Błąd miejsca: Jedną z metod polowych wyznaczania błędu indenu polega na na pomiarze kąta w kole pionowym w dwóch położeniach lunety. Celem jest niezbyt wysoko położony punkt w odniesieniu do horyzontu instrumentu. Jeżeli sprawdzamy błąd indexu w teodolicie z kompensatorem ręcznym koła pionowego. Po wycelowaniu kreską poziomą krzyża kresek na cel doprowadzamy pęcherzyk libelli kolimacyjnej do górowania a śrubą mikrometryczną kreski doprowadzamy do koincydencji. Następnie wykonujemy odczyt z koła pionowego w pierwszym położe4niu lunety O1. Jeżeli teodolit jest wyposażony w kompensator automatyczny koła pionowego. Po wycelowaniu i doprowadzeniu kresek do koincydencji, wykonujemy odczyt. Wycelowanie w Ii położeniu lunety daje odczyt z koła pionowego O1: 98g77c25cc O2=301g23c25cc O1+O2+= 400g 00c50cc Poprawione wyniki to: O1:98g77c00cc i O2:301g23c00cc
Ratyfikacja: ręczny otrzymane odczyty należy poprawić o błąd miejsca zera. Śrubą mikrometryczną ustawiamy odczyt poprawiony o błąd miejsca zera. Np.. z O2 położenia lunety O2301g23c00cc, następnie leniwką libelli kolimacyjnej doprowadzamy do koincydencji. Pęcherzyk libelli kolimacyjnej wyjdzie z górowania. Doprowadzamy go do górowania pionowymi śrubami ratyfikacyjnymi libelli. W automatycznych: Otrzymane należ y poprawić o błąd miejsca era zera. Śrubą mikrometryczną ustawiamy odczyt poprawiono błąd miejsca zera np. z drugiego położenia następnie brak koincydecjie doprowadzamy leniwką ruchu pionowego lunety. Na skutek tej czynności kreska pozioma krzyża kresek wyszła z celu. Należy, zatem pionowymi śrubami ratyfikacyjnymi płytki ogniskowej lunety doprowadzić do pokrycia kreski poziomej z celem.
Błąd kolimacji cc prostopadłe do hh. Błąd kolimacji następuje, gdy oś celowa wtedy w przestrzeni zakreśla się stożek w przestrzeni a powinna zakreślać płaszczyzne przechodzącą przez oś obrotu instrumentu. Można ten błąd melinować w terenie przez pomiar kąta we dwóch położeniach lunety. Wyznaczenie podwujnej wartości kątowej. Błędu kolimacji i po spoziomowaniu instrumentu na wysokości osi celowej obieramy dowolny punkt (krzyżyk na ścianie). Pionową kreską krzyża kresek celujemy na punkt, śrubą mikrometryczną kreski doprowadzamy do koincydecjii wykonujemy odczyty.
Odczyt: odczytywanie kierunku polega na odszukaniu w lewej cześi pola widzenia mikroskopowe kreski obrazy limbus z opisem prostym znalezieniu w diametralnej części kręgu obrazu kreski różniącej się wartością opisu o 200g. Liczba interwałów miedzy obrazami kresek diametralnych (działek kręgu) wyznacza liczbę dziesiątków centygramów limbus odczytujemy grady i dziesiątki centygradow. Natomiast pozostałe wartości tj. pojedyncze centy grady i decymiligrad odczytujmy ze skali mikrometru optycznego.O1=101g25c38cc O2=301g25c68 2K=30 K=15Poprawione wyniki O1=101g25c53cc O2=301c25c53cc O2-O1=200g00c00cc Ratyfikacja: otrzymane odczyty należy poprawić o błąd kolimacji. Śrubą mikrometryczną ustawiamy odczyt poprawiony o błąd kolimacji z I lub II położenia lunety. Spowoduje to, że kreski wyjdą z kojncydecji. Brak symetrii obrazu przywraca się leniwka ruchu poziomego. Poziomego wyniku tej czynności pionowa kreska krzyża kresek zejdzie z celu. Położenie osi celowej lunety koryguje się poziomymi śrubami ratyfikacyjnymi krzyża kresek.
Błąd inklinacji występuje wówczas, gdy oś obrotu lunet nie jest nie jest prostopadła do osi głównej teodolitu. Wykrywanie: obieramy wyraźny punkt położony na pewnej wysokości, pod którym ustawiamy podziałkę milimetrową. W pierwszym położeniu lunety celujemy do punktu. Po czym obniżamy lunetę i celując kreskę pionową do podziałki i wykonujemy odczyt. Te same czynności wykonujemy w drugim położeniu lunety Przykładowo otrzymane l=42,2mm II=47,omm 2k=4.8mm K=2.4 usuwanie błędu inklinacji polega na zmianie położenia poziomej osi obrotu lunety. W teodolitach starego typu taka regulacja jest możliwa dzięki specjalnej konstrukcji łożyska osi poziomej. W teodolitach optycznych zmiana położenia osi obrotu lunety odbywa sie przez podniesienie lub obniżenie łożyska osi umieszczonego od strony zacisku lunety zmiana położenia łożyska jest możliwa po zwolnieniu odpowiednich wkrętów. Oś obrotu luneta będzie prostopadła do osi głównej teodolitu. Gdy kreska pionowa siatki pokryje się z odczytem średnim. W naszym przypadku Ośr 22,6 mm
adagggio