raport wioska tematyczna.pdf

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Dr Edyta Borys

Fundacja na Rzecz Budowy

Społeczeństwa Opartego na

Wiedzy „Nowe Media”

ul. Wilamowskiego 10

10-718 Olsztyn

edyta.borys@wp.pl

Raport z wykonania zadania 8: Monitoringu i ewaluacji w

projekcie „Wioska tematyczna- naszą szansą”

„Za lasami, za jeziorami znajduje się skryta w warmińskiej głuszy wieś. Przedarłszy się przez

zagubioną w lasach drogę dociera się do Szałstr. Przybysz ulega złudzeniu, że znalazł się w bajkowej

krainie. Znajdzie tu wszystko o czym piszą bajkopisarze: jezioro pośrodku wsi, na którym w swoich

malutkich łódeczkach sennie wędkują rybacy; rzekę, która cicho szumi warmińskie opowieści; gęstwinę

lasów, które obiecują szczodre dary; kowala artystę; rzeźbiarza; malarkę... Wszystko wokół zaprasza

zmęczonego przybysza by zatopił się w tej na pozór nierealnej miejscowości”.

Szałstry to wieś w gminie Jonkowo, w województwie warmińsko – mazurskim, położona nad

jeziorem o tej samej nazwie. Wieś dopiero od 2005 roku ma bezpośrednie połączenie samochodowe z

Jonkowem i Olsztynem. W Szałstrach mieszka 235 osób. ( www.jonkowo.pl ) Tylko pięć gospodarstw

rolnych jest nastawionych na dużą produkcję. W 2007 roku powstało stowarzyszenie „Szałstry”.

Staraniem członków stowarzyszenia w Szałstrach powstała świetlica socjoterapeutyczna, w której

prowadzone są edukacyjne zajęcia dla mieszkańców wsi. Z inicjatywy stowarzyszenia zrodził się

pomysł utworzenia wioski tematycznej.

Wioski tematyczne to sposób na rewitalizację wsi, wykorzystanie potencjału mieszkańców i

okolicy w celu poprawy jakości życia, poprzez tworzenie nowych miejsc pracy. Wspólne działania

mieszkańców mają doprowadzić do wykreowania specyficznego, kompleksowego produktu, który w

rezultacie staje się środkiem na zarabianie pieniędzy a także inspiruje nowy sposób życia. Mieszkańcy

Szałstr dysponują dużym potencjałem: malownicza okolica, z centralnie usytuowanym jeziorem; ludzie

Strona 1

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

obdarzeni różnorodnymi, nietuzinkowymi umiejętnościami i zdolnościami; oraz żywe tradycje

kulturalne całej gminy Jonkowo, będące już swoistą marką, rozpoznawalną w powiecie olsztyńskim.

Chęć podniesienia jakości życia oraz konieczność dostosowania się do nowych warunków

gospodarczych były motywem powstania projektu „Wioska tematyczna– naszą szansą”. Projekt

zrealizowano w ramach działania 9.5 Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich, priorytetu

IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Projekt

współfinansowany był przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Został

on zrealizowany na podstawie umowy podpisanej z Urzędem Marszałkowskim Województwa

Warmińsko- Mazurskiego w okresie od 1 maja 2009r do 31 sierpnia 2009 r. Projekt zrealizowało

partnerstwo składające się ze Stowarzyszenia „Szałstry” oraz Fundacji na Rzecz Budowy Społeczeństwa

Opartego na Wiedzy „Nowe Media”. Jego celem było zapoznanie osób zamieszkujących Szałstry i

okoliczne wioski na terenie gminy Jonkowo z ideą wiosek tematycznych, zasadach ich funkcjonowania

oraz wyposażenie w wiedzę i umiejętności niezbędne do stworzenia wioski tematycznej, zapoznanie z

dobrymi praktykami polskimi związanymi z wdrożeniem idei wiosek tematycznych a także

zmotywowanie uczestników do podjęcia współpracy ukierunkowanej na realizację wioski tematycznej

na własnym terenie. Realizacji tych celów służyły szkolenia z zakresu wiedzy o ideach i zasadach

funkcjonowania wiosek tematycznych, warsztaty autoprezentacji i Public Relation, warsztaty organizacji

produktu turystycznego a także czterodniowy wyjazd studyjny do wiosek tematycznych na Pomorzu

Zachodnim.

Dane prezentowane w tym opracowaniu pochodzą z badań prowadzonych w ramach ewaluacji i

monitoringu projektu „Wioska tematyczna – naszą szansą”. Badania realizowano w okresie trwania

projektu. Wykorzystano dane uzyskane z ankiet audytoryjnych oraz indywidualnych i grupowych

wywiadów z beneficjentami, trenerami oraz kierownikiem projektu.

Charakterystyka Beneficjentów Ostatecznych

Średnia wieku uczestników projektu „Wioska tematyczna – nasza szansą” wynosi 39,25 lat,

najmłodsze uczestniczki mają 18 lat najstarsza 61. Osób powyżej 39 roku jest 14, aż 10 osób ma 50 i

więcej lat. Charakteryzowana grupa beneficjentów pod względem wieku odbiega od danych

statystycznych opisujących udział osób w różnych grupach wiekowych w kształceniu ustawicznym.

