zabawy_badawcze.pdf

Z ABAWY BADAWCZE

ZABAWYBADAWCZE

WOGRODZIE

Ewa Urbanek

Dzieci skupiajà swojà uwag´ na tym,co je za-

ciekawia.DoÊwiadczenie zdobywajà g∏ównie po-

przez w∏asnà dzia∏alnoÊç.Trwale zapami´tujà to,

co zwiàzane by∏o z okreÊlonym prze˝yciem lub

bezpoÊrednim odkrywaniem.Dlatego tak wa˝ne

jest inicjowanie zabaw badawczych.

Korzystajàc z pi´knej pogody, zaprosi∏am

dzieci na „wypraw´ badawczà”do przedszkolne-

go ogródka.Od wczesnego rana czeka∏y ju˝ tam

przygotowane stanowiska:

Przebieg zaj´ç

1. åwiczenia s∏uchowe.

Dzieci,spacerujàc po ogrodzie przedszkolnym,

ws∏uchujà si´ w odg∏osy otoczenia. Nazywajà je

ilokalizujà.

Nast´pnie nauczycielka opowiada o swojej

wyprawie, podczas której nagra∏a ró˝norodne

odg∏osy. Dzieci nazywajà odg∏osy odtworzone

z magnetofonu i okreÊlajà miejsca,które mog∏a

odwiedziç nauczycielka (plusk wody – jezioro,

Êwiergot ptaków – park lub las,odg∏os pociàgów

– dworzec kolejowy,klaksony samochodów – uli-

ca,odg∏os burzy).

l przy Êwierkach – kolorowy nadmuchiwa-

ny basen zwodà,

l pod bukiem – stolik z kolekcjà kamieni

iminera∏ów,

l pod wierzbà – sztalugi,probówki ifarby.

2. Badanie faktury kory drzewa.

Dzieci za pomocà zmys∏ów (w´ch, dotyk,

wzrok) poznajà kor´ drzewa. Opisujà jej cechy.

Dobierajà si´ wpary.Jedno dziecko trzyma szarà

kartk´ na korze drzewa,a drugie kredà delikat-

nie zarysowuje kartk´.Nast´pnie dzieci uk∏ada-

jà zwszystkich kartek kszta∏t pnia drzewa.Oma-

wiajà znauczycielkà prac´ iwyciàgajà wnioski.

Cele:

– rozbudzenie u dzieci zaciekawienia otaczajà-

cym Êwiatem,

– rozpoznawanie odg∏osów zbliskiego idalszego

otoczenia,

– badanie w∏aÊciwoÊci obiektów przyrody o˝y-

wionej inieo˝ywionej,

– wyciàganie prostych wniosków,

– eksperymentowanie farbami, poznanie sposo-

bów uzyskania barwy pochodnej.

3. Zbieranie tworzywa przyrodniczego.

Dzieci wyszukujà w ogrodzie przedszkolnym

„skarbów przyrody” (szyszki, liÊcie, kamyki).

Opisujà je i nazywajà.Nast´pnie wk∏adajà zna-

lezione skarby do basenu zwodà.Obserwujà,co

dzieje si´ z tymi przedmiotami. Zastanawiajà

si´,dlaczego jedne tonà,ainne nie.

Metody pracy: dzia∏ania praktyczne.

Formy pracy: indywidualna,zbiorowa.

4. Rozbudzenie zainteresowaƒ kolekcjoner-

skich.

Nauczycielka nawiàzuje do znalezionych

przez dzieci kamieni.Opowiada oosobach,które

kolekcjonujà ciekawe kamienie.Prezentuje ko-

lekcj´ sk∏adajàcà si´ z „ró˝ pustyni” (piasków

pustyni stopionych przez s∏oƒce majàcych

kszta∏t ró˝), ametystów, kwarców, pirytów, law

wulkanicznych.

