elektroenergetyka - praca na potencjale.PDF - bhp - kotektiger

Akademia

PRACE POD

NAPIĘCIEM

Szkolenie dla prac pod napięciem

przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych

Projekt jest współﬁnansowanyześrodkówUniiEuropejskiejwramachEuropejskiegoFunduszuSpołecznego,

realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości

Sesja 7

Prace pod napięciem

przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych

Wykładowcy:

inż. Stanisław Cader, mgr inż. Bogumił Dudek, inż. Roman Fober,

mgr inż. Tadeusz Gontarz, mgr inż. Witold Wiśniewski

Wykład trzeci

Schematy i metody prac pod napięciem

W technice prac pod napięciem (PPN) wykorzy-

stuje się trzy możliwości usytuowania montera

względem urządzenia będącego pod napięciem, które

podano schematycznie (rys. 1):

Schemat 1

 schemat 1 – pracownik jest odizolowany od części

urządzenia będących pod napięciem, na których

wykonuje pracę; pracownik podczas pracy pozo-

staje na potencjale ziemi;

I 

 schemat 2 – pracownik jest odizolowany od poten-

cjału części uziemionych i podczas pracy pozostaje

na potencjale części urządzenia, na której wyko-

nuje pracę;

Schemat 2

 schemat 3 – pracownik odizolowany jest zarówno

od potencjału części uziemionych, jak i od części

urządzenia o innych ustalonych potencjałach;

pracownik podczas pracy pozostaje na potencjale

nieustalonym.

Podane schematy umożliwiły zdefiniowanie na-

stępujących metod pracy pod napięciem:

– w kontakcie,

– z odległości,

– na potencjale,

– kombinowana – C3M.

– na potencjale nieustalonym.

Schemat 3

Przykładem realizacji schematu 1 są metody pra-

cy w kontakcie i z odległości; schematu 2 – metoda

pracy na potencjale; schematu 3 – metoda pracy

na potencjale nieustalonym. Natomiast w metodzie

kombinowanej elastycznie wykorzystuje się walory

i możliwości schematu 1 i 2.

Rys. 1. Możliwości usytuowania montera

względem urządzenia będącego pod napięciem

strona 32

(2)

www.e-energetyka.pl

styczeń 2006

Z perspektywy czasu trzy pierwsze metody

pracy można nazwać klasycznymi. Najdłużej

i najszersze zastosowanie znalazła metoda pracy

z odległości, najczęstsze zastosowanie ma metoda

pracy w kontakcie, a elitarną można nazwać metodę

pracy na potencjale; najwięcej emocji budzi metoda

pracy na potencjale nieustalonym zastosowana na

długich łańcuchach izolatorów (od 500 kV wzwyż),

w której pracownik własnym ciałem bocznikuje część

izolatora, często przemieszczając się wzdłuż niego;

natomiast wysoce specjalistyczną można nazwać

metodę kombinowaną.

izolacyjnych sprawiają, że metoda ta znajduje po-

wszechne zastosowanie w sieciach do 1 kV to jest:

w liniach napowietrznych wykonanych zarówno

przewodami AL (przewody nie izolowane), jak i AsXS,

(przewody izolowane), w liniach kablowych i urządze-

niach rozdzielczych. W ograniczonym zakresie meto-

da ta może być stosowana na urządzeniach powyżej

1 kV, zwłaszcza od czasu wprowadzenia do użytku

rękawic i rękawów dielektrycznych do 36 kV.

Metoda pracy „z odległości”

Metoda pracy „w kontakcie”

Metoda „z odległości” polega na wykonaniu pra-

cy pod napięciem we wnętrzu strefy zagrożenia

za pomocą narzędzi umieszczonych na drążkach

izolacyjnych, przez pracownika pozostającego

na potencjale ziemi, w odległości większej niż

minimalna odległość zbliżenia do części będących

pod napięciem. Metoda ta znajduje zastosowanie

głównie w sieciach średnich i wysokich napięć.

Stosowana jest przy konserwacji urządzeń elek-

trycznych pod napięciem na stacjach śn oraz

w liniach napowietrznych śn do przyłączania

odgałęzień, konserwacji odłączników i wymianie

izolacji przy użyciu drążków izolacyjnych oraz w

liniach niskiego napięcia do trwałego odłączenia

odgałęzienia przez odcięcie przewodów.

Metoda „w kontakcie” umożliwia wykonanie pracy

pod napięciem we wnętrzu strefy zagrożenia przez

pracownika pozostającego na potencjale ziemi, przy

użyciu rękawic dielektrycznych oraz ręcznych na-

rzędzi o własnościach izolacyjnych.

W metodzie tej pracownik redukuje strefy zagro-

żenia wokół części urządzenia, do których musi się

zbliżyć, a na których nie wykonuje pracy. Są one re-

dukowane za pomocą specjalnych osłon izolacyjnych,

do przestrzeni we wnętrzu tych osłon.

Łatwość wykonywania prac, stosunkowo mało

skomplikowana budowa narzędzi oraz materiałów

Rys. 2. Metoda pracy „w kontakcie”

Rys. 3. Metoda pracy „z odległości”

styczeń 2006

www.e-energetyka.pl

strona 33

(3)

Umiejętne posługiwanie się metodą „z odle-

głości” może być wykorzystane przez służby ra-

townicze, które bez oczekiwania na przyjazd

Pogotowia Energetycznego mogą skutecznie roz-

począć akcję ratowniczą wymagającą uwolnienia

obiektu od napięcia. Jednak należy zwrócić uwagę

na konieczne specjalistyczne przeszkolenie i wy-

posażenie.