Strona 2

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Wynika z nich, że udział w szkolnych lub pozaszkolnych formach kształcenia w grupie osób powyżej 39

roku życia jest najniższy. (Diagnoza Społeczna 2007. Warunki i jakość życia Polaków, s. 73 Diagnoza

Społeczna 2007. Warunki i jakość życia Polaków, s. 73)

Wykres 1. Podział BO ze względu na wiek

Źródło: badania własne

Wśród beneficjentów większość stanowiły kobiety, tylko 5 mężczyzn wzięło udział w projekcie.

Stanowi to nie tylko potwierdzenie ale i wyolbrzymienie tendencji związanej z większym udziałem

kobiet niż mężczyzn w edukacji ustawicznej. (A. Matysiak, Kształcenie ustawiczne w Polsce. Korzyści i

bariery rozwoju, Niebieskie Księgi 2003, nr 8 – Polskie Forum Strategii Lizbońskiej Gdańsk 2003 s. 36;

Diagnoza Społeczna 2007. Warunki i jakość życia Polaków, s. 73 – 74) Trudno jednoznacznie wyjaśnić

większą inercję mężczyzn w tym zakresie, zwłaszcza, że dane ogólnopolskie wskazują jednocześnie na

większy udział kobiet w kształceniu, ale jednocześnie mniejszy udział w nim osób bezrobotnych (tymi

głównie są kobiety).

Dysponowanie czasem wolnym, chęć lub konieczność nabycia albo zmiany kwalifikacji

zawodowych mogą sprzyjać korzystaniu ze szkolnych lub pozaszkolnych form kształcenia. Dane

ogólnopolskie wskazują, że zaniechanie aktywności edukacyjnej następuje m. in. na skutek braku czasu

oraz braku potrzeby uzupełniania i zdobywania nowej wiedzy. (A. Matysiak, dz. cyt. , s. 45) Pomimo

Strona 3

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

dysponowania czasem edukacyjna inercja osób bezrobotnych i biernych zawodowo jest w Polsce

charakterystyczna. (Kształcenie dorosłych, GUS, Warszawa 2009, s. 29) Fakt ten budzi zdumienie,

podnoszenie i zmiana kwalifikacji zawodowych powinna stanowić dla tej grupy osób priorytet, jest to

bowiem sposób umożliwiający zwiększenie konkurencyjności na rynku pracy. Uczestnicy omawianego

projektu nie potwierdzają danych ogólnopolskich, połowa beneficjentów to osoby bezrobotne, tylko 8

osób to osoby pracujące, w tym 6 poza rolnictwem.

Wykres 2. Status BO na rynku pracy

Źródło: badania własne

W świetle powyższych danych wydaje się, że uczestników projektu charakteryzuje duża

świadomość związana ze współczesnym wymogiem edukacji całożyciowej. Tezę tą potwierdzają kolejne

dane. Większość beneficjentów w przeszłości brała udział w różnych formach kształcenia ustawicznego,

które najczęściej dotyczyły sztuki kulinarnej. Pojedyncze osoby wskazywały na udział w szkoleniach z

zakresu m. in. agroturystyki, pozyskiwania funduszy unijnych, pisania wniosków, księgowości,

artystyczne (ceramiczne, taneczne, muzyczne), komputerowe. Tylko 5 osób nie brało udziału w żadnej

formie kształcenia.

O wysokiej świadomości beneficjentów świadczy także ich otwartość na przyszłe doświadczenia

Strona 4

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

edukacyjne. Beneficjenci pytani o to, czy w przyszłości zamierzają brać udział w jakichś formach

kształcenia w większości odpowiedzieli twierdząco, tylko 2 osoby nie miały co do tego pewności. Być

może tak duża gotowość do partycypacji w przedsięwzięciach edukacyjnych wynika z przekonań na

temat korzyści jakie się z tym wiążą. Wśród beneficjentów dominowało przeświadczenie o tym, że zysk

jaki wynika z kształcenia się osób dorosłych polega przede wszystkim na możliwości zwiększenia

dochodu oraz zwiększeniu szans na rynku pracy. Taka perspektywa postrzegania edukacji ustawicznej

jest zgodna z perspektywą przyjętą w Strategii Lizbońskiej, która edukację postrzega jako narzędzie

gospodarczego awansu Unii Europejskiej i jej mieszkańców.

Wykres 3. Opinie BO o korzyściach z kształcenia się osób dorosłych

Źródło: badania własne

Wśród innych znaczących korzyści wynikających z kształcenia się dorosłych beneficjenci

dostrzegają nie tylko instrumentalne, przedmiotowe, ale także podmiotowe, osobowościotwórcze, choć

nie stanowią one priorytetu. Aktywność edukacyjna poszerza horyzonty oraz umożliwia poznanie

Strona 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: