PORADY DLA RODZICÓW.docx

JAK STYMULOWAĆ ROZWÓJ MOWY DZIECKA? PORADY DLA RODZICÓW

Co powinni, a czego nie powinni robić rodzice, aby wspomagać rozwój mowy dziecka?
Oto najważniejsze zalecenia…

Tak postępujmy

1.      Ćwiczenia stymulujące rozwój mowy należy rozpocząć możliwie jak najwcześniej, już od pierwszych miesięcy życia, stosujemy 3 rodzaje ćwiczeń:
- bierne
- wspomagane
- czynne
 

ĆWICZENIA BIERNE

Masaż- wykonujemy 30 min. przed posiłkiem, celem jego jest poprawienie sprawności aparatu artykulacyjnego, przed przystąpieniem należy dokładnie oczyścić nos.
-masaż policzków
-masaż języka
-usprawnianie wędzidełka - podciąganie i wywijanie czubka języka ku górze.

ĆWICZENIA WSPOMAGANE
- przed lustrem dokładnie artykułujemy samogłoski w różnych zestawach ao, ae...,
- próba robienia baloników z policzków lub wydychanie powietrza "dzióbkiem",
- pomagamy zakładać wargi na siebie,
- wywijanie czubka języka na wargę górną,
- przesuwanie języka pomiędzy kącikami warg,
- wklejanie na podniebienie mleko w proszku, czekoladę itp. i zachęcanie dziecka, by zlizywało czubkiem języka uniesionym do góry.

ĆWICZENIA CZYNNE ŻUCHWY, WARG, JĘZYKA, PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO

2.    Mówmy do dziecka, już od pierwszych dni jego życia, dużo i spokojnie. Nie podnośmy głosu zwracając się do niego.

3.     Nasze wypowiedzi powinny być poprawne językowo, budujmy krótkie zdania, używajmy prostych zwrotów, modulujmy własny głos.

4.     Kiedy dziecko wypowie jakieś słowo, zdanie starajmy się rozszerzyć jego wypowiedź, dodając jakieś słowa.

5.     Mówmy dziecku co przy nim robimy, co dzieje się wokół niego. Niech mowa towarzyszy spacerom, zakupom, pracom domowym „kąpiel słowna”

6.     Mówmy do dziecka zwracając uwagę, aby widziało naszą twarz - będzie miało okazję do obserwacji pracy artykulatorów.

7.      Karmienie piersią zapewni dziecku prawidłowy rozwój układu artykulacyjnego.

8.     Od najmłodszych lat uczymy dbałości o higienę jamy ustnej. Pamiętajmy, aby dziecko nauczyło się gryźć i żuć.

9.     Zwracajmy uwagę, aby dziecko oddychało nosem; w przypadku, gdy dziecko oddycha ustami, prosimy pediatrę o ustalenie przyczyny.

10. Odpowiadajmy na pytania dziecka cierpliwie i wyczerpująco.

11.  Opowiadajmy i czytajmy dziecku bajki, wierszyki, wyliczanki. Uczmy krótkich wierszy na pamięć.

12. Oglądajmy z dzieckiem obrazki: nazywajmy przedmioty i opisujmy sytuacje prostymi zdaniami.

13. Śpiewajmy z dzieckiem. Jest to ćwiczenie językowe, rytmiczne, a zarazem terapeutyczne.

14. Rysujmy z dzieckiem, mówmy co kreślimy - "...teraz rysujemy kotka. To jest głowa, tu są oczy, nos...". Zachęcajmy dziecko do wypowiedzi nt. rysunku.

15.  Wspólnie oglądajmy telewizję, wybierajmy programy właściwe dla wieku dziecka. Komentujmy wydarzenia pojawiające się na ekranie, rozmawiajmy na ich temat.

16. Starajmy się, aby zabawy językowe i dźwiękonaśladowcze znalazły się w repertuarze czynności wykonywanych wspólnie z dzieckiem. Wybierajmy do zabaw właściwą porę.

17.  Zachęcajmy swoje dziecko do mówienia (nie zmuszajmy!); chwalmy je za każdy przejaw aktywności werbalnej; dostrzegajmy każde, nawet najmniejsze osiągnięcie, nagradzając je pochwałą.

18. Dołóżmy wszelkich starań, aby rozmowa z nami była dla dziecka przyjemnością.

19. Jeżeli dziecko osiągnęło już wiek, w którym powinno daną głoskę wymawiać a nie robi tego, skonsultujmy się z logopedą.

20.  Jeżeli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów mowy (rozszczepy warg, podniebienia, wady zgryzu lub uzębienia), koniecznie zapewnijmy mu opiekę lekarza specjalisty, ponieważ wady te są przyczyną zaburzeń mowy.

Tego nie róbmy

1.      Unikajmy podawania dziecku smoczka typu "gryzak", zwracajmy uwagę, aby dziecko nie ssało palca. Następstwem tych niepożądanych zachowań mogą być wady zgryzu, które prowadzą do wad wymowy, np. wymowa międzyzębowa.

2.     W trakcie rozmowy z dzieckiem unikajmy zdrobnień i spieszczeń (języka dziecinnego), dostarczając dziecku prawidłowy wzorzec językowy danego słowa.

3.     Nie zaniedbujmy chorób uszu, gdyż nie leczone mogą prowadzić do niedosłuchu, a w następstwie do dyslalii lub niemoty.

4.     Nie gaśmy naturalnej skłonności dziecka do mówienia obojętnością, cierpką uwagą, lecz słuchajmy uważnie wypowiedzi, zadawajmy dodatkowe pytania, co przyczyni się do korzystnego rozwoju mowy.

5.     Nie poprawiajmy wymowy dziecka żądając, by kilkakrotnie powtarzało dane słowo. Niech z naszego języka znikną słowa :"Powtórz ładniej", "Powiedz lepiej". Wychowanie językowe to nie tresura.

6.     Nie zawstydzajmy, nie karzmy dziecko za wadliwą wymowę.

7.      Nie zmuszajmy dziecka leworęcznego do posługiwania się ręką prawą w okresie kształtowania się mowy. Naruszanie w tym okresie naturalnego rozwoju sprawności ruchowej zaburza funkcjonowanie mechanizmu mowy. Często prowadzi to do zaburzeń mowy, a w szczególności do jąkania.

8.       Nie wymagajmy od dziecka zbyt wczesnego wymawiania poszczególnych głosek. Dziecko nie przygotowane pod względem sprawności narządów artykulacyjnych, niedostatecznie różnicujące słuchowo dźwięki mowy, a zmuszane do wymawiania zbyt trudnych dla niego głosek, często zaczyna je zniekształcać. W ten sposób przyczyniamy się do powstawania błędnych nawyków artykulacyjnych, trudnych do zlikwidowania.

9.       Nie należy pospieszać, uprzedzać wypowiedzi dziecka, dokańczać za dziecko wyrazy

10. Nie należy opowiadać przy dziecku o jego kłopotach z mową,

11.  Nie należy powtarzać dziecku - Mów spokojniej, wolniej...,

12. Nie należy porównywać - Popatrz, jak Ania  ładnie mówi. Postaraj się i ty,

13. Nie należy zmuszać do występów, popisów, publicznych recytacji.

POWINNO CIĘ ZANIEPOKOIĆ:

v     Jeżeli 5 miesięczny maluch nie wydaje innych dźwięków poza płaczem,

v     Jeśli roczny maluch nie próbuje mówić, porozumiewa się gestami

v     Jeśli roczne dziecko nie reaguje na proste polecenia

v     Jeśli roczne dziecko nie poznaje nowych słów, a jego rozwój mowy się zatrzymał

v     Jeśli roczny maluch nie reaguje na głos lub zróżnicowane pod względem głośności dźwięki a dodatkowo bardzo głośno mówi. Być może ma problem ze słuchem

v     Jeśli dwulatek mówiąc, ślini się, wykonuje dziwne ruchy językiem

v     Jeśli dwulatek mówi przez nos i masz wrażenie, że jego nosek jest zatkany, a głos stłumiony

v     Jeśli dwulatek wysuwa język między zęby podczas wymawiania niektórych głosek

v     W 3 r.ż. dziecko nadal nie buduje zdań

v     W 3 r.ż. dziecko zastępuje głoski dziwnie brzmiącymi, często nie przyjemnymi dla ucha dźwiękami

v     W 3 r.ż. dziecko ma kłopoty z płynną mową i podczas mówienia pojawia się coraz więcej dziwnych gestów, grymasów i min.