Z_Wykład_09.12.2007.doc

Na dzisiejszych zajęciach zajmiemy się omówieniem pozostałych bibliotek i funkcji dla nich przypisanych. Na pocztek - obsługa błędów. Wiele funkcji bibliotecznych ustawia znaczniki stanu dla strumieni po napotkaniu końca pliku lub gdy wystąpi błąd. Te znaczniki mogą być ustawiane i sprawdzane jawnie. Dodatkowo, wartością wyrażenia całkowitego errno (zadeklarowanego w bibliotece <errno.h>) może być numer błędu, który bliżej określa ostatnio napotkany błąd.Do obsługi błędów wykorzystać można funkcje:

- int ferror()
- void clearerr()
- void perror()
- int feof()

Zacznijmy od funkcji ferror(). Funkcja zwraca wartość różną od zera w przypadku, gdy jest ustawiony znacznik błędu dla strumienia stream. Deklarujemy ją w nastepujący sposób:

int ferror(FILE *stream)

Funkcja clearerr() z kolei kasuje znaczniki końca pliku i błędu dla strumienia stream. Zobaczmy w poniższym fragmencie kodu, jak się uzywa tych dwóch funkcji:

int main(void) {

FILE *stream;

stream = fopen("tes.txt", "w");

getc(stream); //wymuszenie bledu poprzez probe odczytu

if (ferror(stream)) {

printf("Blad\n");

clearerr(stream); } // kasowanie bledu strumienia

fclose(stream);

return 0;}

Kolejna ważna funkcja to funkcja perror(). Funkcja ta funkcja  wypisuje tekst z tablicy s i (zależny od implementacji) komunikat o błędzie odpowiadający wartości errno. Działanie funkcji można przedstawić jako:

fprintf(stderr, "%s: %s\n", s, "komunikat o bledzie");

Oto, jak się ją deklaruje:

void perror(const char *s)

I spójrzmy teraz na fragment programu z użyciem tej funkcji:

int main(void) {

FILE *fp;

fp = fopen(”dane.dan", "r");

if (!fp) perror(”dane.dan");

//dane.dan: No such file or directory

return 0;}

No i czwarta z tych funkcji to funkcja feof().Zwraca ona wartość różną od zera w przypadku, gdy jest ustawiony znacznik końca pliku dla strumienia stream. Deklaruje się ja nastepująco:

int feof(FILE *stream)

I przykład z użyciem tej funkcji:

#include <stdio.h>

int main(void) {

FILE *stream;

stream = fopen("dane.txt", "r");

fgetc(stream);

if (feof(stream)) printf("Koniec pliku\n");

fclose(stream);

return 0;}

Przejdźmy teraz do biblioteki <ctype.h>. Nagłówek <ctype.h> zawiera deklaracje funkcji służących do klasyfikowania znaków. We wszystkich funkcjach argument c jest typu int o wartości albo równej EOF, albo wyrażalnej jako unsigned char, a wynik jest typu int. Funkcje zwracają wartość różną od zera (TRUE), jeśli argument c spełnia podany warunek albo należy do wskazanej klasy znaków; w przeciwnym przypadku zwracają zero. W skład tej biblioteki wchodzą nastepujące funkcje operujące na znakach:

•       isalnum(c)              Prawdą jest albo isalpha(c), albo isdigit(c).

•       isalpha(c)              Prawdą jest albo isupper(c), albo islower(c).

•       iscntrl(c)              Znak kontrolny.

•       isdigit(c)              Cyfra dziesiętna.

•       isgraph(c)              Znak drukowalny za wyjątkiem odstępu.

•       islower(c)              Mała litera.

•       isprint(c)              Znak drukowalny łącznie z odstępem.

•       ispunct(c)              Znak drukowalny za wyjątkiem odstępu, liter                                                                      i cyfr.

•       isspace(c)              Odstęp, nowa strona, nowy wiersz, powrót                                                          

                              karetki, tabulator, pionowy tabulator.

•       isupper(c)              Wielka litera.

•       isxdigit(c)              Cyfra szesnastkowa.

Zobaczmy na przykład uzycia jednej z tych funkcji:

#include <stdio.h>

#include <ctype.h>

int main(void) {

  char c = 'C';

  if (isdigit(c))

              printf("%c jest cyfra\n",c);

  else printf("%c nie jest cyfra \n",c);

  return 0;}

Prócz tych funkcji wyżej wymienionych istnnieją jeszcze dwie ciekawe funckje służące do zamiany wielkości liter. Te funckje to:

- int tolower(int c) - Zamienia c na małą literę.

- int toupper(int c) - Zamienia c na wielką literę.

I przykład użycia jednej z tych funkcji:

#include <string.h>

#include <stdio.h>

#include <ctype.h>

int main(void){  

int length, i;

char *string = ”oto tekst";

length = strlen(string);

for (i=0; i<length; i++)

{string[i] = toupper(string[i]);};

printf("%s\n",string);

return 0; }

Funkcje służące do operacji na tekstach znajdują się w bibliotece <string.h>. W nagłówku <string.h> są zdefiniowane dwie grupy funkcji operujących na tekstach. Do pierwszej grupy należą funkcje, których nazwy rozpoczynają się od str, do drugiej grupy - od mem. Z wyjątkiem funkcji memmove(), skutek kopiowania instancji, które częściowo się pokrywają, nie jest zdefiniowany. Argumenty funkcji porównujących są traktowane jak tablice zmiennych typu unsigned char. Oto ważniejsze z tych funkcji i ich deklaracje. Pierwszą jest funkcja strcpy. Kopiuje ona tekst z ct do s łącznie ze znakiem '\0'. Zwraca s.

char *strcpy(char *s, const char *ct)

Kolejna, czyli strncpy kopiuje co najwyżej n znaków tekstu z ct do s. Jeżeli ct ma mniej niż n znaków, dopełnia s znakami '\0'. Zwraca s.

char *strncpy(char *s, char *ct, int n)

Nastepna o nazwie strcat dopisuje znaki tekstu z ct na koniec tekstu w s. Zwraca s.

char *strcat(char *s, char *ct)

I kolejna o nazwie strncat. Ta funkcja dopisuje co najwyżej n znaków tekstu ct na koniec tekstu w s. Tekst w s kończy znakiem '\0'. Zwraca s.

char *strncat(char *s, char *ct, int n)

Poniżej znajduje się przykład, który pokazuje, jak została użyta jedna z tych funkcji, o której powiedzieliśmy powyżej:

#include <stdio.h>

#include <string.h>

int main(void) {

char string[10];

char *str1 = "abcdefghi";

strcpy(string, str1);

printf("%s\n", string);

return 0;}

Następną z tych funkcji jest funkcja strcmp. Porównuje ona teksty zawarte w cs i ct. Zwraca wartość < 0 dla cs < ct, wartość 0 dla cs == ct lub wartość > 0 dla cs > ct. Oto deklaracja:

funkcja int strcmp(char *cs, char *ct)

Kolejna – strncmp porównuje co najwyżej n znaków tekstów zawartych w cs i ct. Zwraca wartość < 0 dla cs < ct, wartość 0 dla cs == ct lub wartość > 0 dla cs > ct. Oto deklaracja:

int strncmp(char *cs, char *ct, int n)

I następna z tych funkcji to strchr. Zwraca ona wskaźnik do pierwszego wystąpienia znaku c w tekście cs lub NULL, jeśli ten znak nie występuje. Deklarujemy ją w następujący sposób:

char *strchr(char *cs, char *c)

No i nastepna o nazwie strrchr. Zwraca ona wskaźnik do ostatniego wystąpienia znaku c w tekście cs lub NULL, jeśli ten znak nie występuje. Dklarjemy ją w nastepujacy sposób:

char *strrchr(char *cs,int c)

Zobaczmy na przykład uzycia jednej z tych powyższych czterech funkcji:

#include <string.h>

#include <stdio.h>

int main(void) {

char *buf1 = "aaa", *buf2 = "bbb";

int ptr;

ptr = strcmp(buf2, buf1);

if (ptr > 0) printf("bufor 2 jest  wiekszy niz bufor 1\n");

else printf("bufor 2 jest  mniejszy niz bufor 1\n");

return 0;}

No i ostatnie dwie funkcje, to strstr i strtok. Ta pierwsza zwraca wskaźnik do pierwszego wystąpienia tekstu ct w tekście cs lub NULL, jeśli ct nie występuje w cs. Oto, jak się ja deklaruje:

char *strstr(char *cs, char *ct)

Ta druga wyszukuje w tekście s ciągi znaków przedzielone znakami z ct. Deklarujemy ja tak:

char *strtok(char *s, char *ct)

No i przykład uzycia jednej z tych dwóch funkcji:

#include <stdio.h>

#include <conio>

#include <string.h>

int main(void) {

char *str1 = "Hello World", *str2 = "orld", *ptr;

ptr = strstr(str1, str2);

printf("Podciag: %s\n", ptr); //”orld”

getch();

return 0;}

Kolejne ważne funkcje to funckje matematyczne. One zapisane są w bibliotece math.h. Nagłówek <math.h> zawiera deklaracje funkcji i makr matematycznych. Przy korzystaniu z tych funkcji należy zwracać uwage na mozliwość popełnienia dwóch rodzajów błędów. Pierwszy to błąd dziedziny. Występuje, gdy argument funkcji nie należy do dziedziny, dla której funkcja została zdefiniowana. I drugi to błąd zakresu, który występuje wówczas, gdy wartość funkcji nie może być wyrażona jako double. Jeśli wynik jest nadmiarowy, to funkcja zwraca HUGE_VAL z właściwym znakiem. Jeśli wynik jest nie domiarowy, to funkcja zwraca zero. Argumentami tych funkcji są zmienne x i y typu double, a argument n jest typu int. Wszystkie funkcje zwracają wartość typu double. Wartości kątów dla funkcji trygonometrycznych wyraża się w radianach. Oto przykładowe funckje:

sin(x)                                            Sinus x.

cos(x)                                            Cosinus x.

tan(x)                                            Tangens x.

sinh(x)                                          Sinus hiperboliczny x.

cosh(x)                              Cosinus hiperboliczny x.

tanh(x)                                          Tangens hiperboliczny x.

exp(x)                                            Funkcja wykładnicza e^x.

log(x)                                             Logarytm naturalny z x > 0.

log10(x)                              Logarytm o podstawie 10 z x > 0.

pow(x,y)                              Różnica symetryczna x^y.

sqrt(x)                                            Pierwiastek z x.

ceil(x)                                            Wyciąga najmniejszą liczbę całkowitą, nie mniejszą niż                                                           x. Wynik jest typu double.

floor(x)                              Wyciąga największą liczbę całkowitą, nie większą niż x.       ...