Metoda pracy „na potencjale”

Metoda pracy „na potencjale” polega na przejęciu

przez pracownika potencjału części urządzenia, na

której ma zostać wykonana praca. W metodzie tej

likwidacji ulega strefa zagrożenia wokół tej części,

lecz powstają nowe strefy zagrożenia, wokół tych

części urządzenia, które posiadają potencjał ta-

ki, na jakim znajdował się monter zanim przejął

potencjał części urządzenia, na której wykonuje

pracę.

Warunkiem przejęcia potencjału dowolnej części

urządzenia jest przebywanie pracownika na poten-

cjale nieustalonym.

Rys. 5. Metoda pracy na potencjale na stacjach

Rys. 4. Metoda pracy na potencjale na liniach

Warunek ten jest spełniony zarówno w liniach

napowietrznych najwyższych napięć, jak i sta-

cjach, gdzie odległości pomiędzy przewodami róż-

nych faz oraz pomiędzy częściami linii posiadający-

mi różne potencjały są dokładnie określone, a ogól-

nie rzecz ujmując wystarczająco duże. W czasie

przejścia montera na potencjał przewodu nie może

on przekroczyć jednocześnie dwu różnych stref za-

grożenia.

strona 34

(4)

www.e-energetyka.pl

styczeń 2006

Metoda pracy kombinowana – C3M

Zastosowanie pojęcia EP – jednostki izolacji

Metoda kombinowana – C3M (skrót wzięty z języ-

ka francuskiego oznacza kombinację trzech metod)

polega na wykonywaniu czynności składających

się na zabieg eksploatacyjny wg zasad pracy me-

todą:

– w kontakcie,

– z odległości,

– na potencjale.

Dla przygotowania pracy metodą kombinowaną

(zastosowanie dla innych metod dopuszczalne) wpro-

wadzono nowe określenie pozwalające kształtować

przestrzeń wokół miejsca pracy w sposób bezpieczny

dla realizacji prac pod napięciem różnymi metodami.

Dzięki dostępności wysokiej jakości technicznych

środków ochrony (osłony, rękawy izolacyjne, pod-

nośniki z ramieniem izolacyjnym), w celu sprecyzo-

wania warunków dla bezpieczeństwa wprowadzono

pojęcie „jednostki izolacji” (EP – fr. Elément de

Protection). Monter pracujący pod napięciem wcho-

dzący w skład obwodów elektrycznych faza – faza

lub faza – ziemia, musi chronić się przed niebezpie-

czeństwem porażenia przez umieszczenie w tym

obwodzie odpowiedniej liczby jednostek izolacji EP.

Liczba ta zależy od poziomu napięcia (przykładowo

dla napięcia 20 kV konieczne jest zastosowanie 6 EP

dla obwodu faza – ziemia oraz 8 EP dla obwodu faza

– faza). Wyposażeniu o własnościach izolacyjnych

przypisano następujące liczby jednostek izolacji:

 10 cm przerwy powietrznej

lub drążka izolacyjnego odpowiada: – 1 EP

 1 osłona izolacyjna sztywna – 4 EP

 1 osłona izolacyjna elastyczna – 2 EP

 1 płachta z materiału izolacyjnego – 1 EP

 rękawice elektroizolacyjne

lub naramienniki – 2 EP

 izolacyjny podnośnik – 4 EP

Zespół odpowiedzialny za wykonanie pracy wybie-

ra metodę najbardziej odpowiednią, z równoczesnym

zachowaniem minimalnej liczby EP dla ochrony przed

porażeniem lub zwarciem.

Przykładowo dla napięcia 20 kV, dla wymaganych

6 EP, wybór może być następujący:

 60 cm przerwy powietrznej albo

 60 cm drążka izolacyjnego albo

 zastosowanie rękawic elektroizolacyjnych (2 EP)

i 40 cm przerwy powietrznej (4 EP) albo

 zastosowanie rękawic elektroizolacyjnych (2 EP)

i płachty izolacyjnej (1 EP) i 30 cm przerwy po-

wietrznej (3 EP).

Wprowadzenie możliwości kształtowania bezpiecz-

nych warunków pracy bezpośrednio przez sam zespół

wykonujący prace jest nowym kierunkiem szkolenia

monterów umożliwiającym im pełniejszą identyfika-

cję z tworzoną przez siebie technologią.

Rys. 6. Metoda pracy „C3M”

Metoda C3M umożliwia wykonanie pracy pod

napięciem we wnętrzu strefy zagrożenia przy uży-

ciu rękawic dielektrycznych, drążków izolacyjnych

i podnośników izolacyjnych, przez pracownika pozo-

stającego na potencjale nieustalonym.

W metodzie tej każdy obwód elektryczny, którego

częścią jest człowiek tworzony podczas pracy musi

posiadać w sobie elementy izolacyjne stosowne do

poziomu napięcia znamionowego urządzenia.

Metody pracy

z potencjału nieustalonego

Metoda ta realizowana jest wg zasad obowią-

zujących w metodzie pracy z odległości przy założe-

niu, że pracownik podczas całego okresu pracy pozo-

staje na potencjale nieustalonym. Jej podstawową

zaletą jest możliwość użycia krótszych drążków niż

w klasycznej metodzie z odległości.

Metoda ta wylansowana w 1982 r. przez Fran-

cuzów polega na wykorzystaniu elementów trzech

poprzednio zdefiniowanych metod, a o ich wyborze

decyduje przeszkolony wykonawca.

styczeń 2006

www.e-energetyka.pl

strona 35

(5)

elektroenergetyka - praca na potencjale.PDF

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: