I WOJNA ŚWIATOWA.doc

I WOJNA ŚWIATOWA

è    PRZYCZYNY

è    SOJUSZE

è    BITWY

KU WOJNIE ŚWIATOWEJ

              Sukcesy w wojnach bałkańskich uczyniły z Serbii kraj znaczący na Bałkanach. Austro – Węgry obawiały się, że Serbia ma zamiar stworzyć wielkie państwo południowo – słowiańskie, które objęłoby całą ludność słowiańską żyjącą w państwie austro – węgierskim. Z kolei na gruncie nieporozumień z Austro – Węgrami nastąpiło połączenie się Serbii i Rosji. Równocześnie niedawno zjednoczone Niemcy rozbudowały armię i zaczęły zagrażać sąsiadom. Niemieckie plany powiększenia posiadłości w Afryce doprowadziły do zatargu Francją o Maroko. Niemiecka marynarka wojenna zagrażała również brytyjskiemu panowaniu potęga na morzach. Rosję niepokoiła militarna potęga i ich wpływy, gdyż zagrażały one szlakom żeglugowym przez Morze Czarne. Te zagrożenia podzieliły Europę na dwie przeciwstawne grupy państw. W 1904r. Wielka Brytania i Francja stworzyły ENTANTE CORDIALE (serdeczne porozumienie). Gdy w 1907r. przyłączyła się Rosji, nazwano ją TRÓJPOROZUMIENIEM. Niemcy; Włochy i Austro – Węgry wcześniej, bo pod koniec XIXw. Stworzyły tzw. TRÓJPOROZUMIENIE.

WYBUCH I WOJNY ŚWIATOWEJ

              W przededniu I wojny światowej zaostrzyła się handlowa i kolonialna rywalizacja między mocarstwami europejskimi. Umacniano siły armii lądowej i floty wojennej. W obliczu tej rywalizacji zaczęły powstawać sojusze mające na celu pomoc wzajemną. Najpierw utworzyło się Trójprzymierze. Sojusz ten przewidywał, że w przypadku ataku na jeden z wchodzących w jego skład krajów, pozostałe przyjdą mu z pomocą. Potem utworzyło się Trójporozumienie (między innymi państwami) inaczej zwane ENTENTĄ. Był to sojusz wojskowy, jednak przewidywał współdziałanie przeciwko Niemcom. Po zamachu na następcę tronu austriackiego, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żonę, w Sarajewie, w dniu 28 czerwca 1914r. TRÓJPRZYMIERZE zostało poddane próbie. Zamach ten spowodował wypowiedzenie, w dniu 28 lipca, wojny Serbii wystąpiła Rosja, przeprowadzając mobilizację swej armii. To doprowadziło do wypowiedzenia przez Niemcy w dniu 1 sierpnia wojny Rosji. 3 sierpnia Niemcy wypowiedziały wojnę Francji. 4 sierpnia armia niemiecka dokonała inwazji Belgii, posuwając się w kierunku Francji. 4 sierpnia Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Niemcom. Francja i Rosja były znane jako alianci lub mocarstwa sprzymierzone albo też ENTENTA. Niemcy i Austro – Węgry oraz ich sprzymierzeńcy znane były jako państwa centralne. Włochy przystąpiły do wojny ostatecznie po stronie Ententy w 1915r.

BITWY I WOJNY ŚWIATOWEJ

W czasie I wojny światowej walki miały miejsce w wielu regionach. Istniał front zachodni we Francji północnej i front wschodni, na którym armia Niemiec i Austro – Węgier walczyła z wojskami rosyjskimi. Miały miejsce bitwy morskie oraz walki na Środkowym Wschodzie, gdzie siły mocarstw sprzymierzonych atakowały imperium osmańskie. Na froncie zachodnim oddziały francuskie i brytyjskie, wspólnie z tysiącami żołnierzy z Australii, Kanady, Nowej Zelandii i Afryki Południowej, zajmowały od września 1914r. umocnione pozycje w głębokich okopach. Naprzeciw, w odległości kilkuset metrów za tzw. ziemię niczyją, znajdowała się równie głęboko okopana armia niemiecka. Na froncie zachodnim poległo miliony żołnierzy w bitwach pod: Ypres, Verdun, nad Sommą i wielu innych walkach. Front wschodni rozciągał się od Bałtyku aż po Morze Czarne i także miał swoje linie umocnień, do których Rosjanie wycofali się po klęsce zadanej im we wrześniu 1914r. przez armię niemiecką. Próbując zrealizować pomysł wysłania do Rosji posiłków przez Morze Czarne, w 1915r. oddziały brytyjskie, australijskie i nowozelandzkie dokonały nieudanego desantu w cieśninie Dardanele, co kosztowało życie tysiące żołnierzy. Zarówno politycy, jak i dowódcy wojskowi wykazali w tej kampanii wielką nieudolność. Wojna znalazła się w martwym punkcie. W kwietniu 1917r. USA wypowiedziały wojnę Niemcom, przygotowując się do wysłania swych wojsk do Europy.

ZAKOŃCZENIE I WOJNY ŚWIATOWEJ

Podczas I wojny światowej zarówno Francja, jak i Wielka Brytania zależały od dostaw żywności i uzbrojenia ze Stanów Zjednoczonych Ameryki i Kanady. Dlatego też Niemcy używali okrętów podwodnych do atakowania i zatapiania statków zaopatrzeniowych na Atlantyku. Od lutego 1917 niemiecka flota podwodna atakowała każdy statek na wodach wokół Wielkiej Brytanii, nawet, jeśli należał on do kraju neutralnego. Niemcy zdawali sobie sprawę, że może to spowodować przystąpienie Stanów Zjednoczonych do wojny, ale mieli nadzieję, że wcześniej głód zmusi Wielką Brytanię i Francję do kapitulacji. Nie osiągnęli jednak sukcesu, gdyż system konwojów zaczął skutecznie chronić flotę zaopatrzeniową. Przybycie na front 1917r. wojsk amerykańskich umożliwiło aliantom rozpoczęcie nowych ataków na froncie zachodnim. W 1918r. Rosja wycofała się z wojny w rezultacie, czego oddziały niemieckie mogły być przerzucone na zachód. W 1918r. na froncie zachodnim armia niemiecka liczyła ponad 3,5 miliona żołnierzy. W marcu 1918r. podjęła ona ofensywę i osiągnęła pewne sukcesy, próbując posuwać się w kierunku Paryża. W lipcu alianci podjęli kontrofensywę, a czołgi brytyjskie przedarły się przez linie niemiecki pod Amiens. Przybycie kolejnych oddziałów amerykańskich do Francji zmusiło Niemców do odwrotu. Do października walki przesunęły się w pobliże granic niemieckich, a blokada morska zaczęła powodować głód w Niemczech. Wczesnym rankiem 11 listopada Niemcy podpisały rozejm. Wilhelm II, cesarz Niemiec, zbiegł do Holandii, gdzie abdykował 28 listopada. W czasie I wojny światowej około 10 milionów ludzi zostało zabitych i ponad 20 milionów rannych. Większość z nich to byli młodzi mężczyźni.

1

              - 1 -