamiana ról. Chodzi o podanie bardzo różnych informacji – takich, które uważamy za ważne, najlepiej nas charakteryzujące, które chcemy ujawnić. Kolejny etap zabawy to prezentacje każdej pary – uczestnicy mówią w imieniu swojego partnera, w pierwszej osobie, np.: „Mam na imię Marek, właśnie skończyłem 18 lat, mam dwie młodsze siostry, moją pasją są samochody” itd.

POZDROWIENIA NA 100 SPOSOBÓW

Zadaniem uczestników jest znalezienie najróżniejszych sposobów witania się i pozdrawiania partnera. Ćwiczenie można rozpocząć od tradycyjnego podania ręki czy innych konwencjonalnych gestów – ukłonów, dygów, salutowania itd. Następnie uczestnicy wymyślają coraz bardziej oryginalne i nietypowe powitania – łokciami, nosami, stopami, plecami itp. Mogą to być całe sekwencje i układy ruchowe. Na koniec prowadzący zabawę może urządzić konkurs na najciekawsze, najzabawniejsze powitanie.

PORTRETY

Każda para ma do dyspozycji dwie kartki papieru i ołówek lub kredkę. Ćwiczący siedzą naprzeciwko siebie na podłodze lub przy stole, patrzą sobie w oczy. Jeden z nich opowiada swoją historię, może to być krótki przegląd całego życia albo charakterystyka jednej wybranej cechy osobowości, chodzi o to, by powiedzieć o sobie samym coś ważnego i prawdziwego. W tym czasie partner, cały czas patrząc drugiej osobie w oczy, stara się narysować jej portret. Po zakończeniu pierwszej opowieści następuje zamiana ról. Na koniec wszystkie pary prezentują się pozostałym uczestnikom w następujący sposób: autor rysunku pokazuje widzom wykonany przez siebie portret i opowiada usłyszaną historię. W tym czasie druga osoba ilustruje opowieść gestami, działaniami, animacją przedmiotu.

KONTAKT WZROKOWY

Uczestnicy poruszają się po całej sali, chodząc w różnych kierunkach. Jeśli dwie osoby nawiążą ze sobą kontakt wzrokowy, muszą go za wszelką cenę utrzymać – nie przerywając ruchu, maszerując we własnym rytmie – aż do zatrzymania zabawy przez prowadzącego. Ćwiczenie można wykonywać w różnych wariantach – z towarzyszeniem muzyki, z określeniem sposobu poruszania się, np. utrzymujemy kontakt wzrokowy, nieustannie uciekając, tańcząc, chodząc na czworakach, podskakując itd.

COŚ SIĘ ZMIENIŁO?

Uczestnicy zabawy ustawiają się naprzeciwko siebie w dwóch szeregach. Obserwują swojego partnera w parze, starając się zapamiętać jak najwięcej szczegółów w jego wyglądzie. Na sygnał dany przez prowadzącego odwracają się do siebie plecami i zmieniają jakiś szczegół w swoim ubraniu. Powinna być to zmiana niewielka, np. inne ułożenie kołnierza, rozwiązanie sznurówki czy lekkie podciągnięcie rękawa. Na kolejny sygnał prowadzącego ćwiczący wracają do pozycji wyjściowej, a ich zadaniem jest wskazanie, jaka zmiana pojawiła się w wyglądzie partnera. W innym wariancie ćwiczenia można wziąć pod uwagę sposób, w jaki uczestnicy stoją – wtedy zmiany dotyczą np. ułożenia stóp czy rąk, lekkiego przechylenia głowy itd.

MAPY

To ćwiczenie może spełniać wiele różnych funkcji – może być stosowane w nowej grupie i służyć wzajemnemu poznaniu się uczestników lub pojawić się na dalszym etapie pracy jako sposób na wyrażanie emocji, samopoznanie. Każdy z uczestników wybiera sobie miejsce w przestrzeni gry (bardzo dobrze sprawdza się to działanie w plenerze) i buduje mapę związaną z za proponowanym przez prowadzącego tematem, np. moja rodzina, miejsce, w którym się urodziłem, świat moich marzeń. Do stworzenia mapy można wykorzystać wszelkie znajdujące się pod ręką przedmioty, prowadzący może również przygotować wcześniej różne materiały – kawałki tkanin, szary papier, zapałki, kamienie. Uczestnicy mają kilkanaście minut na zbudowanie swoich przestrzennych obrazów, potem kolejno każdy z nich pokazuje pozostałym swoją mapę, wyjaśnia znaczenie użytych symboli, kolorów. Ćwiczenie warto potraktować jako punkt wyjścia do rozmowy o przestrzeni w teatrze i o roli scenografii.

WIELKIE UCHO

Uczestnicy ustawiają się w kręgu, jedna osoba – „Wielkie Ucho” stoi na środku, ma zawiązane oczy, a w ręce trzyma pałeczkę, np. ze zwiniętej gazety. Osoby w kręgu poruszają się zgodnie z ruchem wskazówek zegara, a „Wielkie Ucho” powoli obraca się w kierunku przeciwnym. Na hasło prowadzącego wszyscy zatrzymują się. „Wielkie Ucho” wskazuje pałeczką osobę, która ma naśladować głos dowolnego zwierzęcia (można również umówić się wcześniej, jakie zwierzę będzie naśladowane). Zadaniem „Wielkiego Ucha” jest odgadnięcie, kto wydał dźwięk. Jeśli mu się to uda, osoba ta zajmuje jego miejsce.

STWORY

W pierwszej części zabawy każdy z uczestników wymyśla własnego  stwora – postać, która porusza się i zachowuje w określony sposób, wydaje charakterystyczne dźwięki, ma swoje upodobania. Po kilku, kilkunastu minutach indywidualnej pracy wszyscy uczestnicy – jako wykreowane stwory – wyruszają w świat, spotykają się z innymi osobnikami i próbują nawiązać z nimi kontakt. Szukają podobieństw, porozumienia i dobierają się w kilkuosobowe grupy. Uczą się nawzajem swojej mowy, trybu życia, przyzwyczajeń. Następnie prowadzący daje poszczególnym grupom różne zadania do realizacji, np. budowę domu czy statku, stworzenie ogrodu z tysiąca i jednej nocy. Grupy odwiedzają się nawzajem i pokazują sobie swoje dzieła. Na zakończenie wszystkie stwory tworzą jedną wielką postać – olbrzyma o wielu głowach, rękach, ogonach. Wykonuje on triumfalny taniec i rozpada się na części – indywidualnych uczestników, którzy wypowiadają własne imiona i wychodzą z planu gry.

OD A DO Z

Uczestnicy poruszają się po całej sali, najlepiej w takt muzyki. Co jakiś czas prowadzący zatrzymuje ich, podając hasła – zadania do wykonania: ustawiamy się w szeregu według koloru włosów – od najciemniejszych do najjaśniejszych; w porządku alfabetycznym, biorąc pod uwagę pierwszą (lub ostatnią) literę imienia; według rozmiaru butów – od najmniejszego do największego; według wieku itd. Uczestnicy nie mogą porozumiewać się werbalnie, szukają innych sposobów komunikacji. Ćwiczenie to można również przeprowadzić w formie konkursu, dzieląc większe zespoły na dwie lub trzy podgrupy. Wygrywa ta drużyna, która najszybciej i bezbłędnie wykona zadanie.

NA SZCZĘŚCIE

Uczestnicy siedzą lub stoją w kręgu i kolejno wypowiadają po jednym zdaniu, zaczynającym się na przemian od słów: „na szczęście” lub „niestety”. Starają się w ten sposób skomentować konkretną sytuację, przekazać innym istotne informacje. Ćwiczenie może być formą podsumowania zajęć czy próbą rozwiązania konfliktu. Może być również wykorzystane w nowej grupie, na początku procesu warsztatowego, i służyć wzajemnemu poznaniu się uczestników.

RZĄD WARIACKI
Grupa ustawia się w dwóch rzędach naprzeciw siebie. Pierwsza osoba wymyśla jakiś gest i dźwięk, dziecko stojące naprzeciw powtarza je i dodaje swoją propozycję i tak po kolei. Ostatnia osoba powtarza wszystkie gesty i dźwięki.
CENTRUM ŚWIATA
Dzieci stają w kręgu, jedna osoba, „centrum świata”, w środku. Dzieci wybierają sobie jakąś część ciała osoby stojącej w środku. Kiedy ta się porusza (może tańczyć, skakać, kręcić się), każde dziecko próbuje oddać swoim ciałem ruch wybranej przez siebie części ciała. Np. jeżeli ktoś wybierze łokieć, całym ciałem (a nie tylko ręką) próbuje naśladować ruch łokcia.

NIC NIE ROBIĘ
Grupa staje w kręgu. Ważne jest to, aby liczba uczestników była parzysta. Załóżmy, że jest ich sześcioro, każdy ma swój numer. Rozdajemy zadania: dziecko z numerem 1 patrzy na to z numerem 5, 2 na 6, 3 na 1, 4 na 2, 5 na 3, 6 na 4.Prowadzący prosi dzieci, aby nic nie robiły. Zadanie polega na naśladowaniu swojego partnera (czyli osoby, na którą się patrzy). Po chwili można dodać polecenie przerysowywania zachowania partnera. Jeżeli uczestników jest więcej, warto wcześniej rozrysować sobie tarczę zegara z rozmieszczonymi liczbami odpowiadającymi ilości dzieci. Zasada wyznaczania partnerów jest następująca: każdy patrzy na osobę z numerem o jeden wyższym niż osoba stojąca naprzeciwko (jeżeli dzieci jest 12, numer 1 patrzy na 8, 2 na 9... jeżeli grupa liczy 16 osób, 1 patrzy na 10, 2 na 11 itd.).
 

III.                BUDOWANIE ZAUFANIA

„TP”

W CZTERY OCZY -  s.46

PRZEWODNICY  - s. 57

GŁOSY ZWIERZĄT – s.57     TRZY ŚLEPE  MYSZY

WIDZACE DŁONIE – s.58

UFAM CI – s.59

UFAM WAM – s.59                                                 KRĘGI ZAUFANIA             

UFAM WAM WSZYSTKIM – s. 60

SZYBOWIEC – s.61

HAMAK s.61                             TRZY SPOSOBY UPADANIA

UPADKI – s. 61

KOT I MYSZ II – s. 62

ŚLEPE SAMOCHODY

Uczestnicy tworzą trójki. Stają jeden za drugim, trzymając się za łokcie. Dwie pierwsze osoby mają zamknięte oczy. Osoba ostatnia- kierowca- prowadzi samochód, bez słów. Po chwili zamieniają się rolami, tak aby każdy znalazł się na początku, w środku i na końcu trójki Potem możemy zadawać kolejno pytania. Jak czuli się w poszczególnych rolach? Czy mieli zaufanie do partnerów? W której sytuacji czuli się najpewniej i dlaczego? Czy łatwo było wam się poruszać?

...