AVT-970_cz3.pdf

Przystawka do spawania aluminium metodą TIG

PROJEKTY

Przystawka do spawania

aluminium metodą TIG, część 3

AVT–970

Przedstawiamy ostatnią część

artykułu o przystawce TIG

– jest to dokończenie artykułów

opublikowanych w EP10

i 11/2006. Dwie pierwsze części

artykułu publikujemy na CD–

EP1/2007B.

Rekomendacje:

przedstawiamy opis budowy

przystawki TIG AC/DC, aby

chętni posiadający także

skromne możliwości ﬁnansowe

jak i techniczne, mogli wejść

w posiadanie takiego urządzenia.

Układ sterowania włącz

– wyłącz proces spawania

Transformator Tse wraz z most-

kiem prostowniczym Pr2, kondensa-

torem C22 oraz przekaźnikiem ma-

łej mocy P3 trzeba dobrać ekspe-

rymentalnie. Transformator Tse jest

małej mocy (rzędu 5 VA i prze-

kładni np. 230/24 V) i ważne jest,

aby uzwojenie pierwotne i wtórne

było umieszczone na karkasie obok

siebie. Do załączenia przekaźni-

ka P3 (styki 1 A, cewka 24 V na

prąd stały), który jest umieszczony

w obwodzie uzwojenia pierwotnego

transformatora Tse, wykorzystano

zjawisko znacznego wzrostu prądu

w uzwojeniu pierwotnym w wypad-

ku zwarcia uzwojenia wtórnego.

Kondensator elektrolityczny C22

(2,2 do 10 mF/50 V)

ułatwia załączenie

przekaźnika P3. Nato-

miast uzwojenie wtór-

ne Tse jest podłączo-

ne do złącza Gs. Po

przeprowadzeniu prób

z zespołem Tse, prze-

kaźnikiem i konden-

satorem C22, trans-

formator Tse umiesz-

czamy w stosownym

naczyniu z plastyku

i zalewamy żywicą

epoksydową ( fot. 13 ).

W szereg z uzwoje-

niem pierwotnym Tse

włączony jest wyłącz-

nik wodny Ww, który

uniemożliwia pracę

przystawki w przypad-

ku braku lub zbyt ni-

skiego ciśnienia cieczy w obwodzie

chłodzenia palnika.

Równolegle do styków wyłączni-

ka wodnego Ww, włączony jest ze-

staw sygnalizacji braku cieczy lub

jej zbyt niskiego ciśnienia w obwo-

dzie chłodzenia palnika, który skła-

da się z diody LED1 (pulsującej),

R44 (2 kV), diody D8 oraz konden-

satora C21 (10 mF/50 V).

Zestaw pomiarowy

W obwodzie spawania prądem

przemiennym (AC) włączony jest

bocznik pomiarowy B, który wraz

z miliamperomierzem analogowym

prądu stałego (z zerem po środ-

ku skali) służy do odczytu warto-

ści składowej stałej prądu spawa-

nia (SS). Oryginalny bocznik jest

PODSTAWOWE PARAMETRY

• max. prąd spawania AC – 400 A

• max. prąd spawania DC – 400 A

• napięcie biegu jałowego transformatora

spawalniczego – 70 V

• napięcie biegu jałowego prostownika spa-

walniczego – 70 V

• gaz ochronny – argon, czystość 99,999%,

handlowy symbol czystości: „5,0” przy

spawaniu aluminium, a 99,996% przy

spawaniu prądem stałym: „4,6”

• ciśnienie cieczy chłodzącej – 0,2 MPa

• opóźnienie wypływu gazu – 6 do 15 sek.

• eleminacja składowej stałej prądu spawania

– ręcznie (potencjometrem).

Wartość maksymalna prądu spawania zależy

od prądu przewodzenia tyrystorów mocy,

przekrojów instalacji „wysokoprądowej”

w przystawce oraz od zastosowanego palnika

T IG.

Fot. 13. Wygląd transformatora Tse

Elektronika Praktyczna 1/2007

Przystawka do spawania aluminium metodą TIG

Rys. 14. Proponowany sposób wyko-

nania bocznika pomiarowego

Uzwojenie pierwotne należy wykonać

drutem DNE 0,2 – 100 zwojów, na-

tomiast uzwojenie wtórne posiada 70

zwojów drutem DNE 0,2. Należy za-

dbać o staranne odizolowanie od sie-

bie poszczególnych uzwojeń. Diody

D17 i D18 są spolaryzowane zaporowo

w stosunku do dodatniej biegunowości

impulsu wyjściowego transformatorów

Tr1 i Tr2. Przed montażem tych diod,

niezbędne staje się użycie oscylosko-

pu w celu określenia polaryzacji im-

pulsu, którego kształt jest zbliżony do

oscylogramu pokazanego na rys. 15 .

dość drogi – kosztuje ponad 100 zł

– warto więc pokusić się do jego

wykonania we własnym zakresie.

Dwie płytki miedziane o grubości

min. 2 mm ( rys. 14 ) są połączone

ze sobą metodą lutowania twardego

z czterema prętami drutu oporowego

o średnicy 3 mm. W płytkach mie-

dzianych nawiercono otwory, na-

gwintowane pod śrubę M3, w któ-

rych będą zamocowane przewody

probiercze. Samodzielnie wykonany

bocznik pomiarowy nie wymaga

skalowania, gdyż służy on wyłącz-

nie do odczytu wartości SS. Można

również zainstalować dodatkowy ze-

staw pomiarowy (bocznik i miernik

analogowy albo cyfrowy) w obwo-

dzie spawania prądem stałym (DC).

W tym przypadku zachodzi koniecz-

ność skalowania samodzielnie wy-

konanego bocznika pomiarowego.

Rys. 16. Oscylogram przebiegu na

wyjściu sterownika przetwornicy (pin

14 układu 3525A)

Płytka elektroniki

Płytka elektroniki (Pł1 – jej

schemat opublikowaliśmy w EP10/

2006), zawiera wszystkie niezbędne

elementy elektroniczne umożliwiają-

ce funkcjonowanie przystawki. Na-

pięcie (24 V/50 Hz) po wyprosto-

waniu (mostek Pr1) poprzez diodę

D7 zasila dwa monolityczne stabili-

zatory napięcia (US1 i US2) zaopa-

trzone we wspólny radiator. Z ano-

dy diody D7 sygnał jest pobierany

poprzez dzielniki R39 i R40 oraz

tranzystory T14 i T15 (które pracu-

ją jako detektor „zera” sieci zasila-

jącej) do sterowania wejścia (pin 2)

obwodu czasowego US6. Na wyj-

ściu tego obwodu (pin 3) pojawia

się sygnał o częstotliwości 100 Hz,

którego czas trwania regulowany

jest wstępnie potencjometrem mon-

tażowym PR2, a podczas pracy ca-

łej przystawki, potencjometrem PR3

(składowa stała prądu spawania).

Zestaw regulacyjny (PR2) należy

tak ustalić, aby przy maksymalnej

oporności potencjometru PR3, czas

trwania sygnału na wyjściu US6

(pin 3) nie przekraczał 6 ms. Czas

ten jest płynnie regulowany poten-

cjometrem PR3, a sygnał wyjściowy

z US6 poprzez tranzystor T12 opóź-

nia załączenie tyrystora mocy Ty2.

Przetwornica napięcia 30/600 V

zbudowana w oparciu o powszech-

nie znany układ scalony SG3525A,

doczekała się już tylu opracowań,

że wspomnę tylko o kilku ważnych

szczegółach. Jest to obwód scalony,

generujący impulsy wyjściowe (pin

11 i 14) zasilające bramki tran-

zystorów mocy (T16 i T17), któ-

rych „źródła” połączone są ze sobą

i przez opornik R37 dołączone do

masy. Tranzystory T16 i T17 zaopa-

trzone sa w radiatory np. z blachy

aluminiowej gr. 2 mm, o powierzch-

ni nie mniejszej, niż 10 cm 2 . Poten-

cjometrem montażowym PR1 ustala

się maksymalny prąd przewodzenia

tranzystorów mocy, po przekrocze-

niu którego, praca przetwornicy

zostaje zablokowana. Ważna jest

wartość opornika R31, który ustala

tzw. czas martwy, natomiast opor-

nik R29 i kondensator C13 decydu-

ją o częstotliwości pracy przetworni-

cy. Kondensator elektrolityczny C20

musi być zamontowany jak najbli-

żej środkowego odczepu uzwojenia

pierwotnego transformatora TrP. Na

rys. 16 pokazano oscylogram impul-

su na wyjściu (pin 14) przetworni-

cy. Taki sam obraz jest na wyjściu

(pin 11), lecz przesunięty o 180°.

Częstotliwość pracy przetwornicy

wynosi 13,56 kHz. Sprawdzenie prze-

twornicy napięcia przed montażem

w przystawce jest konieczne, bowiem

jakiekolwiek nieprawidłowości koń-

czą się zniszczeniem tranzystorów

T16 i T17. W tym celu, do odczepu

środkowego uzwojenia pierwotnego

transformatora TrP włączamy żarówkę

24 V/50 W, a uzwojenie wtórne tego

transformatora obciążamy dwiema ża-

rówkami 230 V/60 W połączonymi

szeregowo. Wówczas, oscyloskopem

sprawdzamy, czy wszystkie przebie-

gi są prawidłowe. Sprawdzamy rów-

nież tzw. czas martwy. Tu bardzo jest

użyteczny oscyloskop 2–strumieniowy,

bowiem nanosimy na siebie na ekra-

nie dwa przebiegi (pin 11 i 14) US5

i wówczas łatwo stwierdzić istnienie

czasu martwego i jego parametry. Czas

martwy przetwornicy ustalamy warto-

ścią opornika R31. Po stwierdzeniu,

że układ działa prawidłowo, usuwamy

żarówkę z obwodu uzwojenia pierwot-

nego transformatora TrP i powyższe

czynności powtarzamy. Jest tu okazja

do ustalenia położenia potencjometru

montażowego PR1, który ustala mak-

symalny prąd w obwodzie tranzysto-

rów mocy przetwornicy.

Transformatory do sterowania

tyrystorów mocy

Transformator Tr1 i Tr2 wykonany

jest z kształtek typu EI o powierzchni

kolumny środkowej równej 1 cm 2 . Do-

skonale nadają się do wykorzystania

transformatory montowane w tarczo-

wych aparatach telefonicznych (pro-

dukowanych przed laty przez RWT

Radom), których karkasy są przysto-

sowane do montażu na płytce dru-

kowanej. Można zastosować rdzenie

ferrytowe (kubkowe) np. z ferrytu F

1001, liczba Al 3900 (średnica rdze-

nia f=26 mm, a wysokość 16 mm).

Rys. 15. Oscylogram przebiegów „od-

tykających” diody D17 i D18

Elektronika Praktyczna 1/2007

Przystawka do spawania aluminium metodą TIG

Przerwanie pracy prze-

twornicy następuje z trzech

powodów: nie jest załączony

przekaźnik P3, następnie brak

galwanicznego połączenia po-

między zaciskiem laboratoryj-

nym „MASA”, a materiałem

spawanym oraz w trakcie wy-

stępowania na wyjściu (pin

3) układu scalonego US3 sta-

nu wysokiego. Układ scalony

US3 pracuje jako przerzutnik

astabilny, sygnał z jego wyj-

ścia (pin 3) zobrazowany na

rys. 15, który załącza tyrystor

Ty3 i w tym samym czasie

blokuje pracę przetwornicy

(US6). Zablokowanie pracy

przetwornicy jest konieczne,

bowiem w czasie występowa-

nia stanu wysokiego na wyj-

ściu US3, tyrystor Ty3 zostaje

załączony, rozładowuje kon-

densator C23 w Bloku Wyso-

kiego Napięcia, po rozłado-

waniu którego musi jeszcze

osiągnąć zdolność zaworową.

W przedstawionym rozwiąza-

niu, częstotliwość przerzut-

nika (US3) wynosi 542 Hz,

a czas trwania stanu wyso-

kiego sygnału wyjściowego wynosi

ok. 300 ms i taka jest częstotliwość

impulsów wysokiego napięcia wy-

stępujących na uzwojeniu wtórnym

transformatora TrWN. Parametry

czasowo–częstotliwościowe przerzut-

nika US3 są ustalane rezystorami

R6 i R7 oraz kondensatorem C3.

W przypadku trudności z doborem

„szybkiego” tyrystora Ty3, należy

nieco zwiększyć czas trwania stanu

wysokiego na wyjściu obwodu sca-

lonego US3.

Działanie układu czasowego do

sterowania elektrozaworu gazu spro-

wadza się do doprowadzenia na-

pięcia 24 V poprzez diodę D1 do

kondensatora elektrolitycznego C1.

Po skończonym cyklu spawania,

naładowany kondensator C1 zasila

bazę tranzystora T3, który z tran-

zystorem T4 jest połączony w ukła-

dzie Darlingtona. Czas rozładowa-

nia kondensatora C1 można regu-

lować płynnie w zakresie od 6 do

15 s potencjometrem „GAZ” (OWG).

Tranzystor T1 jest wyłączony, gdy

na oporniku R2 pojawi się napię-

cie 24 V, tym samym umożliwiając

pracę przetwornicy (US5). Ostatnie

ogniwo w łańcuchu blokady pracy

przetwornicy (US5), to układ „wy-

krywający” czy zacisk „MASA” jest

Rys. 17. Schemat montażowy płytki drukowanej

połączony galwanicznie z materia-

łem spawanym. Układ ten składa

się z diod D4 i D5, opornika R19

i R20, diody Zenera oraz konden-

satora C5. Obwód ten zasila diodę

elektroluminescencyjną w transopto-

rze TO. W przypadku braku połą-

czenia zacisku „MASA” z materiałem

spawanym, tranzystory T9 (blokuje

pracę przetwornicy) i T10 są załą-

czone, co sygnalizuje dioda pulsu-

jąca „MASA” (LED2).

Obwód scalony US4 pracuje

jako przerzutnik astabilny, którego

zadaniem jest załączenie tyrystorów

mocy poprzez tranzystory T11 i T13

oraz transformatory Tr1 i Tr2. Ob-

wód US4 generuje impulsy zobra-

zowane na rys. 15, a ich parametry

częstotliwościowo–czasowe ustalają

elementy R21, R22 oraz kondensa-

tor C6. Sterowanie tyrystorów Ty1

i Ty2 pakietem impulsów pocho-

dzących z obwodu US4, umożliwia

pewniejsze ich załączenie.

Na rys. 17 pokazano schemat

montażowy płytki drukowanej.

montażowe zaczynamy od zamo-

cowania elementów na przedniej

i tylnej ściance przystawki. Potem,

wewnątrz przystawki planujemy

rozmieszczenie pozostałych podze-

społów tak, aby mieć swobodny

dostęp do każdego z nich zarówno

w trakcie montażu jak i usuwania

ewentualnych uszkodzeń. Wskazane

jest, aby płytka elektroniki (Pł1)

wraz z transformatorem przetwor-

nicy (TrP) była zamocowana na

jednej płycie tekstolitowej grubości

2 do 3 mm. Przewody elektrycz-

ne o dużym przekroju (płaskowniki

miedziane) montujemy bez izolacji

zewnętrznej. Węże igielitowe do

instalacji wodnej i gazowej powin-

ny być zbrojone. Wszystkie króć-

ce, na które nasuwane są węże

igielitowe muszą mieć u nasady

przegrubienie, które uniemożliwi

ich zsuniecie się pod wpływem

ciśnienia. Przegrubienie takie jest

łatwo wykonać poprzez przyluto-

wanie na miękko dwóch zwojów

drutu miedzianego o średnicy np.

0,5 mm. Dodatkowo, pewność po-

łączeń węży igielitowych z króć-

cami należy wzmocnić opaskami

metalowymi. I tu, praktyczna rada:

dostępne na rynku opaski zacisko-

we o małej średnicy maja tę wadę,

Montaż podzespołów

przystawki

Na fot. 18 przedstawiono przy-

kładowe rozmieszczenie elemen-

tów wewnątrz przystawki. Prace

Elektronika Praktyczna 1/2007

Przystawka do spawania aluminium metodą TIG

iż posiadają tzw. strefę martwą, co

uniemożliwia skuteczne uszczelnie-

nie złącza. Wyjście w tej sytuacji

jest proste, wystarczy bowiem za-

miast opaski zaciskowej, na miej-

sce uszczelnienia ułożyć dwa zwo-

je drutu miedzianego o średnicy

1...1,5 mm i z wyczuciem zacisnąć

szczypcami. Należy zadbać, aby

w trakcie montażu węże wodne

i gazowe nie miały żadnych „zała-

mań”. Przypominam o konieczności

zachowania odstępu (min. 25 mm)

pomiędzy elementami będącymi

pod wysokim napięciem, a pozo-

stałymi metalowymi podzespołami

przystawki (nie dotyczy to elemen-

tów zaizolowanych). Transformator

TrWN mocujemy do obudowy na

oddzielnej płycie tekstolitowej (gr.

3...5 mm), bowiem jego rdzeń nie

może mieć kontaktu z jakąkolwiek

metalową częścią obudowy. Tyry-

story mocy (Ty1 i Ty2) wraz z ra-

diatorem wodnym i bocznikiem po-

miarowym B, można bezpośrednio

zamocować śrubami do złącz wy-

sokoprądowych (AC i DC). W tym

celu, aby uniknąć dodatkowych po-

łączeń elektrycznych, należy wcze-

śniej rozplanować rozstaw złącz

wysokoprądowych (umieszczonych

na tylnej ściance przystawki) do

gabarytów radiatora wodnego za-

wierającego tyrystory mocy. Płytkę

(Pł2) zawierającą transformatory

sterujące Tr1 i Tr2, mocujemy jak

najbliżej tyrystorów mocy.

Po wykonaniu montażu więk-

szych elementów, pora na ułożenie

przewodów o małym przekroju. Dla

„przejrzystości” tej instalacji, ukła-

damy przewody np. na wewnętrz-

nej powierzchni obudowy i mocu-

jemy je klejem Super Glue.

Uruchomienie przystawki

Po sprawdzeniu prawidłowo-

ści połączeń wszystkich podzespo-

łów, pora na wstępne uruchomienie

przystawki. Zaczynamy od spraw-

dzenia szczelności instalacji wodnej

oraz do regulacji progu zadziałania

wyłącznika wodnego (Ww). W tym

celu należy zaopatrzyć się w ma-

nometr, który doraźnie montujemy

przy złączu wejściowym „WODA”.

Należy zwrócić uwagę, czy instala-

cja wodna jest drożna, bowiem jak

wcześniej wspomniałem, wyłącznik

wodny wykrywa tylko ciśnienie cie-

czy chłodzącej, a nie jej przepływ.

W instalacji gazowej również

ważna jest szczelność połączeń, bo-

wiem w przeciwnym wypadku grozi

to utratą kosztownego argonu.

Sprawdzenie obwodów elek-

trycznych zaczynamy etapami. Na-

leży podłączyć zasilanie przystawki

z transformatora Tz (380/24V). Wów-

czas, świecą diody „MASA” i „WO-

DA”. Po doprowadzeniu wody pod

odpowiednim ciśnieniem do złącza

„WE”, gaśnie dioda „WODA”, tym

samym uaktywniony został wyłącz-

nik wodny (Ww). Przełącznik ro-

dzaju pracy Prp (AC DC), ustawia-

my w pozycję „AC”. Dokonujemy

doraźnego zwarcia do masy wejścia

pin 8 obwodu scalonego US5 (blo-

kada przetwornicy). Sprawdzić nale-

ży działanie obwodu elektrozaworu

gazu. W tym celu załączamy mi-

krowyłącznik umieszczony w palni-

ku TIG, który poprzez złącze „GS”

uaktywnia przekaźnik P3. W chwili

zadziałania przekaźnika P3, zosta-

je załączony również elektrozawór

gazu poprzez styki przekaźnika P4.

Po zwolnieniu nacisku na mikrowy-

łącznik w palniku TIG, elektrozawór

gazu jest nadal

otwarty w prze-

dziale czasowym

6...15 s, płyn-

nie regulowanym

potencjometrem

„GAZ” (PR4).

W dalszej kolej-

ności, do zacisku

wysokoprądowego

„AC” podłączamy

przewód transfor-

matora spawalni-

czego (TS), a dru-

gi przewód łączy-

my z materiałem

spawanym.

Po doprowa-

dzeniu do zacisku

Czytelników zainteresowanych tematyką artyku-

łu odsyłam do dwóch bardzo dobrych książek

traktujących o spawalnictwie. Są to: „Maszyny

i urządzenia spawalnicze”, aut. Edward Dobaj,

Wydawnictwo Naukowo Techniczne, Warszawa,

1998 oraz „Technologia spawania i cięcia

metali”, aut. Andrzej Klimpel, Wydawnictwo

Politechniki Śląskiej, Gliwice, 1997. Z pozycji

tych jak i z zasobów internetowych korzystałem

przy niniejszym opracowaniu.

„MASA” (tylna ścianka przystawki)

przewodu połączonego z materiałem

spawanym, gaśnie dioda pulsująca

„MASA”. Wyjście przystawki, po-

między palnikiem TIG, a materiałem

spawanym obciążamy opornikiem

bardzo dużej mocy i oporze rzędu

1...4 V. Po podłączeniu oscyloskopu

do wyjścia przystawki, obserwuje-

my na ekranie skuteczność regula-

cji składowej stałej prądu spawania,

którą dokonujemy potencjometrem

„SS” (PR3). W ujemnym półokresie

sieci zasilającej będzie wyraźnie

widać moment załączenia tyrystora

mocy Ty2.

Takich pomiarów nie wolno doko-

nywać w sytuacji, gdy na palniku TIG

będą impulsy wysokiego napięcia.

Po stwierdzeniu prawidłowo-

ści w działaniu przystawki, należy

podłączyć argon do wejścia „GAZ”

i zdjęć zworę na obwodzie scalo-

nym US5 (pin 8). W palniku TIG

mocujemy eklektrodę wolframową

o średnicy np. 2,5 mm, która wy-

staję na zewnątrz poza ceramiczną

łuskę, nie więcej niż 5 mm, a prąd

spawania w transformatorze spawal-

niczym ustawiany na ok. 150 A.

Dla pewnego zajarzenia łuku spa-

walniczego, należy ceramiczną łuskę

palnika oprzeć o materiał spawany

(aluminium) i załączyć mikrowyłącz-

nik w palniku. W chwili pojawienia

się stabilnego łuku spawalniczego,

pokrętłem „SS” korygujemy po-

ziom składowej stałej prądu spa-

wania, tak, aby wskazania miliam-

peromierza oscylowały wokół zera.

Podczas spawania aluminium nie

należy nadmiernie wydłużać łuku

spawalniczego (zwiększać odległości

pomiędzy elektrodą palnika, a ma-

teriałem spawanym), prowadzi to

bowiem do zaburzeń procesu spa-

wania. Optymalna odległość elektro-

dy od materiału spawanego, to 5

do 8 mm.

Do końca, nie udało mi się jed-

noznacznie ustalić znaczenia bieguno-

wości impulsów wysokiego napięcia,

które są indukowane w uzwojeniu

wtórnym transformatora TrWN. Moż-

Fot. 18. Proponowane rozmieszczenie bloków przystawki

Elektronika Praktyczna 1/2007

Przystawka do spawania aluminium metodą TIG

na zatem przeprowadzić eksperymenty

polegające na zmianie kierunku prze-

pływu prądu w uzwojeniu pierwotnym

tego transformatora.

Po pomyślnym przeprowadzeniu

prób ze spawarką prądu przemien-

nego, przeprowadzamy testy na spa-

wanie prądem stałym (DC). W tym

celu, odłączamy spawarkę transforma-

torową i biegun ujemny prostownika

spawalniczego podłączamy do złącza

wysokoprądowego „DC”, biegun dodat-

ni łączymy z materiałem spawanym,

a przełącznik rodzaju pracy Prp usta-

lamy w położeniu „DC”. W tej opcji

spawania impulsy wysokiego napięcia

na uzwojeniu wtórnym transformato-

ra TrWN muszą mieć biegunowość

ujemną w stosunku do masy (mate-

riału spawanego). Ponieważ, powyżej

wyraziłem wątpliwość, co do bieguno-

wości impulsów WN przy spawaniu

aluminium i jednocześnie jednoznacz-

nie stwierdziłem biegunowość tych

impulsów w przypadku spawania prą-

dem stałym, optymalnym wydaje się

być wyjściem, zamontować na płycie

czołowej dodatkowy przełącznik, albo

lepiej przełącznik z przekaźnikiem,

który zmieniałby kierunek przepływu

prądu w uzwojeniu pierwotnym trans-

formatora TrWN.

A – na koniec – najważniejsze

i najtrudniejsze, należy nauczyć się

spawać metodą TIG w ogóle, a alumi-

nium w szczególności, lecz opis spo-

sobów spawania wykracza poza za-

kres tego opracowania.

niesie ze sobą wiele zagrożeń dla

zdrowia, warto więc zadbać, aby

przejść choćby podstawowe prze-

szkolenie w tym zakresie. Wiele in-

stytucji organizuje kursy spawania

na różnych poziomach trudności.

I tradycyjnie przypominam

o środkach ochrony osobistej pod-

czas spawania łukowego. Odpo-

wiedni ubiór chroniący całe ciało,

a szczególnie maska spawalnicza

zabezpiecza przed przykrymi konse-

kwencjami dla zdrowia.

Stanisław Krasicki

skrasicki@wp.pl

Uwagi końcowe

Przedstawiony opis wykonania

przystawki do spawania metodą

TIG AC DC, jest zarówno prak-

tyczny, jak i pozwalający zrozumieć

istotę spawania elektrodą nietopliwą

w osłonie argonu. Przed przystąpie-

niem do używania przystawki, na-

leży przeprowadzić serię badań

technicznych, szczególnie na sku-

teczność zerowania i oporność izo-

lacji, zgodnie z wymaganiami, jakie

są stawiane urządzeniom TIG.

Spawanie łukowe oprócz oczy-

wistej efektywności łączenia metali,

Szczególne podziękowanie składam:

Panu dr inż. Andrzejowi Bobrowi-

czowi z Politechniki Szczecińskiej

za rzeczowe uwagi dot. zagadnień

spawalniczych oraz Panu Prezesowi,

Bogusławowi Deręgowskiemu z Fir-

my SUT Spawalnictwo i Urządzenia

Techniczne dla Ochrony Środowiska

w Szczecinie, za nieodpłatne udo-

stępnienie argonu.

WYKAZ ELEMENTÓW

Rezystory

R: patrz opis

R1, R2, R5, R10, R11, R16, R17, R25,

R26, R27, R39...R43: 4,3 k V

R3, R22, R34, R35: 20 k V

R4: 200 k V

R6: 4 k V

R7: 25 k V

R8, R9, R23, R24: 1,5 k V

R12: 4,7 k V

R13: 300 V /0,5W

R14: 100 k V

R15: 2,7 k V

R18, R45...R47: 1 k V

R19: 800 V

R20, R49, R50: 1 k V /5 W

R28, R32, R33: 10 V

R29: 4,7 k V

R30: 680 V

R31: 120 V

R36: 100 V

R37: 0,2 V /5 W

R38: 200 V

R44: 2 k V

R48: 33 V /2 W

PR1, PR2: 1 k V

PR3: 4,7 k V /A

PR4: 1 M V /A

Kondensatory

C1: 22 µF/25 V

C2: 100 nF/100V

C3, C9...C11, C16, C27, C28: 100 nF

C4: 4,7 nF

C5: 220 µF/16 V

C6: 22 nF

C7, C8: 47 µF/16 V

C12: 1 nF

C13: 10 nF

C14: 0,49 µF/10 V

C15: 1 µF/16 V

C17: 470 µF/16 V

C18: 470 µF/25 V

C19: 1000 µF/35 V

C20: 4700 µF/35 V

C21: 10 µF/50 V

C22: 2 do 10 µF/50 V

C23: 100 nF/1 kV, impulsowy, typ

MKP 27

C24: 10 µF/200 V, olejowy

C25: 20 µF/200 V, olejowy

C26: 0,5 µF/200 V

Półprzewodniki

D1, D2, D7...D10, D15...D19: 1 A/

100 V

D3, D6: dowolna, krzemowa

D4, D5: 1 A/400 V

D11...D14: BY399, 3 A/1 kV/500 ns

Pr1, Pr2: mostek, 1 A/100 V

Pr3: mostek, 15 A/100 V

DZ1: 4,7 V

DZ2: 12 V/1,2 W

W1, W2: warystor, 130 V/1,3 W

LED1, LED2: dioda “pulsująca”

TO: transoptor, CNY 17–3,

T1...T10, T12, T14, T15: BC107 lub

podobne

T11, T13: BC211 lub podobne

T17, T17: IRF 640

US1: 7824

US2: 7812

US3, US4, US6: NE555

US5: SG3525N

Ty1, Ty2: T20–300–03 prod. Dacpol,

Piaseczno lub podobne

Ty3: patrz opis

Transformatory

Tz: 380/24/80VA

Trse: patrz opis

TrWN: patrz opis

TrP: patrz opis

Tr1, Tr2: patrz opis

Przekaźniki

P1: R15, cewka 24 V=, prod. Relpol

Żary

P2: cewka 24 V=, styki 5 A

P3: patrz opis

P4: cewka 24=, styki 5A

Inne

Ww: wyłącznik wodny – patrz opis

Dł1: dławik, patrz opis

B1, B2: bezpiecznik, 1 A

B: bocznik pomiarowy – patrz opis

Prp: przełącznik, styki 1 A

EZ: elektrozawór – patrz opis

Elektronika Praktyczna 1/2007

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: