Dzieło sztuki – wytwór artystyczny o określonym sensie i wysokich walorach estetycznych. Poza funkcją estetyczną dzieła sztuki pełnią też inne funkcje np.: wychowawczą, poznawczą, użytkową, religijną
Sztuka - to twórczość artystyczna, której wytworami są dzieła o wartościach estetycznych właściwych danej kulturze.
Kultura – to ogół materialnego i duchowego dorobku ludzkości, gromadzony, wzbogacany i przekazywany z pokolenia na pokolenie.
Cywilizacja – stan rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym, uwarunkowany stopniem opanowania przyrody przez człowieka
Św. Franciszek- I stygmatyk, założył zakon żebraczy, „kościół musi wyjśc na ulicę”
Starożytność-
3k-476pne
Chrześcijaństwo, Sokrates, Mity
Oddzielenie ciała od duszy
Pierwsze państwa-miasta
-pismo
Sumerowie-
Podział koła na 360’
Pismo klinowe
Liczby (sys 12 i 60)
Kalendarz
Hammurabi- kodeks – 1800pne
Architektura-
Geometria, bez koła
Posągi, rzeźby przed budowlami
Hierarchia- na rys duży –ważny
Frontalność- nogi, twarz z boku, ciało od przodu
Requiem- msza za zmarłych
Msza- utwór cykliczny i muzyczny złożony z kilku części. Jest to muzyczne opracowanie części stałych (śpiew na wejście, ofiarę, itd.)
Stałe części mszy:
- Kyrie- nie zmiłuj się nad nami
- Gloria- Chwała na wysokości
- Credo
- Sanctus- święty święty
- Benedikus
- Agnus dei
Antyk-
Carpe Diem- chwytaj dzień
Panta thei- wszystko płynie
Filozofia- poszanowanie i umiłowanie mądrości
Architektura- budownictwo podniesione do rangi sztuki
Dzieli się na 3 okresy:
archaiczny – do VI w p.n.e (do podboju persów) w tym okresie kształtują się style dorycki i joński. powstają pierwsze murowane świątynie
klasyczny – od V do IV w p.n.e. (do podboju grecji przez aleksandra wielkiego) okres świetności aten. powstają najpiękniejsze budowle akropolu ateńskiego. porządki architektoniczne osiągają szlachetne, wypracowane proporcje. powstaje porządek koryncki
hellenistyczny – od III do i w p.n.e. architektura grecka rozprzestrzenia się na cały ówczesny wschód. sztukę tego okresu charakteryzuje różnorodność i wielość prądów. uduchowienie i zmysłowość obok klasycznej prostoty i umiaru
porządek dorycki- jest najstarszym z trzech stylów greckich. kolumny są surowe i przysadziste. kolumna dorycka nie ma bazy i stoi bezpośrednio na stylobacie. stosunek podstawy kolumny do wysokości wynosi 1: 6. trzon żłobkowany. żłobki łączą się ze sobą pod kątem ostrym. forma zaczerpnięta z konstrukcji drewnianej.
Porządek joński- subtelniejszy w proporcjach – 1 : 8; 1 : 9. Kolumny słabiej zwężają się ku górze i są szerzej rozstawione niż w porządku doryckim. Stoją na bogato profilowanych bazach. W pionie żłobki kończą się zaokrągleniem od góry i od dołu. Głowica w formie baranich rogów noszących nazwę wolut lub ślimacznic. Część środkowa woluty lekko się ugina. Pomiędzy wolutami pierścień echinusa zornamentem z wolich oczek i opaską z perełek. Fryz pokrywa ciągła dekoracja rzeźbiarska.
Porządek koryncki- głowica ma kształt kielicha uformowanego
z dwóch rzędów liści akantu. ponad nimi 8 małych wolutek podtrzymuje płytkę abakusa. fryz bogato rzeźbiony, lub malowany w meandry lub palmety
Partenon- świątynia Ateny
Propyleje- brama
Erechtejon- kolumny w kształcie kobiet
ŚREDNIOWIECZE
476-1453(upadek cezara) / 1492 (Ameryka)
Arch:
Styl romański (IX-XIII)
Augustyn- prawo powszechnej symboliki, kościoły budowane jako twierdze
Fig. Geometryczne-
Ciosy kamienne- symbol osób kościelnych
Biforia – dwa okna triforia- 3 okna
Portal- wejście
Kruszwica- najstarszy zabytek romański w PL
Ambit- przedłużenie nawy bocznej do dokoła ołtarza.
GOTYK
Katedra „Notre Dame”
W kościołach jasno, dzięki witrażom -> „bóg jest światłością”
Ambit- obejście
Cechy konstrukcji gotyckiej:
sklepienia krzyżowo – żebrowe
przypory i łuki przyporowe
diafaniczność (przejrzystość, przezroczystość)
ostrołuk
wertykalizm (strzelistość,podkreślenie pionowych elementów budowli)
głowice z liściaste.
Cystersi
1098- założony przez Benedykta we FR
Zasada „ora et labora”
matinffiz