Ârodki dydaktyczne : magnetofon z nagranymi

odg∏osami dalszego otoczenia, nadmuchiwany

basen zwodà,kartki szare ibia∏e,farby akware-

le, sztalugi, probówki, lupy, kolekcja kamieni

i minera∏ów, fartuchy ochronne do malowania,

ksià˝ka O.Medenbacha „Minera∏y”,GeoCenter,

Warszawa 1995.

Wychowanie Przedszkolne 5/2004

Z ABAWY BADAWCZE

Nauczycielka prezentuje ksià˝k´ O.Medenba-

cha „Minera∏y” zawierajàcà barwne ilustracje

ró˝norodnych kamieni.

l Wiem,˝e jest lekkie ip∏ywa...

l Wiem,˝e jest ci´˝kie itonie...

l Wogrodzie przedszkolnym s∏ysza∏em...

l Wogrodzie przedszkolnym widzia∏em...

l Wogrodzie przedszkolnym nie s∏ysza∏em...

l Wogrodzie przedszkolnym nie widzia∏em...

5. Badanie kolorów trawy i tworzenie barwy

pochodnej zbarw podstawowych.

Dzieci obserwujà przez lup´ i mikroskop

êdêb∏o trawy.Opisujà jego barw´.Nast´pnie na-

zywajà barwy podstawowe farb ustawionych na

stoliku. W probówkach ∏àczà barw´ niebieskà

i˝ó∏tà.Uzyskujà barw´ zielonà.

8. åwiczenia relaksacyjne.

Dzieci stajà swobodnie.Zamykajà oczy.Wcià-

gajà powietrze nosem, wypuszczajà ustami.

Otwierajà oczy.UÊmiechajà si´ do kole˝anki,ko-

legi,s∏oƒca,drzewa,trawy.

6. Eksperymentowanie farbà wcelu uzyskania

barwy pochodnej – zielonej.

Dzieci zak∏adajà fartuchy ochronne iprzecho-

dzà do sztalug. Malujà traw´, u˝ywajàc barwy

niebieskiej i˝ó∏tej.

Nauczycielka omawia zdzieçmi prace.Zwraca

uwag´ na ró˝norodnoÊç odcieni zieleni. Prezen-

tuje palet´ barw z uwzgl´dnieniem ró˝nego

stopnia ich nasycenia.

9. Samoocena.

Dzieci za pomocà wyrazu twarzy pokazujà,czy

wyprawa badawcza im si´ podoba∏a,czy te˝ nie.

10. Zabawa ruchowa zelementami biegu.

Dzieci rozbiegajà si´.Na has∏o nauczycielki:

7. Podsumowanie.

Nauczycielka rozpoczyna zdanie, a dzieci je

koƒczà:

Zbieram kamyki!

przybiegajà do niej.Na has∏o:

l Trawa jest koloru...

l Barw´ zielonà mo˝emy uzyskaç,gdy zmie-

szamy kolory...

Rzucam kamyki!

ponownie rozbiegajà si´ po ogrodzie.

W PAPIEROLANDII

Dorota Dàbrowska

M∏odsze dzieci bardzo ch´tnie przebywajà wto-

warzystwie starszych kolegów, lubià ich naÊlado-

waç.Same nie potrafià jeszcze zazwyczaj swobod-

nie nawiàzywaç kontaktów,zgodnie wspó∏dzia∏aç

ani wyciàgaç wniosków z wykonanego zadania.

Dlatego te˝ tworzenie grup mieszanych,tzw.roz-

wojowych, stwarza mo˝liwoÊç pe∏nego wykorzy-

stania potencja∏u zarówno dzieci m∏odszych, jak

istarszych.

Jakie korzyÊci przynosi wspólna zabawa trzy-,

cztero-, pi´cio- i szeÊciolatków, mog∏am si´

przekonaç, organizujàc zabaw´ badawczà pt.

,,W Papierolandii”. Zabawa papierem da∏a

przedszkolakom mo˝liwoÊç swobodnego i zgod-

nego dzia∏ania, mimo ró˝nicy wieku. Maluszki

wobecnoÊci starszaków czu∏y si´ pewniej,Êmia-

∏o manipulowa∏y przedmiotami, ∏atwiej docho-

dzi∏y do formu∏owania wniosków, szeÊciolatek

by∏ dla nich wzorem.Starsze dzieci zkolei mia-

∏y okazj´ przekonaç si´,˝e trzy-,czterolatki cza-

sami oczekujà pomocy,wsparcia ze strony star-

szego kolegi,ale sà równoprawnymi partnerami

wzabawie.

Cele:

– poznanie w∏aÊciwoÊci ró˝nych rodzajów papie-

ru poprzez swobodne manipulowanie nimi iwy-

korzystywanie ich do ró˝nych celów,

Wychowanie Przedszkolne 5/2004

Z ABAWY BADAWCZE

– poznanie i utrwalenie nazw: bibu∏a, celofan,

karton,

– doskonalenie umiej´tnoÊci wspó∏pracy w gru-

pie,dostosowanie swoich dzia∏aƒ do propozycji

innych dzieci,

– nauka poprzez obserwacj´ czynnoÊci wykony-

wanych przez kolegów.

Nauczycielka pokazuje napis Papierolandia .

Starsze dzieci odczytujà nazw´ krainy. Przycze-

piajà jà pod mapà.

3. Dzieci ustawiajà si´ w pociàg. Wyruszajà

wpodró˝ do Papierolandii.Nauczycielka pokazu-

je na mapie region,do którego najpierw pojadà.

Pociàg przeje˝d˝a przez papierowy tunel.Wje˝-

d˝a na pierwszà stacj´.

Metody pracy: zabawa badawcza.

Formy pracy: zbiorowa.

4. Dzieci znajdujà na stacji du˝e pud∏o.Spraw-

dzajà,co jest wÊrodku.Wyjmujà kolorowà bibu-

∏´.Potrafià nazwaç ten rodzaj papieru,nawet te

najm∏odsze.Mówià,do czego on s∏u˝y.

Nast´pnie dzieci odczytujà napis Bibu∏kowo .

Wybrane przedszkolaki przygotowujà skrawki bi-

bu∏y i wyklejajà nimi region na mapie. Umiesz-

czajà obok jego nazw´.

Dzieci badajà bibu∏´ – oglàdajà jà przez lup´,

dotykajà,podrzucajà idmuchajà na nià.Stwier-

dzajà, ˝e jest cienka i lekka – d∏ugo unosi si´

wpowietrzu.

Ârodki dydaktyczne :lokomotywa zpude∏ karto-

nowych oklejona kolorowym papierem z okien-

kami, przez które mo˝na w∏o˝yç do Êrodka d∏o-

nie, kolorowa bibu∏a, kolorowe i czarno-bia∏e

gazety, pud∏a ró˝nej wielkoÊci i gruboÊci, celo-

fan, miski z wodà, napisy: Bibu∏kowo , Karto-

nowo , Gazetowo , Celofanowo , Papierolandia ,

mapa Papierolandii, tunel oklejony papierem

pakowym,sylweta twarzy weso∏ej oraz smutnej,

klej.

Grupa: dzieci od 3do 6lat.

5. Wszyscy ustawiajà si´ wpociàg – ruszajà do

nast´pnego regionu.Po zbadaniu zawartoÊci pu-

d∏a okazuje si´,˝e to Gazetowo (dzieci odczytujà

nazw´ iumieszczajà jà na mapie).

Przedszkolaki zwracajà uwag´, ˝e gazety mo-

gà byç zrobione zpapieru cienkiego lub grubego,

z matowego albo g∏adkiego i lÊniàcego. Mówià,

do czego s∏u˝à gazety – mo˝na wnich przeczytaç

o wa˝nych wydarzeniach, rozwiàzaç krzy˝ówk´,

sprawdziç program telewizyjny.

Dzieci stwierdzajà,˝e ten rodzaj papieru mo˝-

na ∏atwo zgnieÊç ipodrzeç – podartymi skrawka-

mi wyklejajà region na mapie; a tak˝e z∏o˝yç –

przekonujà si´ otym,robiàc czapki.

Przebieg zaj´ç

1. Nauczycielka zaprasza dzieci w podró˝ do

zaczarowanej krainy, ale nie zdradza jej nazwy.

Pokazuje map´ z zaznaczonymi regionami. Wy-

jaÊnia, ˝e celem wyprawy b´dzie zbadanie kra-

iny iuzupe∏nienie mapy.

2. Dzieci podchodzà do Weso∏ej Lokomotywy .

Wk∏adajà r´ce przez okienka i sprawdzajà, co

ona zawiera,nie wyjmujà niczego ani nie oglàda-

jà,ajedynie badajà poprzez dotyk.

Nauczycielka pyta:

l Jakie to jest? – Jedne dzieci odpowiadajà,

˝e twarde (dotkn´∏y kartonowego pud∏a),

inne, ˝e mi´kkie (znalaz∏y bibu∏´ albo

zgniecionà gazet´).

l Jaki dêwi´k to wydaje? – SzeleÊci.

l Co to jest? – Papier.

l Jak waszym zdaniem nazywa si´ kraina,do

której si´ wybieramy? – Dzieci proponujà

ró˝ne nazwy,np.Papierowa Kraina.

6. Kolejna stacja to Celofanowo . Dzieci mogà

mieç problem znazwaniem tego produktu zcelu-

lozy.Przekonujà si´,˝e trudno go rozedrzeç.Wy-

konujà zniego kubki iu˝ywajà ich do przelewa-

nia wody z miski do miski – stwierdzajà, ˝e nie

mo˝na go rozmoczyç. Potem zdmuchujà z kub-

ków krople.

Celofan b´dzie trudniej przykleiç do mapy ni˝

bibu∏k´ ipapier gazetowy.

7. Na ostatniej stacji Kartonowo czekajà na

dzieci przeró˝ne pud∏a ipude∏ka pochowane jed-

Wychowanie Przedszkolne 5/2004

Z ABAWY BADAWCZE

no w drugim. Na poczàtek warto okreÊliç, jakie

by∏o ich przeznaczenie.

Próba przedarcia du˝ego grubego kartonu

raczej si´ nie powiedzie.Przedszkolaki powinny

zauwa˝yç, ˝e to bardzo gruby papier z∏o˝ony

zkilku warstw.

Zabawa kartonami sprawi dzieciom du˝o rado-

Êci – mo˝na je uk∏adaç, porównujàc wielkoÊç,

gruboÊç.Budowaç znich piramidy albo przerobiç

je na pojazdy iwoziç kolegów po sali.

korzystaniem sylwet twarzy weso∏ego Jacka Kar-

tonika oraz smutnego Wacka Kartonika . Jacek

byç mo˝e dowie si´, ˝e najwi´cej radoÊci przy-

nios∏a dzieciom zabawa celofanem wwodzie oraz

zabawa kartonami. Natomiast Wacek pewnie

us∏yszy, ˝e najtrudniejsze by∏o przedzieranie

kartonu oraz ˝e zabawa by∏a zdecydowanie za

krótka.

JeÊli dzieci majà ochot´ kontynuowaç zabaw´,

mo˝na to zrobiç wciàgu kilku nast´pnych dni ina

przyk∏ad budowaç z kartonów domy, barykady,

zamki,bawiç si´ wchowanego.Badaç inne rodza-

je papieru.

Zu˝yty papier mo˝na gromadziç w kartonie

z napisem Makulatura , a na zakoƒczenie cyklu

zanieÊç go do punktu skupu makulatury.

8. Na zakoƒczenie podró˝y po Papierolandii

nauczycielka proponuje dzieciom zabaw´ „Kó∏-

ko graniaste”.

9. Nauczycielka przeprowadza ewaluacj´ zwy-

Wacek Kartonik

Jacek Kartonik

Wychowanie Przedszkolne 5/2004

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: