83.pdf

M I N I P R O J E K T Y

Wspólną cechą układów opisywanych w dziale "Miniprojekty" jest łatwość ich praktycznej realizacji.

Zmontowanie układu nie zabiera zwykle więcej niż dwa, trzy kwadranse, a można go uruchomić w ciągu

kilkunastu minut. Układy z „Miniprojektów” mogą być skomplikowane funkcjonalnie, lecz łatwe w montażu

i uruchamianiu, gdyż ich złożoność i inteligencja jest zawarta w układach scalonych. Wszystkie układy

opisywane w tym dziale są wykonywane i badane w laboratorium AVT. Większość z nich znajduje się

w ofercie kitów AVT, w wyodrębnionej serii „Miniprojekty” o numeracji zaczynającej się od 1000.

Generator szumu

Szumy generowane

przez elementy s¹

uci¹øliwymi

zak³Ûceniami z†ktÛrymi

walczy siÍ w†uk³adach

elektronicznych na

rÛøne sposoby. Dotyczy

to zw³aszcza

wzmacniaczy

akustycznych

i†generatorÛw. Jednak

w†niektÛrych

wypadkach tzw. bia³y

szum o†wyrÛwnanej

charakterystyce

czÍstotliwoúci

wykorzystuje siÍ jako

sygna³ pomiarowy.

Poniewaø w†sygnale

szumu przemieszane s¹

ze sob¹ sygna³y

z†szerokiego przedzia³u

czÍstotliwoúci moøe on

s³uøyÊ do pomiaru

liniowoúci i†pasma

badanego wzmacniacza

albo do okreúlania

parametrÛw

akustycznych

pomieszczenia.

Jako ürÛd³o ìdobregoî

szumu moøe s³uøyÊ tranzys-

tor ze zwartymi wyprowadze-

niami bazy i†kolektora.

W†przypadku popularnych

tranzystorÛw z†grupy BC547

napiÍcie zasilania przy jakim

tak po³¹czony tranzystor ge-

neruje optymalny sygna³ szu-

mu wynosi oko³o 12V jednak

zaleøy to od parametrÛw uøy-

tego egzemplarza. Taki naj-

prostszy generator szumu ma

jednak pewn¹ wadÍ: otrzyma-

ny sygna³ jest asymetryczny.

Oznacza to, øe sygna³ szumu

dodawany jest do poziomu

sk³adowej sta³ej napiÍcia

i†odznacza siÍ zdecydowan¹

asymetri¹ przebiegu.

Jeøeli chcemy otrzymaÊ

symetryczny sygna³ szumu

powinniúmy zastosowaÊ dwa

tranzystory a†nastÍpnie zsu-

mowaÊ obydwa sygna³y.

Schemat takiego uk³adu po-

kazano na rys. 1 . Tranzystor

T1 generuje pierwszy sygna³.

Potencjometr PR1 ustala

punkt pracy w†taki sposÛb

aby otrzymaÊ sygna³ o†mak-

symalnej amplitudzie. Sygna³

ten pobierany ze z³¹cza baza-

kolektor jest asymetryczny

i†zawiera siÍ pomiÍdzy usta-

lonym poziomem sk³adowej

sta³ej i†mas¹. Drugi sygna³

pobierany z†emitera tranzys-

tora T2 jest takøe asymetrycz-

ny i†zawiera siÍ pomiÍdzy

sk³adow¹ sta³¹ ustalon¹ po-

tencjometrem PR3 a†plusem

zasilania. Oba

sygna³y mie-

szane s¹ na po-

tencjometrze

PR2 i†z†jego su-

waka podawa-

ne na wtÛrnik

emiterowy T3.

Poniewaø po-

ziomy napiÍcia

sta³ego na oby-

dwu tranzysto-

rach mog¹ siÍ rÛøniÊ konden-

sator C5 s³uøy do ich bloko-

wania.

Uk³ad uruchamia siÍ

w†trzech krokach korzystaj¹c

z†pomocy oscyloskopu. Naj-

pierw sondÍ pomiarow¹ na-

leøy po³¹czyÊ ze z³¹czem ba-

za-kolektor tranzystora T1.

NastÍpnie potencjometrem

PR1 ustawiamy maksymaln¹

amplitudÍ sygna³u. Potem ³¹-

czymy sondÍ z†emiterem

tranzystora T2 i†potencjometr

PR3 ustawiamy tak aby uzys-

kaÊ maksymaln¹ amplitudÍ

tego sygna³u. W†koÒcu do³¹-

czamy oscyloskop do wyjúcia

i†przy pomocy potencjomet-

ru PR2 wyrÛwnujemy kszta³t

sygna³u wyjúciowego tak aby

by³ maksymalnie symetrycz-

ny. Podane na schemacie

wartoúci napiÍÊ sta³ych nale-

øy traktowaÊ jako orientacyj-

ne poniewaø zaleø¹ one od

parametrÛw uøytych do bu-

dowy generatora elementÛw.

Uk³ad zasilany jest napiÍ-

ciem sta³ym +12V i†pobiera

ok. 2mA pr¹du. Sygna³ uøy-

teczny na wyjúciu ma ampli-

tudÍ 150...200mV.

WYKAZ ELEMENTÓW

Rezystory

PR1..PR3, R5: 4,7k

R1, R2: 47k

Ω

Kondensatory

C1: 100

F/16V

C2: 100nF

C3, C4: 10

F/16V

C5: 470nF

C6: 330nF

Półprzewodniki

T1..T3: BC547

P³ytka drukowana wraz z kom-

pletem elementÛw jest dostÍpna

w AVT - oznaczenie AVT-1326 .

Wzory p³ytek drukowanych

w formacie PDF s¹ dostÍpne

w Internecie pod adresem:

http://www.ep.com.pl/?pdf/

pazdziernik01.htm oraz na

p³ycie CD-EP10/2001 w katalogu

PCB .

Rys. 1.

Rys. 2.

Elektronika Praktyczna 10/2001

R3, R4: 10k

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: